Morgunblaðið - 10.08.1932, Qupperneq 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
COLGATES
TALCOM PÚÐUR
fyrir karlmexm.
Er mjög gott
eftir rakstnr. —
Heildsölubirgðir
H. Ólafsson & Bernhöft.
Eiríksjökul. Á þessu ferðalagi hef- Englendingar hafa lánað Argen-
ír hann safnað að sjer efni tiljfínu stórfje og eiga þar að auki
xj rirlestrahalds og tekið fjölda 500 miljónir punda í argentínsk-
mynda fyrir skuggamyndir. Hann Lm fyrirtækjum. einkum sam-
t
Hristinn Uigfússon
útgerðarmaður og fyrverandi bæj-
arfulltrúi í Hafnarfirði, andaðist
að Vífilsstöðum á mánudaginn eft-
ir langa legu.
... ----------
Islandsvinur í Sviss.
ísland og íslendingar eiga víðs
vegar um heim allmarga vini, og
eðliiega her mest á þeim meðai
stórþjóðanna. Hins vegar eru það
smáþjóðimar sem oftast hafa fleiri
•sameiginleg áhugamál og jafn-
framt betri skilyrði að skilja hver
aðra.
Ein hinna smærri Evrópuþjóða,
sem að ýmsu leyti hefir margt
sameiginlegt með íslendingum eru
Svisslendingar. En þessar tvær
þjóðir eru ennþá altof ókunnar
!;ver annari og því miður engin
■sambönd þeirra á milli. En þrátt
fyrir þann ókunnugleika, sem enn
ríkir meðal Islendinga og Svissa,
er 'eins og hin litla suðræna há-
fjallaþjóð sje farin að finna til
andlegs skyldleika við hina ein-
stæðu íslendinga hjer norður und-
ir fshafi. Er efalaust margt sem
stuðlar að þessari eftirtekt á Jandi
voru og þjóð, en þó ekki síst bók-
mentir okkar, eldri sem yngri,
tunga vor og þá síðast. Alþingis-
hétíðin 1930.
En hvað sem þessu líður, þá er
þó ekkert sem tengir jafn sterk
vináttubönd og persónuleg kynni.
Og þótt Svisslendingar hafi yfir-
leitt ekki fjölment á undanförn-
um árum hingað til ísJands. þá
Jiafa það þó verið nfenn, sem ís-
Jandi hefir verið fengur í að fá
hingað.
Fyrir nokkrum árum kom hing-
að Eugen Dieth frá Ziirich, sem
nú er þar prófessor í enskri tungu
við háskólann. Þar eignuðumst við
einlægan íslandsvin, en nú höfum
við eignast annan, Willy Blotz-
heimer, sem einnig er kennari í
tungumálum í Zúrich. Valmaði fyr-
ir nokkuð löngu hjá honum lif-
andi áhugi fyrir fslandi og mál-
efnum er það snerta. Kynti hann
sjer ísl. bókmentir, sögu, jarðfræði
og grasafræði og las alt. sem hann
gat komist yfir um Island.
Nú í sumar kom hann fvrsta
sinni til íslands, hefir hann dvalið
hjer mánaðartíma og ferðast um
Suðurlandsundirlendið og Borgar-
fjörð, farið norður á Amarvatns-
er lirifinn af sjerkennileik lands
ins og dáir þrótt og hug landsbúa
Ber liann nú þegar hag og málefni
íslensku þjóðarinnar mjög fyrir
brjósti og hyggst að beita sj'er
fyrir því af alefli bæði í ræðu og
riti að sambönd milli þessara
tveggja þjóða geti tekist og aukist
í framtíðinni. Meðal annars er
liann þess fullviss að sölu íslenskra
afurða mætti auka að miklum
mun til Sviss, ef leitað yrði sam-
lvomulags meðal ríkjanna, 'en fram
ar öllu myndu íslenskir Jvestar
koma að góðum notum í Sviss,
einkum í afdölum, þar sem ennþá
eru notaðir múlasnar til flutninga
og reiðar.
Það má ekki gJeymast, að þeir
íslendingar, er hafa dvalið á Jveim-
ili Willy BJotzlieimer’s í Ziiricli
hafa notið þar slíkrar fádæma
gestrisni, að einstætt mun vera
meðal óviðkomandi manna í fjar
Jægum löndum.
Willy BJotzlieimer fer með GulJ
fossi í kvöld, hann er ánægður
yfir för sinni til Tslands og æslrir
emJci.s fremur en mega koma hing-
að sem fyrst aftur. Fyrir hönd
íslendinga þakka jeg honum fyrir
komuna, þalcka honum fyrir það
sem liann hefir gert fyrir okkur
og ætlar að gera og óska lionum
að starf hans fyrir land og þjóð
íiiegi verða honum sjálfum jafn
lteillarilít og okkur.
Þorsteinn Jósefsson.
Á Ottawa-fundinum hefir þafS
lcoinið greinilega fram, að enska
stjórnin vill helst komast hjá því
að auka viðskiftaliöftin í Eng-
landi. Um 70% af verslun Eng-
lendinga við aðrar þjóðir er versl-
un við þjóðir utan breska
heimsveldisins. Og Englendingar
mundu stöðugt, þurfa á miklum
mörkuðum að halda utan ríkisins,
þótt nýJenduþjóðirnar keyptu í
Englandi alt, sem þær þurfa að
lcaupa erlendis. í skýrslu til full-
trúa sjáJfstjórnarnýlendanna á
Ottawafundinum segir enska
stjórnin, að „sjerhver ráðstöfun,
sem miði að því að hindra erlenda
vöruinnflutninga til Englands,
liljóti að minka lcaupgetu þeirra
bjóða, sem ensk útflutningsversl-
un sje háð.“ Á Norðurlöndum
hafa Englendingar nokkura hinna
bestu markaða fyrir vörur sínar,
En það er augljóst, að vörukaup
f'íorðurlandaþjóða b já Englend-
ingum hljóta að minka, að sama
skapi, sem vöruútflutningur frá
Norðurlöndum til Englands tepþ-
ist. —
Á Ottawafundinum þurfa Eng-
lendingar ekki eingöngu að taka
tillft til vöruverslunar sinnar við
þjóðir utan ríkisins, heldur líka
til peningavcrslunar sinnar. Eng-
lendingar eru aðal lánardrottnar
ýmsra þjóða og eiga stórfje í
öðrum löndum. Afkoma atvinnu-
lífsins og greiðslugeta þessara
/þjóða, varðar því Englendinga
miklu. Af þessari ástæðu er Arg-
entína í flokki þeirra þjóða, s'em
Englendingar vilja ef til vill veita
heiði og gengið upp á Hieklu og tollaívilnanir eftir OttawafuWdinn.
göngufyrirtækjum.
Vegna hinna miklu viðskifta
Breta við aðrar þjóðir utan breska
ríkisins, er ensku stjórninni ekki
um að auka viðskiftahöftin í Eng-
landi. En eins og kunnugt er, hef-
ir enska stjórnin lagt til, að toll-
arnir innan ríkisins verði mink
aðir. 1 þessu sambandi bendir
enska stjómin á, að viðskiftin
innan ríkisins eru nýlenduþjóðun-
um mjög í vil. 90% af vörum
þpirra eru tollfrjálsar í Englandi,
en þær leggja tolla á næstum all-
ar enskar vörur, í mörgum tilfell-
urp háa tolla. Verslunarskýrslurn-
ar frá 1930 sýna, að sjálfstjórnar-
nýlendurnar seldu Englendingum
vörur fyrir 100 miljónir punda
meira en þær keyptu í Englandi.
Um leið keyptu þær vörar fyrir
350 miljónir punda hjá öðrum
þjóðum.
En nýlenduþjóðirnar vilja 'ekki
veita Englendingum frekari tolla-
ívilnanir nema þær auki viðskifta-
höftin gagnvart utanríkisvörum.
Sumar nýlenduþjóðirnar heimta
tollaliækkun í Englandi, aðrar
heimta „kvóta“, nefnilega að á-
kveðið verði hve mikið hver þjóð
megi flytja til Englands af hverri
vöru. Sumar heimta bæði tolla
hækkun og ,,kvóta“. Ottawafund-
urinn er haldinn fyrir lokuðum
dyrum. Kröfur nýlenduþjóðanna
eru því ekki að fullu kunnar. En
samkvæmt síðustu skeytum heimta
þær að Englendingar leggi eftir-
farandi tolla á utanríkisvörur: —
Tollur verði lagður á alls konar
kjöt, 1—3 pence á pundið. Tollur
verði 'einnig laigður á hveiti, 2
pence á enska. skeppu (bushel).
Smjörtollurinn verði hækkaður úr
10% upp í 20%. Enn fremur
heimta nýlenduþjóðírnar nýjar
ívilnanir á fiskimarkaðnum í Eng^
landi, og að timburinnflutningur
frá Norðurlöndum og Rússlandi
verði takmarkaður.
En hvernig taka Englendingar
aessum kröfum ?
,News Cronicle* heldur að enska
stjórnin muni íhuga 15% kjöt-
toll. — Aðrar fregnir segja, að
enska stjórnin muni ef til vill
fallast ’á, að lagður verði tollur
kjöt og smjörtollur hækkaður,
en stjórnin muni þá áskilja sjer
rjett til að veita Danmörku og
Argentínu tollaívilnanir. En þess-
ar eða aðrar tilslakanir af Breta
hálfu eru þó undir því komnar,
livað sjálfstjórnamýlendurnar
bjóða í staðinn. Hækkun gildandi
ma.tvælatolla og nýir matvælatoll-
ar í Englandi mundu í fyrsta
lagi draga úr útflutningsverslun
Breta og auka atvinnuleysið í Eng
Jandi. í öðru lagi mundi hækkun
matvælakaupanna hafa í för með
sjer matvælaverðhækkun í Eng-
landi, en hún yrði almenningi þar
alt annað en kærkomin. Engin
ensk stjórn þorir því að auka
matvælatollana, nema hægt verði
í staðinn að auka að miklum mun
vöruútflutninga Breta til sjálf-
stjórnarnýlendanna. En eru nokk-
urar líkur til þess að það takist?
Nýlenduþjóðirnar mundu stöð-
ugt þarfnast markaða utan ríkis-
ins fyrir hveiti, ull o. fl. vörur,
þótt Englendingar keyptu þessar
vörur eingöngu í nýlendunum. —
Nýlencluþjóðirnar vilja því ekki
veita Englendingum tollaívilnanir,
sem kunna að valda þykkju í öðr-
um löndum, þar sem nýlenduþjóð-
irnar hafa markaði fyrir vörur
sínar. Þar að auki vilja þjóðirnar
í bresku sjálfstjómarnýlendunum
vernda iðnað sinn, einnig gegn
enskri samkeppni. Þetta hefir til
dæmis komið greinilega fram í
Kanada. Stjórnin í Kanada er
studd af iðnrekendum, en þeir
berjast á móti því, að Englending-
ar fái tollaívilnanir fyrir iðnaðar-
vörur sínar í Kanada. Stjórnin
í Kanada hefir að vísu samið lista
yfir 8000 enskar vörutegundir, er
eiga að vera tollfrjálsar í Kanada
framvegis. En hvaða vörur standa
á þessum lista? M’eðal annars
„Mickey mouses“ og ýmsar vörur,
sem Kanadabúar alls ekki nota,
segir ,News Cronicle“. — Annars
hefir stjórnin í Kanada boðið Eng-
lendingum ívilnanir fyrir kol, járn
og stál á markaðnum í Kanada.
En Englendingar hafa árangurs-
laust beðið um tollaívilnanir fyrir
vefnaðarvörur, vjelar, skófatnað
og bifreiðar.
Hjer skal engu spáð um það,
hvað verður ofan á í Ottawa. En
öllum er ljóst, að sjálfstjórnarný-
endurnar lieimta mikið af Eng-
lendingum, en vilja lítið gefa í
staðinn.
Höfn, 2. ágúst 1932.
P.
Úspektir I Pískalandi.
Nazimenn teknir fastir fyrir
sprengingar.
nufiiíslngadagöók
Útsala. Margar tegundir af
lcjólatauum og fleiri vörur seljum
við með mildum afslætti þessa
viku. Nýi Bazarinn, Hafnarstræti
11. —________________________
Tapast hefir silfurprjónn, gull-
kló með perlu, í Örfirisey að norð-
anverðu. Skilvís finnandi beðinn
skila á afgreiðslu blaðsins gegn
góðum fundarlaunum.
Gulllindarpenni, merktur E. P.,
liefir tapast frá Reykjavík að
Álafossi. Finnandi vinsamlega beð-
inn að skila honum á skrifstofu
Ólafs Gíslasonar & Co., Hafnar-
stræti 10. 0
Kvenbolir frá 1.55, Corselet 3.75,
Kvenbuxur frá 1.85, Millipyls við
Peýsuföt, Morgunkjólar frá 4.50,
Kvenskyrtur, Náttkjólar, Náttföt
6.75 .Brjósthaldarar, Undirkjólar.
Versl. „Dj'ngja“, Bankastræti 3.
Rúllubuck, Teygjur í Blússu-
strengi, Sokkabandateygja, Hvít
teygja, Hörblúndur, Handgerðar
Blúndur. Versl. „Dyngja“. Sími
1846.
Berlin, 8. ág. Mótt. 9. ág.
United Press. FB.
Að undanförnu hafa mikil brögð
verið að því, að sprengikúlur væri
notaðar til þess að klekkja á
mönnum, sem standa framarlega
í stjórnmáladeilum, eða til að
báka þeim tjón á eignum og mann
virkjum. Varð ekkert lát á þessu
yfir helgina. Meðal annars sprakk
sprengikúla í húsgagnaverslun
Gyðings nokkurs í Allenstein, í
Austur-Prússlandi. Maður, sem er
ITitlersinni, var handtekinn. —
Sprengikúlum hefir verið varpað
inn á heimili allmargra leiðtoga
jafnaðarmanna og hefir orðið af
mikið eignatjón, 'en manntjón
elcki. Níu Nazistar hafa verið
handteknir í Hamborg og eru þeir
ákærðir fyrir að hafa verið valdir
að sprengjutilræðum í Sljesvík-
Holstein í vikunni sem leið.
Hjúskapur. í dag verða gefin
saman í hjónaband ungfrú Sigrún
Jónatansdóttir (Þorsteinssonar
kaupmanns) og Axel Blöndal. —
Ungu h.jónin sigla í kvöld til út-
landa pieð Gullfossi.
Áheit á Strandarkirkju frá H.
G. Hafuarfirði 5 kr., Sigga 10 kr„
M. L. 5 kr„ N. N. 15 kr., K. J.
5 kr„ sjúkri konu 10 kr„ Óla 5
kr„ Tngu 5 kr.
Skemtiför fór Heimdallur, fje-
lag ungra Sjálfstæðismanna, aust-
ur í Þjórsárdal á laugarTlaginn.
Var fremur óheppið með veður,
en hafði þó gaman að förinni.
Happdrætti K. R. í því verður
dregið 15. þ. m. og því hver síð-
astur að afla sjer miða.
Það vita allir að besta og ódýr-
asta fæðið selur Fjallkonan, Mjó-
stræti 6.
Munið eftir að kaupa heima-
bökuðu liökurnar „Freia“, Lauga-
vc:
! B.
fsl. Trðllasúrnr.
(Rabarbari).
Ktein,
Baldursgötu 14.
Sími 73.
(ocomalt
Best fyrir barnið yðar.
Ejkkert eins gott —
Ekkert betra en
Qocomalt
Biðjið kaupmann yðar
um eina reynslu dós.
Blóm og ávextir. Hafnarstræti 5.
Sími 2017. Daglega 50 aura blóm-
vendir.
Café Höfn selur meiri mat. ó-
lýrari, betri, fjölbreyttari og
l'Ijótar afgreiddan en annars stað-
ar.