Morgunblaðið - 17.03.1938, Side 4

M ORGtTNSLAÐT©
Fimtudagur 17. mars' 1938.
11

QfwfaM-
Tilkyfiifiiing.
Verð á smjðrlíki hefir verið
ákveðið kr. 1.40 pr. kíló i
búðum fjelagsmanua frá og
með 17. mars.
Fjelap matvOrukaupmanna.
Sími 1380. LITLA BILSTOSIN Er nokknð stór.
Opin allan sólarhringinn.
GARDYRKJUVINNA.
Tökum að okkur allskonar vor- og sumarvinnu í görðum,
Skipuleggjum nýja garða.
Trjá- og runnaklippingar.
Aðeins vanir menn framkvæma vinnuna.
Upplýsingar í síma 4380 og 1138 kl. 10—11 f.h,
Einar Vernh. Ásgeir Ásgeirsson.
Höfum m)ög góðar
PORTÚGALSKAR SaRDÍNUR
£ oliu og fómaf.
H. Benediktsson & Co
Umræðurnar á Alþingi
■■■

FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU.
komist að Alþingi reyndi að
finna lausn, sem trygði að skip-
in færu út. Væri og beinn voði
fyrir þjóðfjelagið, ef þetta tæk-
ist ekki.
Um þetta er jeg sammála for-
sætisráðherra, sagði H. G. En
um hitt er ágreiningur milli
okkar, á hvern hátt er eðlileg-
ast að þingið leysi deiluna.
Alþýðuflokkurinn telur leið
þá, sem forsætisráðherra vill
fara ótæka með öllu. Alþýðu-
flokkurinn er yfirleitt mótfall-
inn gerðardómi í slíkum mál-
um.
H. G. gerði því næst nokkrar
athugasemdir við ræðu forsæt-
isráðherra, og hjelt svo áfram:
Ef til þess er gripið, að skipa
gerðardóm eða ákveða með lög-
um lausn slíkrar deilu, sem
hjer um ræðir, þá verður að
hafa tvent í huga:
í fyrsta lagi, að fara hvergi
lengra en brýn nauðsyn heimt-
ar. Jeg játa, að þessi brýna
nauðsyn sje fyrir hendi, að því
er saltfisksveiðarnar snertir.
En jeg mótmæli, að þetta eigi
við um síldveiðarnar og ísfisks-
veiðarnar. Þær eru svo langt
fram undan, að jeg tel sjálfsagt
að láta aðila nota tímann tii
þess að reyna sættir. Jeg tel að
forsætisráðherrann gangi með
frumvarpi sínu lengra en verj-
andi er.
í öðru lagi verður — þegar
grípa á þannig inn í — sterkar
líkur að vera fyrir hendi um
það, að lausn fáist, í þessu til-
felli að skipin fari strax á veið-
ar. Jeg spyr því forsætisráð-
herrann, hvað hann viti um
þetta. Það, sem fyrir liggur
mælir ekki með því, að lausn
fáist með gerðardómi. Hið ját-
andi svar útgerðarmanna við
tillögu sáttanefndar bendir ein-
mitt til þess, að þeir eigi eftir
að kljást við Alþingi. Hefir
forsætisráðherrann tryggingu
fyrir, að útgerðarmenn sætti sig
við þessa lausn? Sjómenn feldu
tillögu sáttanefndar. Margt
bendir til, að niðurstaða gerð-
ardóms yrði svipuð þeirri til-
lögu. Telur forsætisráðherra
líklegt, að sjómenn vilji una
slíkri lausn?
Jeg tel, að forsætisráðherr-
ann hafi ekki fært nægar líkur
fyrir því, að lausn fáist á deil-
unni með gerðardómi hans. Því
síður hefir honum tekist að
rjettlæta það, að leysa einnig
með gerðardómi deiluna, að því
er snei*tir síldveiðarnar og ís-
fiksveiðarnar.
Þessvegna getur Alþýðu-
flokkurinn ekki fallist á þetta
frumvarp.
En Alþýðuflokkurinn viður-
kennir nauðsyn þess að grípa
nú inn í, til þess að leysa deil-
una að því er saltfisksveiðarnar
snertir. Þessvegna flytur flokk-
urinn annað frumvarp, sem
bundið er við þá lausn eina.
Þar er< skjót lausn og aðeins
gripið inn í þar, sem nauðsyn
augnabliksins er fyrir hendi.
¥
Hafði nú atvinnumálaráðh.
lokið sinni ræðu, en þá var
honum rjettur miði,. sem kom
frá Vilmundi Jónssyni. Er ráð-
herrann hafði lesið það, sem á
miðanum stóð, mælti hann þessi
orð áður en hann settist:
Jeg vil þakka forsætisráð-
herranum fyrir þau ummæli, að
hann vill líta á aðrar leiðir. Jeg
hefi hjer bent á eina leið, og
jeg er fús til að líta á fleiri.
FORSÆTISRÁÐ-
HERRA SVARAR
Hermann Jónasson tóK nú
aftur til máls og svaraði at-
vinnumálaráðherranum. Eftir
nokkrar almennar athugasemd-
ir sagði H. J.:
Alþýðufiokkurinn vill fara
þá leið, að lögfesta kaupið á'
saltfisksveiðunum, og láta alt
annað eiga sig. — Með því
er aðeins partur af tillögu sátta
nefndar tekinn út úr. Það
myndi raska þeim grundvelli,
sem sáttanefndin bygði sína til-
lögu á, því að hún var sam-
tvinnuð við alla þætti útgerðar-
innar. Jeg þekki engin dæmi
þess, að gripið sje þannig inn
í af löggjafarvaldinu.
H. G. segir, að síldveiðarn-
ar sjeu svo langt framundan,
og þessvegna sje ekki aðkall-
andi, að grípa nú þar inn í. En
hvað á að gera, ef aðilar geta
ekki komið sjer saman fyrir
síldveiðarnar? Þá situr ekki Al-
þingi. Sennilega yrði þá að
leysa deiluna með bráðabirgða-
lögum. En hvaða líkur — hvað
þá vissa — er til þess, að aðilar
sætti sig við slíka lausn? Jeg
sje ekki betur en þá sje komið
í algert óefni og lausn Aiþýðu-
flokksins er því verri en engin.
H. G. spyr hvaða líkur sjeu
til þess, að aðilar sætti sig við
gerðardóminn nú. Mjer hefir
ekki dottið í hug að spyrja að-
ila, hvort þeir ætli að hlýða
landslögum. Tel það svo sjálf-
sagt, að slík spurning kemur
alls ekki til greina í mínum
augum.
*
Enn talaði atvinnumálaráð-
herrann og gerði ýmsar athuga-
semdir við ræðu forsætisráð-
herra.
Magnús Jónsson bað nú f
h. Sjálfstæðisflokksins að veitt
yrði fundarhlje, svo að þeim
flokkum, sem fyrst hefðu sjeð
þessi frumvörp á þingfundin-
um, gæfist kostur á að kynna
sjer málin og taka afstöðu til
þeirra.
Forseti gaf hálfrar stundar
fundarhlje.
AFSTAÐA
SJÁLFSTÆÐIS-
FLOKKSINS.
Að loknu fundarhljeinu tók
Magnús Jónsson til máls Og
sagði:
Það leiðir í raun og veru
beint af allri stefnu Sjálfstæð-
isflokksins í þjóðmálum, að
flokkurinn heldur mjög fast
við samningsfrelsi aðila, einnig
á því sviði, sem hjer á að leysa
með lögum.
Sjálfstæðisflokkurinn vill að
aðilar Iey3i sjálfir hverskonar
deilu, sem rís milli þeirra um
kaupgreiðslu. Þessi stefna
Sjálfstæðisflokksins er greini-
lega mörkuð í frumvarpi því,
um atvinnudeilur, sem flokkur-
inn hefir flutt á undanförnum
þingum og enn á þesöu þingi.
Ákvæðin í því frumvarpi um
vinnudóm snerta alls ekki á-
greining um kaup og kjör, held-
ur aðeins rj ettarágreining að-
ilja. Þetta er almenn regla, er
Sjálfstæðisflokkurinn heldur
fast við.
Hitt er svo annað mál, hvort
það ástand kunni að koma upp
í þjóðfjelaginu, að nauðsynlegt
þyki að grípa inn í. Það verður
að vera á valdi Alþingis á
hverjum tíma, að skera úr
þessu.
Og nú liggur þetta mál þann-
ig fyrir, að búið er að gera ít-
rekaðar tilraunr til þess að
sætta deiluaðila. Tvívegis hafa
verið bornar fram miðlunartil-
lögur, en bæði skiftin árangurs-
laust. Sáttasemjari hefir skilað
málinu úr sinni hendi, og
megi því búast við, að sjeu að-
iljar einir látnir um ágreinings-
málið, sje stefnt út í fulla ó-
færu. Þessvegna mun Sjálfst.fl.
ekki skorast undan því, að
Alþingi grípi nú inn í og að
tilraun verði gerð til þess að
leysa þessa deilu af löggjafar-
valdinu.
Mintist M. J. þvínæst á bæði
írumvörpin.
Frumvarp atvinnumálaráð-
herra hefir þann grundvallar-
galla, að það leysir málið að
eins til bráðabirgða, og sú
bráðabirgðalausn aðeins tor-
veldur framhalds-lausn deil-
unnar. Hjer er einum lið kipt
út úr, en hinir um leið fjar-
lægðir. Með frumvarpinu er
beinlínis boðið heim meiri vand
ræðum.
Bilið milli deiluaðila er svo
stutt, að sjálfsagt er fyrir Al-
þingi að hjálpa til að leysa
deiluna. Enda ætti einmitt það
að svo lítið ber á milli að stuðla
að því, að báðir aðilar sætti sig
við þá lausn, sem Alþingi finn-
ur á málinu.
Sjálfstæðisflokkurinn mun
því fylgja frumvarpi forsætis-
ráðherra og stuðla að því, að
það megi sigla hraðbyri gegn
um þingið.
afstaða
kommúnista.
Næst talaði Brynjólfur
Bjarnason f. h. Kommúnista-
flokksins. Hann kvað óþarft að
spyrja um afstöðu verklýðsfje-
Iaganna til slíkra þvingunar-
laga, sem hjer væru á ferðinni.
Samþykt þessa frumvarps hlyti
Tí að valda stjórnarkreppu.
Ráðherra Alþýðuflokksins gæti
ekki setið í stjórn áfram, eftir
að slíkt frumvarp yrði sam-
þykt með stuðningi andstqðu-
flokks; hversu gjarna sem Har-
aldur Guðmundsson vildi sitja,
gæti hann það ekki eftir sam-
þykt þessa frumvarps.
Það var sýnilega aðaláhyggja
kommúnista, ef afleiðingin af
F.RAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.