Morgunblaðið - 27.08.1932, Blaðsíða 3

MOEGUNBI AÐlf)
e
*
3
*
3fítorgmiMaf>i$
Tltft.: H.f. Árvakur, ItfkjtTtk.
Rltatjörar: Jön Kjartanaaoa.
Valtýr Staf&naaoa.
Kltatjörn og atgrelBala:
Auaturatrætl S. — Slnal (81.
Aualýaln^aatjörl: B. Hafbara.
Aualýaln^aakrlf atofa:
Auaturatrntl 17. — Slaat T00.
Haiaaaalaiar:
Jön KJartanaaon nr. T4I.
Valtýr Stef&naaon nr. lk>(.
H. Hafbarc nr. 770.
Aakrlftagjald:
Innanlanda kr. 1.00 & aa&nnOI.
Utanlanda kr. 1.(0 & aa&nubl.
t lauaaaölu 10 aura alntaklB.
10 aura naeD Uaabök.
Lauge Koch
lanökönnuður
flaug frá Scoresbysund
í gær — ætlaði hingaS
— lenti viS Akranes —
kemur í dag.
Um kl. 3 í gær hóf Lauge Koch
landkönnnður sig til flugs norSur
í Scoresbysund, og lagði af stað
'til íslands.
Veður var bjart og kyrt norður
í hafi í gær, og eins mun hafa
verið gott veður norðan lands. En
hjer syðra hvasst af suðaustri og
gekk á með hryðjum hjer í flóan-
um er á daginn leið.
Kueðja hollensku 5túðentanna.
Er Mbl. liafði tal af prófessor A. G. v. Hamel á dögunum,
sagði hann, að áður en hann færi hjeðan, myndi hann, fyrir hönd
liollensku stúdentanna, senda íslenskum vinum þeirra nokkur kveðju-
orð. í gær bárust blaðinu eftirfarandi erindi, er prófessorinn hefir
ort. Hann er einn þeirra örfáu útlendinga, sem yrkir ljóð á íslensku.
Hvort aftur sjáumst enginn veit,
þó allir hlökkum til,
og heyrum enn í Hollands sveit
er hljóma foss og gil.
Vor kveðja fer um kaldan sjó. —
I kvöld vjer snúum heim:
Of há er báran hafs, en þó
við höndum bindumst tveim.

Lauge Koch í heimskautsbúningi.
Hafði Lauge Koch samband við
loft.skeytastQðina hjer, meðan hann
var á fluginu.. Samkvæmt vísbend-
ingum frá Veðurstofunni var hon-
um frekar ráðið frá því að koma
hingað suður alla leið, sakir dimm-
viðris og veðurhæðar, og var bú-
ist við því á tímabili, að hann
myndi ekki fara lengra en til ísa-
fjarðar. En hann afrjeð að halda
áfram.
Klukkan langt gengin átta fór
Iiann fram hjá Lóndröngum á
Snæfellsnesi. Um hálftíma þar á
eftir hafði hann loftskeytasam-
band við Eyllu, sem hjer var á
ytri höfninni, og eins við loft-
skeytastöðina. Þá bað hann Fyllu
um mið, svo hann gæti áttað sig
hvar hann væri, því þá var hann
í þóku yfir Flóanum. En síðan
svaraði hann ekki loftskeytum. —
XTrðu menn nú hræddir um að
þeim fjelögum hefði hlekkst eitt-
hvað á.
En rjett fyrir kl. 9 símaði Lauge
Koch frá Akranesi, að hann hefði
sest á sjóinn 10 mín. ferð frá
Akranesi, og rent sjer síðan þang-
að. Þeir hefðu mist loftnet sitt af
yjelinni. Annað ekki að.
Lauge Koch kemur hingað fyrri
partinn í dag.
Slakað
ínnflutaingshöftunum.
Innflutningsnefnd hefir gefið
vefnaðarvöruverslunum leyfi til
þess að flytja inn 15% af því vöru-
magni, sem þær fluttu inn áður en
innflutningshöftin komu til sög-
unnar.
Frá seinustu áramótum hafa
verslanir þessar ekki mátt flytja
inn meira en 6% á móts við fyrra
innflutning.
En jafnframt þessari ívilnun hef
ir gengisnefnd tilkynt verslumim
þessum, að þær megi ekki gera sjer
von um að fá yfirfærslu fyr en
að vori.
Flug Piccarðs.
Hann komst í 16.-
700 metra hæð.
Næst ætlar hann
að fljúga upp í
háíoftin í grend
við segulpól jarð-
ar. —
Þegar prófessor Piecard hafði
lent, flyktust blaðamenn um hann,
'en hann vildi ekki segja neitt
annað frá för sinni en að hún
hefði gengið vel, og að hann hefði
komist í 16.700 metra hæð. Flug-
kúlan skemdist ekkert við lending-
una, og ljet hann þegar ganga
frá henni eins og þurfti. Rjett
eftir að þeir lentu bað Piccard
um glas af vatni, en annað vildi
hann ekki þiggja.
bá gátu hvérnig á hinum „kosm-
isku“ geislum við segulpólinn
stendur.
Þrátt fyrir það þótt Piccard
1 sje sagnafár, hefir vísindamönnum
orðið tíðrætt um flug hans og
hvers megi af athugunúm hans
vænta. Rannsóknir á háloftunum
liafa geisimikia þýðingu ,þar sem
menn eru uú að hugsa um að
fljúga svo hátt, og eru þegar
■farnir að smíða flugvjelar til
þeirra ferða.
| Flugbelgur Piccards leggur á stað
S frá Dúbendorf.
hyggja menn að slafi af því, að
þær hafi mætt heitum loftstraum-
um. En ekki eru þetta annað en
getgátur enn. Menn hafa líka
haldið að í Stratosferunni væri
stöðugur loftstraumur frá austri
til vesturs, en ferðalag Piccards
bendir ekki til þess að svo sje, því
að hann barst hjer um bil í há-
suður.
Frá u. Gronau.
Hefir kreppan náð
hámarki ?
Hann ætlar að fljúga hringinn.
Samkvæmt fregn, sem birt er í
C. T., Paris, 15. þ. m., áformar
von Gronau að fljúga frá Alaska
til Japan. Þess er eigi getið í
blaðinu, hvort von Gronau ætli
sjer að fljúga frá Japan heim til
Þýskalands yfir Siberíu, en ólík-
legt er það ekki. (FB.).
Dutch Harbour, Alaska, 26. ág.
United Press. FB.
von Gronau lenti bjer í dag.
Hann ætlar sjer að fljúga hjeðan
um Kurileyjarnar til Japan. Hiefir
enginn flogið þessa leið fyrri. —
(Kurileseyjar eða Tsjisjimaeyjarn-
ar eins og Japanar kalla þær, eru
eyjaflokkur á svæðinu milli Jesso-
eyjar og suðurodda Kamsjatka.
Nyrstu eyjarnar eru oftast snævi
þaktar og óbygðar. Aðeins syðstu
eyjarnar þrjár eru bygðar).
Líflátsöómur
-lífstíðarfangelsi.
Síðan samkomulag varð á Lau-
sanne fundinum, að strika út hem
aðarskaðabætur Þjóðverja, hafa
vaknað vonir um það, að nú fari
hin almenna atvinnu- og fjár-
kreppa að rjena.
Um sama leyti og Lausanne-
fundinum lauk komst verðlagið
á kauphöllinni í New York það
lægst, sem það hefir komist.
En næstu þrjár vikurnar á eftir
hækkaði verðlagið þar á kaup-
höllinni, sem svaraði 28% að jafn-
aði. Er leið að miðjum ágúst,
hætti verðhækkunin þar.
Verðhækkunin í kauphöllinni í
New York hafði brátt áhrif á
verðlagið í kauphöllum annara
þjóða. Hvarvetna hefir borið á
verðhækkun — nema í Þýskalandi.
Þar er alt við það sama enn.
Piccard prófessor.
Síðar liefir Piccard látið þess
getið, í samtali við ítalska blaðið
„Messagero“ að hann ætli að fara
þriðju flugferðina upp í Stratos-
feruna. Þá ætlar hann að leggja
á stað, hjá Hudsons-flóanum í
Kanada, sem næst segulpól jarðar.
Ætlar hann þá að reyna að leysa
Sumir liafa látið í ljós, að ekki
megi vænta mjög mikils árangurs
af flugi Piccards, því að það sje
stórkostlegum vandkvæðum bund-
ið að gera ábyggilegar athuganir
svo hátt uppi. Loftið er þar orðið
mjög þunt, svo að hitamælir er
miklu ótryggari beldur en niður
við jörð. Sólargeislarnir geta liaft
þau áhrif á hann, að hitinn, sem
mældur er, gefi ekki rjetta hug-
mynd um hitann í loftinu sjálfu.
A þetta hafa menn rekið sig áður
þegar flugbelgir hafa verið sendir
úpp í háloftin. Menn vita þó með
vissu að altaf fer kólnandi upp í
10—12 km. hæð, eða þangað sem
Stratosferan byrjar. Þá er komið
upp fyrir vinda og skýmyndanir.
Þó getur verið að hærri loftstraum
ar hafi einhver áhrif á loftið fyrir
neðan. f 15—20 km. liæð er 60
stiga frost, en svo halda menn að
fari að hlýna aftur þegar ofar
dregur. Þykjast menn hafa fengið
sannanir fyrir því, með hljóð-
bylgjuathugunum. Þégar hljóð-
bylgjurnar ná 50 km. hæð snúa
þær við til jarðar aftur og, það
Madrid, 25. ágúst.
United Press FB.
Líflátsdómi Sanjurjo var breytt,
í æfilangt fangelsi.
Madrid, 26. áúgst.
United Press FB.
United Press hefir fregnað frá
áreiðanlegum heimildum, að yfir-
völdin hafi látið flytja Sanjurjo
úi hernaðarfangelsinu snemma í
gær (föstudag). Er talið víst, að
liann verði fluttur til einhverrar
borgar Spánar við Miðjarðarhaf,
sennilega Kartagena.
Polarbjörn-leiðangurinn.
Oslo, 26. ágúst. NRP. — FB.
Polarbjörn kom til Alasunds í
morgun frá Grænlandi með 78
Grænlandsfara. — Fararleiðtoginn
Orwin verkfræðingur skýrir frá
því að veður hafi verið ágætt alla
leið frá Grænlandi, enda tók ferðin
skemri tíma en menn höfðu gert
sjer vonir um í upphafi hennar. í
leiðangrinum var í öllu farið alveg
eftir áætlun. Flestir þátttakendurn
ir í leiðangrinum stíga á land í
Alasundi, en skútunni verður siglt
alla leið til Oslo, en þar verður
flugvjelinni og flutningi leiðang
Ursmanna skipað á land. Á meðal
farþeganna var Hallvard Devold,
sem fer til Kongsvinger í heim-
sókn til föður síns. Hallvard De-
vold skýrir frá því, að í ár hafi
veiðst ágætlega í Grænlandi. —
Kvaðst hann hafa farið yfir stórt
svæði og komið í 35 veiðimanna-
kofa.
Víkingur. Æfing hjá 3. flokki
kl. 8 í kvöld.
í „Göteborgs Handels og Sjö-
fartstidende", er varpað fram
þeirri spurningu, hvort nú muni
kreppan hafa náð hámarki sínu,
hvort nú sje að vænta batnandi
tíma, fyrir alvöru, ellegar þá, að
þessi verðhækkun í New York, sje
ekki annað en svikult bráðabirgða-
fyrirbrigði, sem eigi rót sína að
rekja til þess, að uú standi for-
setakosningarnar fyrir dyrum, og
því sje lögð áhersla á, að telja
almenningi tru um þar vestra, að'
batnandi tímar sjeu í vændum.
Á hinn bóginn er því ekki að
leyna, að á kauphöllinni koma
verðlagsbrejrtingarnar altaf fyrst
i ljós, á verðbrjefamarkaðinum. —
Þar koma fram fyrstu einkenni
og forboðar kreppunnar. Þar ættu ,
menn einnig fyrst að verða þess
varir, að kreppan væri í rjenum.
Ýms tímanna tákn.
Ýmislegt í viðskiftalífinu bend-
ir til þess, að síga fari á seinni
hluta kreppunnar. Kemur hjer
meðal annars til greina, að fram-
leiðslan yfirleitt hefir farið mink-
andi í heiminum, og vörubirgðir
eru því með minna móti; að fram-
leiðslukostnaður hefir verið mink-
aður og útlánsvextir bankanna
lækkaðir.
Enn þá hefir viðskiftalífið ekki
haft full not af lágum vöxtum
banka, því að vörubirgðir eru litl-
ar. Kyrstaða kreppmmar er ekki
liðin lijá. En hún hættir, þegar
tiltrú manna vex til batnandi tíma
-— Sú tiltrú byrjaði að gera vart
við sig eftir Lausanne fundinn.
Það getur verið að Lausanne-
samþyktin hafi aðeins áhrif á.
peningamarkaðinn. En þá er líka
byrjunin gerð til umbótanna. Er
nú eftir að vita, hvað haustmán-
uðirnir bera í skauti sínu, hvort
atvinnulífið örfast.
Vcnjulega ljettir til eftir krepp-
ur, einmitt á haustin. Þá kemur
uppskeran á markað, og með henni
kemur ný kaupgeta, aukin eftir-
spurn eftir ýmiss konar vörum. —
Eftir því sem uppskeran er meiri
og söluverð hennar hærra, eftir
því eykst kaupgetan meir. Því
eru mestar líkur til þess, að krepp-
unni Ijetti einmitt af að haust-
lagi.
Frá því í jimí hefir verðlag á
ýmsum landbúnaðarvörum farið
heldur hækkandi á heimsmarkáð-
inum, svo sem á hveiti, maís,
fleski, smjöri og eggjum. Sama er