Morgunblaðið - 04.04.1929, Page 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
)) OtSEIN] í
Bnðingsdúft Dr. Oetkers.
Gerdnftið Backin.
Eggjadnft.
Olíugasvjelin
,GINGE‘
Knknar sem
Brennnr Mm
Notað lem
ódýrara en
2 hölfuö Kr. 80,00.
3 — — 98,00.
Biðjið um myndaverðlista.
Holger Nielsen & Go.
Nytorv 13. Köbenhavn K.
Óskað er eftir umboðsmanni
á íslandi.
Hús.
Ibúðarhús óskast keypt. — Mikil
útborgun getur komið til greina.
Tilboð auðkent Húseign sendist A.
S. 1. sem fyrst.
Glerskálar
mjög eitirsóktar, lást
nú aftnr í
Versl. löns B. Helgasonar
Laugaveg 12.
Kaipið MirguibliMG.
w, Fyrir
%% fermingnna:
Skyrtur — Flibbar
Slaufur — Hnappar
Klútar — Sokkar
Nærföt —
Hanskar — Slæður
m. m. fl.
Konsertar
2. páskadag.
Plorizel v. Reuter.
Mikið orð hafði farið af v.
Reuter, áður en liann kom hingað
sjálfur. Voru þær sögur bygðar á
ummælum erlendra blaða og vitn-
isburði nafnkendra tónlistarmanna.
Slíkur orðrómur er ekki alveg
hættulaus listamönnum, jafnvel
þótt frábærir sjeu. Vonhrigðin eru
vís, hversu lítið sem út af ber. Og
jeg er hálfhræddur um, að v.Reuter
hafi eigi tekist ~að uppfylla allar
vonir áheyrenda sinna — í fyrstu
atrennu. Kunnátta hans er að vísu
undrunarverð. Hann vinnur ekki
aðeins bug á þeim „teknisku“ erf-
iðleikum, sem slungir tónlistamenn
geta hrúgað saman á nótnablaðí
— hann leikur sjer að þeim öll
um. En fiðlutón hans virðist skorta
nokkuð á það töframagn (charme)
sem vænta má, er jafnfrægur lista-
niaður á í hlut. Um sálrænu hlið-
ina á tónlistarflutningi hans verð-
ur varla dæmt af því, sem undir-
ritaður heyrði. „Kreutzer' ‘ -sónata
Beethovens fjell úr, en í hennar
stað kom svo nefnd „Djöflasó-
nata“ eftir Tartini og tilbrigði út
af Harmonischen Orohschmied eft-
ir Hándel, mjög liaglega gerð fyr
ir fiðlu af v. Reuter. En í hvorugri
þessari tónsmíð er eftir mjög
miklu að kafa. Gegnir að vísu
nokkuð öðru máli um Fiðlukon-
sert Mozarts, nr. 3. Verkleg kunn-
átta hrekkur ekki til þar, fremur
en í öðrum tónsméðum meistarans.
Óneitanlega fór v. Reuter fallega
með konsertinn. Var hver tónn
skýr, hver lína borin fram með
mestu nærgætni. Hvergi var blett-
ur nje hrukka. Og þó var maður
að óska sjer enn meiri hljóðfeg-
urðar, ennþá meiri yndisþokka og
skáldlegs blæs yfir leiknum.
Kurt Haser gat eigi fullnægt
þeim krö^um, sem til hans varð að
gera í fyrnefndu viðfangsefni. •
Leikur hans var of „þur“, of fá-
tækur af blæbrigðum, og eigi svo
nærgætinn og heflaður, að fram
setning lians yrði talin í Mozarts-
stíl. Þriðja þáttinn á efnisskránni
heyrði jeg ekki. (Söngskemtun var
samtímis á öðrnm stað í bor'ginni).
En flutningurinn á sumum þeim
lögum þótti frábær, eigi síst „Die
Nachtigall" eftir Sarasate. Loka-
þátturinn var eftir Paganini
„tekniskar* ‘ þrautir, vitleysislega
erfiðar, þótt menn yrðu þess lítt
varir, sakir yfirburðaleikni v.
Reuter's. — Vafalaust hafa allir
áheyrendur dáðst að fráhærri
kunnáttu þessa fiðlusnillings, en
hann verður að gera nýja og snarp
ari atrennu á hjörtun, ef hann á
að gersigra.
Gamla Bíó var troðfult og á-
heyrendur klöppuðu mikið.
í Nýja Bíó söng
Stefán Guðmundsson
um sama leyti, og var húsfylli
þar líka. Byrjaði Stefán á ís-
lenskum söngum, og þótti sjer-
staklega vel takast í lögum eftir
Pál Isólfsson („í dag skein sól“)
og Þór. Guðmundsson (,,Kveðja.“)
Næst komu sænsk lög. Ekkert af
þessu gat jeg heyrt, en nokkuð af
því, sem á eftir fór — ítölskum
söngum. Rödd Stefáns var í besta
lagi, blæfögur og hi-ein. Er hon-
um þegar furðusýnt um bundinn,
borinn söng — undirstöðuatriði
allrar sönglistar — og hljóðbrigði
hans (cresc. og decrese.) eru oft
tiltakanlega vel. gerð. Fer hann
yfirleitt skynsamlega og smekk-
lega að öllu. Á hann söngkennara
sínum, Sigurði Birkis, vafalaust
mikið að þakka í þessum efnum.
Rjett þykir að benda á það, (sem
undirritaður gerði reyndar fyrir
ári síðan), að söngmaðurinn ætti
að fara varlega í það, að beita
röddinni um of, en bíða heldur
með þolinmæði eftir því, að hún
vaxi með eðlilegum þroska og
tamningu. Framsagnargáfa Stef-
áns er ótvíræð. Söng hans var á-
gætlega tekið. — Páll ísólfsson
ljek undir.
Sigf. E.
Golfstranmnriun.
Verður hægt að segja fyrir um veð-
urfar á íslandi um mánaðaskeið?
Sænsltur veðurfræðingur, J. W.
Sandström að nafni, sem kunnur
er' fyrir rannsóknir sínar á Golf-
straumnum, hefir nýlega ritað
grein, þar sem hann segir, að
hægt sje að spá um veðurfar í
Evrópu fyrir nokkra mánuði. —
Hann skýrir þetta þannig:
Áhrifum Golfstraumsins á veðr
áttu mætti líkja við skál; botn-
inn er í Færeyjum, en barmarnir
ná vestur á vesturströnd Græn
lands og austur á Rússland. Þegar
straumurinn eykst, dýpkar þessi
skál, botninn lækkar en barmarnir
hækka. En dragi vir straumnum
verður skálin flatari. Við barm
ana í austri og vestri er veðurfar
jafnan þveröfugt við það, sem er í
miðri skálinni.
Því hefir verið haldið fram, að
Golfstraumurinn hafi ekki áhrif á
veðráttu nema aðeins á hinu tak-
markaða svæði, er hann fer um.
Sú skoðun er bygð á ónógri þekk-
ingu, því að fyrir löngu er það
sannað, að áhrifa Golfstraumsins
gætir alla leið suður við Svartahaf
og lengst inn í Rússland. Að þetta
sje rjett, hafa rannsóknir, báðum
megin við Golfstrauminn, leitt í
ljós. Og af þessu sjer maður aft
ur, að Golfstraumurinn ræður
mestu um vetrarveðráttu alt frá
vesturströnd Grænlands og austur
í Evrópu.
En þá er eftir að skýra það
hvernig hlýr straumur orsakar
kulda eins og þá, sem verið hafa
á meginlandi Evrópu í vetur. Yf-
ir Golfstraumnum hlýnar loftið og
verður þrungið af gufum og verð-
ur þannig Ijettara en loftið þar
um kring og leitar því beint upp
í geiminn eins og reykur upp úr
reykháf. Hátt uppi dreifist svo
loft þetta til beggja lianda og fell-
ur niður yfir Evrópu og Grænland.
En þetta loft er þá tært og skýja-
laust og hleypir því hitageislum
frá jörðunni í gegn um sig og út í
alheimsrúmið. Nótt eftir nótt held-
ur þessi hitaútgufun áfram og á
hverjum degi kólnar löftið niður
við jörðina, vegna þess hvað sólar-
hitans gætir lítið á þessum árs-
tíma. En þau árin, sem Golf-
straumurinn er kaldur, kemur
þessi hitaútgufun ekki íyrir og
þá er tiltölulega hlýtt í Vestur-
Grænlandi og á meginlandi Ev-
rópu.
En þegar Golfstraumurinn ræð-
ur nú svo miklu um veðurfar í álf-
unni, þá er það Ijóst, að með því
að rannsaka hann * gaumgæfilega,
geta menn sagt fyrir um veðráttu
mánuðum saman. Því að hreyting-
ar á Golfstrauminum eru afar hæg-
fara og veðrátta sú, er hann veld-
ur, er því nokkurn veginn stöðug,
eins og reynslan hefir sýnt í vet-
ur. Ef vjer hefðim vitað það í
haust, að sterkur og lilýr Golf-
straumur veldur kulda á megin-
landi Evrópu, og jafnframt vitað,
að hann var óvenju hlýr í haust,
þá hefði verið hægt að segja fyrir
um vetrarharðindin.---------
f sumar fer Sandström norður í
höf til þess að rannsaka Golf-
strauminn og áhrif hans. Hefir ver
ið leigt norskt slGp til fararinnar
og ætlar Sandström að vera þrjá
mánuði í þessum leiðangri og
koma hvergi við land á þeim tíma
nema sem allra snöggvast á Sval-
barða.
Fnrðnljós
sjest norður í Húnavatnssýslu.
S.s. Lvra
fer hjeðan í dag (fimtudag-
inn) 4. þessa mánaðar klukk-
an 6 síðdegis til Bergen um
Vestmannaeyjar og Færeyj-
ar. — — Farseðlar óskast
sóttir sem fyrst.
Nic. Bjarnason.
Síra Björn Stefánsson á Auð-
kúlu í Svínadal skrifar Morgun-
blaðinu:
Um seinan háttatíma miðviku-
dagskvöldið 27. febr'. sá jeg heim-
an af hlaðinu á Auðkúlu ljós í
norðvestri, sem bar yfir Strand-
irnar. Líktist það stjörnu, en var
nokkru stærra og rauðleitt. Eftir
að jeg hafði horft á það um
stund, sá jeg að það breytti um
lögun og lit, varð ýmist blóðrautt
eða gulleitt, jafnvel ljósgrænt. —
Ljós þetta virtist vera á talsvert
hraðri ferð, því eftir svo sem fjórð
ung stundar var það horfið bak
við Strandafjöllin.
Fleira af heimilisfólkinu sá ljós-
fyrirbæri þetta.
Á málverkasafninu í Rúðuborg
í Frakklandi er mikið og fagurt
málverk af ameríksku landslagi að
vetrarlagi og er málverk þetta eft-
ir Emile Walters. Segir í Lög-
bergi, að þegar Mr. Walters og
kona hans voru í Rúðuborg fyrir
nokkru hafi yfirmaður mál-
verlcasafnsins þar haldið veglegt,
samsæti þeim til heiðurs. Sat það
borgarstjóri Rúðuborgar og margt
annað mætra manna og kvenna
þ’ar í borg. (FB)
Landslundur Ihaldsmanna
hefst f dag kl. 4',
í Varðarbdsinu.
Vorið er komið!
Frestið ekki að kanpa
yðnr bíl
CHRYSLEl
bílar fást við hvers
manns hæii að stærð,
verði og vðndnn.
h.hí
Símar 532 og 8.
Blómkál
Versl. Hjðt S Fiskur.
Baldursgötu
Sími 828.
Laugaveg 48
Sími 1764.
Heilsigtimjöl
Hálfsigtimjöl
Rúgmjöl
Kökuhveiti
Svínafeiti
Plorsykur
Marmelade
Hunang „Imperial Bee"
fyrirliggjandi hjá
C. Behrens.
Letrtan.
Kaffistell !rá 6.50, Bollapör
irá 0.45, Vaskastell, Matar-
stell, Diskar, Skálar o. il.
Údýrast 1
Versl. Iðns B. Helgasonar
Laugaveg 12.