Morgunblaðið - 13.01.1929, Síða 3

MOKGTTN RLAÐTÐ
3

MORGUNBLAÐIÐ
Stofnandi: Vilh. Finsen.
titgefandi: Fjelag í Reykjavik.
Ritstjórar: Jón Kjartansson. ”
Valtýr Stefánsson.
Auglýsingastjári: E. Hafberg.
Skrifstofa Austurstræti 8.
Slmi nr. 500.
Auglýsingaskrifstofa nr. 700.
Heimasimar:
Jðn Kjartansson nr. 742.
Valtýr Stefánsson nr. 1220.
E. Hafberg nr. 770.
AskriftagjaM:
Innanlands kr. 2.00 á. mánuTSl.
Utanlands kr. 2.50 - —
I lausasölu 10 aura e4ntakiT5.
Erlendar slmfregnir.
KhÖfn, PB 12. jan.
Amanullali g'ugnar.
Prá Dehli er símað til Ritzau-
fi'jettastofunnar, að blað nokkurt
1 Afghanistan birti tilkynningu
frá Amanullah, konungi Afghana,
,t>ess efnis, að hann aftnrkalli flest-
sllar þær ráðstafanir, senf hann
hafði fy rir skijiað til þess að koma
•á umbótum í landinu eftir evróp-
eiskum fyrirmyndum, en eins og'
kunnúgt er, þá varj það urnbóta-
starfsemi konungsms, sem kom
^Ppreisninni af stað. Stúlkur, sem
'•sendar voru til Tyrltlands, til náms
kafa fengið skipun um að snúa
heim aftiir, konur Afg'hana eiga
^ítur að bera slæður, herþjónustu-
:*kylda -er afnumin og mönnmn er
'ökki framar lögð sú skylda á herð-
að klæða síg að háttu Evrópu-
^anna. Pimmtíu manna ráð verður
skipað til þess að endurskoða og
T>era fram tillögur um lög landsins.
Kelloggs-samninguriim.
Frá Varsjá er símað: Stjórnin
1 Póllandi hefir svarað rússnesku
^aðstjórninni, út af tillögú ráð-
stjórnarinnar, að Kelloggssamn-
lngurinn gengi strax í gildi, að því
er til Rússlands og Póllands kæmi.
^tjórnin í Póllaiidi felst í aðalatrið
yuum á tillögu ráðstjórnarinnar,
áskilur sjer rjett til þess að
bera fram nokkrar hreytingartil-
lögur og ráðgast við nágrannarík-
ln- Póllandsstjórn lætur þó í ljós
’uidrun yfir því, að ráðstjórnin
skuli hafa sent stjórninni í Lit-
^auen samskonar tillögu, þótt landa
Hiæri Rússlands og Litauen sjeu
kvergi sameiginleg, en hinsvegar
kafi ráðstjórnin ekki sent ná-
grannaríkjunmn, Finnlandi, Eist-
Tsndi og Lettlandi tillögurnar.
I
^Tlkins hættir rannsóknum í bráð
Prá London er símað: Wilkins
kindkönnuður símar frá Decept-
s°neyju, að hann muni bráðlega
Saúa aftiu- líl Ameríku og fresta
■^íekari rannsókn í póllöndunum
næsta árs. Kveðst liann hafa
^annsakað Grahams-land, sem
^ann telur vera eyjaklasa, en ekki
kluta af pól-meginlandinu, eins
kingað til hefir verið álitið.
Porvaxtalækkun.
Prá Berlín er símað: Ríkisbank-
lnn hefir lækkað forvexti lir sjö
?ll(''ni' í hálfa sjöundu procentu.
Skattlækkim í Svíþjóð.
Prá Stokkhólmi er símað: Þing-
var sett í gær. Stjórnin hefir
^agt til, a.ð skattar verði lækkaðir
llni tuttugu og fimm miljónir kr.,
einkaniega tekjuskattar og eign
arslfattar. Stjórnin leggur til, að
Whurskattur verði afnuminn.
■------•*mt>-------
Sjónleikur
Hlutverkin leika: Alþýðublaðið
og Tímúm.
A föstudaginn var birtist í Al-
þýðublað.inu, sem „gefið er út af
Alþýðuflokknum' ‘, ritst jórnar-
grem um sjómannaverkfallið, þar
seni svo er komist að orði í lok
greinarinnar:
„Rjetta svarið við stöðvun tog-
araflotans, við ofbeldistilraun
fhaldsins, er
að þjóðnýta togarana.“
Næsta dag, laugardaginn 12.
janúar, birtist önnur ritstjórnar-
grein í þessu sama blaði, um sama
efni, og er þar komist þannig að
orði:
„Með því að þjóðnýta togarana
má því 'í senn: Spara stórfje,
auka framleiðsluna og verðm<æti
henpar og koma í veg fyrir vinnu-
deilur og vinnustöðvun.“
Er nokltur í minsta vafa um,
hver er vilji stjórnar Alþýðuflokks
ins í þessu máli? Haun er:
Að þjóðnýta togarana.
Þenna sama dag (laugard. 12.
jan.) komu út tvö blöð af „stærri
helming“ stjórnarblaðsins hjer í
bænum, „Tímanum.“ Pjdgir einn
„leiðari“ hvoru blaði. 1 öðrum,
ei komist svo að orði um stjórn-
endur Aljiýðufloklcsins:
„Það er alkunnugt að undanfar-
in ár hafa hinir gætnari menn
ráðið stefnu AlþýðuflokksinS, þeir
menn sem feta í fótspor Jafnað-
armannaléiðtoganna á meginlandi
álfunnar, sem vilja keppa að því,
að bæta kjör lýðsins og breyta
þjóðskipulaginn eftir löglegum
leiðum og með þróun.“
En í liinum ,leiðaranum‘ er kom-
ist þannig að orði:
„Yerkamenn1 hafa að nokkru
lilotið þjóðmálafræðslu sína af
fráleitum og skaðlegum kenning-
nm æstra. kommúnista, sem hafa
viljað telja þeim trú um, að ríkið
eigi að þjóðnýta allan atvinnu-
rekstur, en þeir eigi sjálfir að
verða öreigar; — ósjálfbjarga og
viljalaus verkfæri í höndum ríkis-
ins. Og að ríkið eigi að sjá hverj-
um einum fvrir öllum þörfum og
bera ábyrgð á rekstri atvinnuveg-
anna. Þessar fráleitn og ótíma-
bæru kenningar liafa vilt verka-
mönnum sýn...........“
,Þjóðnýting togaranna* heimtar
blaðið, sem stjórn Alþýðuflokks-
ins gefur út. „Alkunnugt er, að
..... binir gætnari menn hafa
ráðið stefnu Alþýðuflokksins, þeiir
menn ........ sem vilja .........
breyta þjóðskipulaginu eftir lög-
legum leiðum og þróun“, segir
„leiðari nr. 1“ í Tímanum. — En
„leiðari nr. 2“ segir að þessi
umrædda breyting (þ. e. þjóðnýt-
ing) á þjóðskipulaginu sje „skað-
leg kenning æstra kommúnista“,
sem geri verkamenn „ósjálfbjarga
og viljaiaus verkfæri í höndum
ríkisins“!
Skem'tilegur .skrípaléikur það
tarna!
Hvenær er von a næsta þætti ?
Morgunblaðið er 8 síður í dag
og Lesbók.
Þjer notið aðeins EINA kremtegund, því
NIVEA-CBEME
(Pepeco-Coldcream)
er jafnt dag- sem náttkrem. Á daginn verndar það
húð yðar fyrir skaðlegum áhrifum veðurs. Nivea-
krem hefir þann kost fram yfir vanalegt Cold-krem, að
það hverfur alveg inn í húðina án þess að gljá hana.
Á næturnar nærir „Eucerit“ Nivea-kremsins húð-
vefina yngir þá og styrkir.
„Eucerit“ er aðeins í Nivea-Kremi einu og eru því
að þakka hin sjerstæðu áhrif Nivea.
Isafjörður
fær sjerstakan bæjarstjóra,
Samhliða bæjarstjórnarkosning-
unni á ísafirði í gær, var greitt
atkvæði um ]iað, hvort Isafjörður
skyldi ha.fa sjerstakan bæjarstjóra
eða ekki. Urðu úrslitin þau, að
313 voru með bæjarstjóra, en 272
á móti. Vegna óglöggs orðalags
í tilheyrandi lögum, reis ágrein-
ingur um það að kosningu lokinni
hvort svar bæjarbúa væri játandi
eða neitandi. Er svo fyrir mælt í
lögunum, að ef „meiri hluti kjós-
enda“ sje með bæjarstjóra, þá
skuli hann koma. Reis svo ágrein-
ingur um það, hvað væri „mein
hluti kjósenda“; hvort það væri
meiri hluti þeirra er á kjörskrá
stæðu, eða. þeirra, er atkvæði
greiddu. Úrskurðaði yfirkjörstjórn
með 2:1 atkv., að. hið síðarnefna
skyldi skoðast rjettur skilningur
og þar með var samþyktur sjer-
stakur 'bæjarstjóri fyrir ísafjarð-
arkaupstað.
Pjórtán af hinum nýútekrifuðu
foringýum var varpað í fangelsi
fyrir tiltækið, en þrír voru gerðir
rækir úr herþjónustu æfilangt.
Út af þessu máli sögðu allir liðs
foringjanemar sig úr skólanum, og
fóru nemendur annara liðsforingja
skóla að dæmi þeirra. Blossar lijer
enn upp óánægja sú sem stöðugt
hefir ríkt meðal liðsforingja gegn
Primo de Rivera. En hann er stað-
ráðinn í að bæla þá óánægju niður
með harðri hendi.
Jarðskjálftar í Búlgaríu. Á jóla-
dag komu jarðskjálftar allmiklir
í fjalladal einum í Búlgaríu. Þar
eru tvö þorp Borissograd og
Tsehirpan. Jarðskjálftar hafa kom
ið þar áður í vetur, svo hús löskuð
ust þá, og voru sum ekki íbúðar-
hæf óviðgerð. Nú eyðilögðust nokk
ur hús þessi, veggir krosssprungn-
ir, reykháfar hrundu o. s. frv. —
Fólk varð að hafast við undir ber-
um himni, búa um sig úti í fönn-
inni því snjór var talsverður þar á
jorð.
SbóhliSar
í afarstóru úrvali.
Karla irá 4.75.
Kvenna — 3.75,
Barna — 2.50,
Kventáhlífar á 1,50.
REYKJAVÍK.
SÍMI 2 4 9. (2 linur)
Bæjarstiðmarkosningar.
í gær fóru fram bæjarstjórnar-
kosningar í þrem kaupstöðum út
á landi, ísafirði, Siglufirði og Vest
mannaeyjum. Um úr'slit kosning-
anna var þetta kunnugt í gær-
kvöldi.
Á ísafirði.
A-listi (sósíalistar) hlaut 348
atkv. og kom að tveinrar mönnum,
þeim Pinni Jónssyni og Jóni Pjet-
urssyni; B-listi (borgarafl.) hlaut
239 atkv. og kom að einum manni,
Árna J. Árnasyni.
„ ■ ' í
Á Siglufirði.
Þaðan fengust ekki úrslit í gær-
kvöldi. Var kosningu nýlega lokið
þegar símanum var lokað í gær-
kvöldi. Höfðu 618 greitt atkvæði,
af 734 á kjörskrá. Er það óvenju-
lega vel sótt kosning.
Afskektar sveitir. Það er í minn-
um haft enn í dag er Reykvík-
ingar hjeldu hátíðlegt afmæli Prið
riks sjötta og' óskuðu honum
langra lífdaga nokkrum mánuðum
eftir að hann dó. Andlátsfregnin
barst liingað svo seint. Hefir þetta
verið talið sem dæini þess hve af-
skektir við vorum.
En hvað er það hjá því sem
frjettist nýlega austan úr Síberíu.
Þar komu sendimenn ráðstjórnar-
innar nýlega í afskektar sveitir
sem verið höfðu sambandslausar
við umheiminn síðan 1917, og
höfðu menn þar ekki frjett fyrri
en nú um stjórnarskiftin í Rúss-1
landi; lifðu í þeirri trú að enn 1
ríkti einvaldur keisari yfir öllum
löndum Rússa.
Dagbðk.
I heildsölu:
Sallað ililkakjðt,
T«B,
Kæia, nýsoöin.
Sjerstakt tækifæiisverð
líindlar: Regína (stórir) 1.30
pakkinn.
Reyktóbak: Gordon Mixture
á 60 aura pakkinn.
Versl. Fíllinn.
Laugaveg ?9. — Sími 1551.
austan ísland, aðeins norðaustan
lands mun snjóa dálítið í nótt en
Vestanlands mun SA-áttin haldast
en verða nokkru kaldari eu að
undanförnu.
f Vestmannaeyjum.
Þar var kosningu ekki lokið fyr
en kl. uni 11 í gærkvöldi. Höfðu
um 1070 greitt atkvæði. Var taln-
ing atkvæða ekki lokið þegar
blaðið fór í pressuna.
Utan nr beimi.
Andúð spanskra liðsforingja gegn
Primo de Rivera.
Sagt er frá því í „Neue Freie
Presse“ þ. 27. f. m. að liðsforingj-
ar er nýlega voru útskrifaðir úr
hermannaskóla í Segovia á Spáni,
hafi við „hátíðlegt tækifæri1 ‘ sýnt
andstygð sína á Primo de Rivera.
□ Edda 59291157—1.
I.O.O.F. 3 = 1101148.
Veðrið (í gær kl. 5): Loftþrýst-
ing er nú óvenjulega mikil á
svæðinn frá Bretlandseyjum norð-
nr yfir ísland og NA-Grænland.
(Hæst stendnr loftvog í Mýfirði
á Grænlandi 785 mm., en hjer á
landi er hæst á Raufarhöfn 782
mm.). Lægðin sem var út af Vest-
fjörðum á föstudagskvöldið er nú
komin austur um Finnmörku í
Noregi og veldur liinu versta ill-
viðri um allan Norður-Noreg og
Norðurhafið. Á Jan Mayen er t.
d. norðan rok og hríð með 8 stiga
frosti. Norðangarðurinn lendir þó
ao þessu sinni að mestu leyti fyrir
Kristileg samkoma verður hald-
in á Njálsgötu 1, kl. 8 í kvöld. —
Allir velkomnir.
Fjelag Lóðaleigjenda heldur
fund í Kaupþingssalnnm kl. 2. —
Sjá. nánar í auglýsingu.
Togaramir. Þrír togarar komu
hingað í gær: Barðinn af salt-
fiskveiðum (með 140 tnnnur lifr-
ar) • Gulltoppur frá Englandi og
Ándri frá Eskifirði. Samkvæmt
verkfallsboði Sigurjóns ganga há-
setar af skipnnnm.
Óðinn fór hjeðan í gær til Vest-
manneyja ogflutti þangað nokkra
sjómenn, þrátt fyrir bann sjó-
mannafjelagsins í Vestmannaeyj-
um. í Eyjum tekur Óðinn Kristinn
Ólafsson bæjarstjóra og flytur
hann búferlum til hins nýja em-
bættisstaðar síns, Norðfjarðar.