Morgunblaðið - 26.06.1937, Qupperneq 5

<Lau£ardagiir 26. júní 1937.
Ú««ref.I H.l. Arvakuí, R«;kj»vlt
atltatjðrari Jfin KJurt an**ot> >« ValtjT St*f4n**o* (körr*?Jkrm*Bur).
>* Au*rlý*Ln*;ari Árni Óla.
autatjöm, n(lfil*(ai o* »t«ml*la» A.o*tur*trait> I Itatl ltOO.
l>krtttar(J>lti kr. 100 * aaánufil.
I '«ia»Miiat*i 1B itim *tnt»írl« — lí aura ly**b«k
100%
Alaugardagiim var,
fyrir kosuingarnar,
málgagn Framsóknarflokksins
'Siglufirði nijög skorinorð tilmæli
til allra andstæðinga Sjálfstæðis-
manna að fylkja sjer undir merki
Framsóknai- við þessar kosningar.
Yar heitið á alla vinsíriflokka-
menn, að bregðast ekki liinum
;fyrri þinginönnum kjördæmisins
:á neyðarstund þeirri, sem stæði
fyrir dyrum.
í áskorun þessari benti blaðið
■:á það, að samanlögð atkvæði Garð
-ars Þors'teinssonar og Stefáns í
Fagraskógi við kosningafnar 1934
voru fleiri en atkvæði þau, sem
Einar Arnasón fjekk. Þessvegna,
sagði blaðið, ríður á, að menn
‘fylki sjer við þessar kosningar
undir merki Framsóknarflokks-
iins.
Þó þáð væri vitað og margsann
.að, m. a. með þráföldum yfirlýs-
ingum kontinúnista, að samstarf
var niSli Framsóknar, Alþýðu-
flokksitis »og kommftnista við' þess-
ar kosningar, og beinir samning-
ar hefðu mn það verið gerðir,
.reyndi Franisókn í lengst-n lög að
dylja það. að makk þetta hefði
. átt sjer stað.
Þangáð til rjett síðasta daginn.
Þá sprakk blaðran nofður á Siglu-
firði. Þá gekst Framsóknarflokk-
>urinn oþitibeflega við samfvlking
vvinstri flökkanna,
*
En er iirslitatölur kosninganna
urðu beyrnm kunnar, ’þurfti elcki
framar vitnanna >við. Samstarf
bafði verið tnilli þessara flokka,
• eins og dænim sanna. Eftir at-
íkvæðatöhim flokkanna við kosn-
ingarnac 1934 að dæma, og eftir
því, sem vitað er um fylgi Al-
þýðu- og Kommftnistaflokksins í
ýmsum kjördæmum,' ef það alveg
víst, að . einir 7—9 þingmenn
iFramsóknafflokksins eru beinlín-
is komriir á þing fyrir liðveislu
isósíalista og kommúnista.
Og nú kemur hin dæmafáa
..„prúðmenska“ Framsóknar fram
:í því, hvernig þeir sltýra frá
fþessu i Tímadagblaðinu í gær.
;Nu er hann éiginlega borfinn
ftr þeim grátkökkurinn, sem þjteir
gengu með fyrir kosningarnar.
Nft er ekki talað um annað en
_,,Stórsigur“ og geysilega aukningu
flokksitis frá síðustn kosningum.
5En bandamentt þeirra, sem
ípffruðu þeim blóði sínu, þeir fá
■ékki vægan dóm. í kosningafrjett
um þeirra reyna þeir að setja
þetta fram sein líðilegast, og sýna
‘fram á, hve fylgi þeirra banda-
■mannanna hafi minkað.
í Mýrasýslu hefir, segja þeir,
'kommúnistum fækkað úr 40 í 8,
seða um 80%. I Snæfellsnessýslu
hefir sósíalistum fæltkað um 108,
-eða 32,7%. 1 Dalasýslu hefir sósí-
.alistum fækkað um 51,4%. í
Strandasýslu hefir sósíalistum
fækkað um 71,4%, en kommftnist-
um tint 85,7%. í Skagafirði hefir
sósíalistum fækkað um 97,1%, en
kommúnistum um 100%!
Svona segja þeir frá þessu.
En öll þessi fækkun er ekkert
annað en sú liðveisla, sem bolsa-
flokkarnir veittu Framsókn. I
Skagáfirði ltafa kommúnistai’nir
allir kosið Framsókn og sósíalist-
arnir rjett að segja allir.
Svona er þá aukning Framsókn-
ar fengin, þessi aukning, sem þeir
eru að monta af.
Nft er bann horfinn ftr þeim
vælutónninn frá Siglufirði. Nú
geta þeir þjónað öllu sínu dóna-
eðli, sínunt ,.100%“ lubbabætti,
með því að gotta sjer yfir tapi
þeirra floklta, sem sköpuðu þeim
liðsaukann á Alþingi.
Það er ekki þessa blaðs hlut-
verk að taka upp þykkju fyrir
sósa og komma, en í dónaskap og
lubbahætti hefir Framsóknarflokk
urinn hjer komist fram úr hverju
meti!
Það er hreinræktað vanþakk-
læti. — 100% lubbamenska, eins
og bæfir þeim fiokki.
Borgarastyrjöldin,
Utyfir landamæri Alþýðu-
flokksins beyi’ist gnýr og
þórdunur þetta daga. Ráðamenn
flokksins og foringjar, þeir sem
heinta eru hjer í Reykjavík, hafa
setið á fnndum og ráðstefnum og
borið, bvorir aðra þungum sökum.
Hafa þar verið pústrar og hrind-
ingar, að svo miklu leyti, sem
slíkt má verða með orðum einum,
og ltafa menn fallið sárir, þó eigi
óvígir enn.
Liðssveit ein innan flokksius
hefir lagt útí orrahríð við Hjeðinn
Vaklimarsson, stallara lians Finn-
boga Rút og þá deild flokksins,
er næst þeim stendur. Hafa þess-
ir menn haldið því fram, að of-
stopavald Iljeðins innan flokks-
ins, saurblaðamenska Rvits og
þeirra fjelaga bafi valdið hinu
mikla fráhvarfi frá flokknum.
8>ato var þrengt að Hjeðni hjer
um kvöldið, að hann hótaði að
leggja á flótta úr flokknum, ef
á.rásum á liann linti ekki, og liann
fengi þar frið. \
Sveit Hjeðins snýr aftur á móti
andúð sinni og fjandskap gegn
Stefáni Jóh. Stefánssyni, llaraldi
Guðmundssyni og þeim, sem dag-
farsprúðari eru. Segja þessir meini
að ófarir flokksins stafi af tilláts-
semi þeirra við Tímamenn, og
muni daður’ þeirra við Tímadótið
draga Alþýðuflokkinn lengra og
lengra tit í fylgisleysi og pólitísk-
an ófarnað.
Enn heyrist gnýr í þeim lier-
bftðum.
daginn
birti
R
jíORGUNBLADIÐ
5
EYÐING REFA.
pftir að Guðmundur heit-
*“• inn Jónsson í Háamúla
hafði útrýmt refum hjer í
sýslu, með frábærrí jiraut-
seigju, sjerstakri skotfimi
og alveg óvenjule.8,um hæfi-
leikum að herma eftir dýrum
og ^inna þau þannig; í skot-
færi og loks með rjúpnáeitr-
unum á Þórsmörk og víðar,
varð en^’ra refa vart hjer
um 20 ára skeið.
Komust Rangæingar því í stóra
þakkarskuld við Guðm. heitinn
fyrir þetta, en sem þeir fundu
varla fyr en önnur plága gagn-
vart sauðfjenu kom upp, setn var
lungna- og iðraormarnir og fje
fór ýmist að hrynja niður eða
verða gagnslaftsir vesalingar, þrátt
fyrir óvenjulega fóðureyðslu. Svo
fóru að kotna meðolin frá Dungal,
sem gerðu strax mikinn árangur
og nú þegar nálega eða alveg eru
búin að útrýma þessum kvillum.
Sömuleiðis bráðapestarbóluefni
Dungals, sem að mestu ltefir út-
rýmt bráðapestinni og mundi al-
veg gera, ef lömbin væru bólusett
strax fyrsta vorið. Allir kinda-
eigendur eru stórlega þakklátir
prófessor Dungal fyrir alt þetta.
*
Þess má geta að danska bólu-
efnið hafði gert talsverða bót, en
ekki nærri til jafns við Itið fyr-
nefnda. En svo þegar þessar plág-
ur eru að byrja að yfirvinnast,
þá koma refirnir aftur eins og
„skrattinn úr sauðarleggnurii“ og
léggjast á fje mánna, einkum
unglömbin og hafa á ýmsum bæj-
um farið um og yfir 20 unglömþ
á ári beint í refina, auk annara
vanbalda, nú 3—4 síðustu árin.
Þetta þola fátækir bændur ekki
og lendir þetta oft á sömu mönn-
unum, ár eftir ár, en auk þess fer
mikið af löníbum frá tnörgum, og
þar að auki einstaka fullorðin
kind, ýmist alveg eða verða aum-
ingjar. Auk þess verða viðkom-
andi hreppar fyrir miklum títlát-
um í þessu sambandi, sent ýmist
kemur frarn í of háum útsvörum
eða fjárskilum bændanna eða þá
heinum aukaíeitum. Þannig fór 1
dagur (ltjá mörgum sólarhring-
uriiin) í leit nú í vor ltjá alt að
40 mönnum á Rangárvöllum og'
varð árangurslaus, að öðrú en því,
að menn fengu fulla vissu fyrir
því, að nokkur greiti væru í hinu
leitaða lendi eða á næstunni. Varð
því að gera endur- eða eftirleitir
ýmist á kostnað hreppsins eða
einstaklinga og fundust þá þrjú
greni, sem að mestu liafa unuist.
Hinsvegar þó vitað, að enn eru
ófundin gi'eni, enda liverfa lömb
ennþá.
En þó að slík fyrirhöfu og
kostnaður verði viðhöfð framveg-
is, þá verður þetta sífeldur f.ylgi-
fiskur fjáreigenda ef ekki verður
annað aðgert, en að leita að grenj-
um á vorin og vinna. þau eftir
því sem hepni og aðstaða vilja
vera láta.
Oft hepnast ekki að vinna nema
annað dýrið við, hvert greni oíí
ekki ósjaldan sleppa bæði dýrin,
en aðeins yrðlingarnir nást, og
þegar þar við hætist, sem fullvíst
Eftir Bjðrn Guðmundsson
á Rauðnefsstöðum.
er, að aldrei finnast öll greni á
sama vori, og þegar vitað er, að
4—8 yrðlingar koma úr liverju
greni, þá þnrfa ekki mörg grem
(sem ekki finnast), ásamt þeim
dýrttm sem sleppa, til þess að við-
balda álitlegum stofni. Dýrin virð-
ast dreifa sjer svo viturlega niður
á þeiin ystu slóðum sem sauðfje
er á, að vorlagi, að óvíst er hvort
betur bepnast, að setja niður ný-
býlin, svo lífvænlegt verði á þeim.
Ennfremur er athyglisvert, að þó
að sumir hreppar leggi fram fje
og fyrirhöfn í þessu skyni, þá
stoðar það lítið, þegar nálægir
hreppar, eða máske heil hjeruð,
hafast lítið eða ekkert að. Slíkir
hreppar ala því upp ógrynni refa,
sem dreifast víðsvegar um og sem
aðrir verða svo að búa við í fjár-
drápi og alskonar erfiðleikum og
útlátum á margan veg.
Það er því sýnt, að þessi aðferð
til útrýmingar refum er svo sein-
leg og ófullnægjandi, þrátt fyrir
ókvæða kostnað, að óviðunandi er.
*
Eftir góðri reynslu Guðmundar
beitins í Háamúla, ineð rjúpna-
eitranir, tóku Rangvellingar uppá
því í fyrrahaust, að eitra rjúpur.
Nokkrú eftir að þessi eitrun fór
fram, sáust engin refaför nm lang-
an tíma, en þegar fór að líða á
veturinn, þá fyltist alt af forutn
aftur.
í haust er leið var þessi rjúpna-
eitrun endurtekin lijer með enn
meiri krafti. Afleiðingar þær sömu
í Vetur hvað förin snerti, enda í
fyrra, og þó sjerstaklega í vor,
fundust allmörg dauð dýr af eitr-
inu, og er það þó tilviljun að
finna dauðu dýrin, því það fer
lítið fvrir þeim, auk þess sem
dýrin fara í holur, vötn, og geta
einnig komist nokkuð langa leið,
samanber hunda sem ná í eitur
og drepast. Það er því fullvíst, að
þessi dýr setn koma síðari hluta
vetrar hjer á slóðir, koma frá
uppeldisstofnunum þeirra,, sem
ekkert aðhafast og sem ala upp
ógrynni dýra, að vísiv óviljandi,
en þó af kæruleysi og þursaskap.
Ymsir vilja ekki þessar eitranir,
því að þær sjeu ómannúðlegar og
kvalafnllar. Óvíst er þó, að dýr,
serii drepast af eitri, kveljist meira
en kind sem drepst úr bráðafári.
Tíminn líklega miklu styttri. Hefi
jeg sjeð liund drepast af litlu eitri
á rúmum klukkutíma frá því hann
át eitrið. Virtist. hann ekki kvelj-
sst mjög mikið, heldur að eitrið
verkaði í áttina sem svæfing.
Jeg hefi, ásamt nokkrmn mönn-
um, sjeð t. d. tvö uuglömb (reynd-
ar fleiri nú í vor), sem vöru þann-
ig til reika, að nefið og alt upp
að augum smurið, með smágötum,
sem blóð seytlaði út unt og auk
þess var tungan klipt upp við
kok, þó svo, að hún hjekk sainan
á örlitlu hafti úr öðrum tungu-
jaðrinum og hjekk þannig út úr
öðru mumivikinu. Lömbin bæði-
nákvæmlega eius útleikin og var
annað tórandi og stóð í litlum
læk. Greni fanst þar skaint frá.
— Þeir sem sjá slíka sjón fyllast
svo óþægilegum hrolli, að þeir
telja engan dauðdaga of illan
handa þeim dýrum sem þannig
fara að.
Það þarf því á næsta Alþingi
að lögskipa rjúpnaeitranir um alt
land og ganga stranglega eftir að
þeim lögum vrði hlýtt. Með þeim
hætti mætti útrýma refum á landi
hjer á 2—3 árum. Aðferð Þor-
steins Björnssonar í Selsundi, með
tilhögun eitrana, mundi reynast
best, en þá einnig best að hann
skýrði frá henni sjálfur.
Rauðnefsstöðum, 16. júní 1937.
Björn Guðmundsson.
Barnaverndarfundir.
Um þessar mundir er verið aö
halda almennan fund barna-
verndar starfsmanna danskra.
Er það í 23. sinn, sem Danir
halda slíkan fund. — Sækja
þessa fundi mörg hundi'uð
manna, og þykja þeir bæði upp
byggilegir og skemtilegir.
í gær barst mjer símskeyti
er svo hljóðar í íslenskri þýð-
ingu:
„Danskir barnaverndarvinir,
samankomnir á fund á Nyborg
Strand, senda hjartanlega
kveðju til íslenskra barnavernd-
ara.
Aage Bojesen“.
Bojesen þessi er góðkunnur
barnalæknir og áhugamaður
hinn mesti um alt það, er börn-
um má til velfarnaðar verða.
Norrænn fundur, ætlaður
starfsfólki við smábarnahæli og
kennurum þeirra, yerður hald-
inn 3.—10. ágúst í sumar í
æskulýðsskólanum Viken við
vatnið Mjösa, 3 stunda járn-
brautarferð frá Osló.
Kunnur barnasálfræðingur,
prófessor Hildegard Hetzer frá
B.erlín, flytur þar ein 6 erindi,
auk ýmsra annara sjerfræð-
inga. Kvikmyndir, leikfanga-
sýningar, og ferðalög til upp-
eldisstofnana eru ætluð fund-
armönnum — og hlutast til um
að kostnaður verði ekki mikill.
Þrír slíkir norrænir fundir
hafa áður verið haldnir í Kaup
mannahöfn, Helsingfors og Sig-
túnum.
íslendingum er boðin þátt-
taka, en verða þá að tilkynna
hana sem allra fyrst til: Norsk
forening for smábarnspedago-
ger, Riddervoldsgate 9, Oslo.
S. Á. Gíslason.
Hótel Akureyri. Morgunblaðið
hefir verið beðið að geta þess, að
Hótel Akureyri er rekið áfram
með líku fyrirkommagi og áður
var, af ekkju og dóttur Jóns
Guðmundssonar.