Morgunblaðið - 02.06.1931, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
■muiiuimuiuiiumiiiinimniiininiimiinniiiiininniiiini
Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavík =
Rltatjörar: Jön KJartanaaon.
Valtýr Stefánaaon.
Ritatjörn og afsreiCaía:
Auaturatrætl 8. — Slml 600. =
AuKlýalngaatJörl: E. Hafberg. =
Auslýalnsaskrifstofa:
Austurstrætl 17. — Slmi 700. |=
Helmaalmar:
Jón Kjartansson nr. 742.
Valtýr Stefánsson nr. 1220. =
E. Haíberg nr. 770.
Aakrlftagjald:
Innanlands kr. 2.00 á mánuCl. =
Utanlands kr. 2.60 á mánuOi. =
1 lauaasölu 10 aura elntaklB.
20 aura meö Leabök. =
wiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiriiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Jónas llýr.
„Allt af að tapa“. — Allt af
tá flótta. Allt af á harðari og liarð-
ari flótta er Jónas Jónsson um
Jiessar mundir — hinn útvarpaði
ráðherra, og lið hans.
Prambjóðendur lijer í Reykja-
vík vildm fá fundinum á sunnudag
'inn útvarpað. En Framsókn neit-
aði. Kjósendur út um land máttu
•ekki fá að heyra frammistöðu
.Framsóknarmanna.
1 endalok iitvarpsumræðanna á
'dögunum iýsti Jóna-s Jónsson yfir
?því, að hann vonaðist eftir, að
útvarpið yrði oftar notað til þess
-að útvarpa stjórnmálaumræðum.
Hann þóttist þá vera mjög ánægð-
»ur yfir þessari nýbreytni.
En sennilega hefir hann fundið
til þess er frá leið, að hvorki hann
sjálfur nje flokkur hans hefði haft
tilætluð not af liinum fitvörpuðu
ræðum. Og mú þegar annað tæki-
færi gafst til þess að nota útvarp-
'ið, þá kom J. J. í veg fyrir það,
með því að neita fyrir hönd flokks
síns. J>ví útvarpsráðið getur vit-
anlega ekld tekið þá ákvörðun að
útvarpa stjórnmálaumræðum,
nema allir flokkar sjeu því fylgj-
andi.
J>egar J. J. hafði komið því til
'leiðar, að útvarpið fjekst ekki í
'þetta sinn, tók hann það fanga-
iráð, að flýja úr hænum.
í vikunni sem leið, skrifaði hann
niikla dálkafyllu í Tímann um
sjálfan sig, sem frambjóða.ndi í
JReykjavík.
jEu á sunnudagsmorguninn í
Jjýti, sama dag sem fyrsti fram-
boðsfundur var hjer lialdinn, kom
Jónas Jónsson með írafári miklu
niður á hafnarbakka. ,Suðurland‘
var að fara upp á Akranes, með
Liiðrasveit Reykjavíkur. — Hafði
skipið verið fengið sjerstaklega í
þá ferð, og farseðlar seldir í landi
dagana áður.
Er Jónas ætlaði út í skipið var
hann spurður um það, livort hann
hefði farseðil. Hann kvað nei við
því. Gerði hann því næst boð fyrir
skipstjöra og bað hann ásjár. Bað
liann skipstjóra um að lofa sjer
að fljóta með skipinu, þó farseðils-
laus væri. Varð skipstjóri við
þeirri bön. Lofaði Jóna-s því, að
láta sem allra minst á sjer bera í
skipinu, og Ijet skipstjóri liann
vera hjá sjer meðan á ferðinni
stóð, svo hann yrði ekki í vegi
fyrir öðrum farþegum.
Er á Akranes kom var bíll fyrir
er sótti Jónas, og mun hann ha-fa
'haldið á sunnudag eins langt norð-
ur og bílfært er.
Hjósendafundur
var ha*ldinn í gamla barnaskóla-
garðinum í fyrra dag. Var farið
fram á, að umræðum yrði útvarp
að, en „Framsókn11 setti sig á
móti því. Var gjallarhorn notað og
mátti heyra ræður manna langt út
yfir skólagarðinn.
Fundurinn liófst M. 3 síðd. og
var aðsókn geysi-mikil. Fundar-
stjórar voru Kjartan Ólafsson bæj-
arfulltrúi og Sigurður Jónsson
skólastjóri. Dregið var um hvaða
flokkur skyldi liefja umræður og
kom upp hlutur „Framsóknar“, og
steig þá Helgi Briem frarn á ræðu-
pallinn. Snemma í ræðunni varð
honum það á, að nefna nafn vinar
síns Jónasar Jónssonar frá Hriflu
og varð þá ókyrð mikil meðal
fundarmanna. Var Helgi spurður
livar Jónas væri og hvers vegna
hann ekki sýndi sig. Helgi átti
erfitt um svar, því Jónas var flú-
inn úr bænum.
Af hálfu Sjálfstæðisflokksins
töluðu þarna Magnús Jónsson og
Jakob Möller. Af Jafnaðarmanna
hálfu töluðu: Hjeðinn Valdimars-
son, Sigurjón A. Ólafsson, Ólafur
Friðriksson og Stefán Björnsson,
en af hálfu Kommiinista Guðjón
Benediktsson, Brynjólfur Bjarna-
son, Loftur Þorsteinsson og Rósin-
kranz ívarsson. Enginn varð til
þess að leggja Helga Briem liðs-
yrði; var Guðbrandur Magnússon
koininn að ræðupallinum, en hefir
•eklci treyst sjer fram.
Einar Arnórsson prófessor, ann-
ar maður á lista Sjálfstæðisflokks-
ins var veikur og gát því ekki
ír.ætt á fundinum.
Stjórnin var gersamlega fylgis-
laus á fundinum; deildú flestir
ræðumenn fast á hana, en um
vörn var ekki að ræða, því að
Helgi Briem treysti sjer ekki út í
stóru málin.
Sjálfstæðismenn áttu yfirgnæf-
andi fylgi á fundinum og þeirra
frambjóðendum var ágætlega tek-
ið; sköruðu og ræður þeirra mjög
fram úr ræðum andstæðinganna.
Síldarútvegurinn.
Slæmar horfur.
Akureyri FB 30. maí.
Rússa-víxlarnir fyrir síldina í
fyrra hafa nú. verið seldir. Veitti
ríkisstjórnin ábyrgð fyrir þeim.
Utborgun á hlut útgerðarmanna
og sjómanna byrjar næstu daga
,og verður sennilega útborgað kr.
1.50 á tunnu.
Slæmar sílda-rbræðsluliorfur hjer
nyrðra. Verksmiðjur Goos og dr.
Paul verða ekki starfræktar í
sumar og Krossanesverksmiðjan
aðeins í smáum stíl. Eftir því sem
forstjóri hennar hefir tilkynt gef-
ur liún eltki meira en kr. 3.00
til kr. 3.50 fyrir málið. Óvíst er
um starfsemi ríkisverksmiðjunnar
á Siglufirði.
Síldarverksmiðjan hefir nú út-
hluta-ð veiðileyfum á skip til sölt-
unar og grundvallast þannig: Á
mótorskip, sem áður hafa haft
.1560 tn. veiðileyfi 2200 tn., á
línuveiðara 2700 til 2900, hafa
áður liaft 2000, á botnvörpunga
3800, hafa áður haft 2 til 3 þús.,
á mótorbáta og reknetaskip í hlut-
falli við það.
Sðngmötið í Hhöfn.
Karlakór K. F, U. M. fær hrós.
Á fyrsta söng norrænu karla-
kóranna, gat Karlakór K. F. U.
M. sjer ágætt orð, og er hrósað í
blöðunum.
(Sendiherrafrjett).
Úti er vináttan
bá ölíð er af könnunni.
Þingmálafundurinn í barnaskóla-
portinu á sunnudaginn var mun
verða mörgum Reykvíkingum minn
Jsstæður. Þá í fyrsta sinni kom
málalið Framsóknarstjórnarinnar
fram á opinberum fundi, sem þrír
flokkar, er gerðu ma-rgvíslegar til-
raunir til þess að sverta hvorn
annan. Og það vantaði ekki, nægi-
legt It'öfðu þeir*í pokahorninu, til
þess að láta hvorn annan heyra-.
Kommúnistar veltu sjer yfir Hjeð-
inn og hans fylgifiska, og úthúð-
uðu Framsókn. Hjeðinn og Ólafur
Friðriksson hundskömmuðu fyrri
flokksbræður sína, kommúnista, og
völdu liinum gjöfulu bandamönn-
um sínum í Framsókn hin verstu
smána-ryrði. Og bankastjórinn,
Helgi Briem, virtist vera allur af
vilja gerður, til þess að svívirða
|amverkamenn Framsóknar í Al-
þýðu- og kommiinistaflokknum.
Eins og kunnugt -er hafa allir
þessir menn verið undanfarin ár
í hinu mesta vinfengi við ríkis-
sjóðsjötuna. Nú þegar sjeð er fyr-
ir endann á frekari framleiðslu, í
beinaverksmiðju Framsóknar, þá
er vináttan úti, milli þessara
manna, þeir rífast, bítast og berj-
ást, frammi fyrir augliti þjóðar-
innar, eins og hungraðir úlfar, og
þykjast allir vera uppfullir með
hin þýðingarmestu áhugamál, sem
þeir einmitt nú, þjóða-rinnar vegna,
þurfi að berjast fyrir.
En meðan nægilegt var í ríkis-
,sjóðnum, til þess að fóðra alt
liðið, — kommúnistum var rað-
,að í æðstu og best launuðu stöð-
urnar á sviði atvinnu- og menta-
mála, biinar voru til stöður í
tylftatali handa Alþýðuflokksbur-
geisum, Framsóknarstjórnin hafði
handa á milli nægilegt ríkissjóðs-
fje til þess að fóðra alt málskrafs-
lið allra þessara þriggja flokks-
brota, þá var alt með friði og
spekt í stjórnarherbúðunum.
•••« »•••
ti! skammar utan lands og innan.
Mestur hluti greinarinnar er
byggður á lygum um kjördæma-
skipunarbreytingu er Sjálfstæðis-
menn eiga að hafa ætlað sjer að
koma á.
Það er talsvert merkilegt, að
málsvarar ranglætisins í kjördæma
skipun landsins skuli vera svo
úttroðnir af óskammfeilni, að
dirfast að áfellast Sjálfstæðismenn
fyrir það, að þeir vilja að jafn
sje rjettur hvers íslendings, ríks
sem óríks, og hvar í sveit sem
hann er settur.
Framsóknarmenn, liinir ófrjóu
og hugsjónasnauðu eiginhagsmuna
spekúlantar, ætla sjer að slá því
ryki í augu bænda þessa lands,
að af þeim ætli þeir að taka
þingræði. Þetta er logið til ófræg-
ingar andstæðingum. Ekkert þing-
sæti verður af bændum tekið.
Það er því sagt gegn betri vit-
und, að Sigurður Eggerz hafi
viljað „þurka Dalaþingmanninn
burt af þinginu“, eins og Útvarps-
lilustandi Tímans segir.
En þar er mannfýla sú segir
hann vera farinn að brosa framan
í sósíalista líka, þá skal honum
tjáð, að Sigurður Eggerz ann öll-
um íslendingum rjettlætis og jafns
rjettar, jafnaðarmönnum líka.
Þetta virðist vera ofan við hags-
munagang Framsóknarmanna, og
verður ekki að því gjört fyrir
S j álfstæðismenn.
En svo munu Dalamenn muna
þær hetjur, ier fremst stóðu í fylk-
ingu þeirra manna, er fastast
stóðu á rjetti íslendinga gagnvart
danska málstaðnum, að þeir kjósa
Sigurð Eggerz sem sinn fulltrúa
á Alþingi íslendinga.
Aftúr væri þá farið Dalamönn-
um, ef þeir styddu þá menn, br
nú etja Dönum á góða íslendinga,
svo sem Tíminn hefir gert.
Grikkir mundu forsmán og föð-
urlandssvik Ephialtesar og skildu
svo við minningu hans, að uppi
mun á meðan menn ewi til illir
og ósvinnu skapi.
fslendingar munu jafnlengi við
bregða þeim FramsóknarmönnUm,
er nú siga Knúti Berlín, á Einar
Arnórsson.
Dalakarl.
Trúmáladeilurnar í ítalíu.
Rómaborg 31. maí.
United Press. FB.
Ríkisstjórnin hefir sltipað hjer-
aðsstjórum um land alt að leysa
upp kaþólsku ungmennafjelögin
í landinu.
Málsstaðnr
lygalanpanna.
„Utvarpshlustandi“ ritar „Brjef
kafla úr Dölum“ í síðasta óþverra-
blað „Tíma-ns“. Aumari samsetn-
ing hefi jeg aldrei sjeð.
Það er sálfræðilega eftirtektar-
vert að skyggnast inn í liugskot
jafn-ósjálfstæðrar ' Framsóknar-
sálar.
Þetta lítilsiglda Dalasmámenni,
sem gjörir hjeraði sínu forsmán,
leyfir sjer að fara niðrandi orð-
um um þá menn, sem árum sam-
an hafa reynt að verja siðgæði,
lög og landsrjett í þessu landi, þó
að fyrir lítið hafi komið undir
stjórn þeirra glæframanna, er nú
liafa farið með málefni íslendinga,
Rómaborg 1. júní.
United Press. FB.
Deilurnar mill Fascista og páfa-
stólsins sem áður hefir verið um
símað, leiddu til þess, að páfinn
kallaði á sinn fund alla kardinála-
á ítalíu. Koniu þeir til Vatikan-
borgarinnar á sunnudag, en þá
.varð páfinn 74 ára að a-ldri. Voru
þar 22 kardínálar samankomnir.
Talið er að páfinn hafi kallað
þá á sinn fund til þess að ræða
við þá um vandamál þau, sem
upp eru komin, því þau eru erfið
úrlausnar og viðkvæm. Páfastóll-
inn mótmælti á föstudag lokun al-
kaþólsku klúbbanna, en án árang-
urs. Kirkjuhöfðingja fundur þessi
vekur sjersta-ka eftirtekt, því það
kemur mjög sjaldan fyrir, að
páfinn boði til slíbra funda.
« ^
Rómaborg, 1. júní. ;
United Press. FB.
Talið er, að betri horfur sjeu á
að samkomulag náist milli ítölsku.
stjórnarinnar og vatíkansins von
bráðar. Sums staðar í ítalíu er
búist við, a-ð blaðaeftirliti verði
komið á meðan á samningaumleit-
unum stendur, til þess að koma í
veg fyrir blaðaæsingar. — Hins
vegar hefir fengist játning á því
frá hinu opinberlega, að nokkur
hundruð af samkomum kaþólskra*
fjelaga víðs vegar um ítalíu, hafi
verið lokað af lögreglunni.
Dagbðk.
1. O. O. F. 80628% Rb. SL nr. 1.
Bþ,-
Veðrið (mánudagskvöld kl. 5):
Loftþrýsting er stöðugt liá yfir
Grænlandi og Islandi, en lág yfir
Br etlandseyjum og Skandinavíu.
Hjer á landi er yfirleitt kyrt og
bjart veður, áttin víðast N-læg eða
A-læg. Hitinn er minstur 4—6 st.
austan lands, en mestur 11 st. á
SV-landi .Ekki verður sjeð fram á
neinar veðrabreytingar hjer við
land fyrst um sinn.
Veðnrútlit í Rvík í dag: N-NV-
gola. Ljettskýjað.
Silfurbrúðkaup eiga í dag Guð-
rún Sigurðardóttir og Steindór Á.
Ólafsson trjesmiður, Freyjugötu ,5.
„Helgi kemur ekki til gireina“;
sagði einhver ræðumanna í barna-
skólaportinu á sunnudaginn var,
og átti við bankastjórann Helga
Briem, sem þar talaði fyrir hönd
Framsóknarmanna, sem efsti mað-
ur á lista þeirra. Hver einasti mað-
ui sem á bankastjórann hlýddi
mun hafa verið á sama iiiáli í
fundarlokin, að Helgi Briem kæmi
ekki til greina við kosningama-r
12. júní, því aumlegri frammistöðu
hafa Reykvíkingar ekki þekkt hjá
þingframbjóðanda.
„Tveiir handaflsrnenn“. Þegar
lcið á fundinn í barnaskólaportinu
á sunnudaginn var, urðu snarpar
sennur milli A-lista- og B-lista-
manna. Mintu þeir kommúnistar
Ólaf Friðriksson á Rússlandsferð-
ir hans, og samninga-gerð við
Rússabolsa. Þetta mislíkaði Ólafi,
og gjiimmaði hann mjög framm í,
eins og hans er siður. Fór svo, að
kommúnistanum Guðjóni Bene-
diktssyni þótti nóg komið a*f hróp-
yrðum Ólafs, rjeðst að Ólafi og
liratt honum frá ræðustólnum.
Tókust nú þessir tveir formæl-
endur „handaflsins“ á. En ekki
varð viðureign þeirra löng, því
lögregluþjónn, sem þar var nær-
staddur, skildi þá í súntdur. Fund-
armenn hentu gaman a*f þessum
tveim „þjóðarleiðtogum“, þar sem
þeir stóðu eins og illa vandir á-
flogarakkar frammi fyrir kjós-
endunum.
Ánnenningar, glímuæfing verð-
ur í kvöld kl. 7 síðd. í nýja barna-
skólanum og útiæfingar fyrir pilta
og stúlkur kl. 8U2 í kvöld á íþrótta
vellinum.
Síðastliðinn laugardag opinber-
uðu trúlofun sína í Keflavík, ung-
frú Sigrún Hannesdóttir og Sig-
urður Guðmundsson bifreiðastjóri.
Norrænt móit. Hið 8. norræna*
mót sem lialdið er til þess að ræða
um sjerstaka umsjá fyrir fábján-
um, blindum, heymarlausum og
flogaveikum, verður í Kaupmanna
höfn dagana 24.—27. júní. Frú
Margrjet Th. Rasmus kemur þar
fram sem fulltrúi íslands. Fer hún-