Morgunblaðið - 31.05.1934, Blaðsíða 2
2
MORGUNBLAÐIÐ
■
JHorgtraMa&ið
Otgef.: H.f. Árrakur, Reykjavfk.
Rltstjörar: Jón KJartanason,
Valtýr Stefánason.
Rltstjörn og afgrelBala:
AusturstreEvtl 8. — P*ml 1800.
Auglýstngastjört: E. Hafberg.
Auglýslngaskrtfstofa:
AusturstrseCt 17. — Sísjl 8700.
Helmaalaaar:
Jön KJartansson nr. 8742.
Valtýr Stefánsson nr. 4220.
Árnt 6ta sr. 8046.
E/. Hafberg nr. 8770.
Áskrtftagjaló:
Innanlantla kr. 2.00 á nsánufti.
Dtanlands kr. 2.60 á mánuBl
1 lausasölu 10 aaira eintaklö.
20 anra ateB Lsabök.
Fortíð og framtíð
Það er öllttm kjósendum lands
ins ljóst, að helstu málin við
þessar kosning-ar eru fjármálin.
Blaðaumræður rauðu flokkanna
bera það með sjer, að það eru
fjármálin, sem Hriflungar og
aðrir sósíalistar eru hræddir
'við.
Þó má vel vera. að enn sjeu
það allmargír á landi hjer, sem
enn hafa eíkki skilið það til fulls,
að isjálfstæði þjóðarinnar í fram
tíðinni veltur aiveg á því, hvern-
ig tekst með fjáímálástjórn
iandsins næstu árin.
Saga rauðliðanna undanfarin
ár sannar ^etta.
Meðan Hrifíustjórn var hjer
við völd, eyddi hún 16 miljónum
sem í ríkissjéðinn voru greiddar
umfram áætiun, og tók jafn-
framt 14 miliónir að láni.
Þetta viðurkenna Hriflungar,
enda tala tölur Landsreikning-
anna sínu máli um það.
Það fóru 30 miljónir gegnum
hendur Hriflustjórnar á 3—4 ár-
um, umfraœ áætluð gjöld. Þetta
var aukagetan, sem þessir menn
fengu til umráða.
Þeir munú hafa ætlað að láta
verkaummerkin sjást í landinu.
Þeir ætluðu að nota talsvert af
þessu fje, þannig, að það kæmi
að varanlegu gagni. Eða þannig
hafa þeir talað.
En hver er árangurinn ? Hvar
sjást verksu-mmei kin ? Hvernig
var fjeau varið?
: Standa sveátirnar betur að
vígi nú ea 1987?
Því svára feændur. Hafa þeir
hagnast » ’jpeissum árum?
Hefir fjjeð farið til viðreisnar
sjávarútvegi?
Hváð sýnist milliþinganefnd-
inni í sjávarútvegismálum?
Hefir skóiamáium þjóðarinn-
ar fleygt fram? Hefir alþýða
manna fengið hagnýtari ment-
un? Sýnist mönnum bændaskól-
arnir hafa Mómgast? — Hefir
kommánísminin í barnaskólunum
borið 'heillaríka ávexti?
Hvaia ’fyrirtæki, hvaða til-
tæki Hrifiunga hefir komið þjóð
inni að varanlegu gagiii í lífsbar-
áttynni næstu árin?
Þegar mál það er krufið til
mergjár, keænur hinn sorglegi
sannféíkur í Ijés, að meginupp-
hæð hinna 3Ö miljóna, hefir ver-
ið sóað 1 fii'fetda vitleysu, en at-
vinnuvegir landsmanna standa
fjevana á heiljarþröm eftir blóð-
tökuría.
Hvar stendur íislenska þjóðin,
ef hún á a@ fá aðra eins blóð-
töku á ný ?
Hvað híðtir hennar þá, annað
en þrælso-k eúlendra skulda?
Alþýð usambandið,
bensinið ogi Hjeðinn.
Jón Baldvins§on opn-
ar glldruna, og Hjeð-
inn gengur í hana.
Fiestum hefir frá öndverðu Jón Baldvinsson ljet Alþýðusam-
verið ljóst, að deila Alþýðusam- bandið krefjast þess að Olíuversl-
handsins við ríkisstjórnina, hlant un íslands hætti að selja ríkis-
að enda með skelfingu fyrir Al- sjóði bensín, þá vissi Jón áreiðan-
þýðusambandið, svo óvenju leg'a það, sem allir kunnugir vita,
heimskulega sem til hennar var að barátta milli Jmgsjójna og
stofnað. hagsmuna Hjeðins lilaut að enda
Jón Baldvinsson er einn af með sigri buddunnar. Hinn ófyrir-
þeim, sem óraði fyrir að svo myndi leitni Dagsbriúnarformaður er eins
fara, og mun því hafa verið rag- og barn í höndum olíuhringsins.
ur að hefjast handa, en orðið I vissunni Um það, lagði þessi
undan að láta, fyrir frekju Hjeð- gamli refskákmaður buddu olíu-
ins og' offorsi. Hefir Jóni ekki kongsins á borð Dagsbrúnarfor-
þótt sigurvænlegt að stöðva verk- mannsins og sagði skák og mát.
legar framkvæmdir á Snæfells- Og' mát var það. Olíuversiun Hjeð-
nesi, svona rjett fyrir kosning- ins þurfti ekki langan umhugsun-
arnar, sem von er, svo mjög sem arfrest.
öllum almenningi er umhugað Hjeðinn heldur áfram bensín-
um, að fyrirhugaðar umbætur sölunni til. ríkisstjórnarinnar, eins
komist í framkyæmd og jafn þurf- og ekkert hafi í skorist og hefir
andi eins og margur verkamaður- með því svarað Alþýðusamband-
inn er fyrir atvinnuna. inú, að krafa þess, um að selja
Það er eðlilegt að Jóni Bald- ekki ríkisstjórninni hensín sje
viti'ss.yni, ,-sáhni að bogna fyrir helber vitleysa og verði virt aíÞ
ííjöðni; ekki síst eftir að tilraunir vettugi og að engu höfð.
Hjeðin.s til að róa forystuna und- Það er nú náttúrlega leiðinlegt
ai' Jóni eru komnar á allra vit- fyrir Hjeðinn Valdimarsson að
orð, og hvort sem það er altítt eða þurfa að sýna Dagsbrúnarmönn-
einsdæmi, ]iá er augljóst að í 'um, svona rjétt fyrir kosningarn-
BfvopnunarrððstelnaB.
Lilvinoff kcmur fram
með oýfa tillögu.
London, 29. maí FÚ.
Þess liefir verið beðið með nokk-
Ræða Sir Simons.
Genf, 30. maí. FB.
urri eftirvæntingu, að Litvinoff | Á fundi aðalnefndar afvopnuu-
itæki til máls á fundi afvopnnnar- j arráðstefnunnar í dag, hjelt Sir
í’áðstefnunnar í ltvöld, en tillaga ;,John Simon, utanríkismálaráð-
sú, er hann bar fram, kom öllumjherra Bretlands,' yfirlitsr'æðu um
á óvart. íþað, sem gerst hefir í afvopnun-
Litvinoff lagði til, að ráðstefn-
an yrði gerð að fa.stri friðarnefnd.
armálunum að undanförnu. Lagðí
hann til, að réðstefnan ljeti hefja
]>etta skiftið, liefir Jón liugsað
Hjeðni þeygjandi þörfina, og bið-
ið lags að komast í gott færi. Og
]>ótt Jón sje enginn víkingur, þá
er hann hyggnari maður en Hjeð-
inn og' refskák þurfa skussar ekki
að þreyta við Jón.
Ekki þekkir sá er þetta ritar
til neinnar hlítar, hvérsu þeir Jón
og Hjeðinn ljeku framan af tafli.
Mótleikinn þekkja allir. Þegar
ar, að þó að hann láti lierralega
við þá, er hann samt ekki annað
en þjónn erlends auðvalds- En að
þessu hlaut nú að koma. Hitt
ætti svo að vera öllnm gleðiefni,
að óhætt aetti að vera að treysta
því, að úr þessu felli Alþýðusam-
jöa-jidið niður frekari tilrauhir
til að svifta hundruð fátækra
manna atvinnu.
Með því yrði hún ekki búin að ; undirbúning að því, að semja upp-
vera, þegar samkomulag kynni að jkast að afvopnunarsamþykt, sem
nást' um afvopnun, heldur lijeldi ifæli í sjer m. a. bann við notkun
hún áfram að starfa, hvort sem , eiturgastegunda. í hernaði, ákvæði
slíkt samkomulag næðist á þeim;um birtingu allra útgjalda til
grundvelli sem nú er fyrir hendi, hernaða og að skipuð yrði föst
eður ekki. Tilgangur ráðstefnunn- j afvopnunarmálanefnd. Sir John
ar væri í insta eðli sínn sá, að.kvað horfur á, að unt yrði að ná
koma í veg fyrir styrjaldir, og jsamkomulagi og ekkert skifti
það væri áframhaldandi starf, því meira máli nú, en að samkomulag
altaf gæti orðið um nýjar stríðs- næðist.
hættur að ræða. Verkefni ráðstefn-
unnar ætti því að vera, að
trygg'ja öryggi þjöðanna gegn
árásum, vera á verði um stríðs-
hættur á hverjum tíma, og ltoma
í veg fyrir, að styrjaldir hlytust
af. Litvinoff sagðist álíta, að slík
friðarnefnd ræki sig ekki á Þjóða-
bandalagið, en myndi hinsvegar
verða til þess, að leysa þetta sjer-
staka verkefni af hendi á heppi-
legastan hátt.
Barthou talar.
Barthou talaði næstur, fyrir
Frakklands hönd. og á.sakaði Þjóð-
verja um, að þeim væri að kenna,
að samkomulag hefði ekki þegar
náðst. Hann kvaðst því samþykk-
nr, að tilraunum til að ná sam-
komulagi væri haldið áfram, því
að enn væri von um, að það gæti
tekist.
Hljómleikar í Iðnó.
Hljómsveit Beykjavíkur.
f
Sveinn Ólafsson
trjesmiður,
Pcrgilegir menn.
Það má með sanhi segja, að’í
ritstjórnarklíku Alþýðublaðsins
eru þægilegir menn.
Ekki þarf annað en koma ör-
iítið við kaun þeirra, til þess að
þeir skrifi alveg það, sem óskað
er eftir.
Um daginn hirtist lijer í hlað-
irm smógrein um Stauning forsæt-
Rússar skjóta aftur
á japanskt skip.
Það vekur miklar æsingar
í Japan.
* i
London, 29. maí FU.
Frjett frá Tokio herrnir, að rúss-
neskir hermenn í vígi einu við
Amurá, hafi skotið aftur á jap-
anskt skip, sem var á leið upp
isráðherra. Var greinin skrifuð í
behn tilgangi að fá einlivern Al-;eftir flÍóthul’ (en f]íót l^tta er á
landamærum Síberíu
Man-
pýðublaðspennann til að gera JdllUrtIUcCI u"> oiucuu og
rj, • „ chufiu). Enginn beið hana, en
samanburð a stjorn Staunmgs og i ’ b ’
flokks íafv]fc Þetta hefir vakið miklar
. jæsingar í Japan, ekkí síst þar sem
málið út af samskonar viðburði
íslensku
stefnn hinna
bræðra hans.
Þessi samanburður kom í A1
, U1 .v- nj.,,, fyrir skömmu, ér enn óútkljáð.
þyðublaðmu mjog fljotlega, til J f J
mikillar ánægju fyrir andstæð-
inga blaðsins.
Á sunnudaginn var, var að því
vikið hjer, að ritstjóri Alþýðu-
blaðsins semdi sjálfur allmikið
af frjettaskeytum þeim. er hann
gæfi út sem erlend einkaskeyti til
blaðsins.
i
Tveim dögum seinna kom hin
pantaða viðurkenning frá rit-
sfjóranum, þar sefn hann segir
frá, að altaf eitthvað, en mismun-
andi mikið, af því, er hann hirti
•sem „símfregnir“ sje „heimilis-
iðnaður“ lians sjálfs.
Þægilegir metin Alþýðublaðs-
mennirnir.
LRP., 30. maí FÚ.
Talið er í fregn frá Harhin, að
alvarlegar afleiðingar í alþjóða-
málum geti orðið að þeim atburði,
sem áður hefir verið sagt frá, að
Sovjet-hermenn hafi skotið á skip
frá Manclmkuoí á Amuránni. Tals- færi, eftir Ph. E. Bacli (son Joh.
Uerkföllin
í Banöaríkjunm.
Síðustu tónleikar „Hljómsveitar
Reykjavíkur“, fóru fram í „Iðnó“,
síðastliðinn sunnudag. Er þar með Baldursgötu 31, andaðist í gær
lokið miklu starfi hljómsveitar- eftir langvarandi vanheilsu.
innar á þessum vetri. Auk þriggja Þessa heiðursmanns verður nánar
tónleika, sem hún hefir haldið, getið hjer í blaðinu.
var hiin frumkvöðull að því, að . . .
„Meyjarskemman“ var sýnd hjer, ■
og hefir hljómsveitin leikið 29 j
sinnum við flutning hennar.
Aðalhlutverkið var í þetta sinn
hin svokallaða Rínar-symphonía
Schumanns. í henni dregur tón- Herlið haft til taks í Ohio,
skáidið upp myndir af íífinu við til að bæla niður óspektir
Rín. Hinn undursamlegi f jórði j ------
kafli þessa verks er t. d. saminn ; Yerkföllin breiðast Út.
eftir að Schumanín hafði verið við- j . -------
staddur, þá er erkihiskupinn í
Köln var hafinn til kardínála, og
minnir kaflinn mjög á hið milda
gotneska meistarftverli, Kölnar-
dómkirkjuna. Symphonian er
víða erfið viðfang's, en meðferð
hennar tókst þó vontim framar.
Allvíða kom þó í ljós, að æfingar
hafa verið af skornum skamti, því
samtök voru ekki allskostar góð
með köflum. Bestur heildarsvipur
var .yfir „Scherzo“-inu, en einnig
síðasti kafiinn var víða ágætur,
og get jeg ekki stilt mig um að
geta Valdhornanna, sem nutu sín
þar prýðilega.
Symphonía fyrjr strokhljóð-
verðar æsingar eru út af þessu
þar eystra, og er sag't, að þessi
skótliríð Rússa á Manchokuoskip
hafi verið endurtekin í dag.
Stjór'narvöld í Moskva gefa þá
skýringu á þessu, að Rússar hafi
einungis skotið á skipin aðvörun-
arsltotum, vegna þess, að skipin
hafi siglt of nærri rússnesku landi.
■<mt
Seb. Bach) Arar vel flutt, en best
af öllu Ijek hljómsveitin forleik-
inn að „Ipliigenia in Aulis“, eftir
Gluck, og var hún leikin með
þeirri festu og öryggi, sem hæfir
]>essu verki.
Dr. Franz Mixa, stjórnaði
hljómsveitinni vel og smekklega
að vanda-
Páll tsólfsson.
London, 29. maí FÚ.
Ríkisstjórnin í Ohio hefir skip-
að herliði að vera til taks, ef á
þurfi * að halda, í sambandi viS
verkföllin þar í ríkinu. Verk-
fallið í Toledo stendur enn yfir,
og nú eru bílstjórar leigubifreiða
í Cleveland búnir að gera verk-
fa.ll.
En verkföll eru inðar í Banda-
ríkjunum um þessar mundir.
Hafnarverkamenn hafa g'ert verk-
fall í San Fransico, San Diego og
NewOrleans, og húist. er við verk-
föllum á hverri stundu í baðm-
ullariðnaðinuití og gúmmífram-
leiðslu.
Herafla Bandarikja
á að auka að tniklum mun.
London, 29. maí FÚ.
Hermálaráðherra Bandaríkjanna
liefir farið fram á það við þingið,
að fastur heráfli Bandaríkjanna
sje aukinn, úr 130 þúsundum
hermanna upp í 179 þúsundír.