Morgunblaðið - 23.04.1931, Blaðsíða 3

MORGUNBLA ÐiÐ
8
Sniiminiiiimiiiiniiiiimiiiiiimiiiiinninimiiiiiiiiiiiiiiii'i
Tfturgttttbla^tfc
Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavlk =
Ritstjórar: Jðn KJartansson.
Valtýr Stefánsson.
Ritstjðrn og afgreiBsla: =
Austurstræti 8. — Simi 600. =
Auglýsingastjðri: B. Hafberg. §|
Auglýsingaskrifstofa:
Austurstræti 17. — Sími 700. ss
Heimaslmar:
Jðn Kjartansson nr. 742.
Valtýr Stefánsson nr. 1220. =
B. Hafberg nr. 770..
Áskriftagjaid:
Innanlands kr. 2.00 á mánuði. s
Utanlands kr. 2.50 á mánuði. ^
1 lausasölu 10 aura eintaklS.
20 aura meö Lesbðk =
*auiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinÍH
iyðsla þBiira nýtignu.
TímLnn liefir nú í þrjá claga
fiutt sömu greinina, níðgrein um
þá Thorsbræður. Fyrsta og annan
'daginn var stjarna undir grein-
inni. Höfundurinn var í felum.
í gær sýnist honum fyrst óhætt
3,ð koma úr felunum, því þá stend-
nr J. J. undir greininni.
Þetta er í einkennilegu sam-
ræmi við framkomu þeirra Tíma-
ffianna undanfarna daga, sjerstak-
lega ráðherranna. í heila viku hafa
þeir farið hnldu höfði. Tímamað-
Ur hefir varla sjest á almanna
iæri, og hafi svo borið undir,
Fefir sá skotist milli húsasunda
eins og sakbitinn strokumaður.
dtáðherrarnir hafa als ekki sjest,
nema ef telja slial, er ríkisbif-
reiðarnar liafa þotið með þá út
úr hænum á afvikna staði, er fund-
ir voru boðaðir í bænum. Fyrst í
gær er þingflokkur Sjálfstæðis-
'ttanna hafði birt ávarp sitt og
lýst því yfir, að hann muni bíða
<lóms þjóðarinnar og vinna að
falli stjórnarinnar og stófnun lýð-
veldis á stjórnskipulegum grund-
velli, birtist J. J undir níðgrein-
inni. Og sama dag fara Fram-
sóknarménn að ganga ljósum
logum um bsSinn, eins og saklausir
»ienn.
’> • ■' •, ." ; • ' V . u _ <
Það er ek'ki ætfunin að ganga
'til glímu við J. J. um efni þess-
ar grema. Það á varla við að fara
að krukka í særðan mann, síst er
hann or orðinn bandingi síns eig-
in flokks.
Bitt atiúði groinarinnar er þó
efni til íhugunar, liver sem á það
hefði minst: Það er elja bændanna,
sem berjast fyrir lífi sínu við lítil
efni,. ala upp börn sín og aura
samau í ríkisfjárhirsluna, og hins
vegar óhófseyðsla þeirra. sem, ekki
kunna með fje að fara.
Það er sagt. að • ríkið eigi nú
finim bifreiðar, sem alt af sjeu á
þönum með ráðherrana og vildar-
ttienn þeirra.
Engra þessara bifreiða er
hin minsta þörf, og fáar þeirra
frjálsu verði keyptar til þess að
fullnægja eyðsluæði æfint.ýravald-
kafa, til þess að svala hjegóma-
æði nýtiginna uppskafninga. En
hve rsu margra bænda, ársstrit
kosta þessarar bifreiðar allar, svo
aðeins sje nefn’d ein tegund óhófs
þeirra nýtignu? Og hversu mörg
^veitabiirn mætti ekki ala upp og
bienta fyrir reksturseyðslu þeirra ?
Er ekki lítið uppörvandi fyrir
hændur og aðrár stritstjettir í
’andinu að veita af fátækt sinni i
Ukisfjárhirsluna, er þeir vita að
aÞ fuðrar jafnharðan upp í eldi
“óstjórnar og ofnautn uppskafn-
Jttga, er ekki einu sinni kunna að
'*Þ(}a fje á siðaðra manna hátt.
Einræðisstiórnin.
Nú er það kjósendanna, að
taka af skarið.
Þegar þjóðin frjetti um ein-
ræðisbrölt Tryggva Þórhalls-
sonar og hans samherja, reis
hún upp sem einn maður og
mótmælti. Borgarafundir voru
haldnir víðs vegar um land, til
að mótmæla gerræðinu. Allir
voru samtaka og einhuga; eng-
in rödd fjekst til að mæla bó
ódæðisverkinu.
Þessi eindregni og einhuga
þjóðarvilji hefir nú verið vett-
ugi virtur.
Tryggvi Þórhallsson flýr enn
á náðir konungsvaldsins, og fær
það til að halda hlífiskildi yfir
lögbrotinu.
Einræðisstjórnin hefir brotið
stjórnarskrá landsins og þing^
ræði einu sinni. Ekkert er lík-
legra en að þetta sama endur-
taki sig aftur, ef stjórnin þarf
á að halda. Hún getur haldið á-
fram að ,,rjúfa“ þing koll af
kolli og „stjórnað“ þannig land-
inu áfram, fjárlagalaust og
lagalaust. Væri þá komið á al-
gert stjórnareinræði. Þing og
þjóð væri þá alveg rænt íhlut-
an sinni um löggjöf lands og
stjórn.
Ekki hefir stjórnin vílað það
fyrir sjer, þótt hún kasti á glæ
hundruðum þúsunda af al-
mannafje með þessu atferli
sínu. Alþingi er mitt í störfum,
þegar það, fyrirvaralaust, er
leyst upp. Þingkostnaður var
þegar orðinn mikið á annað
hundrað þúsund krónur. Öllu
þessu fje er á glæ kastað, og
miklu meiru.
Ýmsum getgátum hefir verið
að því leitt, hvað komið hafi
stjórninni til að fremja ódæðis-
verk þetta. Og nú er það öllum
Ijðst orðið, að gerræðið framd!
hún, til þess að koma sjer und
an vantrausti og afleiðingum
þess. Það voru hennar eigin
vérk, sem knúðu hána til of-
beldisverka. Þegar stjórnin sá
fram á, að eigi yrði hjá.því kom
ist, að andstæðngar hennar
‘tækju sæti í stjórnarráðinu,
varð henni ljóst, að verk henn-
ar myndu tala til þjóðarinnar.
En þessi verk voru þess „eðlis
að þjóðin mátti ekki fá vitn-
eskju um þau. Hreiðrið var of
saurugt, til þess að fært þætt;
að yfirgefa það fyrir kosning-
ar. —
Þessi sektarvitund stjórnar
innar knúði hana til að brjóta
iórnarskrá landsins, að traðka
bingfæðmu. Ög hún flúði á náð
ir konungsvaldsins, til að fá
verkið fullkomnað.
S j á lf stæð isfl o kkúrinn hefir
reynt allar löglegar leiðir, til
að fá þingræðið aftur endur
reist. Öll þjóðin hefir tekið und
ir þá kröfu. En einræðisstjórn-
in hefir þverskallast og fengið
staðfesting konungsvaldsins ,á
lögbrotum sínum.
Eins og málum nú er kom-
ið, er. því ekki öjrnur. leið fyrit
hendi en sú, að kjósendur lands
ins hrindi einræðisstjóminni aí
hendum sjer.
Frelsi þjóðarinnar og sjálf
stæði er í voða, ef kjósendur
gera ekki skyldu sína 12. júní
næstkomandi.
Herör kjósenda um land alt
nú um kosningarnar, á að vera:
Burt með einræðisstjórnina!
Burt með hinn íslenska
Trampe, Tryggva Þórhallsson
og ráðuneyti hans!
Sáttaumleitanir í Noregi.
NRP., 21. apríl. FB.
Sáttasemjaih hefir lagt að
fulltrúum aðilja í vinnudeilun-
um, að hraða samningum í þeim
greinum, sem frestur er út
runninn í 1. maí, svo hægt sje,
ef þörf krefur, að reyna mála-
miðlun án tafar. — Dagbladet
getur þess í sambandi við þetta,
að það verði ekki skilið á ann-
an hátt en þann, að málamiðl-
unartilraunir, sem fram hafa
farið að undanförnu, hafi eng-
an árangur borið, en menn
verði að vona ef málið verði
tekið fyrir frá nýrri hlið geti
orðið sá árangur, að í seinasta
lagi á mánudag yrði hægt að
bera fram tillögu til miðlunar,
sem aðiljar gæti fallist á.
DagOik.
□Edda 59314257 —Fyrirl.
Lokafundur. Listi í □ og hjá
SM. til fimtudags.
I. O. O. F. — 112424. Mæta
á Ingólfshvoli kl. 114.
I. O. O. F. — 11242481/*.
Missiraskiftaguðsþjónusta
verður haldin í Fríkirkjunni kl.
6 í kvöld. Síra Árni Sigurðsson
prjedikar.
Veðrið (miðvikudag kl. 17).
Enn er saina góðviðrið hjer á
landi. Norðanlands er hitinn 9
st., en syðra heldur kaldara,
5—6 st., og hefir rignt þar dá-
lítið í dag. Yfir Grænlandshaf-
ínu er grunn og nærri kyrstæð
lægð, en fyrir sunnan land,
vestan við Skotland, er önnur
lægðarmiðja, nokkru dýpri sem
stefnir SA yfir Bretlandseyjar,
og mun ekki hafa veruleg áhrif
á veðurlag hjer á landi. Er út-
ljt fyrir kyrrt og gott veður um
land alt á morgun.
Veðurútlit í Reykjavík í dag:
Kyrrt og gott veður.
Frá Kúban-Kósökkunum. —■
Morgunblaðið hefir verið beðið
að hirta eftirfarandi: Síðan við
Kúban-Kósakkar, undir hand-
leiðslu frú Irine Svensen og
með Ivanof Sem söngstjóra kom
um hingað til íslands, höfum
við hvarvetna mætt hinu mesta
vinarþeli og hlýju viðmóti, bæði
meðal almennings og hjá söng-
fjelögum. í dag syngjum við í
síðasta sinn í Nýja Bíó, og för-
um síðan með Lyru áleiðis til
Berlín. Viljum við hjer með
færa öllum hjer okkar bestu
kveðjur og árnaðaróskir.
Framkvæmdastjóri Kúban-
Kósakka.
A. Bogdanowsky.
Ólafur Friðriksson er úrillur
í blaði sínu í gær — hefir sýni-
lega ekki komist í fult jafn-
vægi, síðan hann var píptur nið
ur af Alþingishússsyölunum í
fyrrakvöld. — Hann hjelf úti-
skemtun í L’ækjafgötu í gæri
sjer til afþreyingar.
Víðavangshlaupið fer fram í
dag, og hefst hjá Álþingishús-
inu kl. 2. Sbr. grein í blaðinu
í dag.
„Ef nægilegur þingmeirihluti
fæst“, sögðu sósíalistar í fyrra
dag, þá kváðust þeir ætla að
gera byltingu — á löglegan
hátt, eins og Jón Baldvinsson
komst að orði á svölum Alþing-
ishússins í fyrra kvöld. ÍHann
vildi fyrir hvern mun fá Gunn-
ar frá Selalæk í „byltinguna“
með sjer. í gær segir Alþýðu-
blaðið, að bylting myndi eins
vel framkvæmanleg án Gunn-
ars. Þetta mun vera nokkuð
rj athugað. Blaðið segir enn
fremui, að bylting hefði vel
verið framkvæmanleg í fyi’ra-
dag — með umræðum í þing-
inu — en ómöguleg í gær. —
Margir munu telja byltingu
jafn-ómögulega báða dagana
— með orðskvaldri einu.
Landsmálafjelagið Vörður
heldur fund kl. 2 í dag í Varð-
arhúsinu. Þar verða teknir til
umræðu síðustu viðburðirnir á
sviði stjórnmálanna.
Lyra fer í kvöld kl. 7, en
ekki kl. 6 eins og vanalega áð-
ur. —
Kúban-Kósakkarnir. Vegna
fjölmargra áskorana halda Ku-
ban-Kósakkarnir hljómleika í
Nýja Bíó í dag kl. 12i/>> og
verða aðgöngumiðar seldir með
lækkuðu verði (2 kr.). Ætlar
flokkurinn að gefa 10% af á-
góða þessa hljómleiks til barna
vinafjelagsins „Sumargjöf“.
Málverkasýning Jóns Þorleifs
sonar verður opin í dag og á
sunnudag í listsýningarskálan
um við Kirkjustræti.
Guðspekifjelagið. Reykjavík
urstúkan, fundur í kvöld, kl.
81/2 síðd. — Efni: Hlútverk
vort. —
Brottrekstur úr Læknaf jelagi
Islands. Einari Ástráðssyni
lækni, sem nýskeð var veitt Eski
fjarðarhjerað, hefir verið vísað
burt úr Læknafjelagi íslands
fyrir brot á samþyktum fjelags-
ins. —
Pjetur Sigurðsson flytur fyrir
lestur í Varðarhúsinu í kvöld
kl. 81/2, um endurnýjandi áhrif
og vorlíf þjóðarinnar. —
Kristileg samkoma á Njáls-
götu 1 í kvöld kl. 8. Allir vel-
komnir.
Verslunarmannafjel. Reykja-
víkur heldur lokafund annað
kvöld kl. 8V2 í Kaupþingssaln-
um. Fer þar fram: ræðuhöld,
samsöngur og kaffisamdrykkja.
Bernburgs-Trio spilar nokkur
fjölme’nna.
Kvöldskemtun verður haldin
í Góðtemplarahúsiiiu í Hafnar-
firði í kvöld kl. 9.
Kvenfjelag Fríkirkjusafnað-
arins í Hafnarfirði heldur í dag
hinn árlega basar sinn í bæjar-
þingssalnum í Hafnarfirði. Bas-
arinn byrjar kl. 5 e. h.
Morgunblaðið er 8 síður í
dag; næsta blað kemur út á
laugardag.
Ármenningar. Á fimtudaginn
(sumardaginn fyrsta) verða
urfregnir. Kl. 1935 Upplestur
(Friðrik Brekkan, rithöf.). Kl.
19,55 Óákveðið. Kl. 20 Þýsku-
kensla í 1. flokki (Jón Ófeigs-
son, yfirkennari). Kl. 20,20
Hljómleikar (Þórh. Ámason,
celto, E. Th., píanó). Kl. 20,30
Erindi: Sumard. fyrsti (Guðm.
Finnbogason, prófessor) Kl.
20,50 Hljómleikar (Þórh. Árna
son, cello, E. Th. píanó. Kl. 2)1
Frjettir. Kl. 21,20 Kveðskapnr
og tvísöngur (Kjartan Ólafe-
son og annar). 21,35 GrammjS-
fón-hljómleikar.
Útvarpið á morgun: Kl. 18,30
Erindi: Ræktunaraðferðir tfel
jarðvinsla (Pálmi EinarsSOÐ,
ráðun.). Kl. 19 Erindi: Grás-
fræ og sáning (Árni Eylands,
ráðun.). Kl. 19,25 Hljómleikar
(grammófónn). Kl. 19,30 Veður-
fregnir. Kl. 19,35 Upplestur
(Friðrik Brekkan, rithöf.). Kl.
19,55 Óákveðið. Kl. 20 Ensku-
kennsla í 2. flokki (Miss K.
Mathiesen).. Kl. 20,20 Hljóm-
leikar: (Hljómsveit Reykjavík-
ur). Kl. 21 Frjettir: Kl. 21,20—
25 Erindi: Nýjustu fornfræði-
rannsóknir (Vilhj. Þ. Gíslason,
magister).
ii Tiampe hefði verii
I kiðii.
Það er sannað með sögulegum
rökum, að Trampe greifi, sem hing
að var sendur norður í „hjálend-
una“ 1851,á ekki eins þungandóm
skilið fyrir gerræði sitt eins og
Tryggvi Þórhallsson.
Trarnpe var umboðsmaður hins
erlenda konungsvalds.
Tryggvi á að vera umboðsmaður
íslensku þjóðarinnar.
Hann hefir svikist um það svo
freklega sem framast 'er unt.
Alþingissvikarinn.
Hugsum okkur að Trampe
greifi hefði verið í kjöri við næstu
kosningar eftir ofbeldisverk sitt.
Hve mörg atkvæði skyldi hann
hafa fengið? . - J
Var nokkrum íslenskum alþing-
jskjósanda ætlandi árið 1851 áð
kjósa slíkan mann á þing?
Geta menn gert sjer slíkt i hug-
arlundf Hefði Trampe getað feng-
ið nokkurt atkvæði?
Geta menn svarað þessari sptu'n-’
ingu öðru vísi en neitandi? Naum-
ast.
Þó hefir þjóð vor árið 1931 -—
árið eftir 1000 ára afmæli Alþing-
is sokkið í svo mikla stjórnai’-
farsspillingu, að til eru menn TUn
land alt, sem halda því blatt á-
fram fram, að hinn ístenski,
Trampe, Tryggvi Þórhallsson, sje
boðlegur frambjóðandi til Aljting-
is.
Það mun blátt áfram v.era í
ráði að hann geri einu vissu kjör-
dæmi landsins þá minkun, ifð
bjóða sig þar fram þ. 12. júffí í
von um að nægilega mikill hfúti
sundæfingar kl. 51/: síðd. í kjósenda í því kjördæmi hafi srvo
sundlaugunum. _ slaka frelsiskend, svo úr sjfer
HjálpræSisherinn. F’.mtudag gengna dómgreind, að þeir kjósi
23. apríl, kl. 8 síðd. Hljómleika þenna endurborna Tranipe til þess
samkoma. Ókeypw aðgangur. að fara mpð umboð sitt á Alf)ingi.
Fostudag, 24. aprxl, kl. 8 siðd. kjósendur í Strandasýslu
Barnaleikæfingar. — Eörn frá
Hafnarfirði sýna æfingar sínar,
undir stjórn kapteins L. Larsen.
Inngangur 35 aura fyrir full-
orðna, 25 aura fyrir börn.
ÚtvarpiS í dag: Kl. 18 Messa
í Fríkirkjunni (Síra Árni Sig-
urðsson). Kl. 19,25 Hljómleik-
ar (grammófónn). Kl. 19,30 Veð
hugsað sjer að setja þann smánar-
blett á kjördæmi sitt, að gnra
Tryggva Þórhallsson að ’þjng-
manni sínum — manninn fktTti
samkvæmt „kærustu sögumínning-
nm þjóðarinnar“ eins og Tímlnn
komst að orði um daginn, á ekk-
ert atkvæði að fá.