Morgunblaðið - 04.12.1932, Blaðsíða 3

MORGUNBLA'MÐ
t
JpflorgmiMa&td
Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Ritstjórar: J6n Kjartansson.
Valtýr Stefánsson.
Ritstjórn og afgreiBsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Auglýsingastjóri: B. Hafberg.
Auglýsingaskrifstofa:
Austurstræti 17. — Simi 3700
Heimasimar:
J6n Kjartansson nr. 3742.
Valtýr Stefánsson nr. 4220.
E. Hafberg nr. 3770.
Áskriftagjald:
Innanlands kr. 2.00 á mánuBi.
Utanlands kr. 2.50 á mánuði.
í lausasölu 10 aura eintakiO.
20 aura meS Lesbök.
Enginn g eiðsíufrestur
á ófriðarskuldunum.
Wasliington, 2. des.
United Press. FB.
Orðsending Frakka til Banda-
ríkjastjórnar um ófriðarsknldirn-
ar var afhent, Stimson utanríkis-
málaráðherra í dág. Að svo búnu
var haldinn ráðherrafundur í for-
setabústaðnum til þess að ræða
orðsendinguna. Garner, leiðtogi
úeniókráta segir, að þjóðþingið
veiti ekki frest á desembergreiðsl-
unum. Ljef hann svo um mælt:
„Þjóðþingið gerir ekkert í því
efni“.
ÚilenAar frjettir.
3. des. F. Ú.
Bannið í U. S. A.
í neðri málstofu Bandaríkja-
þingsins hefir verið borin fram
tillaga um afnlám áfengisbannslag-
anna. Aðgætandi er, áð kjörtíma-
bil þess þings, sem nú situr er að
renna út, og að meiri hlutinn í
hinu nýkosna þingi mun vera því
fylgjandi, að áfengisbannið verði
annað hvort afnumið, eða að
minsta kosti takmarkað mjög.
Nýja stjórnin í Þýskalandi.
Útnefning nýju ráðherranna í
Þýskalandi mun fara fram í dag.
Opinberlega hefir þó ekkert verið
tiikynt enn um nöfn ráðherranna,
en búist er við, að þeir muni allir
vera þéir somu og VOru í Papens-
ráðuneytinu, nema verslunar-, at-
vinnú- og landbúnaðarrá.ðherra. —
von Papens rá.ðuneytið heldur síð-
asta fund sinn *í dag o'g mun þá
von Neurath gefa skýrslu áður en
hann fer til Genf.
Ensku blöðin ræðá all-mikið um
r.ýja. þýska kanslarann og telja
hann yfirleitt þaulreyndan stjórn-
málamann. — Blaðið Times segir,
að ef til vill sje útnefning Schlei-
ehers það besta, sem fyrir þýska-
land hefði getað komið, enda þótt
það muni vekja tortryggni í ná-
búalöndunum, að gamall hershöfð-
ingi er gerður að kanslara. News
Cronicle segir, að útnefning
Sehleichers verði ef til vill til
þess, að Þjóðverjar snúi aftur til
þingræðisins, en það sje þó mikið
komið undir samsetningu nýja
ráðuneytisins. —- Góðs vita telur
blaðið það, að Neurath verður á-
fram utanríkisráðherra.
Sjómannakveðjur. FB. 3. des.
Farnir beint á veiðar. Yellíðan.,
Kærar kveðjur. Skipshöfnin á Maí.
Farnir af stað út. Vellíðan. Kær
ar kveðjur. Skipshöfnin á Gylli.
Ríki5bú5kapurinn.
Samanlagðir tekjuhallar fjögra síðustu
ára nema um 10 miljónum króna.
I.
Landsreikningurinn fyrir 1931
er nýkominn út. Hann sýnir, að
tekjurnar á því ári hafa numið
15.2 milj. króna, en gjöldin 18,1
milj. kr. Tekjuhallinn á árinu verð
ur samkvæmt þessu 2,9 milj. kr.
Þessi landsreikningur er sá
þriðji í röðinni, sem sýnir tekju-
halla, á rekstri þjóðarbúsins.
Tekjuhallinn byrjaði á árinu
1929. Þá voru tekjur ríkissjóðs á-
ætlaðar 10,9 milj. kr., en þær urðu
16.3 milj. Gjöldin voru það ár.á-
ætluð 10,8 milj., en eytt var 17
miljónum króna. Tekjuhalli varð
því um 700 þúsundir króna.
Árið 1930 voru tekjur ríkis-
sjéðs áætlaðar 11,9 milj., en þær
urðu 17,2 milj. kr. Gjöldin voru
það ár áætluð 11,9 milj., en eytt
var 21,8 milj. Tekjuhalli 4,6 milj.
króna.
Árið 1931 voru tekjur ríkis-
sjóðs áætlaðar 12,8 milj. kr., en
þær urðu 15,2 milj. Það ár voru
gjöldin áætluð 12,8 milj., en þau
urðu 18,1 milj. Tekjuhalli verður
því 2,9 milj. króna.
Þarna eru þá komin þrjú tekju-
hallaár í röð, 1929, 1930 og 1931,
og nemur samanlagður tekjuhalli
þeirra 8,2 miljónum króna. ,
. Um afkomu yfirstandandi árs
verður ekki sagt að svo komnu.
Fullyrða má þó, að afkoma ríkis-
sjóðs verði slæm, þar sem tekjurn-
aú hljóta að bregðast stórlega.
Má því gera ráð fyrir ennþá nýj-
um tekjuhalla á þessu ári og varla
undir 2 miljónum króna.
II.
Hún er óglæsileg myndin af
rekstri ríkisbúskaparins, sem
sýnd var hjer að framan með tal-
andi tölum. Hún sýnir, að við er-
um nú á fjórða tekjuhallaárinu í
röð. Þessir tekjuhallar verða sam-
anlagðir varla undir 10 miljónum
króna.
Það ætti öllum að vera ljóst
hvert stefnir, ef áfram verður
haldið á þessari braut. — Þessi
stefna hlýtur að enda með full-
kominni glötun hins efnalega sjálf
stæðis ríkisins. Þess vegna verður
nú þegar að gera öflugar ráðstaf-
anir til þess að koma fjárhag rík-
issjóðs í rjett horf aftur.
Við fljótlega athugun á lands-
reikningnum 1931 er ekki sjáan-
legt, að þar hafi átt sjer stað
neitt svipað fjárbruðl og næstu
árjn á undan, 1930 og 1929, enda
kom nýr maður nú í fjármála-
ráðherrasætið, sem stóð á móti
fjáraustri Jónasar frá Hriflu.
En sje það nú svo, að ekki verði
fundnir neinir verulegir útgjalda-
liðir á árinu 1931, sem greiddir
hafa verið án heimildar, þá er
bersýnilegt, að búið er að hlaða
svo lögbundnum gjöldum á ríkis-
sjóðinn, að tekjur hans hrökkva
ekki nándar nærri til að standast
þau. Tekjurnar voru þetta ár á-
ætlaðar 12,8 milj. kr., en tirðu
15,2 milj., eða 2,4 milj. meiri en
áætlað var. Tekjurnar hafa þann-
ig ekki brugðist. Gjöldin voru á-1
ætluð 12,8 milj., en urðu 18,1 milj. j
kr.,- eða 5,3 milj. héerri en áætlað
var.
HL
Eftir því, sem sjeð verður af
landsreikningnum 1931, er ríkis-
sjóður svo hlaðinn lögbundnum
gjöldum, að tekjur hans hrökkva
ekki nærri til að standast þau.
Hjer verður að komast jöfnuð-
ur q. —
Um tvær leiðir er að velja til
þess að ná þessum jöfnuði. Önn-
ur er sú, að afla ríkissjóði tekju-
auka, sem nægir til að standast
öll útgjöldin. Hin leiðin er, að
lækka útgjöldin og tryggja það,
að þau verði aldrei meiri en tekj-
urnar nema.
Fyrri leiðin er áreiðanlega ekki
fær eins og nú standa sakir. At-
vinnuvegir landsmanna eru í rúst-
um, því að þeir hafa verið reknir
með tapi undanfarin ár, og enn
sjest hvergi rofa til. Atvinnuveg-
irnir geta því ekki bætt á sig
auknum álögum, enda er það svo,
að þær drápsklyfjar skatta og
tolla, sem á atvinnuvegunum
hvíla, eiga drjúgan þátt í því
eymdarástandi, sem nú yíkir í
landinu. Það er því lækkun skatta
en ekki hækkun, sem þyrfti að
koma, ef vel væri.
Eina leið — og aðeins eina —
er þvj hægt að fara, til þess,að
koma á jöfnuði milli tekna og
gjalda ríkissjóðs. Þessi l.eið er nið-
urskurður á gjöldunum.
En það er enginn smávægis nið-
urskurður, sem hjer kemur að
gagni. Gjöldin þurfa að lækka um
miljónir króna. Slíkt verður ekki
gert nema með allsherjar og rót-
tækum niðurskurði.
IV,
Hjer í blaðinu hefir oft verið
bentá fjárbruðlið, sem á sjer stað
við ríkisstofnanirnar nýju. Þar
er sægur starfsmanna og launa-
greiðslur í engu samræmi við laun
annara starfsmanna ríkisins. —
Þess verður að kref jast, að rekst-
ur þessara stofnana verði gerður
miklu ódýrari en hann nú er, og
strángara eftirlit haft með rekstr-
inum. Sú óhæfa má ekki eigg, sjer
stað, að ríkisstjórnin hafi menn,
fyrir stofnunum þessum, sem upp
lýst er um, að hafi misnotað fje
stofnunarinnar, sbr. útvarpsstjór-
inn. Gegnir furðu, að ríkisstjórn-
in skuli ekki vera búin að víkja
JÓnasi Þorbergssyni frá embætti.
Stjórnin getur ekki vænst
trausts þjóðarinnar, ef hún hylm-
ar yfir stórfeld brot embættis-
manna, sem hún á að hafa eftir-
lit með.
Þjóðin væntir þess, að stjórnin
taki nú föstum tökum á þessum
málum og undirbúi róttækan
sparnað á næsta þingi. Hún verð-
ur að tryggja það, að jöfnuður
komist á milli tekna og gjalda
ríkissjóðs. Hún verður að beita
sjer fyrir því, að gerðar verði
nauðsynlegar lagabreytingar, sem
tryggi það, að útgjöld ríkissjóðs
verði viðráðanleg í framtíðinni,
án þess að þyngja um of skatta-
greiðendum í landin.u.
! Hringurinn í Hafnarfirði held-
. ur skemtun í lcvöld í G. T.-húsinu.
I Skemtiskrá fjölbreytt.
Mikið af nýjum vörum komu í gær í
v , m u*; i x v
VefnaðarTðrndeildina.
« . - 'W • It* S • :h-i:
Fóðraðir skinnhanskar. Gardínuefni
þykk og þunn efni í „Storis“, svart
og mislitt „Georgette“ í kjóla. —
Flauel hvít og mislit. — Regnhlífar
o. fl. o. fl.
li iillal i x| ffrrrrfrrtttfto tÚfóHfT

Tiýtoh^ffororfý* *rr
MUNIÐ
EDINBORBAR
Jólabazarinii
var opnaður 1. desember. Úr miklu
að velja.
Fylgist með fjöldanum á jólasölu
•tf jtj 20-4 i p
EDINBORGAB.
19
LÁTIÐ BLðffilN TALA“.
(„Sig det med Blomster“).
EDINBORGAB
KRYSTALLINN
ódýrastur og bestur, miklar birgðir
fyrirliggjandi, nýjar gerðir af skál-
um, vösum, bátum, körfum og disk-
ar á 2.85.
Blðm & Avextir
er eina verslunin hjer á landi, sem er í þessu alþjóðasam-
bandi. Þeir, sem hafa í.hyggju að senda blóm eða kransa
íyrir milligöngu sambandsins, panti með fyrirvara, svo
hægt sje að senda pöntun með pósti.