Morgunblaðið - 16.06.1932, Blaðsíða 2

2
I
M O R G U N B I A Ð I Ð

MHlTffllHl & Olsm
ERJTRYGGING FYRIR

GÆDUn.
H. KnstjðnsdútliF
frá Deild er áttræð í dag.
Hún er fædd að Vallnakoti
hjá Ilvítárvöllum í Borgarfirði og
voru foreldrar hennar Kristján
Sigurðsson frá Geitareyjum, hinn
mesti þjóðhagasapiður og kona
hans Margrjet Jónsdóttir, danne-
brogsmanns Sigurðssonar á Alfta-
nesi á Mýrum. Svstkini Kristjönu
voru alls 5, tveir bræður og þrjár
svstur; lifa nú tvær þeirra ásamt
Kristjönu, Guðrún ekkja Sigurðar
Guðmundssonar bónda í Hjörsey
og Sesselja ekkja Andrjesar Fjeld-
sted á Hvítárvöllum, þjóðkunns
manns á sinni tíð. Er Sesselja nú
níutíu og tveggja ára, en Guðrun
nokkru yngri.. Systkini Margrjet-
ar móður Kristjönu voru 9 og er
al þeim kominn inesti fjöldi. Ein
þeirra systra var Þórdís, gift
Bjarna Benediktssyni í Knarrar-
nesi á Mýrum, móðir Asgeirs, er
þar bjó lengi og þeirra systkina.
Onnur var Guðrún amma Geirs
Sigurðssonar skipstj. í Reykjavík.
Tngst þeirra var Halla á Alftanesi
gift Oddi bónda Sigurðssyni, mesta
táp og rausnarkona. Bjó hún þar
allan sinn búskap og andaðist árið
1923, þá 93 ára.
Þegar Kristjana var 16 ára þá
misti hún föður sinn og bróður,
Jón að nafni, á þann eftirminni-
lega há.tt, að þeim barst á öllum
þrem í Hvítá. Þeir feðgar drukkn-
uðu báðir, en hún komst af fyrir
það, að hún var klædd ,,krinolin“-
piisi, sem þá var títt um ungar
stúlkur, og helt loftið í pilsunum
henni uppi þar til henni var bjarg-
að, mjög aðfram kominni.
Kristjana giftist Guðmundi Guð-
mundssyni frá Deild á Akranesi og
bjuggu þau þar lengst af. Guð-
mundur ljest síðastliðið vor hjá
Guðrúnu dóttur sinni í Borgar-
nesi. Þau hjón eignuðust 6 börn,
er upp komust, og eru þau þessi:
Margrjet, giftist Hrómundi Jó-
sefssyni skipstjóra frá Akranesi,
Hildur, gift Guðmundi Loftssyni
fyrv. bankastjóra í Eskifirði (og á
hún fimtugsafmæli í dag), Kristján
skósmiður í Reykjavík ógiftur,
Guðrún, gift Magmisi Ólafssyni af-
greiðslumanni í Borgarnesi, Sess-
elja, *gift Bjarna Jónssyni fram-
kvæmdastjóra frá Galtafelli og
Óskar, giftur í Ameríku.
Kristjana var á yngri árum með-
al glæsilegustu kvenna. Him var
einkar fríð sýnum, fjörug og glað-
vær, gáfuð og fyndin og á,vann
sjer allra hylli. Og þrátt fyrir
lífsgleðina gleymdi hún aldrei þeim
er bágt áttu, því að svo er hún
hjálpsöm og hjartagóð, að hún
mátti aldrei aumt sjá. Hefir hún
því ætíð átt mestu vinsældum að
fagna meðal allra sem henni hafa
kynst. Börnum sínum var hún hin
umhyggjusamasta og besta móðir.
Allir kunningjar hennar og vinir
senda henni í dag hugheilar kveðj-
ur, þakkir fyrir langa og góða
víðkyningu, og óskir um að sólin
megi verma hana það sem eftir er
kvöldsins, á sama hátt og hún
.sjálf hefir stráð frá sjer birtu og
y] hvar sem hún hefir gengið.
Kunnugur.
,var í senn svo innfjálg og sann-
færandi, að honum tókst algerlega
að leiða verkið til sigurs.
Það er óþarft að lýsa meðferð
listamannsins á „Túnglskins-són-
ötu“ Beethovehs, sem hann legg-
ur lyriskan skilning í, eða verkum
Chopins, sem ilma af skáldskap
í meistarahöndum hans.
Þess væri óskandi, að aldrei
liði svo ár, að Haraldur Sigurðs-
son kæmi ekki til íslands. Þau
áhrif sem hann skilur eftir í hug-
::m áheyrenda sinna í hvert sinn
er hann lætur til sín heyra, eru
ómetanleg. Konsertar hans hafa
frá byrjun verið órjúfanlegur
þáttur í uppbyggingu tónlistalífs
vors. Megi svo verða enn um
langan tíma. ,
Uísinöaleiðangur
Lauge Kochs til
Rusturgraenlanðs.
í flugvjelum á að mæla upp
og kortleggja 240.000 ferkíló-
metra af austurströnd Græn-
lands í sumar.
Páll ísólfsson.
Ljóðkvölð
Kristjáns Kristjánssonar
Haraldur Slgurðsson.
Pianokonsert í Gamla Bíó.
Annar og að þessu sinni síðasti
konsert Haralds Sigurðssonar í
Gamla Bíó, var mjög vel sóttur
og hrifning áheyrenda engu minni
en við hinn.fyrri konsert hans.
Konsertinn hófst með Sónötu í
d-dúr eftir Haydn. Hún var snild-
arlega vel leikin. Þar næst kom
„Tema med Variationer“ op. 40
eftir Carl Nielsen. Áheyrendur
eiga skilið lof fyrir þær góðu við-
tökur, sem þeir veittu þessu veiga-
mikla verki Carl Nielsens. Þetta
verk, sem samið er í nútíma-anda,
þótt það í insta eðli sínu styðjist
við kjarna, jafnvel hinnar elstu
tónlistar, er engan veginn auðvelt
að skilja við fyrstu áheym. En
túlkun Haralds Sigurðssonar á því
á sunnudaginn, var ver sótt, en
búast hefði mátt við, eftir viðtök-
um þeim, $em hann fekk fyrra
kvöldið. Það er nýstárlegt hjer,
að söngvari leiki undir sjálfur, er
hann syngur, og eru víst engir af
íslensku söngvurunum svo færir í
öðrum greinum listarinnar, en
sinni eigin, að þeir geti það. En
Kristjáni fórst það prýðilega úr
hendi. Nokkuð varð þess þó vart
á sumum háu tónunum, að það
bagaði hann, að sinna hvoru
tveggja í einu, enda líka óeðlilegt,
að sitja við söng, en þetta var þó
ekki til meiri lýta en þess, að
þeir einir heyrðu það, er hafa
heyrt hann syngja áður. Ekki þarf
að fjölyrða um það, hve hin ljóð-
tæna, mjúka rödd Kristjáns er vel
fallin einmitt fyrir „intima“ list
aí þessu tagi, en aftur er enginn
vafi á því, að salurinn í „Gamla
Bíó“ er of stór fyrir slíká list,
og þá sjer í lagi þegar áheyrendur
eru fáir, og sitja í hnapp aftast í
salnum. Söngvarinn þyrfti helst að
sitja mitt á meðal áheyrendanna
til þess, að hin rjettu tengsli mynd-
uðust milli hans og þeirra.
Söngskráin var ekki þungskilin.
A henni voru lög, sem falla vel í
eyra og fa'lla vel við röddina. Best
tókust ítölsku lögin, enda hefir
Kristján aðallega hlotið mentun
sína í ítalíu og rödd hans og
söngaðferð bera öll merki þess.
Undirleikurinn tókst honum ágæt-
lega, og enda þótt krítiskt eyra
hafi getað heyrt smámisfellur, þá
var hitt meira um vert að hann
ljek af sönnum músíkölskum
smekk og tilfinningu. Áheyrendur
sýndu það óspart í verki, þótt
fáir væru, hve vel þeir kunnu að
meta þetta „Ljóðkvöld“.
Yicar.
Árið 1930 ákváðu Danir að efna Það á að leggja kapp á að rann-
til þriggja ára vísindarannsókna í saka hvort nokkur verðmæti finn-
Austur-Grænlandi, og var Lauge ist í jörð á þessum slóðum á Græn
Koch falin yfirstjórn þeirra. —- í landi og- enn fremur hvort Eski-
fyrra sumar hófust svo rannsókn- inóar geti ekki búið þar, og þá
irnar, en það, sem þá var fram- hvé margir.
kvæmt var að miklu leyti undir- J — Yjer höfum fundið þarna
búningsstarf. Komið var upp bæki- Eskimóagrafir, segir Lauge Koeh,
stöðvum allvíða á svæðinu frá og vjer viljum komast að því hvers
Scoresbysund norður að Dan-1 vegna þeir hafa búið þar og hvers
markshavn. — Loftskeytastöðvar vegna þeir eru aldauða.
voru reistar á Hochstetter Forland,
Eskimonæs og Eila-ey, og vinna
þær í sambandi við loftskeytastöð-
ina í Scoresbysund.
Onnur flugvjel leiðangursins
mun koma liingað með „Hvid-
björnen“ og fer hann með
hana vestur að ísbrúninni ein-
„Suðurland“. Þá nýbreytni hafa
hinir nýju eigendur „Suðurlands-
ins“ tekið upp að láta skipið fara
hjeðan frá Reykjavík til Borgar-
ness hvern laugardag síðdegis og
til haka frá Borgarnesi á sunnu-
dagskvöldum. — í þessum ferðum
hafa einnig lækkað mikið fargjöld-
in. Eru þetta heppilegar ferðir
fyrir Reykvíkinga til að skreppa
burt úr göturykinu og dvelja um
helgar í hinu fagra Borgarfjarðar-
hjeraði. Farseðla með Suðurland-
inu selur Ferðaskrifstofa íslands,
sjá augl.
Heimatrúboð leikmanna. Almenn
samkoma á Vatnsstíg 3 í kvöld
kl. JB.
Allmargir vísindamenn hafa hvern tíma í júlí. Þeir Lauge
hafst við í Grænlandi í vetur í Koch og Victor Petersen, fara ekki
hinum ýmissu bækistöðvum og vestur fyr en þá, og ætla sjer
stundað þar margvíslegar rann- að fljúga frá ísbrúninni til Græn-
sóknir, bæði í fjelagi og einnig iands. Hefjast þá þegar rannsókna
sjálfstæðar rannsóknir. j/lugin, en Lauge Koch býst við
I sumar á að reka rannsóknir ^ að halda heimleiðis um 1. sept-
þessar af fullu kappi og í gær' ember.
(15. júní) munu leiðangursskipin
„Gustav Holm“ og „Godthaab“
hafa lagt af stað frá Kaupmanna-
höfn. — Leiðangursmenn verða 95
Tveir aðrir danskir rannsókna-
leiðangrar verða gerðir til Austur
Grænlands í sumar. Er annar und-
alls. Er því talið að þetta sje hinn ; ir forustu Knud Rasmussens, og
stærsti vísindalegi leiðangur, sem ■ öigði hann á stað frá Kaupmanna-
gerður hefir verið út til norður-: höfn um mánaðamótin seinustu.
hvels jarðar. í honum er fjöldi Mun Rasmussen eiga að halda
vísindamanna.
Stórfenglegasta fyrirætlun Lauge
Kochs er sú, að mæla í sumar á
flugi og kortleggja um 240.000
ferkílómetra af austurströndinni,
milli Scoresbysunds og Danmarks-
liavn. Til þessa hafa þeir tvær
Heinkel-flugvjelar, sem flotamála-
ráðuneytið hefir lánað. Eru þær
sjerstaklega útbúnar til þess að
stunda flug á þessum slóðum, að
gera mælingar og taka ljósmyndir
aí landinu, er síðan má gera kort
eftir. Verða það eigi færri en 26 af
leiðangursmönnum, sem eingöngu
íast við landmælingarnar í sumar,
bæði á landi og í lofti. Yfirstjórn
flugvjelanna hefir Victor Peter-
sen, þaulreyndasti flugmaður í
flug'llðinn danska, og hefir með
sjer fjóra flugmenn. Á landi vinna
fjórir flokkar mælingamanna und-
ir forustu L. Bruhn kapteins frá
Geodætisk Institut.
Einn flokkur vísindamannanna
fæst eingöngu við að rannsaka
dýralíf í fjörðunum og á landi.
Hefir dr. Spárck yfirstjórn þeirra
rannsókna. Þeir, sem rannsaka
dýralífið í sjónum, fá skipið Godt-
haab til afnota alt sumarið, og
er það því sjerstaklega útbúið
ýmsum rannsóknaáhöldum í þessu
skyni.
Þá eru grasafræðisranhsóknir
og stunda þær fjórir menn, og
tveir menn, cand. mag. Helge Lar-
sen og stud. mag. Glob, starfa að
fornfræðirannsóknum. Jarðfræð-
áfram landkönnunar rannsóknum
sínum, sem hann hóf í fyrra við
suðurodda Grænlands og norður
fyrir Skjöldungafjörð (þar sem
hann þá þóttist finna skálarústir
Þorgils örrabeinsstjúps). Honum
hefir verið fengin ein Heinkel-
flugvjel ti’l þess að hann geti
farið rannsóknaferðir í lofti.
Þriðji leiðangurinn er undir
stjórn Ejnar Mikkelsens, og er
sá leiðangur á skipi hans „Sö-
kongen“. En um það hefir ekki
frjest hvar hann á að starfa, nje
hvert verkefni hann hefir með
höndum.
Úsœmlleg framkoma.
Merkur borgari hjer í bænum
hefir sent blaðinu eftirfarandi:
„Fyrir örfáum dögum var jeg á
gangi í bænum og gengu þá fram
hjá mjer yfírmenn af danska varð-
skipinu. Einhver, sem gekk fram
hjá þeim eða mætti þeim í sömu
andránni kallaði þá á eftir þeim
ýmsum ókvæðisorðum, og hljóta
fleiri, sem voru þar á gangi, að
hafa heyrt þetta.
Jeg varð steinhissa yfir þessari
ókurteisi. Það er sannarlega hið
minsta, sem útlendir gestir eiga
kröfu á, að þeir fái að ganga óá-
reittir um götur bæjarins. Útlend-
ingar, sem fyrir þessu verða, fá
ekki glæsilegar hugmyndir um
ingar eru margir og vandað !menningarástand Reykjavíkurbúa.
mjög va'l þeirra, Má þar nefna ‘ Þeir mega álíta, að hjer kunni al-
prófessor Blacklund, dr. Malm-! menningur enga mannasiði. Þeir
quist og dr. Söderberg, alla frá! geta, ekki vitað, að það eru ekki
Uppsölum, dr. Wegmann frá Svissjnema örfáir menn, sem geta látið
og dr. Teichert frá Königsberg. ' sjer sæma hátterni eins og þetta“.
1