Morgunblaðið - 15.04.1932, Blaðsíða 3

• JfóorgiinblafcU*
••
J Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjarlk.
• Rltstjörar: Jön KJartansson.
• Valtýr Stefánaaon.
• Rltstjörn og afgrelCsla:
• Austurstrætl 8. — Sfml 500.
• Auglýsingastjörl: E. Hafberg.
J Auglýsingaskrifstofa:
« Austurstrætl 17. — Slml 700.
i. Helmaslmar:
a Jön KJartansson nr. 741.
a Valtýr Stef&nsson nr. 1110.
• E. Hafberg nr. 770.
J Áskriftagjald:
a Innanlands kr. 2.00 & mánuBt.
'J Utanlands kr. 2.50 á mánuBL
• 1 lausasölu 10 aura elntakiB.
20 aura meB Lesbök.
5tjórnarskráin.
3>riðja iimræða málsins hjelt á-
íram í gær og tók yfir allan fund-
artímann og var fyrst lokið ld. 7
síðdegis.
Ekkert nýtt kom fram við þess-
ar umræður. Mangiis Torfason
flutti viðaukatillögu við brtt. þá,
er hann hafði áður borið fram
■ög tók nú aftur alt, er hann áð-
nr hafði lofað. Var auðheyrt ,á M.
T., að hann vissi ekki sjálfur, hvað
hann var að fara. Sama má segja
tm dðmsmálaráðherrann, er flutti
danga ræðu í gær og óð elginn að
vanda, en botnaði ekki í neinu/
Jón í Stóradal og Einar Árna-
son lýstu því báðir yfir, að þeir
mundu fylgja frumvarpinu út úr
Ueildinui. Hinsvegar sögðu þeir, að
Eramsókn myndi ekki fylgja frv,
•óbreyttu xit úr þinginu .
Atkvæðagreiðslu um brtt. og
frv. var frestað til fundarins
í dag.
Frá Siglnfirði.
Siglufirði, FB 14. apríl.
Hafíshroðinn, sem rak hjer inn
i síðustu hríðinni, gerði talsverðar
skemdir á brýggjum, sjerstaklega
á Sheillbryggjunni sem hann braut
að mestu leyti. Voru þetta þó að
eins smákögglar.
Suðaustanrok gerði hjer í fyrra-
kvöld, en flestir bátar voru komn-
ir til lands. Bátur var á leið frá
Haganesvík með heyfarm og liafði
nótabát, í eftirdragi, fermdan heyi.
Nótabáturinn slitnaði aftan úr und
ar Úlfsdölum og týndist. —
Einnig skolaði út, nokkru af farmi
vjelbátsins. Komst hánn hingað
inn seint um kvöldið við illan
leik.
Tveir vjelbátar frá Ólafsfirði,
rendu á land í fyrrinótt, nálægt
bórustöðuni á Svalbarðsströnd
sökum dimmviðris. Brotnaði annar
taisvert en menn sakaði ekki.
Gengið var á fjall í fyrradag.
Sást engin ís í góðri sýn vestur
fyrir Skaga.
Torvö skíðakennari er byrjaður
á sltíðakenslu hjer. Færi slæmt.
'Slasaðist einn þáttakandinn í morg
un í skíðastökki. Heitir hann Guð-
laugur Gottskáiksson. Var hann
fluttur á sjúkrahús til aðgerðar.
Læknir telur meiðslið ekki alvar-
Jegt.
Afvopnunarráðstefnan.
Genf. 14. apríl.
Afvopnunarráðstefan hefir frest-
að fundum þangað tií á mánudag
kl. 10, til þess að fastanefndir
ráðstefnunnar geti tekið til at-
hugunar nýjar tillögur, sem fram
eru komnar frá .Tapönum og
Fandaríkjunum.
Þinqtíðindi.
Reikningsskil
Síidareinkasölunnar,
Frv. um skiftameðferð á búi
Síldareinkasölu íslands var til 2.
umr. í Nd. á miðvikndag.
Hafði sjávarútvegsnefnd lagt til
að samþ. frv. óbreytt. Undir um-
ræðunum gat Pjetur Ottesen þess,
að hann hefði í höndum reikning
frá skilanefnd Síldareinkasölunnar
til útgerðarmanns á Akranesi, sem
lagt hefði inn 5430 tunnur af síld
til Einkasölnnnar á s.l. snmri af
tveimur bátum.
Reikningur þessi sýndi að þess-
um útgerðarmanni hefði verið
greitt sem svaraði 2 kr. á tunnu,
en reikningurinn bæri ekki með
sjer að hann hefði lagt neitt inn.
Gerði Pjetur því þá fyrirspurn
til stjórnarinnar, hvort það væri
meining skilanefndar Síldareinka-
sölunnar að krefja endurgreiðslu
a þeim ca. 2 kr., sem borgaðar
hefðu verið út á hverja síldar-
tunnu.
En fremur beindi P. Ottesen
þeirri fyrirspurn til stjórnarimi-
ar, livort hún ætlaði ekki að láta
hefja lögreglurannsókn út af
gjaldþroti Síldareinkasölunnar. —-
Benti hann á, að lögin um gjald-
þrotaskifti mæltu svo fyrir, að það
skyldi ávalt gert undir svona
kringumstæðum. Það væri öllum
kunnugt að mjög þungar sakir
hefðu, hæði í ræðn og riti á þingi
og utan þings verið bornar á
stjórn Síldareinkasölunnar. Henni
hefði verið horið á brýn óstjórn
á Öllum sviðum, ófyrirgefanlegur
trassaskapur, um vöruvöndun, að
hún hefði látið nota ljelegar tunn-
ur, skemt salt, sýnt skeytingar-
kysi við verkunina, oft hefði verið
tunnuleysi o g saltleysi á veiði-
tímanum, en hins vegar geisilegir
aðdrættir og birgðir eftir að síld-
veiðnm var lokið. Þá hefði henni
og verið borin á brýn vítaverð
inpkaup , óhóflegur kostnaður,
fölsk reilmingsfærsla, misrjetti í
greiðslum út á síldina og mjög
mikið ólag á sölunni. Þetta værn
alt þungar sakir og því sjálfsagt
að fram færi ra.nnsókn á þessn
máli.
Forsætisráðherraun var fyrir
svörum af hálfu stjórnarinnar. Á-
skildi hann sjer frest trl að gefa
svör því viðvíkjandi hvort krefja
ætti endurgreiðslu á því sem svar-
að hefði verið út á síldina, en um
lcgreglurannsóknina voru svörin
harla óákveðin.
Sveini Ólafssyni þótti býsna ein-
kennilegt að eigi kæmi annað fram
í þessum reikningum en það sem
Síldareinkasalan hefði svarað út,
þar sæist ekki að neitt hefði verið
lagt inn, því hann hefði líka feng-
ið reikning frá Síldareinkasölnnni,
sem sýndi ekki einasta að hann
hefði bæði lagt þar inn og tekið
Ú1, heldur sýndi reikningurinn inn
eign, sém hann þó alls eltki hefði
búist. við.
Strætisvagnarnir ern nú orðnir
fimm. Yinsældir þeirra. fara va.x-
andi. Fólki lærist að notfæra sjer
hinar ódýru ferðir. Alls aka þeir
á degi hverjum vegalengd, sem
í beinu áframhaldi væri talsvert
á annað þúsund kílómetra.
MORGUNBLAÐIÐ
NeYðarvörn.
Ríkisstjórn vor öll mátti vel
liafa fyrirsögn þessa yfir svari
sínu eldhúsdaginn, og æfinlega
er hiin ræðir um ráðdeild sína.
Þegar sá átti að svara til mil-
jóna gripdeilda, sem auk þess
liafði með öðrum brotið upp
skrána til þess að fara ránshendi
sjer í hag, nm helgidóm þjóðar-
innar, þá hafði hann ekki öðru að
svara ákæranda en því, að hann
hefði engan tíma til þess, að
svara lionum.
Getur rannsóknardómari gert
sig ánægðan með slíka afsökun,
eða neitun um svar frá sakhorn-
ingi? Og það, að sakborningur
geti þá og noti þá Vz klst. til þess
að segja öðrum manni, að hann
ætli víst að gera liáskalegt verk-
fall(!) á Alþingi, ef hann eða aðr-
■ir greiði þar atkvæði eftir sann-
færing sinni, eins og eiðsvarin
skylda býður. Svona lagað svár
hrópaði hann út um alt. land,
maðurinn, sem áður hafði tekið
þúsundir af alþjóðárfje, til þess
að hjálpa þeim er hann var að
álasa, út úr ógöngum hans í of-
stopafullu verkfalli og ósvífinni
árás á-Eimskipaf jelag' vort, og að
al atvinnuvegi þjóðarinnar.
í staðinn fyrir tilraun um skyld
ngt svar, afsökun og röksemdir,
kemnr reiðiþrunginn hávaði um
alveg óskylt efni; að eins til að
æsa. og blekkja áheyrendur, og
revna að fæla þá frá því að gefa
gaum að ákærunni.
Hinn ráðsmaðurinn á þjóðar-
búinu, er síst átti til minni saka.r
að svara, vjek ekki heldur frá
vana sínum, að skreyta sig og
rjettlæta með lasti um látna heið-
ursmenn, og níði um ntilifandi
menn, aðra en þá er svara bar,
og sakirnar höfðu fram að færa.
Ekki var nú reyndar búist við
betra, eða neinu óvanalegu, frá
þeim, sem, ekki hefir enn getað
þvegið af sjer æruleysis áburðinn.
Ekki er það nýtt eða óvanalegt
þó fáeinir menn verði gjaldþrota,
af öllum þeim athafna mönnum
er veit.a mikla atvinnn þegar mest
er þörfin fyrir hana. Eigi heldur
það, að nokkrum óhyggnum og
djarftækum mönnnm takist að ná
í imeira fje, en þeim er trúandi
fyrir. En þó ráðleysi sói fje, eða
þjófur steli því, mundu honum
verða það litlar málshætur, þó
aðrir hafi gert. hið sama áður. og
síst, ef það gerist þá Hka undir
T nndleiðslu h a n s.
Og þó jeg vilji síst orðnm fegra
of háar launagreiðslur við alla
banka landsins, eða ógætilegar
lánveitingar, þá fæ jeg þó ekki
skilið, bvað tap íslandsbanka fyr-
ir 10 á.rtim og síðan, getur rjett-
(lætt, eða bætt úr ógengdareyðsln
ríkisstjórnar á síðustu 4 árum. —
Engin, sem vill vita sannleikann,
mun get.a skilið þetta.
Þó frá sje talin hálf önnur milj.
kr., sem stjórnin, af lántökum sín
um befir lagt t.il Utvegsbankans,
— bjálpin öll af hennar hálftt —
þá eru samt eftir rúmar 30 mil-
jónir króna, sem ríkisst.jórnin hef
ir haft t.il ráðstöfunar — að hálfu
með útlendnm lánttm. og að hálfu
frá innlendum skatt.þegnum —
fram yfir það, sem fjárlögin heim-
iluðu henni á fjórum s.l. árttnt. —
Heimild þó vitanlega fvrir nokkru
af þessit. eftir öðrum lögum.
Betur mundi þó eiga við, að
tvöfalda þessa 1% milj. kr. í
syndaregistri stjórnarinnar, en að
draga frá því, sökum beina tjóns-
ins. — Þó slept sje tjóni viðskifta
manna bankans, lánstraustspjöll-
um og óvirðing þjóðarinnar út á
við.
í ræðulokin spnrði ráðherrann
hvort „þessir menn“ (gjaldþrota-
menn og dáair menn!) væru lík-
legri til þes sað ráða betur á rík-
isbúinu, en nú væri gert.
Getur þjóðin verið ánægð m,eð
önnur eins svör?
Getur dómstóll alþjóðar síknað
sakborninga fyrir slíka vörn?
Y. G.
Starfsemi Hitlers bönnuð.
Berlín 13. apríl.
United Press. FB.
Opinberlega tilkynt, að Hinden-
burg hafi skrifað undir neyðar-
ráðstafanalög um að leysa upp og
hindra alla, starfsemi Hitlersliðsins
í brúnu skyrtunum.
Síðar: í brúna Hitlersliðinu ern
400.000 menn afburða vel æfðir af
reyndum yfirforingjum. Skipnlag-
ið á herliði þessu hefir mjög verið
sniðið eftir því, sem tíðkaðist á
dögum keisarans. Aðalstjórn brúna
liðsins hefir herráð á hendi. Her-
liðið var upphaflega stofnað til þess
að verhda fundarstaði Nazista, en
að undanförnn hefir liðið hrifsað
til sín lögreglnvald og óbeðið tek-
ið sjer lögregjluskyldur á hendur.
Einnig hefir það brotist inn á
verksvið og valdasvið ríkislögregl-
unnar. Aðalbækistöðvum Hitlers-
sinna í Berlín og Munchen var
lokað seinni hluta dags í dag.
Hamborg, 14. apríl.
United Press. FB.
Lögreglan hefir gert árás á æf-
ingaskála og verustaði brúna liðs-
ins. Brúnaliðið notaði ,,táragas“
í vörn sinni gegn lögreglunni og
tókst því, að koma í veg fyrir, að
lögreglan kæmist inn í hermanna-
skálana.
Berlín 14. apríl.
United Press. FB.
Hitler hefir enga tilraun til mót-
spyrnu gert, gegn ákvörðunum nm
að leysa upp brúnu liðssveitirnar.
Hefir hann gefið út ávarp til
manna sinna og segir m. a. í því:
„Þið eruð hjeðan í frá að eins
flokksfjelagar.
Kröfur verklýðsfjelaganna
í Þýskalandi.
Berlín, 14. apríl.
United Press. FB.
Þing verklýðsfjelaganna hófst, á
miðvikudag. Hefir þingið samþykt
kröfur í þá átt, að ríkisstjórnin
sjái hinum atvinnnllausu fyrir
vinnu við opinberar framkvæmd-
ir, sem hægt væri að fá fje til,
að nolckuru með nýjum lántöknm,
en að nokknru væri hægt að nota
fje af skatttekjum ríkisins. Enn
fremur lagði þingið til, að sam-
þykt væri. að vinnndagafjöldi
viku hverrar skyldi vera 40 klst.
Ályktanir þessar hafa verið af-
hentar ríkisstjórninni af Theodore
Beipart. Stegerwald verkamálaráð
herra varð fyrir svörum af hálfu
stjórnarinnar og gaf í skyn, að
ríkisstjórnin yrði að hafna kröf-
um þingsins, vegna fjárhagserfið-
leika. Fjörutíu vinmistunda viku
kvað Stegerwald stjórnina ekki
____________ t '
—1^————
geta aðhylst, því það myndi ekki
vera affarasæHla, þótt vinnuvikan
væri stytt.
Ársafmæli lýðveldsins
á Spáni.
Madrid, 13. apríl.
United Press. FB.
Hátíðahöld í tilefni af því, að
á morgun er ársafmæli lýðveldia-
ins, eru þegar hafin. Syndikalistar
hafa reynt að spilla hátíðahöldun-
um á nokkurum stöðum. f Sala-
manca reyndu þeir að hrinda af
stað allsherjarverkfalli. Tókst það
að nokkuru leyti, því vinna var
víða lögð niður. Alþnargir menn,
sem staðnir voru að því að grýta
búðarglugga, voru handteknir.
Madrid 14. apríl.
United Press. FB.
Á Catellanastræti, þar sem Al-
fons fyrverandi konungur tók þátt
í hátíðahöldum á ári hverjn, er
lierinn hylti hinn rauða og gnla
fána konungsríkisins, söfnuðust í
dag saman nín þúsund menn úr
hinum endurskipaða. nýja her lýð-
veldisins. Gengu þeir í fylkingu
eftir götunní fram hjá tómum holl-
um höfðingja þeirra, sem fóru í
útlegð með Alfons, en feikna mikr
ill mannfjöldi hylti lýðveldisfán-
ana, er hermennirnir báru.
metaskrd I. 5. 1.
Sund fyrir karla.
50 st., frjáls aðferð, 31.6 sek.,
Jón D. Jónsson (Æ.), sett 14. sept.
1930. 100 st., frjáls aðferð, 1 mín.
14.3 sek., Jónas Halldórsson
(Æ.), sett 26. júlí 1931. 400 st,
frjáls aðferð, 6 mín. 39.4 sek.,
sami, sett 30. júlí 1931. 500 st.,
frjáls aðferð, 8 mín. 44.6 sek.,
sami ,sett 23. ág. 1931. 1000 st.
frjáls aðferð 20 mín. 57 sek. Magn-
ús Magnússon (K.R.) Sett 12. sept,.
1929. 100 st. bringusund 1 mín.
33.5 isek. Þórður Gnðmundsson,,
(Æ). Sett 27. júlí 1930. 500 stiku
bringusund 3 mín. 19 sek. Jón Tngi
Guðtnundsson (Æ). sett. 23. jiíní
1928. 400 st. bringusund 7 mín.
10,8 sek. Þórður Gnðmnndsson
(Æ). Sett 27. júlí 1932. 500 stiku
bringusund 9 mín. 1 sek. Jón Ingi
Guðmundsson (Æ). Sett 26. ág.
1928. 100 st. baksund 1 mín. 40.3
sek. Jónas Halldórsson (Æ). Sett
6. júlí 1930. 4 x 50 st. boðsund
2 mín. 14.2 sek. Sundfjelagið Æg-
ir, Rvk. Sett 30. júlí 1931. 100 st.
stakkasund 2 mín. 39.2 sek. Jón H.
-lónsson (Æ). Sett 15. júlí 1928.
Sund fyrir konur:
50 stiku sund, frjáls aðferð, 43,6
sek. Regína Magnúsdóttir (KR).
Sett 26. júní 1927. 1000 stiku sund
frjáls aðferð. 22 mín. 1.2 sek. Sama
— sett 15. júni 1926. 100 stiku
bringusund 1 mín. 44.8 sck. Þór-
unn Sveinsdóttir. (KR). Sett 30.
júlí 1931. 200 st. bríngusund 3
mín. 41 sek. Sama. Sett 26. júlí
1931. 100 st. baksund 1 mín. 51.3
sek. Regína Magnúsdóttir (KR>.
Sett 10. ág, 1927.
Ferþraut.
(1000 stiku hlaup. 1000 stikn
hjólreiðar. 1000 stiku róður. 1000
st. sund). 35 mín. 51,1 sek. Hauk-
ur Einarsson .(KR). Sett 31, ág.
1930.