Morgunblaðið - 23.12.1938, Síða 3

Föstudagur 23. des. 1938.
MORGUNBLAÐIÐ
3
Nokkrar bækur
til jólagjafa
Ur heimi bænarinnar
fyrravetur kom > út bók ein,
sem nefnist í/r heimi bænar-
innar. Er hún eftir dr. 0. Halles-
by prófessor í Oslo. Jes las bók
þessa fyrir nokkru á frummál-
inu og fannst svo mjög til um
hana,að jeg hygg að engin bók
hafi orðið mjer til þvílíkrar
blessunar og uppbyggingar sem
hún, að sjálfri heilagri ritningu
undantekinni. Nú á dögum er oft
og mjög talað um bæn en oft af
mjög litlum skilningi og því
minni reynslu. Biblían er flest-
um lokuð bók og mig uggir, að
þau heimili sjeu mörg, þar sem
hún er ekki til eða a. m. k. geymd
meðal forngripa og óþarfahluta
heimilanna. En Biblían er það,
sem geymir sannleikann um bæn
ina. — Innblásinn af orði guðs,
syngur sáimaskáldið:
,,Sá andans andardráttur
sje óslítandi þáttur
milli mín og þín“.
Kristileg bæn er andardráttur
samfjelags mannsins við guð.
Hún er ekki dauð orð á köld-
um vörum alvörulítils manns, er
ber í brjósti staðnað hjarta. —
Hún er heldur ekki beiðni um
fyllingu heimslyndrar þrár
nautnasjúkrar sálar. Hvað er þá
kristileg bæn? Taktu biblíuna
þína upp úr ruslakistu þinni,
strjúktu af henni rykið og leit-
aðu svarsins þar. Ef þú getur
það ekki eða vilt það ekki, þá
ræð jeg þjer til að kaupa bók
próf. Hallesbys um bænina. —
Hún er rituð af reynslu, sem
fengist hefir í bænarherberginu
og stöðugum lestri guðs orðs. —
Hún er rituð af snilli einfaldleik
ans og auðmýktarinnar. En það
besta sem hún gefur lesandan-
um er löngunin til þess, að opna
biblíuna og lesa hana.
„Ósk mín og bæn er sún ein“,
segir höf. í formála, „að flytja
fagnaðarerindi bænarinnar, án
þess að ganga á snið við lögmál
bænalífsins“. Undirtitill bókarinn
ar er líka: Kveðja til þreyttra
biðjenda. Ef þú lest bók þessa
nú um jólin, er tómstundum jóla
leyfisins vel varið.
Hafí svo útgefandi þökk fyrir
útgáfuna og þýðandinn, síra
Garðar Svavarsson, fyrir sitt
vandaða verk. En betur hefði
blær máls og stíls mátt haldast í
þýðingunni en raun varð á.
P.t. 20. des. ’38.
Gunnar Jóhannesson.
Þulur
Theódóra Thoroddsen:
Þulur.
ý útgáfa er komin af Þul-
unum hennar Theódóru,
þessum sjerstæða skáldskap í ís-
lenskum bókmentum, sem frúin
hefir góðu heilli vakið til lífs á
ný„ Þulurnar eru nú fleiri en áð-
ur. Þeim gömlu fylgja myndirnar
hans Guðm. Thorsteinsson, en hin-
um myndir eftir Sigurð Thorodd-
sen. Útgáfan er með svipuðu sniði
og áður.
Þessar þulur eru ljettur og ljúf-
ur kveðskapur, sem ltenna ætti
hverju einasta barni um leið og
það er að læra að tala. Til skrauts
og skemtunar er skeytt inn í þul-
urnar hálfgleýmdum gullkornum
gamalla braga. En þessar línur
vekja gamlar minningar hinna
fullorðnu, minningar frá æsku-
dögunum, þegar þulurnar ómuðu
í sál manns sem hægur niður
rennandi vatna, og opnaði manni
fyrstu innsýn á töfralönd skáld-
skaparins. Því að þar voru þul-
urnar, þótt veigalitlar og graut-
arlegar væri þær margar, fyrsta
og besta leiðbeiningin, vegna þess
að" í þeim var öllum ævintýra-.
ljómi, sem brugðið var upp í
snöggum leiftrum, án útskýringa
og málalenginga. Þetta var við
hæfi barnsins, til umhugsunar fyr-
ir unglinginn og til ánægju fram
í elli, því að altaf getur endur-
minningin kallað fram þessi
snöggu leiftur til hugsvölunar og
hugmynda vakningar.
Hvert barn ætti að læra þul-
urnar liennar Theódóru, til þess að
fá innsýn í skáldskap og holt
vegarnesti á lífsleiðinni. Og full-
orðnir lesa þær sjer til mikillar
ánægju, vegna þess að þær eru
eins og ástfólgnír æskuvinir, en
þó nýar.
■ iFerðasaga
Fritz Liebig
Jóhann Sigvaldason frá
Brekkulæk: Ferðasaga
Fritz Liebig.
ók þessi segir frá skemtiferða-
lagi sem höfundur fór undir
fölsku nafni, ásamt nokkrum Þjóð-
verjum suður vfir Austurríki, Ung
verjaland, Tjekkóslóvakíu, Rúm-
eníu, Búlgaríu, Tyrkland til
Smyrna í Litlu Asíu og síðan sjó-
leiðina um Miðjarðarhaf um Grikk
land til Feneyja og þaðan með
járnbraut til Þýskalands.
Margt ber nú eflaust fyrir augu
og eyru á svo langri leið meðal
margra framandi þjóða. En höf.
flaskar á því sama, sem margir
flaska á, að vera fjölorður um
ferðalagið sjálft, hvenær þeir fje-
lagar hafi farið á fætur þann og
þann daginn, með hvaða farar-
tækjum þeir hafi ferðast o. s. frv.
Og á nokkrum stöðum er sagt frá
því að höf. hafi verið skilinn eftir
til þess að vaka yfir farangri
þeirra. Um slíka smámuni varðar
lesandann hreint ekki neitt, og
hann hefir ekkert gaman að þessu.
En þar sem höf. lýsir því, sem
fyrir augun ber, og atvikum, sem
komið hafa fyrir þá fjelaga, þá
er gaman. að frásögninni. Yfirleitt
er hún blátt áfram, stundum jafn-
vel barnaleg, en það er ekki til
lýta. Og' eflaust hafa ungir menn,
með farfuglablóð í æðurn, gaman
af að lesa bókina og sjá lrvernig
farfuglarnir á meginlandinu geta
hagað ferðum sínum.
Dr. Karl Rudolf Kuhr, forstjóri
í Wesermúnde er nýlátinn, aðeins
38 ára að aldri. Hann dvaldi hjer
á landi á árunum 1922—1924 og
skrifaði' lijer doktorsritgerð sína
um verslunarhætti á Islandi á mið-
öldunum, og lagði um leið stund
á kenslu í þýsku.
Bjorn ílugmaður
Björn flugmaður. Eftir Frid
tjof Birkeli. Þýdd af Gunn-
ari Sigurjónssyni. Útgef.
Skógarmenn K. F. U. M.
Fjelagsprentsmiðjan h. f.
1938.
T því mikla bókaflóði, sem nú
berst á markaðinn fyrir jól-
in, eru margar ágætar bækur,
sumar fyrir fullorðna fólkið, aðr
ar fyrir unglingana og börnin.
Flestra þessara bóka er getið í
dagblöðunum, bæði til þess að
vekja á þeim athygli, og svo til
þess að leiðbeina kaupendum við
val bóka, hvort heldur þeir ætla.
að kaupa bók handa sjálfum sjer,
eða til þess að gefa öðrum.
Bókin „Björn flugmaður“ er
ein þeirra bóka, sem hiklaust má
benda þeim á, sem ætla sjer að
kaupa góða bók handa drengjum.
Þótt sagan sje þýdd úr norsku,
eru margir kaflar hennar þann-
ig, að þeir hefðu vel getað gerst
hjer á íslandi. Þeir eru margir
íslensku drengirnir, sem kannast
við setningar sem þessa: „Það er
feluleikur úti í hlöðu“. Aðal sögu
hetjurnar, drengirnir, stofna með
sjer fjelagið „Afríka“ til þess að
vinna að áhugamálum sínum. Og
fjelagarnir mega ekki reykja eða
drekka kaffi. „Sá, sem reykir,
fær ekki að vera með. Og ef við
eigum að iðka íþróttir, er það
heldur ekki holt“. Fjelagarnir
lenda í mörgum æfintýrum, sem
öllum röskum drengjum mun
þykja gaman að lesa um. Málið
á bókinni er gott, og allur frá-
gangur í besta lagi. J. G.
*
Islensk fyndni
íslensk fyndni VI. 150
skopsagnir með myndum.
Reykjavík 1938. Útgef-
andi Gunnar Sigurðsson
frá Selalæk.
að er óþarft að, fara mörgum
orðum um þetta nýja hefti af
„Islenskri fyndni“. Það er með
sama sniði og hin fyrri hefti um
allan frágang og stendur þeim
ekki að baki um efni. Gamansögu-
safn Gunnars Sigurðssonar er með
vinsælustu bókum vorum. Má með-
al annars marka það á- því, að
fvrstu heftin eru nærri uppseld,
og mun þó upplagið hafa verið
mikið. En' það má ekki síðul’
marka af því, hve ákafir, með
leyfi að seg’ja gráðugir, menn eru
í að lesa „Islenska fyndni“, jafn-
skjótt sem þeir fá hana í hendur,
Jeg liefi aldrei sjeð neinn taka
svo í hönd sjer nýkomið hfeti,
að hann hafi slept því, fyrr en
h^in Arnr búinn að lesa það spjald-
anna á milli. Þetta er mjög eðli-
legt. Sögurnar eru flestar bráð-
fyndnar og' vel sagðar, og auk
þes ser þar ýmislegt, sem kitlar
þægilega eyru og ímyndun les-
andans. Mörgum þykir gaman að
sjá ýmsa nafnkunna menn í því
spaugilega ljósi. sem fyndið, en
stundum kannske dálítið ósvífið
tilsvar náungans bregður yfir þá.
I því sambandi vildi jeg benda á
það sem mína skoðun, að safn-
andi ætti að ibrta enn fleiri af
sögum sínum með rjettum nöfn-
um hlutaðeiganda. Sögurnar
mvnd græða á því, og fæstir
myndu vera svo hörundsárir, að
þeir færu að firtast af slíku.
„íslensk fyndni“ mun lengi í met-
um höfð og líklega því meiri met-
um, sem lengur líður. Hún stendur
í sinni grein jafnfætis vorum þjóð-
legustu ritum, svo sem Þjóðsög-
um Jóns Arnasonar, íslenskum
gát'm, þulum og skemtunum <og
fleiri slíkum. Hún bregður upp
skyndimyndum af íslenskum hugs-
unarhætti, sem speglast í tilsvör-
um manna eða tiltektum, íslensku
gáfnafari og orðsnild. Safnandinn
vinnur því með útgáfu þessari
íslenskum fræðurn hið þarfasta
verk með því að halda sögum
þessum til haga, auk þess sem
hann veitir mörgum óblandna á-
nægjustund við lestur þeirra.
Guðni Jónsson.
Kylfingur, blað Golfklúbbs ís-
lands, er komið út. I blaðið ritar
m. a. Gunnlaugur Einarsson
læknir, um fjögra ára afmæli
Golfklúbbsins og framtíðina.
Eins og á undanförnum ár-
um gera menn best kaup á
Konfektðskjum
og allskonar
Sælgæti
á Laugaveg 12.
Vindlar
Sigarettur
Pípur. PípumUnnstykki.
Öskubakkar. Tóbaksveski
o. m. m. fl.
sem menn vita af margra
ára reynslu, að er best og
ódýrast.
Jðlatrje
sem endast mörg: ár.
Ljómandi falleg.
Guð m, Ásbjörnsson
Laugaveg' 1.
Hvori sem það er
eiginkonan, unnustan
eða vinkonan
þá verður hún glöðust ef þfer gefið henni
i fólag|of kussa með
Snvrtivörum. |