Morgunblaðið - 26.07.1931, Qupperneq 7

MOKGUNBLAÐIÐ
*♦
veldinu sje meiri hætta búin af
bálfu sósíalista en konungssinna.
Ef til vill hefir hann rjett að
mæla.
Molar.
I.
ann, þegar hann var spurður,
hvemig afkoma ríkisverksmiðjunn
ar hefði orðið s.l. ár.
Jafnhliða þessu valda^ sjálf-
stjórnarkröfur hinna einstöku
íylkja miklum ágreiningi innan
allra lýðveldisflokkanna. Frá Kata
loníu hefir sjálfstjórnarhreyfingin
breiðst um alt landið. Yið þing-
kosningarnar fengu katalónskir
sj álfstj órnarmenn, flokkur Macia
Katalóníuforseta, 42 af 50 sætum,
sem Kataloníubúar hafa í spanska
þmginu. í öðrum fylkjum, Galizíu,
Andalúsíu o. v. fer sjálfstjórnar-
breyfingin einnig vaxandi. Flestir
sjálfstjórnarmenn vilja gera
spönsku fylkin að bandaríkjum.
Sumir berjast jafnvel fyrir því, að
fylkin verði algerlega sjálfstæð
riki, óháð stjórninni í Madrid.
Aðrir vilja veita fylkjunum sem
^mst sjálfsforræði. Enn verður
®kki sjeð, hvernig sjálfstjórnar-
krofurnar verða leiddar til lykta
* a hvaða afleiðingar þær muni
afa fyrir framtíð spanska ríkis-
ms.
Sundurlyndið meðal lýðveldis-
ianna er ekki síst alvarlegt vegna
axandi ólgu meðal verkalýðsins.
visu bar ekki mikið á kommún-
istum og syndikalistum við þing-
osningarnar, en þyi meira ber á
byltmgaundirróðri þeirra meða-1
verkalýðsins 0g smábænda. Klaust-
Urbrennurnar í maí, stöðug verk-
_ÖH götuóeirðir sýna glöggt,
ve miklum erfiðleikum kommún-
1Star og syndikalistar valda lýð-
veldisst j órninni.
Kosningasigur lýðveldismj
°fil a'uk'ð líkurnar fyrir ró
framþróun á Spáni. En su:
u ri'1 ^ý^veldismanns
undirroður kommúnista og b,
gerir þa8 ver^;
stjormnaíahorfuf á Spáni eru
“g‘ °v,s,sar' v«Ut»f.r„ir ■
ttoSugt lifls trauata ; fj-r[
Ite.mmum. Þeas vegn, ,:1,t „
mmr á gengi peSeta„s tiðar
ukki er hægt að búast við -
íestingu fyr en meiri kyrð k
á stjórnmálalíf þjóðarinnar.
Khöfn í júlí 1931.
P.
7009 flollara samtðl yfir
Atlantshafið.
Hmn 8. júlí ávísaði Hoover for-
seti 7000 dollara reikningi fyrir
þráðlaus samtöl milli hans og Mell-
uns fjármálaráðherra yfir Atlants-
kafið, meðan stóð á samningum út
af bjargráðatillögum hans. Hoo-
ver sat í Washington, en Mellon
"var í París og þeir töluðu daglega
saman og heyrðu jafnvel hvor til
annars eins og þeir væri í sama
herbergi, eða væri að talast við í
aínia milli húsa. Og aldrei kom
íyrir nein truflun, hvernig svo sem
veðri var háttað og sýnir þetta.
yfirburði þráðlausa friðtalsins. —
Það kostar 10 dollara að tala í
eina mínútu yfir Atlantshafið, og
þess vegna hafa þeir Hoover og
Mellon talað saman í 700 mínútur,
eða samtals um 12 klukkustundir.
Þegar Tr. Þ. mælti með tillögu
sinni um skipun milliþinganefndar
til þess að endurskoða löggjöfina
um skipun Alþingis og kjördæma,
gætti hann þess vandlega, að nefna
ekkert atriði er hann teldi að
þarfnaðist breytinga eða endur-
bóta. Ekki nefndi hann heldur,
fremur en tillagan sjáfl, hvenær
nefndin ætti að hafa lokið störf-
um, Um þetta var hann spurður
mjög ákveðið, en hann svaraði
bara út í hött, eins og hann væri
kominn út úr hól.
Ef nú Tr. Þ. sjer enga þörf á að
breyta kjördæmaskipuninni, ef,
hann er svo sljór, að hann skilur
ekki að sextíu ára gömul kjör-
dæmaskipun muni vera orðin úrelt
eftir allar þær breytingar sem orð-
íð hafa hjer á landi á þessum tíma,
(hvers vegna flytur hann þá þessa
tillögu um rannsókn og breytingu
á þeirri skipun? Svarið getur ekki
orðið annað en það, að þrátt fyrir
„kosningasigurinn“ sje hann orð-
inn hræddur við almenningsálitið
í þessu máli.
En ef hann ef þeirrar skoðunar,
að kjördæmaskipunin sje óviðun-
anleg, og flytur þessa tillögu í
einlægni, hvers vegna framdi hann
þá stjórnarglæpinn í vor, til þess
að koma í veg fyrir að gera mætti
umbætur á þessu? Og hvers vegna
vill hann engu svara um það,
hvotr nefndin eigi að ljúka störf-
um fyrir næsta þing? Ef hann
væri einlægur í málinu, mundi
hann fús til að svara þessu. En
vitanlega er maðurinn að reyna að
ginna þjóðarmeirihlutann. Hann er
að leika rjettsýnan mann en er ráð
inn í að svíkja hvern sem honum
trúir.
II.
Framsóknarmenn eru altaf að
gorta af því, hvað stjórnin sje
dugleg, hún hafi „unnið svo mik-
ið‘ ‘. Þeir tala ekki um það að
íslenska þjóðin sje dugleg og hafi
unnið mikið.
Það er þó staðreynd, að á þrem
síðustu árum hefir íslenska þjóðin
dregið 48 miljónir króna í ríkis-
sjóðinn auk þess að vinna fyrir
lífsviðurværi sínu, en á sama tíma
hefir ríkisstjórnin eytt 60 miljón-
um króna.
Hvorir hafa nú verið duglegri.
Þeir sem öfluðu fjárins eða- þeir
sem eyddu fjenu? Og hvorir hafa
unnið heiðarlegra verk, þeir sem
erfiðuðu og svitnuðu við heiðar-
lega vmnu, eða þeir sem ýmist
mokuðu fjenu í vanhugsaðar og
illa reknar framkvæmdir, eða stálu
því til eigin neyslu og flokksþarfa.
Það er ekki enn fæddur sá am-
lóði og asni í þennan heim, að
hann hafi ekki getað sóað fje.
Framsóknarmenn ættu að hugleiða
þetta, og þeir ættu líka að hugleiða
það, að ráðherrarnir þeirra hafa
mánuðum saman ekki einu sinni
komið í stjórnarráðið. Svo dugleg-
,ir hafa þeir verið, að þeir hafa
keypt menn fyrir ríkissjóðs fje til
þess að vinna flest þau verk sem
aðrir ráðh. hafa unnið sjálfir. Svo
duglegir hafa þeir verið, að sjeu
þeir beðnir um upplýsingar úr
verkahring sínum, vita þeir ekk-
ert. „Hvemig á jeg að vita um
síldarverksmiðju norður á Siglu-
firði' ‘, sagði atvinnumálaráðherr-
Undir sauðargæru.
Tr. Þ. var að reyna að halda því
fram á þingfundi í Nd., þegar fjár-
.lögin voru lögð fyrir, að Tíma-
flokkurinn væri ekki stjettarflokk-
ur. —
Magnús Jónsson sagði að vitan-
lega væri flokkur stjórnarinnar
stjettaflokkur. Hún styddist við
tvær stjettir bændastjettina og
bitlingastjettina, sem stjórnin sjálf
hefði búið til. Aðrar stjettir of-
sækti hún.
Tr. Þ. varð ákaflega hreykinn við
þessi orð, og sagði að það væri
gleðilegt að heyra, að það væri
þó viðurkent að stjórnarflokkur-
inn væri bara bændaflokkur, því
hingað til hefðu Sjálfstæðismenn
haldið því fram að þeir væru
sósíalistar.
M. J. sagðist aldrei hafa haldið
öðru fram en að núv. stjórnar-
flokkur væri stjettarflokkur, og
það stjettarflokkur bænda, þótt
stjórnin hefði ekki getað náð
trausti nema helmings bændanna.
Til uppbótar hefði hún svo búið
sjer til hina stjettina, bitlinga-
stjettina, sem orðin væri talsvert
efnileg stjett að höfðatölu.
Sagðist prófessorinn ekki vita
til að öðru hefði verið haldið fram.
Væri þetta og augljóst af hinu
látlausa smjaðri fyrir bændum og
ofsóknum á aðrar stjettir. — En
jafnvíst og það væri, að stjórnin
og þingflokkur hennar styddist
við bændur og smjaðraði fyrir
þeim, væri og hitt, að sjálfir væru
þeir margir alls ekki bændastjett-
armenn og væru þekktastir sem
sósíalistar.
Þarna situr nú t. d. þingmaður
Rangæinga (Sveinbj. Högnason).
Hann kom hjer til lands fyrir
noklrrum árum. Var þá gallharður
kommúnisti, síðan varð hann só-
síalisti, en nú er hann alt í
einu orðinn framsóknarþingmaður
og bændaleiðtogi,
Þarna situr þingma&ur Barð-
strendinga (Bergur Jónsson).
Hann var talsvert áberandi sósíal-
isti hjer í Reykjavík fyrir skemstu.
Nú situr hann hjer sem Framsókn-
armaður og fulltrúi bænda.
Þarna sje jeg 1. þingmann Skag-
firðinga. Það eru víst ekki nema
tvö ár síðan jeg mætti honum á
fundi í Borgarnesi. Þá var hann
gallharður sósíalisti. Nú mæti jeg
honum hjer aftur í bændakufli og
undir skykkjulafa stjórnarinnar.
Svoha mætti lengi halda áfram,
sagði ræðumaður og leit brosandi
á forsetann (Jörund Brynjólfs-
son). Það er ekki alt gull sem
glóir. Hjer er pólitískur samtíniíig-
ur hópaður saman í einn flokk.
Allir í bændabúningi með bænda-
dekur á vörum, en undir sauðar-
gærunni geta verið a-lls konar kvik
indi.
Prófessorinn minti óneitanlega
dálítið á dýrafræðing þegar hann
var að mikroskopera stjórnarflokk
inn, — Var og kímilegt að sjá
hvernig hópurinn barst af meðan
á hinni fræðilegu skilgroiningu
stóð.
Pjetur Sigurðsson flytur fyrir-
lestur í Varðarhúsinu í kvöld kl.
8% um trúmennsku. — Allir vel-
komnir.
*::r
•. • •
• • • •
••••
••••
••••
• • • •
• • • •
••••
••••
••••
••••
Kaffi er þjóðdrykkur íslendinga,
þess vegna á RICH’S KAFFI-
BÆTIR erindi inn á hvert
einasta heimili.
Heildsölubirgðir hjá
I. Brynjólfsson & Kvaran.
••
• •
• •
••••
••••
• ••
• r •
• .
- •••
•• • -
• ••
• ••
• ••
•:•
•;•
*•;•
•••
••••
••••
;•••
;•••
• • • •
;•;«
;••«
;••«
;••«
;••«
;••«
•••«
•••«
;••«
•••«
• ••<
• • <
• i
• <
• ••
• ••
• ••
• • •
• • •
• • •
• ••
• ••
• • •
!• • •
Höfnm nýlega fengið
KartSilnmlðl
í sekkjnm á 50 kg.
H. Benediktsson i Co.
Sími 8 (fjórar línur).