Morgunblaðið - 31.08.1929, Síða 5

.!V' •■ - , ■
I>amgardaginn 81. ágmst 1925.
IL
5
Tmmnskýrsla
Einkasölnnnar.
Stjórn Einkasölunnar þykist hafa nægar birgðir, en sjó-
menn verða á sama tíma að moka síldinni í
sjóinn vegna tunnuleysis.
Hvert hefir Einkasalan ráðstafað
tunnunum ?
Það er óþarft að láta mörg orð
fylgja tnnnuskýrslu Binkasölunn-
ar, sem birtist á öðrum stað hjer
í blaðinu í dag. — Skýrslan
m.iðast við 18. ágúst, en á sama
tíma voru flestar söltunarstöðvar
á Norður- og Vesturlandi algerlega
funnulausar, og þegar leitað var
til Einkasölunnar, stóð hún uppi
ráðþrota; hafði engar tunnur til
rádstöfunar. Bátar mokuðu síld-
inni í sjóinn, eða biðu dögum sam-
sjóinn eða þá bíða dögum saman
eftir að koma henni af sjer í
hræðslu.
Stöð nr. 5. Söltunarleyfi 7000
tn., en saltað 4200. Er tunnulaus,
en fekk þó 3000 tn. utan við Einka
söluna. Hefi tekið í íshús 3200 tn.
Og hefir ]>að bjargað mínum skip-
um og mörgum öðrum frá því að
moka síld í sjóinn.
Stöð nr. 6. Söltunarleyfi 7700
ti.„ sadtað 3100. Tunnulaus nú. —
an við bræðslustöðvar og seldujSkip mín hafa altaf þurft að bíða
þar síldina fyrir 2—3 kr. málið
Þannig var ástándið, en stjórn
Einkasölunnar segir. að nægar
tunnubirgðir jí'afi verið fyrirliggj-
andi. En hvar voru þær tunnur?
Þessu á Einkasölustjórnin ósvarað.
Dagana 20.-23. ág. fjekk ritstj.
Mgbl. umsagnir nokkurra útgerð-
eft.ir losun í bræðslu alt að sex
dögum. .Teg sje ekki annað en það
a? atvinna mín og efnahagur sje
eyðilagður vegna þess hvað söitun
mín verður minni en jeg bjóst við,
en það stafar eingöngu af tunnu-
skorti.
Stöð nr. 7. Söltunarlevfi 12 þús.
armanna á Siglufirði, Eyjafirði og tin, saltað 6500. Hefi nú liggjandi
ísafirði um ástandið þar. Verður nál. 600 tn. til krvddunar, en þær
hjer birtur útdráttur vir umsögn- eiga Sviar. Okkar söltun mest
um þessum. Verða stöðvarnar núm- lcryddsöltun, og hafa Svíar sjálfir
eraðar, en nöfn birt síðar, ef lagt til tunnur. Annars værum
stjórn Einkasölunnar vjefengir við löngu uppiskroppa.
skýrsluna.
Á Siglufirði.
Stöð nr. 1. Hefi söltunarleyfi á
20 þús. tn., og áttu tuunurnar að
vera komnar fyrir 20 júlí. Þegar
jeg kom norður 15. júlí voru ca.
2000 tn. komnar. Þegar jeg hafði
saltað 2—3 daga. (4. ág.) voru
tunnurnar þrotnar, og skipin þá
stöðvuð í viku; urðu að moka
síldinni í sjóinn eða selja í bræðslu
Er nú (22. ág.) búinn að salta i
8000 tn., en á ekki til eina einustu
tóma tunnu. — Þannig hefir ver-
ið ástatt á minni stöð allan síldar-
timann; hefi getað saltað í mesta
lagi 3—4 daga í einu, en þá orð-
inn tunnulaus.
Stöð nr. 2. Hefi söltunarleyfi
Stöð nr. 8. Söltunarleyfi 20 þús.
tn„ en saltað 0400. Hefír nú 2—
300 tn. saltfullar, en enga tóm-
tunnu. Tel vafalítið að við hefðum
getað verið bíinir að salta þessar
20 þúsund, ef tunnur liefði ekki
skort. .Jeg hefi tekið í íshús ca.
3200 tn„ sem hefir talsvert hjálp-
að skipum; hafa þau þó oft þurft
ao liíða mörgum dögum saman
eftir losun í bræðslu, og stundum
; mokað síld í sjóinn.
Sömu eða svipaða sögu tíöfðu
aðrir útgerðarmenn á Siglufirði að
segja. Tunnur höfðu aðeins þeir
er sáu um sig sjálfir og treystu
ekkert á Einkasöluna, og svo þeir,
er krydda áttu, því þar sáu Svíar
um tunnur.
þess að söltunarstöðvar höfðu ekki
tunnur.
Á ísafirði.
Þar eru aðallega tvö útgerðar-
fjelög, er fengust við söltun, Hall-
dór B. Halldórsson og Samvinnu-
fjelag ísfirðinga.
Halldór B. Halldórsson hafði
leyfi til þess að salta í 2500 tn.
Fram að 18. ágúst hafði hann að-
eins fengið 2Ó0 tómar tunnur frá
Einkasölunni, og aðrar 200 frá
Kaupfjelagi Eyfirðinga. En í maí-
mánuði pantaði hann 3000 tn. hjá
Einkasölunni, er áttu að afhend-
ast fyrir 25. júlí!
Samvinnufjelag Isfirðinga mun
hafa orðið eitthvað betur úti, en
illa báru þeir sig sjómennirnir á
bátunum.
Um Isafjarðardjúp var mikið af
millisíld frá ágústbyrjun, en lítt
hægt að nota sjer þá ágætu og
dýru veiði vegna tunnuleysis. —
„Skutull“, blað sósíalista á ísa-
firði, fer svo feldum orðum um
þetta þ. 17. ágúst: MikiL millisíld
er í lásum í Skötufirði. Hún er
afbragðsvara til útflutnings, en
liggur við að verði að engu vegna
tunnuleysis.“
Tunnuskip kom loks til ísafjarð
ar þ. 19. ágúst, en þá var rekneta-
veiði búin þar.
Þannig hljóðar þá saga verka-
manna, sjómanna og útgerðar-
manna. Þeir höfðu lítið af tunnu-
birgðum EÍnkasölunnar að segja.
En þar sem þessir menn liafa
beðið stórtjón vegna þess að ekki
hafa fengist tunnur til þess að
salta í síldina, verður það krafa
þeirra, að Einkasalan birti skýrslu
um það, hvernig tunnunum var
úthlutað.
Hvar hafa tunnur Einkasölunn-
ar verið ? Hefir hún falið þær fyrir
sjómönnum og útgerðarmönnum,
er næstum daglega hafa neyðst til
að moka síld í sjóinn? Um þetta
þarf stjórn Einkasölunnar að gefa
skýrslu áður en tíún heldur lengra
áfram á þeirri braut, sem liún
nú er komin út á.
YFIRLIT
yfir aðfluttar sildartunnur, fyrir milligöngu sildareinkasölunnar
pr. 18. ág., svo og saltaðar tunnur á sama tima. (28. ág. FB.)
Samtals
Siglufjörði^r Tómtn. Saltf.
Eftirstöðvar f. f. á. 1200
Aðflutt m. Molly % 6400 4000
— Nornan % 4230
— Kinne *% 2400 2500
i. G. 2000 2000
— Kinne Vs 7075 4000
— Karsten % 8000
— ýmsum skipum
Vs-Vs I- G.
— Moly %
— Bengt %
— Lyngstad 8/s
Nanna 8/8
— Gyife ‘%
frá ýmsum krydd-
sildarkaupendum
,á að hafa komið
6000
1150
1500
8000
1133
2304
2000
3700
1000
5000
2000
2400
frá *%-% 18000
69392 28600
-f- sent til ísafjarðar 925 97067
Á sama tima saltað 68.104 tn.
Ókomið og á leiðinni:
með Ino ca. 8000
— Kinne ca 8000 16000
Eyjafjörður:
Eftirstöðvar f. f. á. og
smiðaðar tn. veturinn 9457
Keypt tn. hjá Kpfl. júní 2800
Með Molly 17/7 6000 5000
— Godhem 2l/7 3000
— Godhem 14/8 5400 2700 34357
Á samQ tima saltad 25.306 tn.
Ókomið, væntanlegt 21/8
með Urd 7630
— Falkeid 5500
ísafjördur: eftirst. f. f. á. 800
lrá Ak. (frádr. að ofan) 700
frá Siglufirði (—) 925
með Karlsten 3000
Á sama tima saltað 2.729 tn,
Austfirdir: ca. eftirst.
f f. á. 10000
með Molly 3/8 6023^1
ni
13130
5425
16023
Á sama tima saltað 8.326 tn.
........ Samtals í landillU tn. 182.002;“
g Samtals saltað 18/8 104469
Fyrir utan framantaldar tn. viðbætast ótaldar upppökkunar-
tunnur f. f á. 3100-3200 tn. og 1100-1400 tn i -----„
Akureyri 18. ágúst 1929.
Síldareinkasala ísland.
P- A. Ólafsson.
á ca. 12,500 tn., en búinn að fá '
6500 tn. Hefi iðulega þnrft að reka Við Eyj&fjörð.
samningsbundna báta frá vegna Þar var ástandið svipað, nema
tunnuleysis. Er áreiðanlega búinn <■. t. v. hjá lielstu gæðingum Einka-
að farga á þennan hátt um 3000 sölunnar. Vitað er um eftirtalda
tn.; Iiafa bátar ýmist orðið að báta, er urðu að molca siid í sjóinn
moka síldinni í sjóiun eða selt vegna tunnuskorts;
hana í bræðsluverksmiðju Goos 1- Es. Langanes varð að moka
fyrir 2—3 kr. málið. , ' ajóinn 750 málum síldar, eftir
Stöð nr. 3. Söltunarleyfi 5000 tn. nð hafa beðið í 10 daga við
en saltað 1600 tn. Er nú að lieita bræðslustöð eftir afgreiðslu.
®á tunnulaus. Skip mín hafa hvað 2. Es. Súlan mokaði 300 málum
eftir annað þurft að moka meira i sjóinn.
eða minna, stundum heilum förm-! 3. Ms. Þingey beið í 10 daga
úm í sjóinn, eða bíða upp undir við bræðslustöð, en mokaði svo
vikutíma til þess að komast að í 550 málum í sjóinn.
bræðslu. 5. Es. Fjölnir mokaði 150 málum
Stöð nr. 4. Söltunarleyfi 15 þús.1 í sjóiun.
tn., en saltað um 6500 tn. Er nú 6. Es. Grimsey beið í 12 daga
tunnulaus, en hjá mjer liggur eitt- ti-1 þess að reyna að koma afl-
hvað af saltfyltum tunnum, sem
Einkasalan á. Jeg tel engum vafa
bundið, að jeg hefði getað verið
búinn að salta fult söltunarleyfi
'nitt, ef jeg hefði liaft tunnur.
^kip mín, bæði nóta- og relmeta,
ei'u ekki hálfnuð með veiðileyfi
‘s'n sökum þess, að þau hafa marg
þurft. að möka ágætri síld í
anuin (1000 mál.) í bræðslu, en
varð að inoka honum öllum í
sjóinn.
7. Fjórir bátar frá Samvinnu-
fjelagi ísfirðinga lögðu 1600 mál
á land á Dagverðareyri, í gamla
þró þar, en afjiim verður þeim
sennilega algerlega ónýtur.
Haraldnr á flótta
Hjer í Reykjavík, er gefið út
blað, sem nýtur styrks af dönsku
snýkjufje, „Alþýðublaðið“ svo-
kallað. Blaðið þykist vera málgagn
sjómanna og verkamanna. Rit-
stjóri þess er þingmaður ísfirð-
inga.
Þegar fregnir bárust hingað frá
.s'Idarstöðvunum um vandræðin
þar vegna tunnuleysis, reis þetta
málgagn sjómanna og verkamanna
upj) með þjósti miklum og sagði,
að verið væri að níða og rægja
Síldareinkasöluna, því tunnuslcort-
ur væri enginn og liefði aldrei
verið.
En fregnirnar lijeldu áfram að
berast híngað suður. Þær urðu æ
alvarlegri. Bátar voru farnir að
rnoka sfldinni í sjóinn í stórum
stíl, því engar tunnur voru fáan
legar til þess að salta í síldina.
Næstum daglega bárust þessar
fregnir frá síldarstöðvunum. En
„sánnleiksvitnið' ‘ í „Alþýðublað-
inu“ lijelt áfram að votta; Þetta
er uíð og rógur.
Svo kom að því, að þeir menn
munnfylli við Einkasölu-jötunaf
Forkólfum Alþýðuflokksins er svo
gjarnt á að gleyma skjólstæðing-
unum, sjómönnum og verkamönn-
Svar
öll þessi síld varð ónýt vegna I er höfðu glapst á að kjósa „sann-
leiksvitnið“ á þing, neyddust til
þess að moka síld í sjóinn og
hætta veiðum yegna tunnuskorts.
Þá loks ojinast ánnað auga „sann-
eiksvitnisins", og í Alþbl. 29. um, þegar hagsmimir þeirra sjálfra
ágúst segir ritstjorinn: eru í ■weði.
„Auðvitað má ýmislegt finna að |
gerðum Síldareinkasölustjórnar
innar. ísfirðingar hafa til dæmis j
orðið afskaplega út undan, er j
tunnum var úthlutað. Eyfirðingar tii Jóhanng Jeremíasar ^tj^
hafa fengið meira en 50 þúsund sonar læknig {
tunnur og Austfirðingar yfir 16 j
þúsund, en ísfirðingar aðeins 5425.
Þetta nær auðvitað ekki nokkurri
átt-------“ (Leturbr. hjer).'
Annað augað á „sannleiksvitn-
inu“, ]>að sem að Isfirðingum
snýr, hefir þá loks opnast. Þó
ekki til fulls, því enn þá sjer ekki
„sa>hnleiksvitnið“ síldina, sem ís-
firsku bátarnir er síldveiði stund-
uðu frá Evjafirði, liafa orðið að
moka í sjóinn vegna tnnnuleysis.
Og því síður kemur það auga á
aðra báta, sem eins bafa orðið að
fara að.
Mundi ekki Haraldur í þessu
máli — eins og svo mörgum öðr-
um — vera að tala máli sinna
í maí-júní hefti Læknablaðsins
þ. á., er grein eftir J. J. Kr. lækni
í Höfðahverfishjeraði. Af fyrir-
sögn greinarinnar að dæma, ætlar
læknirinn að ræða um læknisbú-
stað og sjúkraskýli i hjeraðinu, og
mætti ætla að hann hefði viljað
ræða það mál af skynsemi og til
gagns. En því miður verður reynd-
in önnur. Greinin er lítið annað en
illkvitnisleg árás, og skammir u*
nokkurn hluta hjeraðsbúa (Hðfð-
hverfinga), einstök heimili og ein-
stalta menn. Það er eigi »tlnn
mín að hrekja öll þau ósanníiill,
sem læknirinn hrúgar sanUUt i
þessari ritsmíð sinni. Jeg veit, að
pólitísku samkerja. er standa með þeir menn sem þar er mest veitst