Morgunblaðið - 11.06.1933, Síða 6

6
MORGUNBIAÐIÐ
Nýkomið:
Þvottavindur.
Vinduvalsar
Þvottarúllur.
Ljáblöð.
Brýni.
Brúnspónn.
Hnoð.
í
JÁRNVÖRUDEILD
Jes ZimsoB.
manna um það, að flokknum
væri heimilt að hafa lanclslista
til þess að safna atkvæðum flokks
ins án þess að þurfa að hafa
frambjóðendur í öllum kjördæm-
um. Sjálfstæðismenn gátu fallist
á þessa tillögu, en Framsókn virt-
ist illa við hana.
Loks náðust þó sættir milli
allra flokka um málið. Stjórnar-
skrárnefnd bar fram þessar sam-
komulagstillögur og voru þær sam
þyktar og síðan var frumvarpið
afgreitt til efri deildar með 22:
3 atkvæðum. Agreiningurinn um
uppbótarsætin var jafnaður með
því að mætast, á miðri leið, og
uppbótarsætin ákveðin 11, og orða
lag náðist um landslistann, sem
allir flokkar gátu unað við.
í efri deild varð svo þóf nokk-
urt um fyrirkomulag landslistans.
Leit jafnvel, um stund, út fyrir
að alt myndi springa á þeim á-
greiningi, en svo lauk þó, að frum-
varpið var samþykt óbreytt með
samhljóða atkvæðum.
T þessu yfirliti hefir ekki verið
rakið nákvæmlega, hvað í frum-
varpi því felst, sem endanlega
var samþykt. En það má öllum
vera ljóst, að mikið hefir áunnist.
Það hefir verið stefna Sjálfstæð-
ismanna í þessu máli, að neita
ekki an<Jstæðingunum um neitt
það, sem sanngjarn mátti telja,
og miðað gat til friðsamlegrar
'lausnar á málinu. Þess vegna gaf
hann tvisvar frest í málinu, fyrst
til athugunar í milliþinganefnd
og síðan í samsteypurá.ðuneyti. T
bæði skiftin sýndi reynslan, að
málið vann við frestinn, og að
miðað hafði í áttina tií samkomu-
lags.
En á hinn bóginn s.jest best,
hve fast og einarðlega var hald-
ið iá málunum af hendi S.jálfstæð-
ismanna. að þrátt fyrir kosninga-
i<rur Framsóknar, og hreinan
meiri hluta á þingi, varð flokk-
urinn að vægja í málinu. Tvisvar
hrundi stjórnin, fyrst að tveim
þriðju, bg síðan — eftir kosn-
ingasigurinn — öll. Á fyrsta ári
eftir hinn glæsilega kosningasig-
ur Framsóknar er stjórn flokks-
ins fallin. Stjórnir með meirihl.
þings bak við sig verða ekki
sjálfdauðar. Þar verða öfl að
vinna að.
Það vantar að vísu mikið á,
að stjórnarskráin verði eins og
hun ætti að vera, þó að hún nái
samþykki næsta þings. Á henni
eru áberandi gallar. En það, sem
fengist hefir á tveim árum, er
að mínu viti góður vottur þess,
að íslendingar eru enn færir um
að nota þingræði sitt, og er von-
andi að svo verði og í fram-
tíðinni.
Magnús Jónsson.
Reykjáyikiirbrfef.
10. júní.
Aflinn.
Aflinn á öllu landinu var 1.
júní 57.854 tonn, en í fyrra á
sama tíma 45.600 tonn. Ársafli
hefir mestur verið hjer á landi
1930. Þá var aflinn 1. júní 54.000
tonn, eða nál. 4000 tonnum minni
en í ár.
TTtflutningur fyrstu 5 mánuði
ársins hefir verið fremur lítill, 13
miljónir, en 16 miljónir á sama
tíma í fyrra. Yeldur m. a. hve
fiskþurkur hefir gengið illa hjer
sunnanlands. Fiskbirgðir á öllu
landinu 1. júní 48.000 tonn, en
voru 33.000 tonn 1. júní í fyrra.
að hann eigi að koma í staðinn
fyrir Erling Friðjónsson og falla
í ’ 'tta sinn á Akureyri.
Af framboðsfregnum, er flogið
hafa fyrir, hefir sú mesta eft
irtekt vakið, að síra Þorsteinn
Briem ráðherra hugsi til þe.ss að
reyna að verða eftirmaður Jón-
asar Þorbergssonar í Dölum.
Verður þeirri fregn ekki fyllilega
trúað, fyr en hún er staðreynd.
Það eitt, að ráðherranum skuli
hafa dottið slíkt í hug, er ærið
undrunarefni.
S j álf stæðismann
Meðan óafgreidd voru stórmál
Alþingis, stjórnarskrá, rikislög
regla, kreppumál landbúnaðar
Sogið o. fl. og brugðist gat til
beggja vona um afgreiðslu þeirra
mála, heyrðust, sem vonlegt var,.
Fiskimatið.
Fiskimatsmenn víðs vegar að afh'aódir um að seint bæri stjórnar
landinu hafa setið fund hjer í
Reykjavík nú undanfarið og rætt
um fiskimatið. Er svo ákveðið 4
matslögum frá 1931 að slíkir fund-
ir skuli haldnir árlega þar sem
fiskimatsmenn fá tækifæri til að
bera saman ráð sín. svo samræmi
haldist í matinu.
Helgi P. Briem var á fundinum.
Hann fer síðan um landið til að
kynnast fiskverkuninni.
Á þessum fundi var auk þess
saminn leiðarvísir um fiskverkun,
til þess að menn geti af þeim
reglum fengið upplýsingar um full
komna vandvirkni í fiskverkun-
inni.
Vandvirkni í þeim efnum hefir,
sem kunnugt er, farið aftur, á
undanförnum árum, sakir vaxandi
vinnubraða. En á þann hátt hefir
keppinautum vorum veist auðveld
ara en áður að vinna vöru sinni
markað, iá. þeim stöðum, þar sem
mestar kröfur eru gerðar til fisk-
gæðanna — svo sem í Barcelona.
Stjórnarskrárþingi.
TTr því fyrir hendi er jafn
mikill og öruggur meiri hluti
meðal þjóðarinnar um lausn kjör-
dæmamálsins, er það alveg sjálf-
sögð krafa, að mál það verði ekki
Tengur látið þvælast innan um
afgreiðslu annara þingmála, og sú
kosningatilhögun, sem st.jórnar-
skráin ný.ja fvrirskipar, komist á
það allra fyrsta.
Menn verða því að gera fyllilega
r.ið fyrir, að Framsóknarflokk-
urinn er ræður með meiri hluta
valdi i landsstjórninni, sýni r.jett-
arbót stjórnarskrárinnar og lýð-
ræði landsins þá virðing, að kalla
saman þing í nokkra daga, á
þessu sumri, að alþingiskosning-
um afstöðnum, til þess að lokaat-
kvæðagreiðsla geti farið fram um
st.jórnarskrána, en reglulegt þing.
f.járlagaþing verði ekki báð. fyr
pn gemgnar eru um garð kosning-
ar er geta gefið svo rjetta mvnd
af þjóðarvil.janum, sem ný.ia
'-tjórnarskráin fyrirskipar.
Framboðin.
Kl. 12 á hádegi sunnudaginn
18. júní er framboðsfrestur til Al-
þingis útrunninn — fjórum vik-
um fyrir kosningar.
TTm framboð er lítið frjett enn,
með áreiðanlegri vissu, nema hvað
Alþýðuflokkurinn hefir lagt fram
lista sinn hjer i Revkjavík. með
Hjeðni Valdimarssyni efstum og
Sigurjóni Ólafssyni nr. 2. Næst er
Tónína Jónatansdóttir.
Talið er víst,. að Stefán Jóh.
Stefánsson verði ekki boðinn Hafþ
firðingum aftur,- en haft við orð,
samvinna við Framsókn ávexti, en
kyr væri hver Hriflulegáti í sinu
bitlingahreiðri, og fjárstjórn ríkis
á svipuðum trjefótum. og þegar
Hriflustjórn sat að völdum.
I þinglokin voru efnd þau lof-
orð, sem við stjórnarsamvinnu
voru tengd, rjettarbót fengin um
kosningatilhögun, Sjálfstæðis-
flokknum trygt brautargengi við
kosningar í framtíðinni, andstað-
an gegn ríkislögreglu brotin á
bak aftur, lagavernd trygð rík-
islögregla stofnuð, fengin lausn
kreppumála landbúnaðar, er
á að geta losað skuldahelsið af
em
bændum, svo þeir geti að nýju
orðið frjálsir menn til orða og
verka, og grundvöllur lagður að
hinni stórfenglegustu verklegu
framkvæmd, Sogsvirkjun, sem
fyrirhuguð er h.jer á landi á
næst-u árum.
Næsti kafli
Alt er þetta fengið fyrir örugga
forystu og pólitíska verkhygni
Sjálfstæðismanna.
Sjálfstæðismenn, sem óþrey.ju
hafa kent, hafa nú fengið laun
fvrir biðlund sína.
Þeir skipa s.jer, hver og einn
eina, öruggari og einbeittari en
nokkru sinni áður, undir merki
flokksins, svo flokknum takist að
leysa næsta þátt verkefna sinna,
að rjetta við fjárhag þjóðarinnar
með hagfeldum sparnaði í ríkis-
rekstri, vernd atvinnuvega gegn
skattaþvingun og f.járaustri, og
þá síðast en ekki síst — með-því
að steypa Hriflungum úr fjársó-
unar og siðspillingar hreiðrum
sínum.
Hreyfing austanf,jalls.
Þjóðernishreyfingin efndi til
funda á Eyrarbakka og Stokkseyri
á 2. í hvítasunnu. Fóru nnkkrir
hreyfingarmenn hjeðan þangað
austur.
Fyrst ætluðu þeir að halda fund
á Eyrarbakka, en síðan á Stokks-
eyri. Á Eyrarbakka voru komnir
30 kommúnistar hjeðan úr Reykja
vík. Þeir ruddust inn í fundarhús-
ið. Er þjóðernissinnar höfðu talað
um stund heimtuðu kommúnistar
orðið. Fundarboðendur vildu ekki
leyfa það. TJrðu úr þessu orða-
bnippingar en eigi handalögmál.
Er sýnt var, að fundarfriði yrði
ekki haldið, hurfu fundarboðend-
ur á brott og hjeldu til Stokks-
eyrar.
Á Stokkseyri.
Er til Stokkseyrar kom tók
ekki betra við. Þar fengu þjóð-
einissinnar ekki málfrið fyrir
ólátum og uppivöðslu kommúnista.; hverfi
Isleesk fornrit
Egils saga Skalla-Grímssonar.
Sigurður Nordal gaf út. (íslensk Fomrit II bindi) 108-1-320 bls. í
stóru 8 bl. broti, með 6 myndum og 4 kortum. Verð lieft kr. 9. Með
þessu bindi hefst bókaútgáfa Fomritafjelagsins. Sú bókaútgáfa mun
auka gleði íslendinga yfir þeim auði sem þjóðin á í bókmentum gull-
aldarinnar. — Kaupið bækur Fornritafjelagsins jafnóðum frá bj-rj-
un. Egils saga verður til sölu í bandi innan skamms.
Fæst hjá bóksölum. — Aðalsala í
Bókave?siiin Sigfnsar Eymnnðssenar
og Bókabúð Austurbæjar, Laugaveg 34.
Kærnr nt af úrsknrðnm
niðurjöfnunarnefndar á útsvarskærum skulu komnar á
skrifstofu yfirskattanefndar í Hafnarstræti 10 (Skatt-
stofuna) í síðasta lagi sunnudaginn 25. júní næskomandi.
Reykjavík, 11. júní 1933.
Yfirskattanefnd Reykjavíkur.
Kærnr út af úrsknrðnm
skattstjóra á skattkærum skulu komnar á skrifstofu yf-
irskattanefndar í Hafnarstræti 10 (Skattstofuna) í síð-
asta lagi sunnudaginn 25. júní næstkomandi.
Reykjavík, 11. júní 1933.
Yfirskattanefnd Reykjavíkur.
Fjelag verkamanna er þar á staðn
um. Höfðu hinir reykvísku komm-
únistar samtök með nokkrum
mönnum úr þeim fjelagsskap, til
þess að gera þjóðernissinnum ó-
Spildum þessum úthlutaði fyr-
verandi dóms- og kirkjumálaráð-
herra, Jónas Jónsson sínum trúu
liðsmönnum, áður en nokkur skifti
fóru fram, enda eru þau enn ekki
löglega samþykt, þar sem enginn
enn
mögulegt fundarhaldið.
Lenti í uppnámi í fundarhúsinu, i hlutaðeigandi ábúandi hefir
gátu jafnvel friðsamir menn, undirskrifað skiftagjörðina
þangað höfðu farið, til að j Rjett 'áður en þessum landspild-
blusta á mál manna, elrki komist um var úthlutað, fóru Hafnfirðing
út úr húsinu án þess að lenda í ar fram á við Alþingi að fá eitt-
hrindingum. hvað af Garðalandi til ræktunar.
T Alþýðublaðinu daginn eftir ^ F.n harna kom fram hið dásamlega,
var mikil grein nm hinn glæsilega cinræði, sem oftar hefir átt sjer
stað að undanförnu með ríkiseign-
sigur“ kommúnista á Stoklcseyri,
er með ofbeldi gátu hindrað að
'ðsamur fundur yrði þar hald-
ínn. Var þar látið í veðri Araka,
að Stokkseyringar hefðu átt öll
ípptökin að ólátunum.
Stokkseyringum þykir sjer lítill
heiður ger með þeim frjettaburði,
og segja sem er, að að ólátunum
hafi staðið hinir ærslafullu að-
romumenn úr flokki kommúnista.
Enda Aræri þá íslenskur sveita-
bragur mjög farinn að breytast,
pf eigi fæst að halda umræðu-
ir, þegar á þurfti að hakla stuðn-
ings þess, er þáði bitann, enda þótt
hann að einhverju leyti A-æri ekki
sem best fenginn.
Jeg hafði í fleiri skifti talað við
■Tónas Jónsson, ])á dómsm'álar'áð-
herra, eftir að síra Árni jþeitinn
Björnsson slepti ábúð á Görðunum,
að kotin fengju meira land en
þeim bæri, samkvæmt jarðamati
móts A-ið Garðana ef ekkert tillit
yrði tekið til ])ess, að Garðarnir
höfðu áður selt fullan helming
ývrir uppivöðslu og ólátum heima
manna.
fundi í sveitum og sjávarþorpum | Garðakirkjulands Hafnarfjarðar-
bæ. Fjelst Jónas Jónsson þá á þessa
sjálfsögðu kröfu þó annað yrði
uppi 'á teningnum.
Lögreglustjóri Reykjavíkur var
frekar Arerður stuðnings og ábætis
en Garðahverfisbúendur, enda mnn
það svo hafa verið í stjómartíð
Jónasar Jónssonar að það voru
frekar aðrir en bændur sem fengu
Lanð öarðakirkju.
Jeg undirritaður var kosinn á
almennum hreppsfundi, í síðast-
liðnum apríl til að fara fram á,
að endurskoðuð yrði skifting á spón og bita úr landssjóðsaskin-
lendi Garðakirkjujarða, sem fram 1 um. En lítilmannleg ágengni finst
fór síðastliðið vor.
Fppdráttur var gerður af land-
inu, og þar úthlutaðar skákir til
hvers einstaks býlis, þar að auki
eru teknari tvær stórar spildur,
manni það Arera, af lögreglustjóra,
að taka við landspildu úr óskiftu
landi Garðakirkju, vitandi að þar
með Arar verið að brjóta landslög
og venjur, að afhenda landið áður
það besta og auðræktaðasta úr en skiftin voru framkvæmd, þar
þessu sameiginlega landi, handa j sem jafnmargir búendur áttu hlut
tveimur fastla'unuðum starfs- að máli.
mönnum ríkisins. —- Onnur spild-
er með aðalmótaki jarð-
an
Nii er það hverjum manni ljóst,
sem skoðar þetta land, að það er
anna i og mikið stærri, en ræktan-' mjög lítilfjöijegt handa- 16 bú-
legt land annara jarða í Garða- endum, hvað þá til úthlutunar í
1 nýbýli. Búendurnir eru þannig 15