Morgunblaðið - 20.12.1929, Side 7

MORGUNBLAÐIÐ
7
*
Nýkomlð:
ANANAS,
1,5 og 2,5 lbs.
Þetta era verulega góðir, en þó mjög ódýrir ávextir.
97 ára reynsla
hefir sýnt að aflasælastir
eru jafnan
Mustads ðnglar.
O. Johnson & Kaaber
aðalamboðsmenn.
Ildrei melra en nú ol
Giill-, Silfer- og silfurplett-
vfiim,
sam alt eru hentugar og uytsamar
Jólag jafir.
Allar gamlar silfur- og tinvörur verða seldar
fyrir hálfvirði.
Sigurþor lónsson,
Austurstræti 3. Sími 341.
Handlampar
með gummikabel, góðir og ódýrir hjá
H . F . RAFMAGN.
Hafnarstræti 18. Sími: 1005.
Jðlatrje
stór og smá, fást með vægu verði f
Havana.
(Geir H. Zoega).
Austurstræti 4. Sími: 1964.
Av. Jólatrjen eru til sýnis og sölu í Aðalstræti 2 (port-
inu næst Ingólfs Apóteki).
Hokkrlr duglegir drengir
eða telpur
Keta fengið vinnu nú þegar við aS bera Morgunblaðið til
kaupenda. — Upplýsingar á afgreiðslu blaðsins.
stökum rafmagnstækjum stjórnað
þannig, að þar sem aðalæðin end-
ar, við barnaskólann nýja, er ætíð
hinti sami þrýstitigur á vatninu.
Níi fyrst um sinn er aðeins gert
ráð fyrir því, að vatnið hiti upp
þrjár áðurnefndar byggingar,
nefnilega barnaskólann nýja,
Landsspítalann og sundhöllina. —
Þessar byggingar nota um 2 miljl
hekt.l. á klukkustund í 20° frosti,
en laugavatnið gefur um 3 milj.
hekt.l. á kl.st. með 35° hitafalli í
ofnum.
Sje' vatninu sltift þannig til
byggitiganna að það sje látið
tiægja þeim aðeins til 10° frosts,
þurfa þessar þrjár byggingar ekki
nema 1,5 milj. hekt.l. á kl.st. Má
telja það fulltrygt, að ætla hús-
unum ekki meira, en í hverri
byggingu væri þá hjálparketill,
scm leggja mætti í, ef þe*ss þætti
með þurfa. Verði síðar meir bygð-
ur geymir á Skólavörðuhæðinni,
þar sem safna mætti vatni á
nóttunni, þá gæti laugarvatnið
gefið um 4,5 milj. hekt.l. á kl.st.
og má af því sjá að það gæti
hitað æði margar byggingar.
Kostnaðaráætlun.
Dælistöð. kr.
Jarðvinna ................. 2000
Leiðsliir frá borholum til
stöðvarhúss og umbúnað-
ur á borholum .......... 5000
Stöðvarhús ............... 10000
Rafmagnsdælur ............ 15000
Annar búnaður ............. 5000
' •
Aðalpípa:
2900 mtr. stálpípur ....... 35000
Þenslupípur.................. 800
Logsuða ..................... 400
Vinna við pípulögn ......... 3000
Einangrun ................. 30000
Vinna við einangrun....... 23000
Skurðvinna ............... 14300
Flntningur á efni ........ 1500
Ýmislegt ................. 20000
Samtals kr. 165000
Re'ykjavík 11. des. 1929.
Ben. Gröndal.
Sjálfstæðismálið.
Hvað gerir Alþingi?
I.
Síðan Morgunhlaðið kom með
þá uppástungu, að reynt yrði þeg-
ar á næsta ári að fá slitið sam-
bandslagasamningnum við Dani,
hefj’r mál þetta mikið verið rætt
manna á meðal og nokkuð opin-
herlega í blöðum og á mannfund-
um. Hefir tillagan svo að segja
hvarvetna fengið eindregin hyr. -
Einar Arnórsson prófessor skrifaði
nýlega hjer í blaðið einkar fróð-
legar og skýrar yfirlitsgreinir um
málið og var eindregið fylgjandi
fullkomnum skilnaði strax. Kann
blaðið honum þakkir fyrir hans
ágætu skrif um málið.
í
II.
Einstaka rödd hefir heyrst. í þá
átt, að óviðfeldið væri að fara
fram á það við Dani nú, að þeir
leýstu okkur undan samhandslög-
ramm þegar á næsta ári, þar sem
upprunalega hafi verið samið til
ákveðins tíma —- ársloka 1943.
Sumir hafa jafnvel gengið svo
langt, að telja að hjer væri um
samningsrof að ræða af okkar
hálfu.
En þetta er mikill misskilningur.
Samhandslögin eru samuingnr
tveggja ríkja. Það er að vísn svo
tíl ætlast, að þessi samningur gildi
nm ákve'ðið tímabil. En til þesss
liggja alveg sjerstakar ástæður.
Þegar verið var að semja 1918,
bjuggnst Danir við því, að sjálf-
stæðismál íslendinga væri komið
í höfn. Þeir hjeldu að íslending-
ar myndu aldrei fara fram á
meix-i kröfur í sjálfstæðismálinu,
en þær sem fengust 1918. Þess
vegna tóku Danir á sínar herðar
talsverðar hyrðar með samhands-
lögunum. Þeir vonuðu að hinn
„veiki þráðnr* ‘ samhandslaganna
mætti tengja ríkin saman um ald-
u’- og æfi.
En þetta fór mjög á axman veg.
Sambandslagasamningurinn, sem
gerður var 1918, var aðeins áfangi
á sjálfstæðisbraut íslendinga. Þeir
voru staðráðnir í að halda áfram
uns takmarkinu væri náð að fullu.
Þetta kom berlega í ljós á þingi
1928, þe'gar allir flokkar lýstu
því yfir, að þeir vildu segja sam-
bandslagasamningnum upp á sín-
um tíma.
Þetta kom enn gleggra í ljós
með stofnun Sjálfstæðisflokksins
nýja, því að hann setti fullkomin
san bandsslit á sína stefnuskrá.
Dönum kom það á óvart, að
íslendingar settu markið hærra
en ákveðið var 1918. Og nú fórix
þeir loks að skilja, að ekki var
til neins að ætla sje*r að standa
í vegi fyrir sjálfstæðiskröfum Is-
lendinga. Komu og þegar fram
raddir í Damnörku um það, að láta
íslendinga nú þegar fá það sem
þeir keptu eftir, því Danir hefðu
livort sem er aðeins fjárhagsle'ga
byrði af sambandinu við ísland.
Þannig stendur þá mál þetta
núna. Báðir aðilar eru orðnir óá-
nægðir með samninginn sem gerð-
ur var 1918. Hvað er þá eðlilegra
og sjálfsagðara en að aðilar komi
sjer í fullri vinsemd saman um
að losna við samhandslagasamn-
inginnf Slíkt geítur ekki talist
samningsrof, heldur skynsamleg
lausn málsins eins og það horfir
við nú.
I
IV.
Undarlegt er það, að ekkert
stjórnarblaðanna lijer heima hefir
látið álit sitt í ljós um þetta mik-
ilsverðasta mál íslensku þjóðarinn-
ar. Vonandi má iskilja þessa þögn
blaðanna þannig, að þau sjeu
samþykk því, að rdynt verði að
losna við sambandslagasamninginn
þegar á næsta ári. En tómlæti
blaðanna nm þetta mál er meira
ep góðn hófi gegnir.
En hvað gerir Alþingi? Alt
veltnr á því. Danir liafa lýst yfir
því, að þeir sjeu reiðuhúnir til
samninga. Eftir hverju skyldum
við þá vera að bíða? — Voru
stjórnmálaflokkarnir að blekkja
þjóðina, er þeir gáfu yfirlýsing-
una 1928? Ef e'kki, er skylda
þeirra að taka mál þetta fyrir
í byrjun næsta þings og leiða það
til farsælla lykta.
Blöndahls
eru teknar fram yfir allar
aðrar karamellur.
Fást í flestum sælgætis- og
matvöruverslunum.
Millis IIS, Blttlll ll.I.
Sími 2358
Notið það alstaðar i húsum yðar, til
að hreinsa hvítmáiaða veggi og
linoleum-gólfdúka. Til að hreiusa og
fága málningu og glerung, til að gera
potta og pönnur, skálar og baðker
skinandi fögur.
Lever Brothers, Ltd.,
Port Sunlight, England.
Aðalumboðsmenn
Hvannbergsbræður.
lólabasarinn.
Mnnið að við gefnm
25% afslátt ai öllnm
leikföngnm og
jólatrjesskranti
Vörnhnsið.