Morgunblaðið - 18.06.1931, Page 3

MORGUNBLAÐIÐ
9
• «mmmiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiii!iiiiiiiiiiiœ
\ ;
Úteeí.: H.f. Árvakur, JUykJavlk
Rltatjðrar: Jön Kjartanaaon.
Valtýr Stefánaaon.
{ Hltatjðrn og afgrelSala: =
Auaturatrætl S. — SlaU 600. =
AuKlýalneaatJÓrl: BL Hafbers. =
Auelýaingaskrif atofa: =
Auaturatrætl 17. — Slml 700. —
Helmaalmar: =
Jún Kjartanaaon nr. 74J. =
Valtýr Stefánsaon nr. 1120.
E. Hafberg nr. 770. =
Áakrlftasjald: =
Innanlands kr. 2.00 á mánuBl. =
Utanlanda kr. 2.50 á atánuBl. =
| í lauaaaölu 10 aura elntaklB. =
20 aura meB Leabðk. 5
■1 JIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIB
Hosningarnar.
í fyri'inótt voru atkvæði talin í
: Barðastrandarsýslu og í gær í
Borgarfjarðarsýslu og Norður-
dÞingeyja-rsýslu. — Urslitin urðu
þessi:
BairSastrandarsýsla:
Þar var kosinn Bergur Jónsson
■ sýslumaður með 747 atkv.
Hákon Kristófersson bóndi í
Haga fekk 332 atkv. og Arni
Ágústs.son 61 atkv.
Borgarf jarðarsýsia:
Þar var kosinn Pjetur Ottesen
smeð 603 atkv.
Þórir SteinþórssQn fekk 428 at-
’ kv. og Sveinbjörn Oddsson 32 at-
Jkvæði
Norður-Þingeyjarsýsla: f
Þar var kosinn Bjöm Kristjájis-
;Son kaupfjelagsstjóri á Kópaskeri
með 344 atkv.
Benedikt Sveinsson fekk 254
atkv. — Frambjóðandi Sjálfstæð-
isflokksins, .Tón Guðmundsson
’ibóndi í Garði dró framboð sitt til
Vbaka skömmu fyrir kjördag.
Dómurinn.
jEnn vantar úrslit úr fjórum kjör-
> dæmum. Lítill vafi leikur á því
ihvernig þau verða. Sennilega verð-
■ Jir flokkaskiftingin í þinginu
þessi: Sjálfstæðismenn 15, Fram-
sókn 23 sósíalistar 4, og eru þá
iandskjörnir þingmenn taldir með.
Þegar Tryggyi Þórhallsson rauf
þingið, kvaðst hann fremja ger-
iræði sitt og stjórnarskrárbrot til
|þess að fá dóm þjóðarinnar um
‘kjördæamáskipunina. Það var hans
• eitt og alt. Hann vildi fá dóminn
mm það mál sem gleggstan og
sem állra fyrst.
Tryggvi Þórhallsson hefir feng-
ið þá ósk uppfyllta. Um þriðjung-
ur þjóðarinnar er með honum í
ðkjördæmaskipunarmálinu. — Um
!/helmingi fleiri eru honum and-
vígir.
Óskar hann gleggri úrskurðar?
’ Kosningarnar sem nú eru um garð
■ gengnar hafa í fljótu bragði farið
;að óskum Framsóknarmanna. Þing
mönnum þeirra fjölgar um fjóra.
Þær hafa ennfremur farið að
■ óskum stjómarandstæðinga að því
leyti ,að þær hafa sýnt betur en
•nokkru sinni áður, live kjördæma-
skipun sú, sem nú ríkir, er langt
frá þvl að Vera rjettlát.
Framsókn fær þriðjung atkvæða-
í landinu og 23 þingmenn Fram-
sókn hefir órjettlætið sín megin —
‘Og þingmeirihlutann.
Sjálfstæðismenn fá um helming
greiddra atkvæða. Þeir hafa rjett-
lætið sín megin og rúmlega þriðj-
ung þingmanna.
Vill nú Tryggvi Þórhallsson
taka upp þá nýlundu að standa
við orð sín ? Vill hann hlíta dómi
þjóðarinnar, sem hann svo mjög
kallaði eftir 1 Vill liann fara að
vilja % af kjósendum landsins og
koma á fót rjettlátri kjördæma-
skipun svo fljótt sem unt er?
Eða verður þjóðarmeirihlutinn
að kenna- þingmeirihlutanum og
hinum íslenska Trampe að þjóðar-
viljinn verður ekki lengi vettugi
virtur ?
Hátíðisdagur
ibróttamanna.
17. júní.
Það er sjaldgæft a.ð gott veður
bregðist hjer 17. júní, á afmælis-
degi Jóns Sigurðssonar, sem há-
tíðlegur hefir verið haldinn af
íþróttamönnum á hverju ári síðan
1911. Þá var fyrsta hátíðin haldin
í minningu um 100 ára afmælisdag
þessa merkasta og mesta stjórn-
málamanns, er ísland hefir átt.
I gær var „sólskin og sunnan*
vindur“ og safnaðist fólk saman
kl. 1% hjá Austurvelli. Þar ljek
Lúðrasveitin undir stjóm Páls fs-
ólfssonar. Kl. 2 var gengið í fylk-
ingu suður að íþróttavelli, þar sem
liátíðin er haldin, en staðnæmst
var, eins og venja er til, hjá
kirkjugarðinum. Þar hjelt Ben. G.
W aage, forseti „í. S. í,“ ræðu og
fylgir hjer útdráttur úr henni:
Ágxip af ræðu Ben G. Waage.
Háttvirtu áheyrendur!
í dag eru liðin 120 ár frá fæð-
ingu mesta afreksmanns íslands
og íslendinga, að fornu og nýju.
Og í dag minnast íþróttamenn
vorir þessa atburðar, eins og þeir
hafa gert í mörg undanfarin ár.
Vjer viljum lialda minningu þessa
mæta. inanns, sem mest á lofti;
vjer viljum að þjóðin gleymi því
aldrei, að það var hann, sem var
sómi, sverð og skjöldur þjóðarinn-
ar á síðustu öld. Að það var hann,
sém hjelt uppi frelsisfána þjóðar-
innar, og s.koraði á menn að. víkja
aldrei frá rjettu máli. Enda er
svo komið að til hans er enn í
dag mest vitnað, þegar um lands-
mál er að ræða. Ollum ber saman
um ágæti hans og afrek á þjóð-
málasviðinu, og að hann hafi verið
sannastur sonur fósturjarðarinnar.
Hann er maðurinn, sem oss öllum
er hugstæðastur. Og hann verður
því ástsælli, sem vjer kynnumst
honum betur. Og enginn maður er
oss íþróttamönnum hugstæðari, og
því viljum við fyrst og fremst
minnaát afreksverka þessa ágætis-
manns fyrir það málefni, sem vjer
íþróttamenn sjerstaklega berjumst
fyrir. f])rót.tamenn gleyma því
aldrei, að það var Jón Sigurðsson
Alþingisforseti, sem kom með
bestu umbótatillögurnar í íþrótta-
málunum árið 1842 og síðar 1849.
Hann vildi láta kenna líkamsí-
þróttir við Mentaskólann í Rvík,
en það komst í framkvæmd 10 ár-
um síðar. Hann var nógu fram-
sýnn til þess að sjá og vita, að
ef íslendingar vilja verða fullkom-
lega sjálfstæð þjóð, og öðrum ó-
háðir, þá verða þeir að skipa lík-
amsíþróttunum sem veglegastan
sess hjá sjer. — Að þeir megi ekki
vanrækja- þaun þáttinn í uppeldi
þjóðarinnar sem að æskulýðnum
snýr, vilji þeir fullkomið fullveldi
þjóðarinnar. Að memi megi aldrei
gleyma líkamsmentun þjóðarinnar.
Andleg og líkamleg menning eiga
að haldast í hendur, þjóðlífi voru
til farsældar. Og sem betur fer,
eru fleiri og fleiri að sjá þetta.
LTm líkamsmentun alla var Jón
Sigurðsson forvígismaður á sinni
tíð, eins og um svo ótal margt ann-
að, sem til þroska og framfara
korfði. IJann vildi að íslendingar
gleymdu _ekki líkamsíþróttunum.
Hann vildi láta landsmenn leggja
rækt við íþróttirnar. Hann sá
manna. best að það var einn þátt-
urinn í viðreisnarstarfi íslendinga,
að þeir yrðu sjálfstæðir líka í
þeim efnum, eins og á söguöldinni.
Þegar t. d. að allir íslendingar
eru orðnir syndir, þá ætti sjóslys-
unum, lijer alveg uppi í landstein-
um, að fæklta að mun. Og þegar
allir hafa t. d. iðkað fimleika,
þó ekki sje nema um tiltölulega
stutt skeið, þá ættu fslendingar
að geta orðið jafn-upplitsdjarfir
og aðrar þjóðir, geta trúað meira
á ágæti landans en gert hefir verið
hingað til. Og þá ættum við og
að geta keppt við aðrar þjóðir, á
erlendum vettvangi, og sýnt þeim
að „táp og fjör og frískir menn,
finnast hjer á landi enn“. — Og
það var það, meðal annars, sem
okkar ágæti forvígismaður, Jón
Sigurðsson Alþingisforseti, vildi
sýna landsmönnum og sanna. —
Hann vildi sýna hinn sanna mann-
dóm þjóðarinnar, bæði inn á við
og eins lít á við, ef því væri að
skifta. En til þess þurfti liann að
byrja á að vekja þjóðina, og það
tókst. honum. — Og þó var þakk-
lætið ekki meira fyrir það af-
reksverk hans en það, að honum
var ekki boðið heim þjóðliátíðar-
árið 1874. — Allir sannir fslend-
ingar reyna nú að feta í fótspor
Jóns Sigurðssonar, þvl að þeir vita
að liann var sá forystumaður, sem
hugsaði rjett og vildi vel. Hann
er sá færasti forystumaður, sem
þjóðin hefir nokkru sinni átt. Og
ísland fær honum aldrei fullþakk-
að hans mikla óeigingjarna við-
reisnarstarf til blessunar fyrir
land og lýð. —
íþróttamenn vilja vinna í anda
Jóns Sigurðssonar Alþingisforseta,
og þess vegna heiðra þeir minn-
ingu hans árlega. Þeir vilja á þann
hátt sýna þakklæti sitt í verkinu.
Þeir vilja þakka honum, rjett.sýn-
ina, sanngirnina og þrautseigjuna í
þjóðþrifastarfinu. Og þeir munu
altaf blessa minningu lians.
Að lokum bað ræðumaður mann
grúann, sem þarna var saman safn
aður og fyllti Suðurgötuna langt
niður eftir, að sýna minningu Jóns
Sigurðssonar þá virðingu að allir
karlmenn tæki ofan og beygði höf
uð sín í þögulli lotningu meðan
hann, fyrir hönd íþróttafjelag-
anna, legði blómsveig á leiði lians,
undir blaktandi íslenskum fána.
Hver einasti karlmaður, unglingar
og minstu drengir tóku þegar ofan
og stóðu allir berhöfðaðir meðan
ræðumaður har blómsveig íþrótta-
fjelaganna inn í kirkjugarðinn að
leiði Jóns Sigurðssonar, en Lúðra-
sveitin ljek fagurlega þjóðsöng-
inn: „Ó, guð vors lands“.
Að athöfn þessari lokinni var
haldið suður á íþróttavöll. Þar
setti Erl. Ó. Pjetursson hátíðina
með ræðu í útvarp Iþróttavallar-
ins.
Þá flutti Bjarni M. Gíslason
skörulega tvö kvæði.
Að því loknu hófust íþróttir og
var fyrst íslensk glíma (fyrir
menn 60—70 kg. að þyngd). Kepp
endur voru 6, og varð fræknastur
Björgvin Jónsson frá Yarmadal
með 4 vinninga, næstur Ólafur
Þorleifsson (K. R.) með 3 vinn-
inga og þriðji Hallgrímur Odds-
son (K. R.) með 2 vinninga.
Glíman fór ekki vel fram. Var
pallurinn alt of lítill og illa frá
honum gengið. Aukreitis sýndu
þeir Björgvin og Hallgrímur feg-
urðarglímu fyrir enska menn, sem
þarna voAi og langaði til að ná
í myndir af glímunni, og þá tókst
miklu betur en áður. Áhorfendur
þökkuðu sjerstaklega þessa glímu,
og ætti það að vera glímumönnum
vorum bending um það að áhorf-
endur meta mest fallega glímu og
kunna góð skil á því hvað er
falleg glíma.
B. P. stööin
áKIöpp
og varnir gegn eldsvoða.
Eins og bæjarbúum er kunnugt
hefir verið farið fram á, að stækka
olíustöð B.-P. á Klöpp við Skúla-
götu. Bæjarstjórn ákvað í sam-
bandi við þessa væntanlegu stækk-
un, að fela hafnarnefnd að fá gerð-
ar tillögur um það, livernig gera
skyldi frekari ráðstafanir en gerð-
ar hafa verið til öryggis gegn eld-
hættu þarna.
Hafnarnefnd hefir falið þeim
liafnarstjóra, slökkviliðsstjóra og
bæjarverkfræðing að gera tillögur
um þetta. En að þeim fengnum og
samþyktum er gert ráð fyrir að
bæjarstjórn leyfi stækkun stöðv-
arinnar.
Tillögur þessara þriggja manna
eru svohljóðandi:
1. Sett sje á stöðina dæla er
dæli sem svarar 15 1. á sek. af
sjó fvrir hvern geymi, sem á stöð-
inni verður. Frá dælunni liggi píp-
ur að hverjum geymi, svo unt sje
að veita vatni yfír gejrmana ef
eldsvoða ber að höndum. Hægt sje
áð setja dæluna í gang frá stað
utan við afgirta svæðið og hafi
slökkviliðsstjóri aðgang að staðn-
unr. Sjerstök rafmagnslögn sje frá
spennustöð að mótor dælunnar.
Frárennslispípa stöðvarinnar sje
framlengd þannig, að hún nái nið-
ur fyrir neðsta fjörumál.
2. Vjer teljum ófært að bílar
aki inn á plássið, eins og nú er
gert, viljum því leggja til að plan
yfir afgreiðslufyrirkomulag olíunn
ar og hensínsins sje lagt undir
samþykki brunamálanefndar og
hafnarnefndar og sje þar gert ráð
fyrir afgirtu svæði sem hílar stöðv
arinnar megi aka inn á með vjel-
ina í gangi.
3. Vjer teljum girðingu þá, sem
nú er með fram Skúlagötu ófull-
nægjandi, teljum rjett að lóðin sje
steypt með steinsteypugarði og sje
svo gengið frá innkeyrslunum, að
frá þeim halli inn á lóðina.
í öllum geymnm skal ávallt vera

30 cm. sjór undir bensíni og olí».
Varðmaður skal altaf vera á
stöðinni og skal hann standa undir
eftirliti slökkviliðsstjóra.
Undir eftirliti slökkviliðsstjóra
skal minst einu sinni í mánuði
gengið úr skugga. um, að eidvam-
arráðstafanir á stöðinni sje í lagi.
Kemisk slökkviefni skulu vera
eins og brunamálanefnd álítur
nægileg.
Að öðru leyti teljum vjer sjálf-
sagt að tekin sje upp á stöðinni
hver sú trygging til öryggis gegn
éldsvoða, sem annars staðar er
viðhöfð þar sem líkt stendur á og
hjer.
Á fundi hafnarnefndar þ. 9.
júní fjellst nefndin á tillögur þess-
ar, en leggur jafnframt áhersln
á, að hún, hvenær sem er, geti
krafist frekari öryggisráðstafana
gegn eldhættu, eins og getur um í
síðustu grein ofasiritaðs álits.
Norðurför Wilkins.
Ummæli dr. Eckeners og fyrirhug-
uð norðurför „Graf Zeppelin“.
Friedrichshaven, 17. júní.
United Press. FB.
Dr. Eckener hefir tilkynUUníted
Press, að óhugsandi sje að af því
geti orðið á þessu ári, að Graf
Zeppelin og Nautilus komi á Norð-
urpólsvæðið á sama tíma. Hyggur
hann, að ekki muni hægt að gera
við kafbátinn í tæka tíð. — Hins
vegar segir dr. Eckener, að Graf
Zeppelin fljúgi til pólsins, ef' fjár-
hagslegur stuðningur til flugsins
fæst.
Dr. Eekener ráðgerir að leggja
af stað þ 20. júlí til Leningrad,
þaðan til Franz Jósefslands, Lands
Nikulásár 11., án þess að gera til-
raun til þess að fljúga yfir pólinn.
í þeirri ferð verða þýskir, rúss-
neskir og sænskir vísindamenn.
Elnar Hristiðnsson.
Þó að Einar sje meðal hinna
yngstu söngvara vorra — eða jafn
yel yngstur allra „postulanna", er
•hann fyrir löngu kunnur allflestum
bæjarbúum af söng sínum við ýmis
tækifæri, og má marka vinsældir
hans á því, að það var álitlegiir
söfnuður, er hlýddi á hann í Nýja
Bíó síðastliðið þriðjudagskvöld,
jafnvel þótt alt logaði þá í pólitík
hjer í borginui. Enda hefir hanií
blæfallega og mjúka tenórrödd,
sem hann hefir þegar náð góðúm
tökum á og beitir hóflega og
smekklega. Viðfangsefni hans vom
aríur eftir Haydn (úr ,Sköpunin‘),
Puccini (úr óp. „Tosca“) og Verdi
(úr óp. „Rigoletto"). Það var $6
ekki á þeim lögum, er Einar náðí
sjer best niðri, því að til slíkra
hluta vantar hann ennþá nægileg-
an skörungsskap. Yfir söng h'ans
er svo látlaus — nærri því barns-
legur, svipur og rödd hans er með
svo blíðum, ljóðrænum hreim, að
nokkur lög eftir Sehubert (,d)as
Fischermádclien“, „Stándchen*4
o. fl.) og íslenska höfunda (Sigv.
Kaldalóns, Þór. Guðmundsson)
áttu, sem vænta mátti. wtórum
betur við hann að öllu leyti. Einar
fjekk hinar bestu viðtökur áheyr-
enda og hlaut blóm og lófaklapp-
í ríkum mæli fyrir skemtunina. •
Sigf. E.