Morgunblaðið - 03.08.1930, Blaðsíða 8

8
MORGl' N BLAOIR
m^nn Hakkila. Hann var þá á
leiþ til sumarbústaðar síns ná-
íægt Tammerfors. Hakkila 6k
þaiigað í vagni með hesti fyrir.
Á íeiðinni mætti hann bíl, bíll-
inn nam staðar, nokkrir menn
stigu út úr bílnum og skipuðu
Hakkila að setjast í bílinn. —
Menn þessir voru Lappómenn.
Hakkila hlýddi skipun þeirra, og
þ^r óku burt með hann. —
öiýimaður Hakkila flýtti sjer
nu heim til sumarbústaðarins og
skýrði konu Hakkila frá því,
se*n gerst hafði. Hún reyndi
stryc að síma til lögreglunnar,
en^jað kom þá í ljós, að síminn
hafðí verið kliptur í sundur.
Ránið vakti feikna mikla eft-
irtejct alstaðar í Finnlandi. Var
strax haldinn ráðherrafundur
út aT ráninu. — Hakkila talaði
fyrif hönd sósíalista á móti
vórifdarfrv., }>egar það var ný-
leg» til umr. í þinginu. Er það
aennilega orsökin til þess. að
Lappómenn rændu honum.
En Lappómenn ljetu Hakkila
lausan strax daginn eftir að hon-
um yar rænt. Hakkila er nú kom
ifin heim til Tammerfors og hef-
ir géfið blaðamönnum eftirfar-
andi upplýsingar:
Lappómenn óku með Hakkila
til Lappó. Þeir staðnæmdust þar
viö byggingu, þar sem Lappó-
méífn hafa aðsetur sitt. Hakkila
vaijð að bíða þar í 3 stundar-
fjÖÖSunga. Hann álítur að þar
hafa verið ákveðið, hvað
gera ekyldi við hann. — Lappó-
menn óku svo aftur af stað með
ha?En. Þeir voru mjög hrottaleg-
ár f allri framkomu og börðu
Hakkila með bareflum. Þeir óku
meíj hann inn í stóran skóg,
stigti þar út úr bílnum og til-
kyfftu Hakkila, að búið væri að
dæigá hann til dauða, og nú ætti
að %ka hann þarna af lífi.
Blaðamenn spurðu Hakkila,
hvoft ekki væri hugsanlegt, að
Lappómenn hefðu gert þetta til
þes^ að hræða hann. En Hakkila
áleit að Lappómönnum hafi ver-
ið ijull alvara. Hann kvaðst hafa
mófcnælt þessu atferli og talað
lengi við þá, bæði í gamni og
alvöjru. Að lokum sögðu Lappó-
menn, að þeir hefðu ef til vill
fenglð rangar upplýsingar um
Hakkila og ljetu hann lausan.
En hann varð að lofa Lappó-
mörinum, að segja engum frá
því, er gerst hafði.
Hakkila fór til læknis, strax
þeg^j* hann kom heim til Tamm-
erföjfs, og fjekk hann læknis-
votíprð þess efnis, að hann hafi
verið illa leikinn, bólginn í and-
liti, stór sár á mjöðmum og
hanTHeggjum. — Þannig er frá-
sögn Hakkila. En Lappómenn
hafa ekkert látið frá sjer heyra.
Lögfeglan leitar nú að þeim
Lapþómönnum, er rændu Hak-
kila.
Foringjar Lappómanna virð-
aat ekki hafa vitáð neitt um
ránijj, fyr en eftir á. Þeir halda
fund á næstu dögum, til þess að
ræða um það, hvernig verði kom
ið í veg fyrir svipaðar athafnir
frarþvegis. Mönnum dylst það
ekki, að slíkar athafnir geta
valcÚð alvarlegum æsingum og
stofpað friðnum í landinu í
hiná mestu hættu.
Rússneska stjórnin hefir sent
finsku stjórninni harðorð mót-
mæli út af því að Lappómenn
hafa flutt finska kommúnista
til Rússlands. Rússneska stjórn-
in heimtar, að hlutaðeigandi
mönnum verði refsað. Kröfur
Rússa gera ástandið í Finnlandi
ennþá alvarlegra en áður.
Khöfn, í júlí 1930.
P.
——-------------
Saltfiskverslnniii.
í Morgunblaðinu í gær er
grein með þessari yfirskrift, sem
er svar við grein minni 4. júní
frá forseta Fiskifjelagsins Kr.
Bergssyni, sem jeg finn mig
knúðan til að svara nokkrum
orðum.
Skýrslugerðin.
Mjer þykir leitt, að svo virð-
ist sem forsetanum hafi fundist
jeg vera að gera árás á skýrslu-
söfnun Fiskifjelagsins, og jafn-
vel „vekja tortryggni gagnvart
þessari skýrslugerð", en það er
mesti misskilningur; er alls ekki
hægt að Iesa það út úr grein
minni, og mjer er Ijúft að viður
kenna að Fiskifjelagið hefir
lagt mikið í sölumar til að
koma skýrslugerðinni í sem best
lag, enda á síðustu árum orðið
mjög mikíð ágengt, og það ótrú-
lega mikið, þegar athugað er, að
þetta verk er hjer af ýmsum
orsökum mjög erfitt, sjer í lagi
þegar athugað er, að skýrslu-
gerð þessi er hjer svo að segja
nýtt mál svo sem margt annað
og erfitt að koma mönnum í
skilning um að skýrslur skapi
verðmæti.
Ef því, út úr grein minni er
hægt að draga nokkra árás,
nema þá á okkar eigin áhuga-
og samtakaleysi, þá var þeirri
árás stefnt til þeirra einstak-
Iinga sem gefa upp aflann til
Fiskifjelagsins, og skýrslugerð-
in þannig grundvallast á; en
ekki til Fiskifjelagsins, sem eins
og jeg hefi tekið fram, hefir
Ieyst sitt hlutVerk betur af
hendi en búast mátti við.
iJeg var því að leggja Fiski-
fjelaginu lið, gagnvart skýrslu-
gerðinni, en ekki hið gagnstæða
með því að brýna fyrir mönnum
að gefa þessar skýrslur sem
hugsandi menn, um efni sem
komi þeim mjög við, og geti,
að minsta kosti ef kastað er til
þess höndunum, jafnvel bein-
línis gert skaða í verðlagi afurð
anna. Dæmið sem jeg tók er al-
veg rjett, þar var auglýst of
mikið (um 25%) en ekki of
lítið, en benti á að hvorttveggja
gæti gert skaða. Jeg held því,
að þetta sje ekki nema rjett-
mæt árás, stefnt í rjetta átt, ef
árás má kallast.
Upplýsingastöð.
Jeg veit vel, að Fiskifjelagið
vill eftir mætti vera upplýsinga-
stöð ;en eins og forsetinn drepur
á síðar í greininni, skortir það
enn eitt og annað til að geta
verið það fullkomlega, enda
finst mjer, að á meðan Fiski-
fjelagið getur ekki veitt al-
hliða upplýsingar um flest snert
andi fiskveiðar, frá því farið er
á mið og þar til fiskurinn er
seldur sem markaðshæf vara,
ef svo djúpt mætti taka í ár-
inni, þá býst jeg við, að for-
setinn sje mjer sammála um,
að upplýsingar um verð og sölu-
horfur á hverjum tíma og magn
í neytslulöndunum, eigi mikið
frekar heima hjá því allsherjar
sölusamlagi, sem við erum báðir
ásáttir um, að þurfi að koma
á sem fyrst með framleiðendum.
Af líkum má ráða, að slíkar
upplýsingar væru nákvæmari,
og hægara að veita þær, og
koma þeim út til allra hlutað-
eigenda í gegnum slíkan hags-
munafjelagsskap, heldur en frá
Fiskifjelaginu sem hefir of lí't-
inn blaðakost, oflítið fje, eða
gegnum hálfdauðar deildir, sem
í fáu sjá eða skilja sitt hlut-
verk.
Hinsvegar er forsetanum
kunnugt um, að jeg hefi í
mörgu falli skoðað Fiskifjelagið
upplýsingastöð, þó menn geri
það ekki nógu alment, sem
marka má, af því er hann sagði
við mig einhvemtíma. Að jeg
væri einri af þeim fáu, sem oft
spyrðist fyrir um ýmsar skýrsl-
ur, t. d. um magn og verð á lýsi
í Noregi. Og jeg á enga heit-
ari ósk til handa Fiskifjelaginu,
en að það geti orðið sem fyrst,
allíliða upplýsingástöð um alt
sem varðar vöxt og viðgang
fiskveiða vorra. Og einmitt með
það fyrir augum, taldi jeg á
fiskiþingi í vetur, stórt spor
stigið í þessa átt, með ráðningu
vjelfræðings og fiskifræðings í
þjónustu fjelagsins.
Nauðsyn samlagsins.
Fyrir utan nauðsyn samlags-
ins sem sölusamlags, lagði jeg
engu minni áherslu á nauðsyn
þess, til að koma á á næstunni
í tilraunum með sölu á ferskum
fiski, sem fiskverslun vor, í
langri framtíð hlýtur að byggj-
ast á, að mestu leyti.
En af tveim orsökum lagði
jeg áherslu á þetta atriði.
1. Af því, að hjer er slíkt í
fyrstu byrjun, og því mikið og
erfitt verkefni fyrir höndum,
sem best var að allir ynnu
þannig sameiginlega að.
2. Að jeg ótta^ist, að oflítið
yrði gert í þessu þýðingarmikla
máli, þangað til að öll sund
væru lokuð — eða um of Iokuð
— með sölu á saltfiski, því ef
hugsunarlaust væri sofið þang-
að til, kveið jeg byltingu, sem
altaf er til bölvunar, í það
minsta í bráð ef ekki í lengd.
Þess vegna vildi jeg óska, að
við værum hinir hyggnu rnenn
og notuðum tímann vel, til að
komast að raun um, kosti og
galla sölu nýs fiskjar, og nota þá
möguleika sem á því sviði kunna
a ð skapast, jöfnum höndum við
saltfiskssöluna sem smátt og
smátt hlýtur að þrengjast, með
aukinni framleiðslu, en þó engu
síður með sívaxandi kröfum
fólksins um að eta nýjan mat.
Síðan jeg skrifaði grein mí'na
hefir h.f. Kveldúlfur gert til-
raun með sölu á freðnum fiski,
sem eftir því ,sem jeg best veit
hefir tekist vonum framar, þrátt
fyrir mikla örðugleika eins og
mig grunaði. Síðan hefir og
Ricli. Thors skrifað grein um'
þetta efni. Hann er málinu
manna kunnugastur, enda dreg-
ur hann ekki dul á, að þetta
verði að vera framtíðarúrlausn-
in. Og þar sem þetta er svo
stórt og mikilsvert mál, snert-
andi alla fiskframleiðendur
þessa lands, þá fanst mjer ó-
maksins vert að benda mönnum
á, að fleiri þyrftu að vera vak-
andi en „Kveldúlfur“ einn, þó
vjer ef til vill hugsum sem svo,
að hann sje ekki ofgóður að
ganga í vatnið fyrir okkur.
Með skírskotun til niðurlags
forsetans, um að halda máli
þessu vakandi; þá skal jeg
reyna það svo lengi sem jeg
hefi einhvern að „jagast“ við,
það er að segja, svo lengi sem
jeg heyri bergmál, sem aftur
gæfi mjer til kynna, að enn þá
sjeu ekki allir klæ.ddir þeirri
brynju sem ekkert vopn bítur
á: „Hvað kemur það mjer við?“
Akranesi 10. júlí 1930.
Ól. B. Björnsson.
EfUrllt með
raforknTeitnm.
FB., 29. júlí.
Atvinnumálaráðherra hefir þv
18. júní sett bráðabirgðareglu-
gerð um eftirlit með raforku-
virkjun og er samkvæmt henni
skylt að tilkynna atvinnumála-
ráðuneytinu öll raforkuver og
raforkuveitur, sem framleiða og
flytja raforku með hærri
spennu en 20 voltum til heimil-
isþarfa, iðnaðar og annarar
notkunar. — Um tilkynningar-
skyldu segir nánar í 4., 6. og
7. grein:
4. grein. (Um samveitur). Sá,
sem hefir forstöðu eða fram-
kvæmdarstjórn raforkuvers og
rafveitu skal tilkynna þau sam-
kv. 1. gr., en eigandi eða eig-
endur bera ábyrgð á, að tilkynt
sje.
6. grein. (Um einkastöðvar).
Nú kemur einstakur maður eða
einstakir menn sjer upp raf-
orkuveri og raforkuvirkjum og
nota innan takmarka húseigna
sinna og jarðeigna, og skal þá
’þeim raforkuvirkjara, sem á-
byrgð hefir og yfirumsjón með
uppsetningu þeirra, skylt að til-
kynna þau samkvæmt 1. grein
jafnskjótt og þau eru fullgerð
eða tekin í notkun. "
7. grein. Raforkuver og raf-
orkuvirki, sem ræðir um í 6.
gr. og til eru þegar reglugerð
þessi gengur í gildi, skal eig-
andi eða eigendur þeirra til-
kynna samkv. 1. grein.
Sektir alt að þúsund krónum
liggja við broti á reglugerðinni.
Samkvæmt aug.l. í Lögbirt-
ingablaðinu hefir atvinnumála-
ráðuneytið jafnframt falið Ja-
kobi Gíslasyni verkfræðing,
Þingholtsstræti 28, eftirlit með
raforkuvirkjum um land alt. —
Tilkynningar um raforkuver og
veitur ber að senda til hans, og
fást hjá honum eyðublöð undir
þær.
-----------------
EGGERT CLAESSEN
hatstarj ettarmálaflutningsmaðux.
Skrifstofa: Hafnarstræti 5.
Sími 871. Viðtalstími 10—12 t 1L
Sportföt.
Sportpeysur.
Sportsokkar.
Nýkomið mikið og gott úrvaL-
Verslnninni Vík.
Laugav. 52. — Sími 1485
ÓdDrar vOrufí
Matskeiðar, alpakka 0.75
Gafflar, alpakka 0.75
Teskeiðar, alpakka 0.35
Hnífapör, parið 0.75
Matardiskar dj og gr. 0.50
Bollapör, postulíns 0.65
Barnadiskar með mynd. 0.65
Vatnsglös frá 0.75
Blómavasar frá 0.75
Öskubakkar frá 0.35
Pottar, alum., in. litir 1.00
Pönnur, alum. 1.00'
Skaftpottar, alum. 1.00'
Katlar 3 1., alum. 3.75
H. Elnarsson i Biörnsson
Bankastræti 11.
Nú eru hinar marg eftlr-
spurðu 7 Hk: vjelar
Ioks komnar.
C. PROPPE.
Hinn hransti nær £
Tiðskiitin.
ff- Besta ráðlft
til viðhalds
heilsnnni er
dagleg notk-
nn af
„Helloggs" Hll Bian.
Reynið einn pakka strax í dag„
ALL-BRAN
Ready-to-eat
AImo makort of
KELLOGG’S
CORN FLAKES
Soldby míl Grocars—(r» ibo
Rod and Green Packe£»
Hnnið A, S. I.