Morgunblaðið - 11.06.1930, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ
Kjörseðill
viö hlutbundnar kosningar 15 )úni 1930.
A-listi
X C-listi
Pjetar Magnnsson, búnaðarbankastj.
Otgef.: H.f. Árvakur, Reykjavlk
Rltstjörar: Jön KJartanaaon.
Valtýr Stefánsaon.
Rltstjðrn og atgr iiOsla:
Austurstrœtl 8. — Slml 800.
Auglýslnaastjörl: B. Hafberg.
Auglýslngaskrif stofa:
Austurstrœti 17. — Slmi 700.
Hel~aastmar:
Jön KJartansson nr. 742.
Valtýr Stefánsson nr. 1220.
B. Hafberg nr. 770.
Áskrlftagjald:
Innanlands kr. 2.00 á mánubl.
Utanlands kr. 2.50 á mánuOl.
t lausasölu 10 aura elntaklO,
20 aura meO Lesbök.
DUsseldorf-morðmgínn
handtekinn.
Þær fregnir bárust bingað með
síðnstu erlendu blöðum, að hinn
margumtalaði morðingi í Diisgel-
dorf væri tekinn fastur og biði nú
dóms. Hann' heitir Peter Kúrten
ög birtist hjer mynd af honum. —
Hann hel'ir játað á sig 14 morð,
12 aðrar morðtilraunir og auk þess
20 húsíkveikjur og fjöldan allan
af innbrotum og öðrum glœpum.
IJm nánari atvik þessa mikið um-
rædda morðmáls verður nánar get-
íð hjer í blaðinu síðar.
Kjósendafundur var haldinn í
barnaskólaportinu í fyrradag. —
Töluðu 3 ræðumenn af hverjum
flokki. Af Sjálfstæðismanna hálfu
töluðu Magnús Jónsson, Jakob
Möller og Jón Olafsson, af sósial-
istum Haraldur Guðmundsson,
Hjeðinn Yaldimarsson og Olafur
Priðriksson og af „Pramsóknar“
hálfu Hermann Jónasson lögreglu-
stjóri, Gísli Guðmundsson ritstj.
Tímans og Hannes Jónsson dýra-
læknir, sem nefndur hefir verið
„lifandi Tímadálkur“ og Ijet það
á sannast. Sósíalistar óðu elginn
með falsaðar tölur um tolla og
skattamál, Tímamenn töluðu um
ágæti Sambandsins, afrek lands-
stjórnarinnar í landhelgisgæslu og
fleira af sama tagi. Ráku Sjálf-
stæðismenn eftirminnilega ofan í
J)á fóstbræður úr stjórnarliðinu
blekkingar þeirra. Áttu Sjálfstæð-
ísmenn yfirgnæfandi meirihluta á
fundinum, frá hinu fyrsta til hins
síðasta, sósíalistar höfðu og nokk-
urt fylgi en Tímaliðið var nauða-
fáment. Reyndi sá flokkur því að
he'fna sín á fundarmönnum, með
því láta Hannes dýralækni rausa
yfir þeim og tókst með því flæma
allmarga burtu af fundinum.
Fánadagurinn á Álafossi fór á-
gætlega fram og skemtu menn sjer
vel. Hófst skemtunin með því að
Benedikt Sveinsson talaði fyrir
minni fánans og rakti sögu fána-
málsins. Sigurjón Pjetursson mælti
fyrir minni íslands. Síðan fóru
fram úrslit söngknattleiksmótsins.
Haraldur Björnsson leikari talaði
nokkur orð um leiklist af hinu
nýja útileikssviði er reist hefir
ve/rið á Álafossi. Margt fleira var
fil skemtunar.
Brnnl í Flensborg
í Hafnarfirði.
Kl.. 8.10 í gærmorgun varð fólk-
ið á Óseyri þess vart, að rauk úr
þakinu á íbúðinni í Flensborg. Býr
þar Ögmundur Sigurðsson skóla-
stjóri og f jölskylda hans. Búa þau
í efri hæð hússins, á neðri hæðinni
eru heimavistarherbe'rgi, sem eru
mannlaus á sumrin.
Kona skólastjóra var ein á fót-
um, þegar hún fekk boð frá Óseyri.
Var þá gangurinn fyrir framan
svefnherbergi þeirra hjóna alelda,
en inni í svefnhe'rberginu var Ög-
mundur. Komst hann gegnum eld-
hafið með mestu naumindum og
brendi sig eitthvað á höfði og fót-
um. Börn þeirra hjóna björguðust
öll út, án þess að þau sakaði. —
Tlrátt var brunalúðurinn þeyttur
og söfnuðust ungir sem gamlir að
skólanum, til þess að rjetta þar
hjálparhönd. Var þe'gar tekið til
óspiltra málanna að bjarga öllu
lauslegu, sem innni var og ann-
arsvegar að reyna að kæfa eldinn.
Höfðu menn til þess fjórar dælur.
Vatn var tekið úr sjónum og þar
sem dælurnar reyndust ekki
nógu langar, varð að bera vatn í
þær í fötum. Tafði þetta dáliið,
en Hafnfirðingar geúgu þeim mun
rösklegar fram, svo að það kom
lítið að sök. Eldhafið var talsvert,
stóðu eldtungurnar út um glugga
á efri hæðinni og læddust um alt
þakið. Reykurinn var svo mikili að
til hans sást alla leið úr Reykja-
vík. Slökkviliðinu tókst þó brátt
að vinna bug á eldinum og um 10
leytið var öllu lokið. Var þá þakið
brunnið og svefnherbergi, skrif-
stofa, eldhús og gangur af íbiíð
skólastjóra. — InnanstokksmunuM
tókst að bjarga, neíma rúmfötum
og klæðnaði, en alt skemdist að
meira eða minna leyti af vatninu.
Um upptök eldsins er ekki kunn-
ugt ennþá, en líkur eru fyrir því,
að kviknað muni hafa út frá raf-
magnsleiðslum í ganginum, þar
sem eldhafið var me'st.
Hálíðarmerkin.
Alþingishátíðarmerkin eru eigu-
legur hlutur, til minningar um
þessa hátíð, sem ekki hefir átt
jafningja um víða veröld.
Merkið er brjóstnál, á stærð við
lítinn- pening, lir málmi góðum er
líkist blökku („oxyderuðu“) silfri,
með rúnaletruðu: ,Alþingishátíðin‘,
og víkingaskipinu á Þingvöllum —-
sem ekkert hefir fúnað í þúsund
ár.
Merkin kosta 2 kr. og verða seld
á götum bæjarins fyrir hátíðina
og á Þingvöllum um hátíðina. Gert
— m. ö. fl. — til þess, að ljetta af
ríkissjóði dálitlum hlut af hátíðar
kostnaðinum. Vel ráðið, hyggilegt,
sanngjarnt og rjettlátt, að þeir
sem nota mannvirkin á Þingvöll-
um og njóta gagns og gamans af
því er þar fer fram og kostað er
til, láti ögn meira af mörkum en
hinir, í alm. kostnaðinn. Metn-
aður má það vera hverjum þeim,
er getur veitt sjer þá ánægju að
sælcja hátíðina, að lyfta ofurlítið
undir hornið á birði hinna, er
Haraldar öuðmandsson, ritstj. Rvik.
Erlingur Friðjínsson, framkvstj'. Ak.
Davið KriatjánBion trjesm meist Hf.
Elisabet Eiriksdáttir, kensluk. Aknreyri
Gunnl. Jónasson, bsejarftr. Seyðisf.
Finnur Jónsson, framkv.stj. ísafirði.
heima verða að sitja við skyldu-
störf og heimilisannir, eða vegna
óhraustleika, efnaskorts, fjarlægð-
ar og annara ástæðna. Og þó e'kki
sje seldur aðgangur á hátíðarsvæð-
ið, mætti hverjum er þar kemur
finnast skylt að bera merkið á
brjósti sjálfa hátíðardagana, svo
sem hátíðarfána ög sýnilegt tákn
um gleði sína, hrifning og þakk-
læti, fyrir gæskuríka handleiðslu
vorrar fámeúnu þjökuðu þjóðar,
um þúsund ár.
Loks skal tekið fram, að tvent
er áríðandi að muna: Að kaupa
merkin áður en hátíðin byrjar, ög
láta þau sjást utan á sjer um há-
tíðina. Sje þessa ekki gætt, getur
salan á Þingvöllum orðið til alvar-
legrar truflunar og leiðinda, og
yrði óframkvæmanleg í slíkum
manngrúa, svo að í lagi færi.
V. G.
Stjórnarblöðin
og Irú Gnðrún Lúrnsdðttir
„Tíminn“ og „Alþýðublaðið“
hafa látið sjer títt um framboð frú
Guðrúnar Lárusdóttur. Hefir hver
árásin annari verri birtst þar í
sendibrjefaformi. Má af því sjá,
hve mjög þau óttast hylli þe'irrar
sæmdarkonu. Þau ganga þess ekki
dulin, að öllum stjettum okkar fá-
tæka lands, — alþýðu ekki síður
en hinum, — er kunnugt um kosti
frúarinnar gáfur hennar og mann-
úð. Þeim er kunnugt um ,að hún
er sannur mannvinur, sem vill alt
í sölurnar leggja, til þess, „að bæta
böl bræðra sinna ef gæti“. Þau vita
það einnig að umbótavilji hennar
er ekki þröngsýnn, að hann nær til
allra stjetta mannfjelagsins. Þess
vegna þykir þeim mikils við þurfa.
Fyrir þvi er það, að þau láta sendi
brjefin birta illvilja sinn til henn-
ar, og ganga svo langt í þá átt,
ao þau leita þar brautargengis hjá
ómönnuðum kryplingum.
Um aðalefni brjefanna er ekkert
að segja, því það er ekkert annað
ei> illvilji. Brjefin fullyrða að frú
Guðrún sje hræsnari, leiksoppur í
höndum misindismanna, og ge'fa í
skyn að hún sje keypt til þess að
halda fram málefni gegn betri
vitund. Getur níðið komist öllu
lengra? Er hægt að ganga nær al-
mennu velsæmi? — Hvar mundu
spuraingar hr. V. S. V. í Alþýðu-
blaðinu eiga heima annars staðar
en í sorpblaði? Um greindarlegu
hliðina á spurningu hans, er árang-
Jónas Jónsson, dómsmálaráðh. Rvik.
Jakob Ó. Lárnsson, prestnr, Holti.
Jón Hannesson, bóndi Deildartnngn.
Þorst. Jónsson, kanpfj'elstj. Reyðarf.
Kristinn Gnðlangsson, bóndi, Nápi.
Tryggvi Þórhallsson, fors.r&ðh. Rvik
urslaust að ræða við hann. Hann
mimdi þannig ekki skilja það, þó
hann væri spurður hliðstæðra
spurninga og líta á þær, sem á-
kveðna svívirðingu á sig og flokk
sinn.
í ritgerð frú Jóhönnu Egilsdótt-
ur kennir sömu óvildar til frú
Guðrúnar. Prú J. E. lítur aðeins á
flokk sinn (kommunista), og álykt
ar í barnslegri trú, að stefna þess
flokks sje það eina rjeftta til við-
reisnar fátæklingunum. Mismunur-
inn á skoðunum og innræti þessara
tveggja frúa er því sá, að J. E.
elskar skipulagshugsjón, sem hún
hefir enga vissu fyrir hvernig muni
reynast í framkvæmd, en G. L.
elskar olnbogabörnin sjálf, fátæk-
lingana, sjúklingana og þá, sem
hryggðin lamar og sýnir þaið í
verkiim.
Á brjefaskriftir ritstjóra „Tím-
ans“, hjer að Mtandi, þessa póli-
tíska drenghnokka Pramsóknar-
flokksins, sje ýeg enga ástæðu til
að minnast frekar.
B, M. S.
Slysagðtln ð Djððveginum
Það er gríðarlega stórt slysagat
á þjóðveginum frá Rvík, aust-
ur í Hvolhreppi. Þaðan sjer til
helstu bæja þess hrepps: Efra
Hvols, Stórólfshvols og Garðsauka.
Ef þessi ófæra er ekki botnlaus,
þá þarf að gera við hana tafar-
laust, annars heftir hún alla um-
ferð bíla inn í Pljótshlíð.
Bílar eru dýr og óhentugur of-
aníburður í vegi, þe'ss vegna eru
þeir líka dregnir upp úr, hvað sem
það kostar, þegar þeir sitja fastir
í forinni.
Á hitt má og líta, að ferðafólki
er óhentugt og illa við að vera
strandaglópar og næturdraugar á
1
miðri leið, vegna einnar ófæru 5—
10 in. langrar — á 130 km. langri
leið. Reýndar eru 10—20 hálfófær-
ur á Fljótshlíðarveginum, sem
ferðamenn mundu heldur vilja sjá
fyltar ásteitingarsteinum og
hneykslunarhellum, en vita slysa-
götin stækka, og þau dagvaxa,
verða alófær á morgun eða hinn
daginn. ÞeSsi ve'gur er víst þurftar-
frekur og gráðugur, en sú græðgi
verður skaðlegust og erfiðust, ef
honuin líðst að gleypa heila bila
hlöðnum fólki, dag eftir dag og
viltu eftir viku og skila því aftur,
með illu, sumu hálf tuggnu og
öðru altuggnu.-
Það er skylda ferðamanna að
Guðrún Lárnsdóttir, húsfreyja Ási
Kári Sigurjónss. bóndi, Hallbjst. Tjörnesi
Skúli Thorarensen, bóndi, Móeiðarhvoli
Signrðnr Kristjánsson, ritstj. ísafirði
Magnús Gislason, sýslnm. Eskifúii.
benda á þetta, ef þeir hafa ekÁ*
ánægju af því að sá sem á effnr
kemur lendi í vonda staðnum. •—
Hver á að sjá úm þetta — Hio
eftir veginum og lagfæra hannf
Það má ékkí dfágaSt á langirm áð
lappa upp á slysagötin.
Ferðamaðm. >
Granlandskanpln. i
... ’ * 4 !
i
Þegar fyrst var farið að hreyfá
því niáli meðal rithöfunda vorl^
og blaðamanna, hvemig bæri aði
lita á ríkisrjettarlega stöðu Græn-
lands sbr. sjerlega frumgrdik
nokkra í „Ingólfi“ Rvík, var að-
álléga litið á þetta efni frá sjónar-
miði föðurlandsvina, og af virðingu
fyrir sögu vorri og varðveislu forn-
rjettar meðal islendinga.
En nú hefir rás viðburðanna
orðið sú, að rílt ástæða er til þess
að alþjóð setji fram ákveðnar
kröfur um viðurkenning rjettar,
vors til hinnar fornu íslensku ný-
lendu, en hljóta ella óbætanlegt
tjón og minkun frammi fyrir öll-
uni heimi. Skal þess jafnframt get-
ið að mí eru framkomin fullnæg
gögn til þess að óttast megi le/yni-
lega, bindandi samninga um sölu
eylandsins mikla. Ber tvent til
þessa: Á eina hlið reynsla ára og
alda um meðferð Dana á þeim
rjettarsvæðum, sem af ýmsnm or-
sökum hafa orðið að lúta yfir-
ráðum þeirra, utau Danmerkur
sjálfrar — en á hinn bóginn er
rjettarrekstur vor meðal alþjóða
mjög erfiðnr þrátt fyrir rjett-
mætan málstað. Sjerstaklega vegna
sundrungar fámennis vors geta
komið fram erfiðleikair, se'm er-
lendir menn tæplega geta gert sjer
skiljanlega, en jeg yil hjer ein-
nngis minnast á undirtektir eins
rithöfundar hr. Ólafs Lárussonar,
þessu atriði til skýringar.
Mörgum mun vera minnisstæð
sú kenning þessa höf., að Græn-
land hafi aldrei verið nýlenda
íslands. Stendur hún óstudd af
flestum mönnum ntanlands jafnt
sem innan, og er þess þá og að
geta, að hann heldur því fram,
að „fæstir muni skilja eða vita
hvað sje nýlenda.“ Er slíkt fágæt
röksemd, en að vísu samboðin
ýmsu öðru, sem þessi höf. be*r fram
í Gramlandsmálinu. En hjer skal
aðeins drepa á meginatriði þess
hugtaks, sem meðal mentaðra og
skynberandi manna, eru almeni
viðurfeeöd.
Þannig lítur kjörseðillinn út eftir að listi Sjálfstæðismanna hefir verið kosinn.
Sjálfstæðismenn og konur! Munið að setja krossinn fyrir framan C-listann eins
og hjer er sýnt, en hvergi annarsstaðar. Fjölmennið á kjörfund!