Morgunblaðið - 31.05.1934, Blaðsíða 3

3
MORGUNBLÁÐIÐ
E-LISTI er lisli Sjálfstæðismanna.
lúnaðsrtislaiið og Tryggv
1 18. töhiblaði „Pramsóknar“,
.'5 þ. m. er grein frá Tryg'gva Þór-
liallssyni, sem hann kallar leið-
rjettingu. Er á greinínni að skilja,
.að hún sje fyrst og fremst. skrifnð
af því jeg' er formaður í búnaðar-
sambandi. Þess vegna dugi eigi
..að þegja. En aðal atriði greinar-
iinnar er það, að jeg ha.fi farið
rangt með, að Tryggvi hafi talið
nauðsynlegt eða æskilegt, að all-
Tir fjelagsskapur bænda og þar
með Búnaðarfjelag íslands væri
pólitískur.Það er svo, að Tryg'g'vi
■■ei svo oft búinn að komast í mót-
sögn við- sjálfan sig á síðasta
missir, að litlu munar, þó ein
bætist við, og undrar mig því
• ekkert á henni. En hjer er eigi að
ræða um misskilning frá minni
hálfu og því síður „annað verra“.
í „Pramsókn“ 30. des. s. 1. skrif
ai Tryggvi um „fjelagsskap
bændanna" og verður sú grein
með engii móti skilin á annan veg'
en þann, að allur fjelagsskapur
bændanna sje ófullnægjandi af því
!hann sje ekki „pólitískur". Þetta
sama gengur sem rauður þráður
gegn um ýms önnur skrif þessa
manns og* annara flokksbræðra
hans síðan, Þeir hamra sí og æ á
því, að allir bændur verði að vera
í einum og sama floklci stjettar-
: flokki, af því f jelagsskapur þeirra
: sje ófullnægjandi ella, Munu allir
sæmilegá1 greindir menn sjá að ef
þessu væri fylgt, þá er búnaðar-
fjelagsskapurinn um leið fjelags-
skapur eins og sama stjórnmála-
flokks livað sem líður skoðun-
um bænda á stjórnmálastefnum og
afstöðu til alþjóðar mála,
Annars er margt, sem bendir
til, að hjer hafi eigi átt og eigi
jafnvel ékki, að lenda við orðin
ein og má í því sambandi benda á
nokkur atriði, sem þó munu senni-
lega betur rædd síðar á öðrum
vettvangi.
1. Skrifstofa Bændaflokksins og
afgreiðsla Pramsóknar er í húsi
Búnaðarfjelags íslands. Yerður
að telja það miðstöð þeirrar póli-
tísku starfsemi sem flökkurinn
rekur. Mundi t. d. Sjálfstæðis-
flokknum naumast hafa g'efist svo
greiður aðgangur að því liús-
næði, þó á liefði þurft að halda
og hægt hefði verið.
2. I grein í ,,Pramsókn‘‘ 24.
febrúar er Tryggvi að monta af
því, að drjúgur meirihluti af full-
trúum Búnaðarþings sjeu komnir
í Bændaflokkinn. Má af ummælun
umráða, að eigi sje lengur nein
hætta á ferðum, þó einhverju sje
lofað til framdráttar Bænda-
flokknúm á kostnað B. f.
3. Afstaðan til sumra starfs-
manna Búnaðarfjelagsins virðisí
íýtthvað hafa breyst við tilveru
Bændaflokksins, og mun síðar
’korna betur í ljós hvað veldur.
j 4. Á Landsfundi bænda í mars-
ináfiuði s. 1., sem Bændaflokkur-
inn mun hafa safnað liði að, kom
jfram svohljóðandi tillaga: Laiids
íundur bænda í Reykjavík 1934
ákveður að stofnað verði lands-
samband íslenskra bænda er vinni
að því að grundvalla og skipu-
Harðvifug barálta.
Oliukaiipmaðuriiin Hjeð-
Inn Valdimarsson tekur i
lurgfnn á nafna sínum
Dagsbrúnarformanninum •
B. P. hefir yfirhöndina.
Alþýðusamband íslands, (Hjeðinn Valdimarsson & Co.) hefir
■sent Otíuverslun íslands tilkynmngu um það að stöðva skuli afgeiðslu
á bensíni til ríkisins. Olíukaupmaðurinn, Hjeðinn Valdimarsson hefir
iekið aBóþyrmilega á slíku tilitæki Dagsbrúnárformannsins, eins og
unéSfyJgjandi teíkning sýnir.
leggja hagsmnnamál þeirra er
landbúnað stunda, en þar sem
hann álít.ur, að því verði ekki náð
nema með stjórnmálalegum sam-
tökum ,felur hann Bændaflokkn-
um meðferð þessara mála, enda
sje nú þegar kosin miðstjórn fyrir
flokkinn og starfsskrá hans sam-
in“.
Tillaga þessi 'var tekin aftur
þegar sýnt þótti að hún liefði litl-
um vinsældum að fagna og önnur
samin og borin upp, sem stefndi í
sömu átt en var loðnari og hæg'-
ai'i til blekkinga. Þó fell sú eftir
harða rimmu. Báðar inunu liafa
verið runnar frá forkólfum Bænda-
flok ksins og síst í óþökk formanns
bans, þ. e. formanns B. í.
Oi'ðin að grundvalla og skipu-
leggja hagsmunamál eru mjög
bændaflokksleg, en eftir því sem
næst verður komist, er við það
átt að þessu landssambandi sje
ætlað með pólitískuni hætti að
styðja vaxandi þekkingu á und-
irstöðu landbúnaðarins og- tryggja
liagsmuni landbúnaðarmanna eft-
ir því sem frekast eru föng til.
Nú vita það allir menn, sem
nokkuð þekkja til fjelagsmála, að
þetta er verkefni og tilgangur
bunaðarsambandanna og' Búnaðar-
fjelags íslands. Þeir sem telja að
tta sje eigi hægt- að framkvæma
nema með stjórnmálalegum sam-
tökum ættu ef þeir vildu vera í
samræmi við sjálfa sig að ráð-
leggja bændum að legg'ja niður
allan búnaðarf jelagsskap og
stofna stjettaflokk í staðiiin.
En jeg held að íslenskum land-
búnaði væi'i Ijollara, að öllum
búnaðarfjelagsskap í landinu neð-
an frá og upp úr væri haldið full-
komlega utan við- pólitískar flokka
þrætur og að hann Iiafi forustu-
menn, sem ekki leggja stund á
það, að binda alt. fjelagslíf í póli-
tískar viðjar, sjálfum sjer til bags-
bóta.
Það er meiri von að þeirri nauð-
syn verði betur sint. hjer eftir en
bing'að til, að atvinnufjelagsskap-
iu' bænda, búnaðarfjelagsskapur-
inn taki föstum og heilbrigðum
tökum á þeim þýðingarmiklu verk
efnum, að koma liag'.smunamáluin
landbúnaðarins í rjett horf og
gera atvinnureksturinn jiannig, að
ungt og uppvaxandi fólk laðist að
en fælist eltki frá.
Akri, 22. maí 1934.
Jón Pálmason.
Hallgrímskirkja.
Fyrii' hönd Landsnefndarinnar
vil jeg þakka einkar lilýlegai
grein í Reykjavíkurbrjefi blaðs
yðár, 27. þ. m. seni og alla fyrri
vinsemd í garð Hallgrímskirkju-
málsins. Vil jeg til viðbótar biðja
yður, hr. ritstjóri, að veita örfáum
línum rúm í blaðinu út af sama
efni .
Þess skal þá fyrst geta, að
bryg'gjan í Saurbæ et- eltki búin.
Það er nýbyrjað á bryggjugerð-
inni, en benni verður áueiðanlega
lokið fyrir liátíðina í sumar.
Verður bryggjan góð en mjög
ódýr, því Saurbæjarsöfnuður hef-
ir í þessu bryggjumáli sýnt svo
einstæðan myndarskap. Því svo
að segja hvert heimili liefir gefið
mörg dag-sverk í þetta mannvirki.
Þá má ekki minnast á velg'engni
þessa máls, án þess. um leið að
•segja hverju það er að þakka. En
oað er hinu framúrskarandi góða
fólki sem skipar Hallgrímsnefnd-
irnar, svo að segja í öllum sókn-
um landsius. Og því til viðbótar,
hvernig allur þorri fólks hvar sem
er á landinu tekur starfi nefnd-
anna og styður þær fúslega til
skjótrar úrlausnar þessa máls,
sem búið er að sofa alt of lengi,
oegar atliugað er hve ákaflega er
auðvelt að leysa það á þennan
hátt: Að samhugur fylgi. Og allir
leggi saman.
Það eru mörg þess dæmi, að
livert einasta mannsbarn í sókn,
hafi látið eitthvað af liendi rakna
til þessa máls. Það væri óskandi,
að þessi óvenjulega samstilling
þjóðarinnar að einn niarki, benti
til þess, að henni væri að fara
fram á því sviði, að standa sam-
einuð en ekki sundruð, um hvert
það mál ,sem til góðs má leiða,
hvort sem það snertir hana alla
eða eitthvert einstakt barn henn-
ai. Þá hefir henni þokað fram á
leið.
Akranesi, 29. maí 1934.
Ól. B- Bjömsson.
Togo látinn.
London, 30. maí. Pt}.
í dag syrgja Japanar Tógo
flotaforingja, sem dó í nótt Sém
leið. Keisarinn hefir leyft, að
jarðarför Togos fari fram á síkis-
kostnað, og með konunglegfi víð-
höfn, 5. júní n. 'k. Þetta er mik-
ill heiður, því að í allri sögu Jap-
ana hafa einungis 9 ókonungborn-
ir menn verið bornir til hinstu
hvíldar á þennan hátt. Japanski
flotinn hefir fengið samúðarskeyti
úr öllum álfum heimsins.
Þjóðverjar
fá greiðslufresi
á skuldum sínum við útlönd.
London, 29. maí FIT.
Sknldamálaráðstefnunni, sem
staðið liefir yfir undanfarnar vik-
ur í Berlín, lank í dag, og varð
endirinn sá, að Þýskalandi var
veittur 6 mánaða greiðslufrestur.
Rfkisbankastjórnin ætiár a’ð gef a
út sltýrslu um málið næstu daga.
5keytasenöingar.
Pyrir nokkrum árum flýði gjald
keri einn í Duisburg, sem orðið
liafði sjóðþurð lijá, ásamt, konu
sinni til Mannlieims. Þar voru þau
bæði handtekin. Þó var konan
látin laus skömmu síðar.
Þegar farið var að rannsaka
málið, kom það í Ijós, að eittlivað
frjettasamband hlyti að vera milli
mannsins og konunnar. Fyrst í
stað bar þeim alls ekki saman, en
síðar varð framburður þeirra sam-
liljóða- Nánar gætur voru hafðar
á konunni. Þegar liún talaði við
mann sinn var það ávalt í viður-
vist lögregluþjóna, og ekkert
virtist grunsamlegt við þau sam-
töl.
En einn góðan veðnrdag fór einn
fulltrúinn að taka eftir klæða-
burði konunnar. Hún var altaf í
marglitri blúsu. En munstrið
breyttist með hverjum degi. Var
það eintóm strik og punktar. Kom
]>að nú upp úr kafinu að konan
hafði áður fyr verið símritari.
Hafði hún nú skrifað á blúsuna
sína það, sem hún vildi láta mann-
inn segja. Meðan þau þóttust
vera að tala saman, la.s hann „sím-
skeytin“.
En árangurinn varð sá, að þau
voru hæði dæmd til hegningUr.
5tríðsskulöamálin
Roosevelt frestar boðskap.
sínum til þingsins.
London, 29. maí PÚ.
Bviist hefir verið við, að Roose-
velt myndi senda þinginu boð-
skap sinn um stríðsskuldamálin í
dag, en hann hefir ekki gért það,
og er nú álitið, að þáð muni drag-
ast að minsta kosti til föstudags.
Dagbók.
VeðriS í gær: Fyrir suðvestan
og vestan land er lægðarsvæði
sem þokast til norðurs og veldur
SA- og S-átt hjer á landi ásamt
mikilli rigpingu á S- og V-landi.
I dag hefir rignt mest 32 mm. í
Hveradölum og þar næst 17 mm. í
Stykkishólmi. Hiti er 8—9 st. á
S- og' V-landi en 11—13 st. víða
á N- og A-landi. Veðurhæð er við-
ast. 3—5 vindstig. Vindur mun
verða S-SV-lægur hjer á landi
næsta sólarhring með skúi'um • á
S- og V-landi.
Veðurútlit í Rvík í dag: SV-
kaldi. Skúfir en bjart á milli.
Happdrætti Háskólans. Prestnr
til endurnýjunar háppdrættis-
miða 4. flokks er til o. júní í
Reykjavík og' Hafnárfirði.
Trúlofun sína liafa opinberað
ungfrú Svava Ottó og garðyrkju-
maður Brik Godskesen, Blómvang
Mosfellssveit.
Næturvörður verður í nótt í
lng'ólfs Apóteki og Laugavegs
Apóteki.
Mæðrastyrksnefndin hefir far-
ið frani á þaö við bæjarráð, að
sjer verði véitt, tiltekin fjántpp-
hæð til úthlntunav. Var'það felt á
fundi bæjarráðsins 18. maí áð
sinna þeírri málaleitan.
Friðþjófur Thorsteinsson kom
hingað með Botníu í gær. Hann
hefir verið vestanhafs í 12 ár,
vestui- á Kyrrahafsströnd síðnsíu
8 árin. Knattspyrnufjelagið Pram
liefir ráðið Priðþjóf sem kennara
sinn í knattspyrnu í sumar.
Framboðsfundir í Snæfellssýsht
verða sem hjer segir: 10. júní að
Arnarstapa. 11. júní Hofgörðum
í Staðarsveit, 12. júní Páskrúðar-
bakka, 13. júní Grund í Kolbein-
staðabreppi, 15. júní Olafsvík,
16. jiiní Sandi, 17. júní Brimils-
völlum, 18. júní Grund í Eyrar-.
sveit, 19. júní Skildi i Helgafells-
sveit, 20. júní Stykkishólmi og
21. júní að Dröngum á Skógar-
strönd-