Morgunblaðið - 21.02.1931, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐT.Ð
Leikhúsið,
Fyrirligg janii:
Sago-srjón.
Kartöilnmjðl í 50 kg oknm.
Victorin-baunir.
Hrlsgrjðn.
Hrisinjjl,
Þessar vðrar fáið jijer bestar og ðdýrastar hjá okknr.
Hringið f sima 45 (þrjár línnr).
Helmdallnr.
Fnndnr á snnnndaginn kl. 2.
Dagskrá: Jðn Þorláksson alþm. fiyinr erindi nm fjár-
mál rikisins, frjettir verða sagðar frá landsfnndinnm o fl.
P' í ■ ,,,, *
* * ;
Ekkert viðbit iafnast á við
m Hjartaásm
smjörlíkiö-
Þjer bekkið pað i smjðrbragðinu.
Hraðritunarbækur, Ritvjelabðnð, Riujelapappír.
BðkaTerslnn fsafoldar.
Sími 361.
Til miniiis.
Nú og framvegis fáið þið besta
þorskalýsið í bænum í
Versianinni Birninum,
Bergstaðastræti 35, Sími 1091
Welllngton
gilðgp*
Hreinsar — gíjáir,
en risp
t Nýkomnar
góðar
kartðilar
á 0.25 pr. kg.
MjðlkurfjelagReykiauíkur
fæfplifjisr
Hreinsar best Gljáir mest.
Epli, tvær teg.
Jaffa appelsínur-
Vínber, Bananar.
Hvítkál, ísl. gulrófur.
Danskar kartöflur á
9.50 pokinn.
TirnrflNni
Stðtesiniii
er stéra sr6!ð
kr 1.25
á 'wf€í§.
Georg Kaiser.
LeikritiC, sem Loikf.ielagið ætlar
að fara að sýna, er eftir Georg
Kaiser, eitthvert frægasta leikrita-
skáld Þýskalands og merkasta leik
ritahöfund, sem nú er uppi. Er svo
talið, að Georg Kaiser, Pirandello
og Eugene O’Neill sýni hver sína
hliðina á bókmentastefnu nútím-
ans, vaxin er upp úr jarðvegi
expressionismans,. og er hver þess-
ara meistara formsins heimaríkur
'a sinhi Íandafeign. Geörg Kaxsér
hefir valið sjer hugræn viðfangs-
efni, ]>að er hugnrinn og máttur
hugans, sem hvað eftir annað vef-
ur bláþræðina í leikritum hans
hann hefir verið kalla.ður leikrita-
skáld hugans, „Denkspieler“ — og
]>annig er það í leikriti því, sem
Leikfjelagið hefir tekið til með-
ferðar: Októberdagirrinn er í engu
frábrugðinn öðrum dögum, en þá
skapast forlög manns og konu fyr-
ir árekstur vemleikans og ímynd--
unarinnar, og ]iað er hugurinn,
sem ‘"ber signr frá borði, segir
skáTdið.
Leikritið „Októberdágurinn“
koiii xit 1928 og var sýnt þá um
haustið af Max Reinhardt í Berlín.
Apk þess hefir Georg Kaiser skrif-
að fjöldann allan af leikritnm, en
krmnust ]xeirra eru: „Von Morgen
bis Bitternacht1 ‘, „Kolportage“,
„Die Biirger von Calais“, ,Europa‘
og Gas-leikritin þrjú. Gera fíest
leikrit Georgs Kaisers geisimiklar
kröfur til leiksviðsútbúnaðar og
má því telja 'það djarfhuga við-
leitní, er Leíkfjelagið ræðst í áð
sýna eitt af jxektustu verkum hans
hjer. —
Haraldur Björnsson hefir stjórn
að æfingum á ieikritinu og leikur
hann sjálfur eitt aðalhlutverkið.
Aðrir leikendur eru Sigrún Magn-
úsdóttir leikkona, frú Marta Kal-
man, Bi*ynjólfur Jóhannesson og
Gestur Pálsson. Freymóður Jó-
hannesson málari hefir sjeð um
leiksviðsntbúnað, en búningar eru
gerðir eftir fyrirmyndum frá
Kammerspiele, leikhúsi Reinliardts
í Berlín.
A undan „Októberdegi“ verður
,.Stiginn“, leikur í einum þætti
cftir Lái’us Sigurbjörnsson, sýnd-
ur. Kom leilturinn út í fyrra í
safninu „Þrír þættir“. Leikendur
eru Indriði Waage og Auður Matt-
híasdóttir og er það fyrsta við^
fangsefni liennar hjá Leikfjelag-
inu. Indriði Waage nndirbjó leik-
inn til sýningar.
Leikhúshljómsveit Þórarins Guð
mundssonar leikur Valse-Inter-
mez/.o eftir Georges Razigade og
Extase eftir Louis Ganne á undan
s f ningunni.
Fastar nefsðir
í bæjarstjórn.
Kosning í fastar nefndir bæjar-
stjórnar fór fram á fundi í fyrra-
kvöld. Nefndirnar eru nxx þannig
skipaðar:
Fjárhagsnefnd. Einar Arnórsson,
Stefán Jóhann, Jakob Möller, Páll
Eggert Olason, Pjetur Halldórs-
son. —
Fasteignanefnd. Guðm. Ásbjörns-
son, Guðm. Jóhannsson, Jón 01-
afsson, Olafur Friðriksson Har-
aldur Guðmondsson.
Fátækranefnd. Guðm. Eiríksson,
Guðrún Jónasson, Jakob Möller,
Haraldur Guðmundsson, Ilerm.
Jónasson.
Byggingarnefnd. — Gnðmundur
Eiríksson. Háraldur Guðmunds-
son, Kristinn Sigurðsson og Felix
Guðmundsson.
Veganefnd. Einar Arnórsson,
Guðm. Ásbjörnssoiif Gttðrun Jón-
asson, Ágúst Jósefsson, Hermann
Jónasson.;.
Brunamálanefnd. Guðm. Eiríks-
son, Pjetur Halldórsson, Ágúst Jó-
sefsson. Herm. Jónasson.
Hafnarnefnd. Jón Ólafsson, Sig.
•Jónasson, Olafur Johnson, Geir
Sigurðsson.
Vatnsnefnd. Guðm. Ásbjörnsson,
Guðrún Jónasson, Pjetur Halklórs-
son, Ólafur Friðriksson, Ágúst
Jósefsson.
Gasnefnd. Einar Arnórsson,
Guðrn. Eiríksson, Gnðm. Jóhanns-
son, Stefán Jóhann, Haraldur Guð-
mundssön.
Rafmagnsstjórn. Jakob Möller,
Guðm. Jóhannsson, Pjetur HalÞ
dórsson, Stefán .Tóhann, Sigurður
Jónussou.
Heilbrigðismálanefnd. Guðm. Ás-
björnsson, Guðnin Jónasson, Ág.
Jósefsson, Jón Olafsson og Sig.
Jónasson.
Bæjarlaganefnd. Einar Arnórs-
son, Jón Ólafsson, Guðm. Jóhanns-
son, Stefán Jóh. Stefánsson, Sig.
J ónasson.
Húsnæðisnefnd. Einar Arnórs-
son, Jón Ólafsson, Pjetur Hall-
dórsson, St. Jóh. Stefánsson, Sig.
•Jónasson.
Alþýðubókasafnsnefnd. Guðm.
Ásbjörnsson, Jakob Möller, Páll
E. Ólason.
Skólabyggingamefnd. Guðmund-
ur Ásbjörnsson, Guðm. Eiríksson,
Pjetur Halldórsson, Ólafur Frið-
rikssön, Kjartan Ólafsson.
Enn fremur var ltosinn einn
fulltrúi í
Sóttvarnarnefnd: Guðrún Jón-
asson.
Aldamótagarðsstjóm: J. Möller.
Stjórn Íþrótítavallaa*: Guðm. Jó-
hannsson.
Heilbrigðisnefnd: Guðrún Jón-
asson.
Enduirskoð. íþróttavallar: Guðm.
Eiríksson.
Stjórn Fiskixnannas jóðs: Jón
Ólafsson.-
Verðlagsskrámefnd: — Einar
Helgason.
Stjórn Eftirlaunasjóðs: Guðm.
Ásbjörnsson, Jakob Möller, Ág.
Jósefsson.
Skólanefnd Gagnfræðaskólans í
Reykjavík, (Ingimarsskóla) : Hall-
björn Halldórsson, Einar Magn-
ússon, kennari, Bogi Ólafsson,
Mentaskólakennari, Gústav A.
Sveinssón lögfi*.
Endurskoðandi Styrktarsjóðs
verkamannafjelaganna: Guðmund-
ur Eiríksson.
Nefnd til að semja skrá yfir
gjaldendur til Ellistyrktarsjóðs:
Guðm. Jóhannsson, Pjetur Hall-
dórsson, Ágúst Jósefsson.
Endurskoðendur bæjarreikninga
Þórður Sveinsson, læknir, Ólafur
Friðriksson og til vara: Björn E.
Árnason, Vilhjálmur S. Vilhjálms-
.Rafmagnsnotkun.
Flutningur á rafmagni alt of dýr.
Einhver frægasti rafmagnsfræð-
ingur Þjóðverja, dr. Lawaczeck,
kom nýlega til Oslóar og flutti
þar fyrirlestur í Verltfræðinga-
fjelaginu um það á livern hátt
væri heppilegast að hagnýta raf-
magn. „Tidens Tegn“ segir svo frá
skoðunum hans:
— Eins og allur annar iðnaðui;,
verðnr rafmagnsframleiðslan að
komast'i jafiivægi við rafmagns-
þörf einstaklinganna. Það mun
láta nærri að ætla til ljósa 300
kilowatt-stundir á ári á heimili,
en 7000 kilowatt-stundir þarf á
heimili til hitunar. Því miður borg
ar ]xað sig venjulegast ekki að
flytja straúm til hitunar, því að
flutningskostnaður er svo miltill
að rafmagnshiti verður fjórum
sinnum, dýrari heldur en kolahiti.
y- Flutningshostnaðttrinn 'einn er
nieiri, miðað við hitamagn, heldur
en verð á kolum.
Skýrslur rafmagnsstöðvanna í
Noregi sýna það, að ekki er notað
meira en 25% af raforkunni, vegna
hins mikla flutningskostnaðar. En,
hvað á þá að gera við þessi 75%,
sém ónotað er af raforku?
Eíns og kunnugt er klofnar vatn
við jáfnvægisstraum í súrefni og
vatnsefni. Vatnsefnið er fyrirtaks
eldsneyti, með rúmlega ‘Í0000 kal-
oríur í kilogrammi. Ef klofningur-
inn er gerður í lokuðu íláti, kem-
ur fram ákaflega sterkur þrýst-
ing.ur, sem nægir til þess að flytja
gasið hundruð kílómetra. Slíkur
flutningur á hita kostar eklti nema
einn fjórða hlutá á móts við kol
og fertugasta hlutann af flutnings-
kostnaði rafmagns, miðað við hita-
gildi. Gasið er hægt að leiða inn í
gasæðar bæjanna.
Það má gera ráð fyrir að Norð-
menn ]xurfi öll 24 miljarða kilo-
watt-stunda á, ári til ljóss og hita.
Þyrfti því að byggja rafmagns-
stöðvar, sem framleiddu 6 miljónir
kilowatt og störfuðu 4000 tíma.
En ]>að er ekki nema lítill liluti
af vatnsorku í landinu, sem færi
til þess. Það verður að dreifa raf-
magnsstöðvunum, skifta þeim í
smástöðvar upp með ánum. Stofn-
kostnaður verður þá lítill á liverja
stöð, um 200 kr. á kilowatt. En
með ])essu móti ætti leiðslurnar að
verða styttri, og það á að nota
raforkuna til þess að framleiða
gas (vatnsefni), sem síðan er flutt
í ódýrum járnpípum, sem liitagjafi
til heimilanna.
Kvenfjelag þjóðkirkjusafnaðar-
ins í Iiafnarfirði ætlaði að halda
samkomu í kirkjunni í gærkvöldi,
en það fórst fyrir af sjerstökum
ástæðum, en í ráði er að sam-
koman verði á morgun kl. 5.
J