Morgunblaðið - 07.01.1936, Qupperneq 6

*
0
i 3 Mf .V

_
MORGUNBLAÐIÐ
Stjórnin og sjerleyfin.
Frámhald af bls. 8.
hefði óskað eftir, að raimsakað
jrði hvort eða að hve miklu
Jeyíti sjerleyfishafar kynnu að
hafa tekið þátt í bílstjóraverk-
faílinu. Kvaðst þóst- og síma-
málastjóri hafa fengið skýrslur
■jerleyfishafa um stöðvanir, er
þeir urðu fyrir vegna verkfalls-
ins.
Ekki veit blaðið, hvað vakir
fyrir atvinnumálaráðherrá, að
fara nú að fyrirskipa slíka
rannsókn. Varla er ráðherrann
«vo illa að sjer, að hann ekki
▼iti, að tafir og hindranir sjer-
leyfishafa meðan verkfallið
•tóð, stöfuðu eingöngu af mátt-
leysi og úrræðaleysi ríkisstjóm-
arinnar sjálfrar. Svo aum var
ríkisstjórnin, að hún gat ekki
einu sinni trygt lögreglubílum
frjálsa umferð á vegunum.
Heyrst hefir, að ríkisstjórnin
íetli sjer að reyna að koma
fram hefndum gegn einhverj-
um 'sjerleyfishöfum, og þess
vegna sje þessari rannsókn af
stað komið. En manni virðist
öll afstaða ríkisstjórnarinnar
og framkoma í þessu verkfallí
vera þannig, að best væri fyrir
haha að fá verkfallið hið fyrsta
ghafið í gleymskunnar brunn.
Vjelstjóranámskeið Fiskideild-
ar Vestfjarða. Villa hafði slæð t
inn í frásögnina af þessu nám-
skeiði hjer í blaðinu á dögunum,
Námskeiðið stóð frá 15. okt. og
lauk 30. desembe'r; 24 nemendur
stóðust prófið. Hæstu einkunn
hlaut Guðmundur Guðmundsson
frá Hnífsdal. Kennari á námskeið-
inu var Hörður Ólafsson.
Roosevelt verður að
borya brúsann!
Hæsfarjetfardómnr
uin landbúnaðar-
lögg|öfina.
London, 6. jan. FÚ.
I_T ÆSTIR JETTUR
Bandaríkjanna hef-
ir í dag með dómi felt
úr gildi fyrirmæli við-
reisnarráðsins um að-
stoð við landbúnaðinn.
Þau fyrirmæli gerðu
ráð fyrir að taka skyldi
tiltekið gjald af seldum
landbúnaðarafurðum og
verja sjóði þeim, er
þannig myndaðist, til
þess að bæta bændum
upp þær takmarkanir
sem gerðar eru á sáð-
fleti þeim, sem hverjum
bónda er heimilt að
rækta.
Þetta hefir þau áhrif, að ef á
að bæta bændum upp það tjón
sem þeir bíða við takmörkun
sáðflatarins, þá verður að gera
það af almennum tekjum ríkis-
01
Fólk flýr þorpin vegna vatnsílóðs
0£
• líli'ú bí
lUHÍIT^i
-trgzM.
iDÓbz
I Frakklandi.
London, 6. jan. FÚ.
Mikil vatnsflóð hafa orðið í Frakklandi und-
anfarna daga.
Vatnselgurinn fer vaxandi og'tjón hefir orðið
mikið í næstum öllum hjeruðum Frakklands.
Merkilegt kenslutæki.
Upplileypt líkan
af lilufa Suð-
Vesturlands.
Fólk flýr unnvörpum úr þorp-
um, sem Hggja við ár.
-’jv'í Til dæmis um vatnselg-
■■gbsinn er þess getið að smá-
áin Risle hafi skolað burtu
mörg hundruð vínfangaám-
um. Ennfremur hefir margt
kvikf jár druknað.
Vatnsborð í Signu hefir hækk
að um 3 fet síðastliðinn sólar- f fyrra, vakti ungur hagleiks-
hring og eru menn nú hræddir maður, Axel Helgason, á sjer at-
um að vatnið komist í neðan- hygli með því að gera upphleypt
jarðarjárnbrautargöng í borg- líkan af íslandi. Líkan þetta var
inni. Er borgarstjómin nú að um tíma til sýnis í glugga Brauns-
gera ýmsar ráðstafanir sem lík- verslunar og þótti gert af miklum
legar þykja til þess, að geta hagleik. Þessi nýstárlega tegund
komið í veg fyrir tjón af völd- landfræðikenslutækja þótti mjög
um vatnsflóðs.

Stærsta þrettánda-
brenna í Reykjavík.
löiisnv ■ -
IJtu 4000 manns horfðu á hina
stórfeldu Þrettándabrennu, sem
knattspymufjelagið „Fram“ gekst
fyrir á íþróttavellinum í gær-
kvöldi.
ilj . V
Var mál manna að stærri Þrett-
ándabrenna hefði ekki sjest fyr
hjer > bæ nje' á öllu landinu.
Þrettándahátíð „Fram‘ ‘ hófst
með því að Lúðrasveitin Svanur
ljek á Austurvelli kl. 8,15. Safn-
aðist þangað múgur manns, sem
síðan fylgdist með suður á íþrótta
völL
Klukkan 9 var kveikt í hinum
mikl_a kesti, sem hlaðinn hafði
verið.
Iðnaðarmannakórinn og „Svan-
ur“ Skemtu með söng og hljóð-
færaslætti. Pjetur Jónsson óperu-
söngvari var álfakonungur og
söng mikinu, 30 álfar dönsuðu og
sungu. Fagrir flugeldar þeystust
með hvin í loft upp og hreiddu
þar úr sjer í öllum regnbogans
litum, stjömum og allskyns „fí-
gúrum“.
„Litli“ og „Stóri“ vöktu mik-
inn fögnuð með skrípalátum sín-
um hjá eldri sem yngri.
Veður var hið ákjósanlegasta í
alla staði.
íns.
f gær fór híll frá Borgarnesi yf-
ir Bröttubrekku að Ljárskógum.
Bíllinn var frá Bifreiðast"oð Borg-
arness. Bílstjóri var Halldór Magn-
ússoh. Var hann 4 tíma milli bæja
og þurfti lítið að moka. Me'stur
var snjórinn niður undir bygð að
sunnan, en mjög lítill á fjallinu.
Þrír farþegar voru í hílnum frá
Borgarnesi, en níu verða úr Döl-
um suður. Töluverðir kuldar hafa
gengið undanfarið og ísalög kom-
ip á Hvammsfjörð og Gilsfjörð. Á
laugardag komu tveir menn frá
Bjartiareyjum í Breiðafirði til
Salthólmsvíkur og hafa þeir ekki
komist heim aftur sökum íss.
(F.Ú.).
hentug og var Axel fenginn til að
gera slík líkön fyrir nokkra skóla.
i í gær komst blaðamaður frá
Morgunhlaðinu að því að Axel
hefir ekki legið á liði sínu, því
niður í söngstofu Miðbæjarharna-
skólans er nýtt verk eftir hann,
sama efnis.
Þetta nýja líkan er af hluta af
Suð-Vesturlandi, frá Hafnarfjarð-
arhrauni og hluta af He'nglinum,
vestur á Mýrar og norður undir
Ok. Líkanið er gert í hlutfallinu
1:50,000 og er 1,32x1,26 metrar
að stærð. Br það gert af sama
hagleik og hin fyrri líkön Axels
og hæðarhlutföll öll rjett. Á því
sjást bæirnir Reykjavík, Hafnar-
fjörður, Akranés og Borgarne's og
er eftirtektarvert, hve nákvæmt
alt er, t. d. hafnargarðurinn í
Reykjavík. Ár, vötn og sjór eru
sýnd með blánm lit, láglendi með
grænum, fjöll með dökkum og
jöklar með hvítum lit. Er á mjöcr
einfaldan hátt og í fljótu bragði
hægt að átta sig á landinu.
Akel Helgason var staddur í Mið
bæjarhamaskólanum í gær þegar
frjettaritari Morgunhlaðsins kom
þangað og spurðum vjer hann
hvort hann ætlaði að gera slík
líkön af ölltt landinu.
— Já, hugmjmd mín eV það,
svaraði hann. En það er erfitt
verk og seinunnið. Þetta, sem þjer
nú sjáið, er ekki nema 1/25 hluti
saf öllu landinu, ef það er tekið
í sama hlutfalli. Og til þess að
gefa dálitla hugmynd um hve
t. d. Vatnajökull er stór hluti
af landinu, þá Inundi hann í sama
hlutfalli og þetta líkan er, ná yfir
svæði, sem er 3 metrar á lengd og
1,80 metrar á breidd.
Bækur Kristilegs Bókmentafje-
lags eru komnar út. Þær eru
jþrjár: Árbók 1935 með almanaki
fyrir 1936 (þetta er f jórði árgang-
ur Árbókarinnar); Nína, skáld-
Isaga eftir Elísaheth Be'skov,
þýdd af Magneu Þorkelsdóttur og
Sigurbirni Einarssyni; Kristur og
þjáningar mannanna, E. Stanley
Joues, þýdd af síra Gunnari Áraa-
syni á Æsustöðum. Bækurnar era
prentaðar í prentsmiðjunni Aeta
og prentsmiðju Jóns Helgasonar.
</'.* „íSÍI.'j Á' iitA.í
\
Þríðjudaginii 7. jan. 1936.
Umferðin I bænum.
Lagfæring á gatnaskipun.
Umferðin í bænum er farin að
valda megnum óþægindum og
leiðindum, að ógleymdum hinum
sívaxandi slysum, sem af henni
stafa. — Mjög lítið er þó hirt um
að koma þessu í haganlegra form,
sem þó væri auðgert. Sú ráðstof-
un, sem gerð var fyrir nokkrum
árum, að leyfa aðeins að aka í
eina átt eftir Hverfisgötu og
Laugavegi, var sjálfsögð og hefir
líka gefist vel og eflaust vamað
mörgum slysum. En jafnsjálfsagt
er líka að draga úr umferðinni á
öðrum götum bæjarins þar sem
hún veldur mestum óþægindum.
Hvaða vit er í því að nota hið
þrönga Lækjartorg sem umferð-
armiðstöð og bílstæði fyrir allan
bæinn? — Og hvaða nauðsyn er
að nota aðalumferðargötu gang-
andi fólks, Austurstræti, sem að-
alakhraut fyrir bíla, þar sem
jafnauðvelt og hetra er að aka
aðrar götur. Auðvitað er ekkert
vit í þessu, enginn óskar einu sinni
að hafa þetta svona — Þetta er
bara venjulegt íslenskt stjórnleysi
og vanræksla. Hjer er það einmitt
að skipulagið á við, þar sem allir
í raun og veru óska þess og þar
sem það skerðir ekki nein sjálf-
sögð rjettindi manna. Það vekur
engan ýfrið í bænum þó að um-
ferðinni sje dreift um þær götur
þar sem hún veldur minstum ó-
þægindum. Einnig mundi enginn
finna hlut sinn ske'rtan, þó að
ökuhraðans væri stranglegar gætt
innanbæjar. Það eru ekki margar
ferðirv sem mundu lengjast meira
en um hálfa mínútu við það að
ekið væri á leyfilegri ferð. Þessi
tilhneiging til að aka hratt innan-
bæjar er hreint óskiljanleg. Hvað
liggur á? — Að melm græði tíma
á því að aka hratt í langferðum
er aftur á móti augljóst.
Þessi tilhögun að hafa eina um-
ferðamiðstöð í bænum, er mjög
hæpin, enda ekki tíðkanleg í er-
lendnm borgum. En á meðan það
þykir haganlegt, þá er augljóst að
sú stöð getur ekki vefið á Lækjar
torgi, enda hefir Hafnarfjarðar-
bílunnm nú verið úthygt þaðan.
Aft.nr er Austurvöllur miklu het-
ur lagaður til slíkra hluta, enda
sýnist bæjartorgið eiga að vera
þar og hvergi annarsstaðar. Sú
skrítna íhaldssemi er þó enn ríkj-
andi hjá fjölda bæjarbúa, að vilja
endilega hafa þarna grasvöll, sem
enginn fær að koma inn á. En aug-
ljóst er, að völlurinn verður gerð-
ur að torgi fyr eða síðar, og þá
ekki skiljanlegt hvað unnið er
við að tefja að svo verði. Byrja
mætti á því að þrengja völlin um
svo sem götuhreidd á alla ve'gu.
Mundi þar vinnast mikið pláss, en
allstór grasblettur yrði samt
umhverfis standmynd Jóns Sig-
urðssonar. — Það myndi koma
meira jafnvægi á umferðina í hæn
um ef aðalmiðstöðin væri á Austur
velli. Ekki væri þá nauðsynlegt að
láta strætisvagnana, sem nú ganga
langleiðina vestur og austur eftir
hænum koma við á Austurvelli,
eðlile'gast er líka að sami vagninn
gangi alla þá leið.
í Sambandi við umferðamálið
verður líka að taka götuskipun-
iná í miðbænum til meðferðar og
ryðja úr vegi ýmsum hindrunum.
Eigiplega er nú kominn tími til
að gera gagngerðar breytingar 4
mörgum e'lstu götunum og koma
þeim í eðlilegra samband við aðr-
ar umférðarleiðir bæjarins.
Sú YÍðhára að þetta sje of dýrfc,
hljómar einkennilega í hæ, Hem
hefir éfni á áð þenja sig út enda-
laust og leggja dýrar götur í ú*-
hvérfum í stað' þess að byggja
sig upp inn á við eftir me'gní.
Sá tími sýnist kominn að nú verðl
að gera gagngérða stefnuhreytingö
í hyggingarpólitík hæjarins, fara
að1 leggja áherslu á að nota befc-
ur byggingarplássið innanhæjar
um leið og götunum er breylt í
það horf sem haganlegast er fyrir
umferðina og að öðru leyti sam-
boðið bæ, setn ekki er lengor
fiskiþorp heldnr höfuðborg I
menningarlandi. — Það verður
að kveða niður fyrir fult og al*
þennan kostnaðardraug í sam-
bandi við lagfæringu gámla hæj-
arins og fullkomnari nýtingu
hyggingarlóðanna. Það er út-
þenslustefnan sem er dýrust í
bráð og í lengd, því að hún gerir
alt viðhald svo geysilega dýrt,
auk annara örðugleika sem hún
skapar.
H.
Frá Sauðárkróki hefir hvera
dag, sem veður hefir leyft, verið
leitað að bátnum Nirði, er fórst S
ofviðrinu 14. des. Það er ætlan
manna að hann hafi sokkið á
höfninni, eða mjög nálægt henni.
Á það benda meðal annars þeir
hlutir, sém úr honum ráku.
Frú Kristín Snjólfsdóttir.
Fædd 10. febrúar 1874.
Dáin 18. september 1934.
Æ, elsku mamma sofðu sælt
með sigurbros á vörum,
því nú er alt þitt bölið hætt
og betri skift á kjörum.
En minning þín er himin heið
svo hjartanlega sæl og greið
svo mild og mjúk í svörum.
Það er svo margt að minnast frá
þeim mildu bernsku dögum,
er sat jeg móður minni hjá
sem morgunblóm í högum,
og vafin kærleiksörmum í
var unaðs bjart og stundin hlý
að hlýða hennar sögum.
Þú geymdir sól og sumar yl
í sinni þínu bjarta,
þú áttir barnsins blíðu til
þau blóm sem fegurst skarta.
Þú varst sem hetja öll þín ár,
sem ætíð brostir gegnum tár
með gott ag göfugt hjaida.