Morgunblaðið - 19.01.1933, Qupperneq 3

Morgunblaðið - 19.01.1933, Qupperneq 3
M O H (> JflorgttttMaKft Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavlk. Ritstjörar: Jón Kjartanason. Valtýr Stefánsson. Ritstjórn og afgreiCsla: Austurstræti 8. — Simi 1600. ▲ufflýaingastjórl: g. Hafber*. AUKlýaingaskrifstofa: Austurstræti 17. — Slmi 3700 Heixnaslmar: Jón Kjartansson nr. 3742. Valtýr Stefánsson nr. 4220. E. Hafberg nr. 3770. Áskriftagjald: Innanlands kr. 2.00 á mánuöi. Utanlands kr. 2.50 á mánubl. X lausasölu 10 aura eintaklO. 20 aura meö Lesbók. Framfarir og eyðsla „Og þá tókst okkur með til- styrk þessara og þessara manna að fá það sampykf á Alþingi að f je yrði veitt til...‘‘ Eitthvað þessu líkt hefir hvað eftir annað sta.ðið í Tímanum undanfarin ár, og- í oðrum blöð- um, sem aðhyllast f jármálastefnu i sósíalista. | Tilefnin hafa yerið æðimörg til þessa. „Framfaramennirnir11 sem álíta að svo að segja. hvers konar fjáreyðsla sjeu framfarir, liafa æði oft getað stært. sig af þess konar Alþingissamþyktum. Auga hafa þessir meun haft fyrir þvt. að auka þarfií og eyðslu ríkíssjóðs. En hitt hefir verið þeim alveg' lokuð hók, hvort ríkið eða almenningjir í landinu fengi nokkuð fvrir eyðsiuna, hið útlagða fje, skatt.ana og tolláná, sem gæti nátgast það beinlínis eða óbein- Jínis að þjóðin fengi arð af því fje sínu. í ríkissjóðinn hafa þessir menn gengið eins og haiin væri otæm- andi auðsuppspretta og peninga- lind, er aldrei þryti. Og meðan fleiri menn eru hjer, en telja má á fingrum sjer, sem eiga meiro en til hnífs og skeiðar, álíta nið- urrifsmennirnir að öllu sje borgið, þvi enn sje eftir að rýja nokkra menn inn að slryrtu- En þegar útgjöld ríkissjóðs eru orðin þriðjungur af verðmæti allrar útflutningsvöru, og bændur t. d. eru orðnir svo aðþrengdir af sköttum á skatta ofan að þeir verða að lóga á annað hundrað fjár á ári handa ríki og sveit, en megin atvinnurekstur lands- manna er rekinn með tapi vegna bess, hve miklar kröfur eru til hans gerðar. þá er ákaflega hætt við. að það verði ekki lengur þeir menn, sem uppáfindingasam- astir eru í eyðslunni, er hljóta eiga lárviðarsveigana sem fram- faramenn þjóðarinnar. Tímarnir sjeu það breyttir, að nú sje það talið vandasamast, þarflegast og nauðsynlegasf að géta fært út- gjöld ríkisins til samræmis við gj al d getu þj óð f jelagsþegn a.nn a.. Laiinalækkiin. Stjórnin í Rúmeníu hefir 1 sparnaðarskyni í hyggju að lækka ’laun opinbeira starfsmanna, og er svo til ætlast, að lækkunin nemi 10—12%, en að hún gildi fyrst nm sinn ekki nema í 3 mán- uði, svo sem til reynslu. (FtJ.). Benedicte flutningaskipið sem nýkomið er til Yestmannaeyja, hef ir nýlega verið nefnt öðru nafni rng heitir nú „Dusken“. Hverjir greiöa tapiö á bæjarútgeröinni í HafnarfirÖi? Sósíalistar eru í meiri hluta í bæjarstjórn Hafnarfjarðar, og ráða þar öllu. í febrúar 1931 rjeð- ist bærinn i það, að kaupa tog- arann Maí og gera hann út. Sósíaíistar í bæjarstjórn Reykja víkur vilja fara að ráði flokks- bræðra sinna í Hafnarfirði og kaupa eða leigja 5—10 togara óg láta bæinn gera þá út. Þó játuðu þeir á bæjarstjórnarfundi ’á dögunum, að tap mundi verða á útgerðinni, en tapið mætti greiða al því fje, sem ætlað væri til atvinnubóta. Með öðrum orðum: Tapið átti að taka með útsvörum af bæjarbúum. Sósíalistar eru leiðir yfir því, að þeir skyldi glopra úr sjer þessari játningu um tapið á bæj- arútgerðinni. Þess vegna ern þeir nú í óða önn að revna að lát.a Alþýðnblaðið hahla fram hinu gagnstæða, gegn betri vitund. En hvernig var það með bæj- arútgerðina í Hafnarfirði? Reikningar útgerðarinnar fyrir 1931 liggjá fyrir og er þar bók- fært' tap kr. 79.971.85. Tapið var lió miklu meira, því að ekki var með talin fyrning af skipi, „klöss- un“ o. fl. Raunverulegt tap bæjarútgerð- arinnar í Hafnarfirði árið 1931 nam því að minsta kosti krónum 126.500.000. : En hverjir greiða þetta mikla tap ? Fræðslu um það getur Alþýðu- blaðið fengið hjá niðurjöfnunar- nefnd Hafnarfjarðar. A síðastliðnu ári námu útsvör- in í Hafnarfirði um 190 þúsundum króna. En nú heimta sósíalistar að útsvörin verði hækkuð upp í 253 þúsundir króna. A þenna hátt á að greiða tapið á bæjarixtgerðinni. Það eru borg- ararnir í Hafnarfirði sem eiga að greiða tapið, en bæjarútgerðin sjálf greiðir ékkert útsvar. Ef sósíalistar í Reykjavík fengi því framgengt, að Reykjavíkur- bær kevpti 10 togara og gerði u!. og ef útkoman yrði six sama og hjá bæjarútgerðinni í Hafn- arfirði, þá yrði heildartapið kr. 1.265.000.00 — ein miljón, tvö hundruð sextíu og fimm þúsund krónur. Þetta yrði ábætirinn, sem skatt- greiðendur í Reykjavík fengi á sínar herðar, ef tillaga sósíalista um bæjarútgerð yrði samþykt, og útkoman sú sama og hjá flokks- bræðrum þeirra í Hafnarfirði. Hvað segja reykvískir skatt- greiðendur um þessa #vinargjöf ? Skuldamálin. Ráðherrafundurinn enski, sem haldinn verður á morgun, mun meðal annars fjalla um stríðs- skuldamálin. Stjórnin enska, óskar þess eindregið, að samningar um það verði teknir upp við Banda- ríkin eins fljótt og unt er, en Bandaríkjastjórnin hefir hins veg ar lýst yfir því fyrir skömmu, að ekki verði teknir upp samningar um það fvrri en eftir 4. mars, þtga’r hinn nýkosni forseti Banda- ríkjanna, Roosevelt, hefir tekið við völdurn. London, 18. jan. (FÚj látnlngar sósíal.sta. Á síðasta bæjarstjórnarfundi hjeldu fulltrúar sósíalista því .fram, að ef bærinn legði út í tog- araxxtgerð, þá yrði að búast við því, að reksturshalli yrði á þeirri útgerð. Ákveðnar tölur nefndu þeir ekki, sem eðlilegt er, en þó drap St. Jóh. Stefánsson á tugi þús., sem gera vrði ráð fyrir að bærinn þyrfti að borga með þess konar útgerð. Látláxxst síðan fundxxr þessi var haldinn hafa fulltrúar sósíalista í bæjarstjórn stagast á því í Al- þýðublaðinu, að þeir hafi ekki minst á það einxx orði að þeir gerðxx ráð fyrir reksturshalla á bæjaríxtgerð. Svo margir hlýddxx á ræður þeirra á þessum fundi, og svo af- dráttarlaus voru ummæli þeii’ra xxm þetta efni, að ofaníát þeirra ei’ þýðingarlaust fyrir þá. En eins og játning þeirra á fundinum var eftirtektarverð. eins er ofaníátið síðar líka eftirtektar- vert. Því í ofaníátinxx felst önnxxr játning. Alþýðublaðið heldur því franx, að Morgxxnblaðið sje á nxóti því að lagt sje út í bæjarxxtgerð af því að blaðið sje eiginlega nxótfall- ið að atvinna aukist hjer í bæn- um. og atvinnulevsið minki við að veiðiskipum fjölgi hjer. Slik röksemdafærsla, slíkar á- sakanir eru svo fjarstæðar, að þeim þarf ekki að svara. En afstaða Morgunblaðsins til bæjarútgerðar er fyrst og fremst þessi: Þegar álögurnar á útgerð ein- stakra manna hjer í bænum, og kröfur til útgerðarkostnaðar eru svo nxiklar, að fyrirsjáanlegt er, að þessi aðalatvinixuvegxxr bæjar- búa, senx hefir verið, ber sig ekki, þá er það ekkert bjargráð sem dugar, að efna til bæjarútgerðar, senx frá xxpphafi er dæmd til að vera. rekin með tapi. Tap bæjar- útgerðar eykur á tap og erfið- leika annara atvinnurekenda, svo þeir gefast upp fleiri og fleiri, en bæjarútgerðar-hítin, stærri og stærri tæmir gjaldgetu bæjar- nianna- Nær er fyrir þá menn, sem vilja að atvinnan aukist lijer í bænunx, latvinnuleysi minki, efnahagsaf- koma, sjómanna, verkamanna, vérslunarmanna, útgerðarmanna og bæjarfjelagsins í heild batni, að taka höndum saman xxnx að koma útgerðinni lijer í bænxxm á fjárhagslega tryggan gruixdvöll. Þá fjölgar veiðiskipum, atvinna vex, vandræði og erfiðleikar al- mennings fara minkandi. T ræðxxm sínum á síðasta bæjar- stjórnarfundi viðurkendu sósíalist- ai' að þeir vissu að útgerð hjer í bænum hefði verið og væri rekin með tapi. Á fundinum áttuðu þeir sig ekki á því, að með því voru þeir að kveða upp þann dóm, að bæj- arxxtgerð yrði andvana fætt fyrir- tæki. Síðar reyna þeir að jeta þessa játning ofan x sig. En með þeirri tilraun sinni játa þeir, að .þeir viti, að þetta, tvent geti ekki samrýmst. að tap sje á xxtgerð og bæjarútgerð sje bjarg- ráð. — Slysið ð „Denedicte**. Vestmannaeyjum, 18. jan. „Benediete" fekk afskaplegt veður á leiðinni og iðulega brot- sjóa er gengu yfir skipið. TTm hádegi 15. janúar, er skipið var statt 150 mílur frá Vostmanna- eyjum, fór háseti, Georg Sunde, úr brúnni niður á afturdekk til þess að laga tunnur, er höfðu gengið xxr skorðum. Er hann var á leið- inni eftir dekkinu, reið brotsjór yfir brxxna og allan afturhluta skipsins og tók manninn útbyrðis. Skipstjóri var í brxxnni og sá manninn fljóta skamt frá. Olíu- kápa er hann var í hafði fylst af lofti og hjelt honunx uppi. — Var nxx kastáð til hans björgunar- beltum, en hann var svo ringl- aður að hann hafði ekki rænu á að ná í þau, þótt þau væru hjá honum. Sxxei’i skipstjóri þá skipinu sxm að það rak að honum og tókst þá að ná honum með krókstjalra. Lxfgunartilraunir voru gerðar á þriðja tíma, en ekkert dugði, enda segir skipstjóri að þeini hafi þegar verið ljóst er þeir náðu mannin- um, að hann hafi verið dáinn. Hásetinn verður jarðaður hjer. Ein fata af drykkjarvatni var til í skipinu, öll kol skipsins búin og 15 tonn af farminum, að auki, er skipið kom til Eyja. Púlli. Nýr skattur í U, S. A. Bandaríkjastjói’n hefir nú í hyggju að reyna að koma á sölu- skatti innanlands. Hoover forseti liefjr boðað þinginu það, að tekju- hallann á ríkisbxxskapnum verði að jafna með sköttunx, og að sölu- skattur, sem þó ekki nái til mat- mæla eða fatnaðar, muni vera eimxa heppilegastur í því efni. — (FÚ.). Skuldamálin. London, 18. janxxar. Roosevelt ætlar að heimsækja Hoover á föstudaginn kemur, og ei það álitið að Hoover muni ætla að leggja fram tillögur sem geti gert Roosevelt. það kleift að hefja samningaumleitanir við þjóðir þær sem skulda Bandaríkjunum, áður en hann tekur við forsetaembætt- inu. (FÚ.). .... ^ <fj»*» .... Frá Noregi. Oslo, 18. jan. NRP. FB. Mótorkútter frá Bangsxxnd fórst í nótt skamt frá Folla. Talið er, að fjórir menn hafi farist. Ríkisstjórnin hefir lagt til, að breytingar verði gerðar á læknis- hjeraðaskipuninni í landinu. Sam- kvæmt tillögunum verður hjeraðs- læknunum fækkað xir 349 í 206. Yfirmaður læknamálanna, (medi- cinaldirektören) hefir ráðið frá því, að þessar breytingar xærði gerðar. Sjálfstæði Filipseyja. Bandaríkjaþing samþykt.i fyrir nokkrum tíma frumvarp um sjálf- stæði Filipseyja. Hoover forseti er á móti þessum lögum, og synjaði þeim staðfestingar, en nxx hefir öldxxngadeildin ákveðið að halda þeinx til streitu. (FÚ.). ‘Japan og Þjóðabandalagið. Blaðið Matin í París skýrir frá því, að Japanar liafi sent Þjóða- bandalaginn tillögu um að Man- sjúríumálið verði tekið af 19 þjóða nefndinni og vísað til minni nefnd ar, sem í sjeu 5 stói’veldi. — Blað- ið kveður nxjög mikii líkindi til þess, að Japan segi sig úr Þjóða- bandalaginu, ef þessari tillögn verði ekki sint. — Sje það níjög hættulegt að hafa ríki í Austur- Asíu, sem virði allar ákvarðfyxir Þjóðabandalagsins að vettugi og megi menn ekki gleygxa því, áð Japanar hafi nxx yfirráð yfir hin- um fyrri þýsku nýlendum í Súð- urhöfum og hafi því góða áðstöðn, ef þeir vildu .fjandskapast við Bandaríkin, sjer í lagi nú eftir að Bandaríkjaþing gegn vilja stjórn- arinnar hefir samþykt. sjálfstaeði Filipseyja. (FÚ.). 40 V •••• Tilraun að stía sundur Þjóð verjum og Austurríkis- mönnum. Frjettaritari enska blaðslns Daily Telegraph í París slcýrir frá því, að Frakkar ætli sjer að kpma fram með tillögu um að gera Aust- urríki að ævarandi lxlutlausu ríki, líkt og Sviss er nú. — Frjettarit- arinn bætir því við, að Frakkar ætli sjer með þessu að koma x veg fyrir sameiningu Þýskalands og Austurríkis og um leið að kæfa allar fyrirætlanir Um tollasaxn- band milli Axxsturríkis og Þýska-( lands og Austurríkis og ítalíu. — Hann telur þó, að bessi tillaga Frakka sje alveg út i bláinn, aðal- lega sökum þess, að lega Austur- ríkis sje hvergi sambærileg við, ríki eins og Sviss (FU.). Róstur í Japan, í Yokohama rjeðust 200 Japan-, ar í gær á saumavjelarvei’ksmiðjn Singers þar í borginni, og ollu mjög miklum skemdum. Hxxrulrað og þrjátíxx árásarmenn hafa. veriS handteknir, og sendiherra Banda- í’íkjanna í Japan hefir mótmælt harðlega þessu tiltæki. og krafist þess, að ítarleg rannsókn færi fram í málinu, og ennfrenxxxr hef- ir hann krafist þess, að japanska stjórnin trvggi líf og eignir Banda ríkjaborgara í Japan. "(FXT.)i Gin- og klaufaveiki. Gin- og klaufave'iki í Englandi ex nú aftur farin að breiðast út, tum hjeruð, þar sem hennar hafði ekki áður orðið vart. 1 gær komu fyrir tvö ný tilfelli, og sóttvaxís- arsvæðið hefir enn verið stækká#. (FÚ.). Viðskiftasamninffar Rússa og Pólverja fara út um þúfur. Tilraunir þær, sem fóru fram í ‘Warschau, til að koma á verslxu*- arsamningum milli Póllands bg Rxxsslands hafa nxx farið xxt uw þúfur, og er sendinefnd Rússa farin heim. Ástæðan til þess að svo tókst, mun aðalléga vera sú, að Pólverjar vildu di’aga xir lánnm til skiftiverslunar við Rússland. (FÚ).

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.