Morgunblaðið - 30.08.1933, Qupperneq 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
f
RagnhiMur
BenediktsdAttir
andaðist í Vífilsstaðahæli þann 23.
þessa mánaðar.
Oss skólasystkinum Ragnhildar
sálugu kom m.jög á óvart, þegar
"vjer heyrðum andlát hennar. Það
var svo stutt síðan, að hún hafði
staðið mitt á meðal vor frísk og
glöð. Sterkar vonir um bjarfa
framtíð fyltu hugann, en nú er
hún hoi-fin hjeðan. Bftir eru að
eins minningarnar.
Þar sem Ragnhildur sáluga var,
þar var traust en ekki tál að
finna. Hjá henni fór saman ment-
rn og meðfæddur gjörfuleiki. •—
Hún var þýð og látlaus í fram-
komu og vakti ósjáifrátt samúð
allra, sem henni kyntust.
Ragnhildur sáluga var fædd í
Reykjavík 18. ágúst 1913, dóttir
þeirra hjónanna Guðrúnar Pjeturs-
dóttur og Benedikts Sveinssonar
fyrv. alþingismanns. Hún innrit-
íiðist í Mentaskólann haustið 1926
og lauk stúdentsprófi vorið 1932
með 1. einkunn. Hún hafði ekki
kent sjer meins, svo teljandi væri,
fyr en í vetur, í desember, að liún
lagðist og komst ekki á fætur
aftur, þrátt fyrir bestu vonir um
hata í fyrstu.
Nú hefir dregið ský fyrir sólu.
Br þungur harmur kveðinn að for-
eldrum hennar og systkinum. —
Vjer skólasystkin hennar og vinir
minnumst heniiar með söknuði,
þökkum samveruna og allar Ijúf-
ar minningar.
B. G.
Lindberghsedlar
koma fram.
Áður en Lindbergh lagði á stað
1 flug sitt, ljet hann það boð 'út
ganga, að hann skyldi borga tvö-
falda upphæð fyrir hvern þann
seðil, er hann hafði greitt í lausn-
argjald bófunum, sem myrtu barn
hans. Jafnframt beindi hann þeirri
áskorun til allra banka, að at-
huga vel alla þá seðla sem inn
kæmi.
Fyrir skömmu kom maður inn
í banka í. New York og ætlaði að
leggja þar inn 1000 dollara í seðl-
um. Þegar farið var að aðgæta
númer seðlanna kom upp úr kaf-
inu, að þetta var nokkuð af þeim
seðlum, sem Lindbergh hafði sent
bófunum.
Lögreglan hefir tekið málið til
athugunar.
Rannsóknaleiðangur
dr. Charcot
á „Poarquoi-pas?“
— Franska hafrannsóknaskipið
„Pourquoi-pas ?“ lagði af stað
hjeðan til Frakklands í gærkvöldi,
að afloknum rannsóknum sínum í
sambandi við pólárið.
Morgunblaðið hitti dr. Charcot,
foringja leiðangursins, í gær í því
skyni að fá upplýsingar um starf-
semi vísindamanna leiðangursins í
sumar, og sagðist honum svo frá:
Þátttaka Frakklands í pólárinu
hefir farið fram á þann veg, að
sendur var leiðangur fyrir ári,síð-
an til Scoresbysund, og lijelt þessi
leiðangur heim á herskipinu „Pol-
lux“, sem hjer kom til Reykjavík-
ur fyrir seinustu helgi og fór á
þriðjudagsmorgun. 1 leiðangri þess
um voru allmargir veðurfræðing-
ar, bæði liðsforingjar úr sjóhern-
um og aðstoðarmenn þeirra. í saní-
vinnu við þennan leiðangur unnu
vísindamenn þeir, sem með „Pour-
quoi-pas?“ hafa verið. Ber fyrst að
nefna segulaflrannsóknir M. Che-
wallier, sem beinst hafa í þá átt
að rannsaka segulinnihald eld-
fjallamyndaðra kletta. Hefir hann
unnið að öðrum eðlisfræðirann-
sóknum í samvinnu við M. Devaux,
l>ar á meðal að jöklarannsóknum
og athugunum á útbláum geisl-
um. — „Plankton“-rannsóknirn-
ar hafa verið gerðar af dr. Parat
og M. Draeh. Fóru þær sjerst.ak
lt-ga fram i Scoresbysund og með-
fram Blosseville-strönd. Dregið
hefir verið á með vörpum á sömu
stöðum, og hafa fundist mörg fal-
leg og einkennileg sjávardýr. Loks
hafa þeir fjelagar fundið mjög
merkilega steingervinga á eyjunni
Milne Land í Seoresbysund. Stafa
þeir frá sekondera og tertiera
tímabilinu. Chatton, skipstjóri á
„Pourquoi-pas ?“ hefir framkvæmt
mikið af dýptarmælingum á þeim
slóðum, er vjer höfum farið um
og víða leiðrjett eldri skekkjur.
Loks hefir verið tekið mikið af
1 jósmyndum og listmálarinn M.
Chreston hefir málað allmikið af
niyndum frá ströndunum.
Ferðin hefir gengið vel, þrátt
fvrir óhagstætt veður. Vjer höf-
nm ferðast þar, sem ekkert skip
af okkar stærð hefir enn farið, ]).
á. m. sömu leið, sem danski land-
könnuðurinn Einar Mikkelsen fór
í fyrra á miklu minna skipi. Ár-
angur ferðarinnar héfir verið mik-
511 og hefir hún aukið miklu við
þær niðurstöður, sem orðið hafa af
ferðum vorum áður, og vjer
vonumst til að ferð vor nái til-'
gangi sínum í sambandi við pól-
árið.
Vjer erum nú á heimleið, en
iiiunum brátt halda af stað aftur í
nýja rannsóknaferð.
Dr. Charcot var algerlega ófá-
anlegur til að tala neitt um sjálf-
an sig, en allir vita, að hann er
og hefir altaf verið lífið og sálin
í ferðum skipsins „Pourquoi-pas ?“
enda er hann oða skipið aldrei
nefnd öðru vísi en livert í sam-
bandi við annað.
.. ..----------
Áheit á kapelluna á Helgafelli,
úr Hafnarfirði: ó kr. frá Ásu, 4
kr. frá S. E„ 1 kr. frá G. G. Mót-
tekið með þökkum. Sigurður Lár-
usson prestur. •
Sjálfur lofa pú sjálfan þlg
ef enginn gerlr það annar.
1 Alþýðublaðinu 17. ágúst, birt-
ist. ritdómur um tímaritið Iðunni.
Nefnist höfundur Tómas Jónsson-
Það er ýmislegt skemtilegt við rit-
dóm þennan fremur flestum öðr-
um ritsmíðum af slíku tagi. Væri
gaman að láta ritdóminn og höf-
rnd hans fara undir nákvæma
Röntgenskoðun og síðan Smiásjár
rannsókn, og gefa ahnenningi sið-
an greinilega skýrslu um niður-
stöður. En hjer verður aðeins bent
á fátt eitt, er ritsmíð þessa varðar.
Fyrst er þá þess að geta, að
grein þessi er alls 156 línur í
dálkum Alþbl. I þessum 156 línum
er lofsamlega getið flestra „stærri
spámannanna“, sem skrifa í um-
rætt Iðunnarhefti, alt frá Þór-
bergi Þórðarsyni og niður í Skúla
Guðjónsson (ekki dr. Skúla Guð-
'ónsson í Kaupmannahöfn). En
ójafnt er lofinu skift. Af þessum
156 línum fær sr. Sigurður Ein-
arsson 71 línu einn (eða 87 línur,
ef 16 línur um . Jónas Jónsson
frá Efstabæ eru taldar með). —
Auk þess er lofið um menn þessa
mjög misjafnt að gæðum, hita og
krafti. Um Halldór Kiljan, Þór-
berg', Kristinn Andrjesson og Jó-
hannes úr Kötlum virðist hrósinu
allsæmilega í hóf stilt. Aftur virð-
ist oss fullmikið gert úr Skúla
þessum Guðjónssyni (liann kvað
vera úr kjördæmi Tryggva Þór-
hallssonar), því að umgetin grein
hans í Iðunni er leiðinleg og bragð
laus, stirðlega skrifaður þvætting-
nr. Það er hugsanagrautur síra
Gunnars Benediktssonar upphitað-
ur, en þó varla meir en hálfvolg-
ur. En þó kastar tólfunum, þeg-
ar kemur að því sem sagt er um
Sigurð Einarsson. Sá hluti ritdóms
ins er um hann fjallar, er meira
en ritdómur. Þar er um að ræða
gagngerða lýsingu á þessum
glæsta rithöfundi, Ijóðskáldi, fje-
lagsfræðingi, listfræðingi, uppeld-
isfræðingi, stjórnmálaforingja og
hver veit hvað, sem vjer eigum
þar sem S. E. er. Hann hofir
barist og berst enn við nesjamanna
lýð landsins- Hann hefir frá 1929
lagt fram hið merkilegasta sem
hjer hefir birst í blöðum, tíma-
ritum og útvarpi. Enginn hefir
túlkað mannfjelagshreyfingar eins
glögt og skilmerlcilega og hann.
Hann hefir stofnað nýjan skálda-
skóla, beygt yngri skáldin inn á
brautir mannfjelaganna og mætti
því kallast „skáldasveigir“ (ekki
skáldaspillir'). Hann er „tvímæla-
laust fjölhæfasti og glæsilegasti
i'itgerðahöfundur og sennilega
langmálsnjallasti ræðumaður og
fyrirlesari, sem nú er uppi í
landinu.“
Þannig segist þá Tómasi Jóns-
syni frá. Það virðist augljóst, að
hann þekkir S. E. prýðilega, og er
þakkarvert að fá slíka umsögn frá
kunnugum manni. Þessar 71+16
linur, sem beint eða óbeint fjalla
um S. E. eru ritaðar af óviðjafn-
anlegum bita og krafti, og má
S. E. vera hreyltinn af því að
eiga slíkan málsvara. Tómas gæti
eigi flutt sitt eigið mál betur en
hann flytur hjer Sigurðar. Trúi
jeg ekki öðru en að S. E. þyki
svo vænt um Tómas Jónsson, sem
væri hann skilgetinn sonur lians
cða samborinn bróðir.
Þegar litið er á ritgerð Tóm-
asar í heild sinni, verður eigi bet-
ur sjeð en að aðaltilgangur henn-
ar sje að lofa S. E. Það afskamt-
aða lirós sem hrýtur þar á aðra
bræður fians 'í trúnni, er eins og
gefið í skyn í greininni á einum
stað, aða^ega framkomið til þess
að ekki sje með öllu fram hjá
þeim gengið — og máske líka
til þess að grímuklæða ögn áður-
nefndan megintilgang ritdóms
þessa. Því að það virðist líkt um
Tómas Jónsson þennan og hann
segir um Jónas Jónsson frá Efsta-
bæ, að hann „virðist ekki allur
þar sem hann er sjeður.“
Og nú að lokum fáein orð um
höfundinn, Tómas Jónsson sjálfan.
Vjer höfum í huganum leitað að
Tómasi þessum meðal þeirra
manna sem vjer þekkjum með því
nafni, en ekki fundið hann. Tómas
Jónsson lögfræðingur kvað t. d.
neita því þverlega, að hann sje
höfundur ritdóms þessa; kveðst
hafa öðrum hlutum að sinna. Enn
fremur höfum vjer sannfrjett, að
Tómas Jónsson kjötkaupmaður
hafi annað að starfa nú í slátur-
tiðinni en að rita um bókmentir.
Niðurstaðan gf rannsókn vorri
hefir orðið sú, að Tómas þessi
Jónsson heiti eitth-vað annað í
kirkjubókunum. Vjer höfum því
reynt að ráða af stílnum og mál-
bragðinu eitthvað um nafn og ætt
erni þessa manns, og varð niður-
staðan í sem fæstum orðum þessi:
Tómas Jónsson og Jónas Jónsson
frá Efstabæ eru skilgetnir bræð-
ur, og hafa báðir eins og sagt var
um Gyðinga Aþenu forðum, stokk-
ið hervæddir út úr hausi föður
síns. Nafn föðursins nefnum vjer
ekki. Oss er nóg ef ritstjóri Ið-
unnar og Einar ábyrgðarmaður
Alþýðublaðsins þekkja það. — En
þess erum vjer fullvissir, að hve
nær sem að Sigurði Einarssyni
þrengir, munu þeir báðir fúsir að
veita honum brautargengi, bræð-
urnir Jónas Jónsson frá Estabæ
og Tómas Jónsson, jafn fúsir, sem
að .veita sjálfum sjer.
Með kveðju til bræðranna og
föður þeirra.
Jón Tómasson.
Frá Færeyjnm.
Ávextir liafa sprottið vel í Fær-
eyjum 5 sumar og búist við að
uppskera muni verða með mesta
móti.
Grasspretta var líka góð, en
sumarið í ár afar óþurkasamt.
Fiskafli við eyjarnar hefir verið
með allra minsta móti og muna
elstu menn ekki annað eins afla-
leysissumar.
í Vestmanna voru milli 600 og
700 smáhveli rekin á land, og var
það mikil björg.
Sauðfje er með vænna móti. en
verð á kjöti lágt.
(Eftir ,Tingakrossur‘).
-----•*<*>*»__...
Gamlir reikningar. í Ur í Litlu-
Asíu hafa fundist reikningar frá
slátrara, sem eru nokkur þúsund
ára gamlir. Árangurslaust hafði,
á sínum tíma, verið reynt að fá
þá borgaða.
Islenskar
kartöflnr
10 aura V2 kg.
Isl. rófur 10 aura y2 kg’.
ísl. rabarbari 30 aura y2 kg.
Wersl. finar Eyjólfssonar.
Týsgötu 1. Sími 3586.
Veítíð því
athyglt
hve fægingin er
björt og ending-
argóð úr
Fjallkontí-
fægtlegtntim.
Samanburður
æskilegur um
þetta.
H.f. Efnagerð Reykjavíkur.
Tll söln
nýtísku þvottahúsvjelar, með tæki-
færisverði, hvort heldur allar sem
heild, eða sjerstakár vjelar. Upp-
lýsinga^- gefur.
Jónas H. Jónsson.
Hafnarstræti 15. Sími 3327.
Nflar fslenskar
kartöflnr
á aðeins 20 aura kílóið. Kartöflur
útlendar á 20 aura kílóið. Islensk-
ar gulrófur á 30 aura kílóið. Af-
bragðs pressaður saltfiskur á 40
aura kílóið. Allar matvörur mjög
ódýrar í
Versl. Biörninn.
Bergstaðastræti 35. Sími 4091.
Dppboð.
Þriðjudagfinn 5. september
verður selt á uppboði ýmsir
munir, svo sem tvær kýr,
búsáhöld margs konar, jiak-
járn, timbur o. fl.
Uppboðið byrjar í Lyng-
holti í Garðahreppi klukkan
1 e. m. o£ heldur áfram í
Móakoti í sama hreppi, síð-
ari hluta daffsins.
G.jaldfrestur langur.
Lyng'holti 28. ág. 1933.
Einar Sigurðsson.
Barna-
rámstæði
nýkomin.
JbvuUdmjflwaMm