Morgunblaðið - 26.02.1938, Page 3

Uugardagur 26. febr. 1938.
MORGUN BLAÐIÐ
3
S. i. F. gengst
fyrir stórfeldri
atvinnubót
Húsþurkar salt-
fisk í stórum stíl
íyiorgunblaðið heyrði í
gær orðróm um
frað, að Sölusamband ísl.
fiskfraínleiðenda hefði
Sort all-mikla sölu á
fiski til Spánar.
Til þess að fá vitneskju um
hvað hæft væri í þessu, sneri
blaðið sjer til Ólafs Proppé
framkvæmdastjóra og hann
skýrði þannig frá:
U Stjórn S. 1. F. ákvað nýlega
hefja nú þegar húsþurkun
a saltfiski og hefir í því skyni
kert samning við flestar þær
Vei*kunarstöðvar, er þurkhús
eiga. Er ætlunin, að verkað
Verði þannig um 10 þús.
skippund af saltfiski.
Hefir stjórn S. I. F. fulla
v°n um sölu á þessu magni, en
r«ðst þó frekar í þessar fram-
kvaamdir til þess að örfs, út-
^erðina og auka atvinnuna í
landi.
Má gera ráð fyrir, segir Ól-
afur Proppé að lokum, að
^umkvæmd þessi veiti aukin
Vnmulaun sem nemi hundruðum
^sunda króna.
Sogslínan bilaði
í gærkvöldi
Bærinn var rafmagnslaus í gær-
kvöldi um 12 mínútur vegna
kess að bilun varð á Sogslínunni.
Ekki var búið að mæla út eða
llma þann stað þar sem línan
ilaði, en líklegt er að það sje
og um dagirin, er línan bil-
aði.
kafmagnsstöðin við Elliðaár var
Sett í gang- svo fljótt sem hægt
v®r að koma því í kring.
Skki mun rafmagnsleysið í gær
ía valdið neinum truflnnum á
Sa,T|komulífinu í bænum. Bilunin
um kl. 10, eða um það leyti
ein hlje er á sýningum í kvik-
^ udahúsunum og leikhúsinu.
M
verð
NlEMÖLLER: BIJIST
VIÐ VÆGUM DÓMI.
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær F.Ú.
áli dr. Niemöllers, þýska
prestsins, er nú að
r?r°a lokið. Alment er gert
fyHr að hann fái vægan
fr0rtl‘ ákæruvaldið hefir fallið
a mörgum hinum veigamestu
8^Urn á hann.
ullyrf er að Niemöller
efjist uppreisnar fyrir um-
Þýskra blaða, sem kallað
a hann landráðamann.
fcíkisskip. Esj
esi k|
a var á Blöndu-
• 6 síðd. í gær.
Mfólkiirhækkiiixiii
neytendum í vil!
Togaranjósnir
Aðalsteinn Páls-
son sýknaður
í Hæstarjetti
Hæstirjettur hefir nýlega
kveðið upp dóm í máli
vaidstjórnarinnar gegn Aðal-
steini Pálssyni skipstjóra á tog-
aranum Belgaum, en hann var
kærður fyrir að hafa gefið upp-
iýsingar um varðskipin. Var
Aðalsteinn sýknaður.
Aðalsteinn var kærður fyrir
að hafa sent dulskeyti frá
skipi sínu til togara, með upp-
iýsingum um ferðir varðskip-
anna. Höfðu skipstjórinn og
loftskeytamaðurinn á togaran-
um „Venus“ sem báðir hafa
verið dæmdir fyrir slíkar
skeytasendingar borið það fyr-
ir rjetti, að þeir hefðu feng-
ið slík skeyti frá Aðalsteini.
Hinsvegar gátu þeir ekki lagt
fram neinar sannanir fyrir
þessu og aðrar sannanir
ekki fyrir hendi, en Aðalsteinn
neitaði þeirra framburði, og
jeit Hæstirjettur því svo á, að
ekki væri sannað, að Aðal-
steinn hefði sent slík skeyti
Einnig var tíminn, sem tiltek-
inn var svo óákveðinn, að brot-
ið gat verið fyrnt. Sýknaði því
Hæstirjettur Aðalstein af á-
kæru valdstjórnarinnar af á-
kæru valdstjórnarinnar og ljet
málskostnað greiðast af al-
mannafje.
í undirrjetti var Aðalsteinn
dæmdur í 6000 kr. sekt.
Páll Zóph.
Neyslan í hámarki
i bænum!
Igær var í efri deild nokkuð rætt um
þingsályktunartillögu um verðlag á
mjólk, sem Brynjólfur Bjarnason flytur.
Tillagan er svohljóðandi:
Efri deild Alþingis ályktar að skora á ríkisstjórnina:
1. Að hlutast til um, að verð á neyslumjólk í Reykjavík og
Hafnarfirði verði aftur lækkað niður í sama verð og mjólkin
var seld fyrir áður en hún hækkaði í ve'rði 13. febr. þ. á.
2. Að láta fara fram rannsókn á því, hvernig tiltækilegt
myndi að lækka framleiðslukostnað mjólkur í umhverfi og nær-
sveitum Reykjavíkur, og hvaða tegund framleiðslu hentar best
á þessu svæði.
3. Að láta fara fram athugun á því, hvaða leiðir myndu
heppilegastar til að auka mjókurneyslu í Reykjavík.
c Guðrún Lárusdóttir vill bæta við fjórða liðnum, svohljóð-
andi: ,,Að láta athuga möguleika á flokkun neyslumjólkur og
fjölgun mjólkurtegunda á markaðnum“.
ENDURFUNDUR
GRÆNLANDS OG NÚ-
VERANDI STJÓRN.
Ifyrsta fyrirlestri þeim, er
Sigurður Sigurðsson fyrv.
búnaðarmálastjóri flutti um
daginn um Grænland, skýrði
hann frá landkostum þar og frá
rannsóknum sem gerðar hafa
verið á hinum fornu Græn-
landsbygðum íslendinga. Rakti
hann þar m. a. skoðanir þær,
sem fram hafa komið um enda-
lok íslendinga þar vestra; sagði
hann m. a. frá því, að sumir
teldu líklegt, að hinn norræni
kynstofn hafi aldrei oi'ðið þar
aldauða, heldur hafi síðustu
leifar hinna kynbornu Islend-
inga blandast Eskimóum.
Á morgun flytur Sigurður
annað erindi í Nýja Bíó um
endurfund Grænlands og ný-
lendustjórn Dana þar. Sýnir
hann margar skuggamyndir
máli sínu til skýringar. Fyrir-
lesturinn byrjar kl. U/ú.
Kristján Hannesson læknir frá
Viborg fer heimleiðis með Dronn-
ing Alexandrine á mánudaginn
kemur.
Þegar Br. B. hafði mælt fyr-
ir tillögunni tók Páll Zophóní-
asson til máls og var ræða
hans að venju þrungin hans
venjulega vísdómi og speki.
P. Z. kvaðst ekki skilja
hvernig ætti að koma fram 1.
lið tillögunnar, þar sem lögum
samkvæmt það heyrði undir
sjerstaka nefnd, en ekki ríkis-
stjórnina, að ákveða verðlag á
mjólk. P. Z. kvaðst sjálfur vera
formaður verðlagsnefndarinnar
og hann kvaðst ekki vilja vinna
lengur að opinberum málum, ef
hann mætti ekki sjálfur ráða
sínum gerðum!
Þessu næst flutti P. Z. heil-
an fyrirlestur um þann mikla
áróður og háværu kröfur, sem
hann hefði orðið fyrir hjá
Sjálfstæðisbændum í Reykja-
vík og nágrenni, um hækkun
mjólkurinnar. P. Z. kvaðst hafa
orðið til neyddur að rannsaka
þetta mál, og sú rannsókn
var ekki neitt flaustursverk, að
sögn P. Z. sjálfs. Meira að
segja tók hann allar kýrnar á
verðlagssvæðinu og rannsak-
aði nákvæmlega! Niðurstaðan
varð sú, að allur tilkostnaður
hafði hækkað allverulega og
þá gat Páll ekki annað en orð-
ið við kröfu Sjálfstæðisbænd-
anna hjer í nágrenni Reykja-
víkur. Hann kvaðst þó ekki
hafa hækkað mjólkina eins og
þurft hefði. „Og jeg fullyrði“,
sagði Páll, „að mjólkurhœkk-
unin öll er gerð neytendum í
vil“!
Páll gleymdi alveg að skýra
þinginu frá því, hvað mikið af
verðhækkun mjólkurinnar kæmi
í hlut Sjálfstæðisbændanna
hjer í nágrenninu, sem hann
þóttist altaf hafa verið að vinna
fyrir.
Ekki hafði Páll tvú á, að
auka mætú mjólkurneysiuna
neitt að ráði frá því sem nú er.
Reynslan í öðrum löndum
sýndi, að þegar neyslan væri
orðin Yi Htri á mann, væri erfitt
eða ómögulegt að komast þar
yfir. Manni skildist á Páli, að
neysla hjer væri búin að ná
þessu marki.
Þá upplýsti Páll, að neyslan
hefði ekkert minkað hjer við
verðhækkun mjólkurinnar á
dögunum. En skyldi ekki ein-
mitt þetta benda til þess, að
mjólkurneyslan sje hjer í lág-
marki en ekki hámarki?
Er Páll hafði lokið einni
merkilegu ræðu, var umræð-
unni frestað og málið tekið út
af dagskrá.
Rrúðkaup. í dag verða gefin
saman í hjónaband af síra Hálfdani
Helgásyni að Mosfelli ungfrii
Hulda Nordahl og Páll Halldórs-
son kennari. Heimili bríiðhjón-
anna verður að Leifsgötu 10.
Færeyingar
kaupa 3 togara
Ætla að reisa síldar-
verksmiðju i Þórshofn
Færeyingar eru nú í þann veg-
inn að kaupa 3 togara í Eng-
landi, og er einn þeirra þegar
kominn til Thorshavn. Meðalverð
skipanna mun vera 3000 sterlings-
pund og aldur ca. 18—20 ár. Eiga
skip þessi að stunda ísfiskveiðar
og ennfremur síldveiðar og karfa-
veiðar, þegar henta þykir.
í Thorshavn er mikill áhugi fyr-
ir byggingu síldarverksmiðju og
er þegar stofnað fjelag í því
augnamiði, og heitir það „Parta-
fjelagið Föroýa Sildavirki" og
mun það með tilstyrk bæjarstjórn-
arimiar í Thorshavri,: beita sjer
fyrir framkvæmd þessa máls.
Bæjarráðið í Th'orshavn kallaði til
sín Bjarna Þorsteinsson forstjóra
"Vjelsmiðjunnar Hjeðinn, sem
ráðunaut, og fór honum síðan að
gera teikningar og áætlanir fyrir
700—800 mála verltsmiðju, svip-
aða eins og verksmiðju þá, sem
Vjelsmiðjan Hjeðinn hefir bygt á
Akranesi.
Mun Bjarni sigla á fund Fær-
eyinga um miðjan næsta mánuð
með tillögur og áætlanir, og verða
þær síðan lagðar fyrir ráðuneytið
í Kaupmannahöfn, sem eins og
kunnugt er, hefir samþykt að
veita fje til-og aðstoða slíka verk-
smiðjubyggingu.
Verksmiðján verður einnig bú-
in tæjum til að virina fiskimjöl
og karfa, enda liggja karfamiðin,
sem kend eru við Þórsleiðangur-
inn, mjög hagstætt fyijir Færey-
inga.
Yfirgangur erlendra
togara á fiskimiðum
Suðurnesja-manna
s
íðastliðna sólarhringa hefir alment verið róið
með lóðir á Suðurnesjum, en venjuleg fiski-
mið eru þar öll utan við landhelgi.
Fiskur mun hafa verið þar nógur, en útvegsmenn
hafa prðið fyrir svo miklum ágangi erlendra togara, mest
Englendinga og Þjóðverja, að veiðarfæri hafa verið í
hershöndum.
Bárust Þorbergi formanni Guðmundssym í Gerðum, sem er fuíl-
trúi Sunnlendinga á Fiskiþingi, kærur um speUvirki þessi í gær og
flutti hann þær þegar fram á fundi Fiskiþingsins. Hafði veríð sópað
burt 242 bjóðum og sextíu og tveimur uppistöðum með stöngum og
öðru er fylgir.
Hvert bjóð kostar 61 krónu.
Auk þessa er gert, ráð fyrir afla-
tjóni um liálfu skpd. á bjóð, að
ótöldu því mikla tjóni og óþæg-
indum er missir veiðarfæranna
veldur í upphafi veiðitímans um-
fram það, sem verði þeirra nemur.
Málið var þegar tekið til um-
ræðu í Fiskiþingi og tóku þeir
til máls auk flutningsmannsj
Magnús Sigurðsson bankastjóri,
Geir Sigurðsson og Benedikt
Sveinsson. Töldu allir ræðmnenn
einsætt að gera skjótar ráðstaf-
,ánir til verndar gegn ágangi þess-
mn og leita skaðabóta. Því næst
FRAMH. Á SJÖUNDU SÍÐU.