Morgunblaðið - 23.06.1932, Side 3

MORGUNBLAÐIÐ
*
Útseí.: H.f. Árvakur, Reykjavlk.
Rltetjðrar: Jön KJartanason.
Valtýr Stef&nuon.
Rltatjörn og afgrrelCela:
Auaturitrœtl 8. — Stml 100.
Aug:lýBlnsra»tJðrl: B. Hafber*.
Auf lýaln£a(krlfatofa:
Auaturatrœtl 17. — Btml 700.
Helmaalmar:
Jön KJartanaaon nr. 741.
Valtýr Stef&naaon nr. 1810.
K. Hafber* nr. 770.
Áakrlftagjald:
Innanlanda kr. 2.00 & mánuBi.
Utanlanda kr. 2.S0 á mánuBL
1 lauaaaölu 10 aura aintaklV.
20 aura meO Laabök.
Sambandii og pðlitikln.
Iðnþingið.
Tillögur g-jaldeyris- og tollmálai-
úefndar, samþyktar á iðnþingi 20.
júní 1932.
I. Um tollimiálin.
1. Þingið ákveður að vinna ein-
dregið að því, að samrýmd verði
sem a'llra fyrst lög um aðflutn-
ingsgjald, þannig, að tollur á ó-
unnu efni og þeim vjelum og
vjelahlutum til iðju og iðnaðar,
sem ekki eru smíðaðar í landinu
■sjálfu, verði færður sem me.st nið-
ur, en viðlíka tollar og nú eru á
nokkrum unnum iðnaðarvörum,
verði látinn nq til sem flestrar
iðnaðarvöru, sem liægt er að fram-
leiða í landinu.
2. Að kosin sje ])riggja manna
milliþinganefnd til að koma fram
með ákveðnar tillögur í þessu máli,
og starfi hún í sambandi við iðn-
ráð og iðnaðarmannafjelög þar
sem iðnráð er ekki til. Tillögum
sinum komi nefndin svo á framfæri
við nefnd þá er Alþingi samþykkti
að skipa til að vinna að tollmálum
iðnaðarins.
II. Um gjaldeyrismálin.
Iðnþingið gkorar á innflutnings-
nefnd, og þá, sem ráða yfir er-
lendum gjaldeyri, að taka fu'Ut til-
lit til iðnaðarins í landinu. Þannig
að þeim gjaldeyri, sem til fellnr
verði frekar varið til innkaupa
á efni og vjelum til iðnaðar en til
kaupa á tilbúnum vörum, sem ís-
lendingar sjálfir geta framleitt.
Iðnþingið skorar á þá sem ráða
yfir rekstrarfje þjóðarinnar að
hlutast til um það, að iðnaðurinn
njóti sömu aðstöðu um rekstrarfje,
sem hinir aðlatvinnuvegir þjóð-
arinnar.
í nefnd þá, er getur í I. 2. hluta
kosningu: Guðmundur Eiríksson,
Ttvík. Ársæll Árnason, Rvík, Þór-
oddur Hreinsson, Hafnarfirði.
I.
Fulltruar kaupfjelaganna komu
nýlega saman lijer í bænum til þess
að sitja aðalfund Sambands ísl.
samvinnufjelaga. Fulltrúarnir voru
hingað komnir til þess, að reyna að
ráða sem best fram úr ýmsum erf-
iðleikum, sem kaupfjelögin eiga
við að stríða nú í kreppunni.
En fulltrúarnir urðu þess brátt
varir, að þeim var einnig ætlað
annað verkefni. Þeim var sagt, að
Sambandið yrði að losast við sjer-
hvern þann mann ,er hefði aðra
skoðun í stjórnmálum en Jónas frá
Hriflu. Fulltrúunum var það uppá-
lagt, að ofsækja þessa menn og
bægja frá öllum trúnaðarstörfum
fyrir Sambandið.
Einn þessara ofsóttu manna var
Jón Jónsson alþm. í Stóradal. —
Hrifluliðið reri að því öllum árum,
að Jóni í Stóradal yrði sparkað
úr stjórn Sambandsins. Þett-a tókst,
enda munu ýmsir af valdamestu
mönnum innan Sambandsins hafa
staðið með ofsóknarliðinu.
Nii vita allir, sem þeim málum
eru kunnugir, að einlægari kaup-
fjelagsmann en Jón í Stóradal er
ekki að finna í öllu kaupfjelags-
liðinu. Og þeir munu vera fáir,
sem standa honum á sporði að
þekkingu á þeim málum.
Hvers vegna var honum þá vikið
úr stjórn Sambandsins og það á
erfiðum tíma?
Svarið er einfalt, en einkar eftir-
tektarvert : Yegna þess, að hann
átti mestan þátt í því, að fimtar-
dómsfrumvarpið varð ekki að 'lög-
um
takmörkum háð; og þegar komið
sje yfir takmörkin, þá hljóti að
verða barátta. Blaðið getur þess,
að utanríkismálin og fjármál rík-
issjóðs sjeu þau mál, sem sam-
starfið nái yfir og bætir því næst
við:
„En þegar þessu sleppir, þá
hætta friðarmálin. Kaupfjelögin
vita að kaupmennirnir þrá ekkert
meira en að geta lagt þau að
velli. Samvinnusambönd vita að
heildsalana langar að sjá þau
dauð. Bóndinn, sem á 100 lömb og
fær fyrir þau 1000 kr. til að stand-
ast mestöll útgjöld búsins, veit að
hann á ekki samleið með afla-
kiiónum“ o. s. frv.
Þessi smáklausa, sem tekin er
Hlöðverlar
geta ekkert borgaJ.
Lausanne, 22. júní.
United Press. FB.
United Press liefir frjett að Mac
Donald hafi farið fram á það við
Þjóðverja, að þeir gerði grein
fyrir því, hve miklar skaðabætur
þeir treysti sjer til að greiða, og
tiltaki lágmarksr og hámarks upp-
hæðir. Þjóðverjar liafa svarað því
að þeir treysti sjer ekki ti1! að
greiða neinar skaðabætur, en hafa
hinsvegar tjáð sig fúsa til að
skrifa undir öryggissamning með
Bretum, Frökkum og ítölum, þess
efnis, að hver þessara þjóða heiti
því, að hefja eigi ófrið, án þess
að tilkynna það fyrir fram hinum
þremur undirskrifendum samn-
ingsins.
Yegna þess, að hann yfirleitt
fylgdi ekki Jónasi fráj Hriflu
lengra en sannfæringin leyfði!
Eu hvað kemur fimtardómurinn
kaupfjelögunum við? Þurfa þau
nauðsynlega að fá ,,pólitíska“
hæstarjettardómara? Nú hafði Jón
í Stóradal ekki annað til saka
unnið en það, að 'hann flutti breyt-
ingartillögur við fimtardómsfrv.,
sem miðuðu að því einu, að tryggja
betur dómaraval og rjettaröryggið
í landinu. Fyrir þetta á hann að
vera óhæfur til þess að skipa sæti
í stjórn Sambandsins! Fyrir þetta
er honum sparkað!
II.
Oft liefir verið á það bent hjer í
blaðinu, hvílíkt skaðræðisverk þeir
menn vinna, sem eru að draga
kaupfjelögin út í pólitískt kvik
syndi.
Hvað kemur það yfirleitt kaup-
fjelögunum við, hverjar pólitískar
skoðanir fjelagar þeirra hafa,
ef þeir eru að öðru leyti góðir
fjelagsmenn og hafa allan vilja á
að fjelögunum farnist sem best?
Forráðamenn Sambandsins eru
auðsjáanlega þeirrar skoðunar, að
kaupfjelögunum verði best borgið
ef þau eru dregin inn í pólitíska
klíku og stjórnað þaðan. Það er a
m. k. sýnilegt, að pólitíkin hefir
ráðið meiru á síðast.a Sambands-
fundi en heill og velferð kaupfje-
laganna.
Blaðið Tíminn virðist. hafa sömu
skoðun á, þessum málum og Jónas
frá Hriflu og forráðamenn Sam-
bandsins. Blaðið er með ýmsar
bollaleggingar út af samsteypu-
stjórninni og segir, að menn verði
vel að gera sjer ljóst, að samstarf
flokkanna, sem nú er hafið. sje
orðrjett upp úr Tímanum, gefur starfsmanna verksmiðjunnar um
einkar góða mynd af hugarfari
þeirra manna, sem telja sig vera
sjálfkjörna forsvarsmenn bænda
og kaupfjelaga hjer á landi.
Kaupfjelagsmönnum er talin trú
um, að kaupmenn þrái það heitast,
að öll kaupfjelög leggist í rústir.
Þess vegna. sje það að sjálfsögðu
skylda allra kaupfjelagsmanna, að
hata kaupmenn eins og pestina.
Það kemur eigi ósjaldan fyrir nú
á dögum. að kaupmaður se'lji vör-
ur ódýrara en kaupfjelag, sem er á
;ama staðnum. Þá er það óðara
lótið heita svo, sem hjer sjeu illar
hvatir að baki hjá kaupmanninum;
hann sje að eins að revna að vjela
menn frá kaupfjelaginu, til þess
að gera því bölvun o. s. frv. Er
lannig búið að eitra svo andrúms-
loftið víða út um land, að heil-
brigð samkeppnisverslun er þar úti
lokuð. Þetta er vafalaust eitt
stærsta bölið í okkar þjóðfjelagi
núna, og verður hjer ekki úr bætt.
fvr en þjóðin finnur sjálf hve
herfilega hún hefir verið leikin af
pólitískúm blóðíglum, sem hafa
sogið sig inn á hana.
III.
Bóndinn á ekki samleið með
, ,aflaklónum“, segir Tíminn. En
,aflakló“ er á Tíma-máli eitt
heiti svonefndra stórútgerðar-
inanna eða togaraeigenda. Tíminn
segir, að bóndinn verði að vita, að
hann eigi ekki samleið með þess-
um mönnum.
®t,la mætti, eins og nú er kom-
ið, að þeir menn færu að kunna að
skammast. sín, sem sí og æ eru að
ala á rógi milli stjetta þjóðfjelags-
ins. Þeir alvörutímar standa nú
yfir, að þjóðin hlýtur að sjá, að
það er ekki hatrið og sundrungin,
sem fleytir henni yfir boðaföl'lin,
heldur samstarf einstaklinga og
stjetta.
Sá, sem þetta ritar þekkir nokk
ura bændur og all-marga bænda-
sonu, sem voru hásetar á togurum
síðastliðna vertíð. Þeir hurfu heim
eftri rúmlega 2 mán. fjarveru og
höfðu þá meðferðis 1000—1500 kr.,
sem var kaup þeirra eftir þenna
stutta tíma. Þessir menn sögðu það
alveg hiklaust, að togaraveran
væri þeirra lífsbjörg nú í erfið-
leikunum.
Svo kemur Tíminn og ætlar að
telja bændum trú um, að þeir geti
ekki átt samleið með útgerðar-
mönnum og því beri þeim að hata
þá!
Er von að vel fari, þar sem slík-
ar eiturnöðrur eru að verki?
Verkamenn
í síldarverksmiðju ríkisins
vilja miðla málum.
En broddarnir bcra þá ofurliði á fundi
og banna þeim að slaka til.
Segja verkamenn síldarverksmiðjunnar sig úr
ver klýðsf j elaginu ?
Siglufirði, miðvikudag. ] Stjórn verksmiðjmiar hefir haft
Verkamenn þeir, er unnið hafa tilboð þetta til meðferðar.
í sildarbræðsluverksmiðju ríkisins,1 Verkamannafjelagið hjelt fund'
gerðú verksmiðjustjórninni svo- ^ í gærkvöldi og hafði þar tilboð
hljóðandi tilboð til samkomulags: þetta til meðferðar. Var þar felt
Út af kauplækkunarkröfum yð- með 55:50 atkv. að fjelagið leyfði
ar til vor við rekstur verksmiðj- tilboðið, með því að svohljóðandi
unriar í sumar, og með tilliti til tillaga frá Jóhanni Garibaldasyni
var feld með ofangreindum atkv.:
„Samkvæmt einróma tilmælum
(loforðs yðar og annara fastra
kauplækkun, þá teljum vjer oss
skylt að gefa eft.ir, eftir okkar | allra verkamanna ríkisverksmiðj-
getu, og viljum út af því gera ’ unnar, samþykkir fundurinn að
eftirfarandi tilboð:
ardagskvöldum til kl. 12 á sunnu-
dagskvöldum. Þessi samþykt geng-
ur þó því aðeins í gildi, að ríkiv-
verksmiðjan verði starfrækt í
sumar.“
breyta kauptaxta fjelagsins þann-
1) Við skuldbindum oss til þess ig, að helgidagavinnutaxti fjelags-
að stytta helgidagavinnu um 12 (ins gildi aðeins frá kl. 12 á laug
stundir, þannig að nú gildi 3 kr.
taxti aðeins í 24 klst., í stað 36
klst. áður. Með þessari breytingu
vinnum vjer 12 vökur á 4^ stund,
eða 54 stundir á viku fyrir mán-
aðarkaupinu. Það, sem unnið er
vikulega umfram þetta á föst- j Kommúnistar höfðu fjölment
um töxtum reiknast eftirvinna og mjög á fundinn, en aðrir flokkar
greiðist samkvæmt taxta verka- j síður. Auk þess gengu allmargir
mannafjelagsins og tilboði þessu af fundi, áður en til atkvæða-
hvað snertir helgidagavinnu. greiðslu kom.
2) Að þeir starfsmenn verk- Verkamenn ríkisverksmiðjunnar
smiðjunnar, sem undanfarið hafa höfðu fundi nneð sjer í dag og
fengið greidda einhverja auka-
þóknun haldi henni óskertri.
3) Að stjórn verkamannafjelags-
ins og fjelagsfundur gefi oss sam-
þvkki til að standa við tilboð
ietta.
Siglufirði, 20. júní 1932.
F. h. verkamanna Síldarverk-
smiðju ríkisins.
Jóhann Garibaldason. Páll Ste-
fánsson. Adolf Einarsson. Aðal-
steinn Jónatansson. Guðm. Jó-
hannesson, Helgi Ásgrímsson.
samþyktu þar, að senda verk-
smiðjustjóminni fyrirspurn um,
hvort verksmiðjan yrði rekin ef
tilboð þeirra næði samþykt verka-
lýðsfjelagsins og yrði sent verk-
smiðjustjórninni.
Heyrst hefir, að verkamenn
verksmiðjunnar ætli að segja sig
úr verkamannafjelaginú, ef tilboð
þeirra fær byr hjá verksmiðju-
stjórninni, en ekki næst samkomu-
lag um það innan verkamannafje-
lagsins.
Leynimakk milli Frakka og
Bandaríkja?
Hnefaleikur.
Sharkey orðinn heimsmeistari.
Lausanne, 21. júní.
United Press. FB.
Samkvæmt fyrirskipunum frá
Hoover forseta, sem komu símleið-
New York, 22. júní.
United Press. FB.
Jack Sharkey og Max Sclimel-
is, komu fulltrúar Bandaríkjanna, j in keptu í hnefaleik í Madison
Gibson og Davis, saman á fund Square Garden í gærkvöldi. —
asamt Herriot og Boncour í smá-, Sharkey vóg 205 pund, en Schmel-
þorpinu Morges, sem er miðjajng 188 pund. Leikurinn var 15
vegu milli Lausanne og Genf. —Jatrennur. Sharkey bar sigur úr
Fundurinn var haldinn með leynd býtum og vann heimsmeistaratign-
og ekkert hefir verið opinberlega {*na frá Max Schmeling. Hnefa-
tilkynt, hvað fram fór á honum, |leiksmennirnir voru nokkuð jafnir
en mælt er, að Gibson hafi að, í leiknum, en Sharkey hlaut fleiri
undirlagi Hoovers sagt Herriot, [ stig en Schmeling. Kappleikurinn
að gera yrði gangskör að því að jvar daufur og leiðinlegur. Áhorf-
koma í veg fyrir frekari stöðvun I endur 75.000, sem ýmist lustu upp
á tillögum um lausn afvopnunar- fagnaðarópum fyrir hnefaleiks-
málanna. Bandaríkin taka ekki mönnunum eða „píptu þá niður.
fullnaðarafstöðu til þess, sem lagt
sje til viðvíkjandi skuldamálunum,
fyr en svo sje komið.
'Washington: Stimson utanríkis-
málaráðherra neitar því að full- anfarið. og aðrir hafa reynt að
trúar Bandaríkjanna hafi rætt veiða heilagfiski. Danskur maður
skuldamálin við stjórnmálamenn ihefir keypt aflann og hefir hann
Dragnótaveiðar hafa nokkurir
Vestmannaeyjabátar stundað iuid>
Evrópu, hvorki í Lausanne eða
Genf.
sent þrjá vjelbáta til Englands
með fullfermi og er nú verið að
fiska í þann fjórða. Markaður í
Englandi hefir ekki verið góður.