Morgunblaðið - 22.02.1939, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 22. febr. 195».
Úr daglega lífinu
Greinargerð Pjeturs
Magnússonar
IJt af greininni í Aforgunblaðinu
jær um sjóslysin og sundkunnáttu sjó-
»anna, benti Jón Oddgeir Jónsson
blaðinu á, að Slysavarnafjelagið hef
ir einmitt unnið að því síðastliðin
tvö ár, að sem flestir sjómenn lærðu
jrond.
Fjelagið befir gengist fyrir sund
■ámskeiðum hjer tvö undanfarin haust,
•g hafa um 90 manns sótt hvert þeirra.
Auk þess sem menn hafa lasrt venju-
Ingt sund, hefir verið lögð áhersla á
að kenna björgunarsund.
★
Eins og blöðin hafa skýrt frá, vildi
það til þ. 13. þ. m. að einn af bát-
▼erjum, Samúel Sigurðsson tók út af
▼jelbátnum Hermóði suður í Grinda-
▼íkursjó.
En svo heppilega vildi til, að á bátn-
um var einmitt maður einn, Pjetur
Magnússon að nafni, sem lært hafði
sund á öðru námsskeiði Slysavamafje-
íagsins. Þegar sýnt var, að Samúel
náði ekki í björgunarhring, sem til
hans var kastað, fleygði Pjetur sjer-
til sunds og bjargaði manninum.
★
Frjett blaðsins í gær, um fráfall
hjónanna á Snjallsteinshöfða í Land-'
sveit vakti mikla athygli. Eftir 48 ára
hjónaband veiktust þau bæði samtíin-
is að kalla úr lungnabólgu og dóu bæði
eftir nákvæmlega jafn langan sjúk-
dóm. Svona viðburðir snerta viðkvæma
strengi í hjörtum manna. Það er r.jett
eins og menn sjái gömlu hjónin haldast
í hendur — leiðast inn fvrir fort.jald-
ið mikla.
★
Þessi atburður, sem virðist svo hnit-
miffaður af forsjóninni minnir mig á
annan að vísu næsta óskyldan
norður í Eyjafirði fyrir nál. 20 árum
síðan, er nafnkunnur maður þar fekk
hugboð um að hann ætti skamt eftir
ólifað, veiktist á tilteknum tíma úr
lungnabólgu og dó eftir stutta legu.
Þetta var Halldór Guðmundsson á
Hlöðum, maður Ólafar skáldkonu.
Hann þóttist vita með vissu hvenær
andlát hans bæri að höndum, var þó
fullfrískur og gekk til vinnu sinnar,
eins og ekkert væri. Haiin var trjesmið-
ur. -Hafði hann, eins og að vísu var
títif í fyrri tíð, sjálfur smíðað líkkistu
sína. En nokkru áður en hann bjóst við
dauða sínum fór hann ásamt konu sinni
til Akureyrar. Lét hann í þeirri ferð
taka Ijósmynd af sjer, og ákvað hver.j-
ir skyldu fá myndimar, sem kveðju
frá'honum að honum látnum. Ilann
heimsótti ýmsa vini sína, sagði þeim,
að nú ætti hann skamt eftir ólifað og
kvaddi þá með þeim ummælum, að
hann sæi þá nú í síðasta sinn. Líkklæði
sín keypti hann áður en hann fór
heim.
Er þangað kom gekk hann til vinnu
sinnar og bar ekki á neinum veikind-
um eða að hann á nokkurn hátt væri
öðruvísi en hann ætti að s.jer.
En eftir vikutíma veiktist hann af
Jungnabólgunni, sem brátt varð hon-
um að bana.
Tilviljun geta menn kallað þetta. En
þeir, sem þektu Halldór, veittu þessu
rneiri athygli vegna þess, að þeir vissu
sem var, hve bann var frábærlega vand
aður maður og staðfastur í lund.
★
J. J. skrifar grein í Tímann í gær
um Sjálfstæðismenn og kommúnista,
og deiluna í Hafnarfirði. Dregur hann
í grein sinni upp samlíkingu af því er
Alberti ráðherra hinn danski eitt sinn
kom heim til sín og sá ,að vinur hans
e:nn sat í hægindastói með konu hans í
fanginu.
Alberti ávarpaði þenna vin sinn með
þpsstim orðum: „At du gider“. Því
hann furðaði sig á, að maðurinn skyldi
nenna því að sitja undir konunni.
Síðan kemur samlíkingin hjá J. J.
Að Sjálfstæðismenn í Hafnarfirði hafi
tekið kommúnista — hið rússneska
kvenskass í fang sjer. Fer hann um
það nokkrum orðum og finst hann vera
fyndinn.
„En hver átti konuna“, sagði þing
maður einn við J. J. í gær.
Það var Alberti sem átti hana og
lifað hafði með henni í alllöngu hjóna-
bandi — eins og Framsókn með komm-
únistum undanfarin r.
★
A öðrum stað í sama blaði talar
J. J. um að kommúnistar óttist Fram-
sókriarflokkinn“. „Ótti“ komma við
Framsókn hefir lýst sjer mjög ein-
kennilega. I átta kjördæmum gáfu
kommúnistar út fyrirskipun um það
vorið 1937, að flokksmenn þeirra
skyldu styð.ja Framsóknarmenn á þing.
★
Jeg er að velta þvi fyrir m.jer, hvort
ccildarsalir Alþingis sjeu mál-staðir.
CHAMBERLAIN UM
VÍGBÚNAÐINN
FRAMH. AF ANNARI SIÐU.
skylda bresku stjórnarinnar að
sýna öðrum þjóðum, sem nú rækju
óða vígbúnaðarstarfsemi, fram á
það, hve fávísleg sú stefna væri
og þýðingarlaus, sem þær rækju,
því að engin þjóð, sem nokkurs
væri megnug, gæti horft á slíkt
og haldið kyrru fyrir. Binda yrði
enda á þetta kapphlaup.
Ilinsvegar taldi haun engan
grundvöll í svipinn fyrir slíka af-
vopnunarviðleitni.
FRAMH AF ÞRIÐJU SÍÐU-
að frá fjelagsdómi, sem honum
óviðkomandi.
Hvor krafan sem tekin yrði
til greina, krefst jeg að stefn-
andi verði dæmdur til að greiða
málskostnað eftir mati dómsins.
Jeg vil með örfáum orðum
gera grein fyrir á hverjum rök-
um kröfur mínar eru reistar, en
geymi mjer að sjálfsögðu frek-
ari málsútlistun og rökstuðning
til hins munnlega flutnings
málsins.
Hinn 13. sept. 1937 var í
verkamannaf jelaginu „Hlíf“
gerð fundarsamþykt um kaup
og kjör verkamanna þar. I 1.
grein þessarar samþyktar seg-
ir svo: „Meðlimir verkamanna-
fjelagsins „Hlíf“ og Sjómanna-
fjelags Hafnarfjárðar sitji fyr-
ir allri virinu, enda sýrii þeir fje-
lagsrjett sinn“. Síðar í sam-
þyktinni komu svo ákvæði um
kaupgjald) vinnutíma, vinnu-
hlje o. fl. o. fl. Þessi fundar-
samþykt var skriflega tilkynt
Öllum helstu atvinnurekendum
í Hafnarfirði, þar á meðal
stefnanda þessa máls. Síðar
hafði stjórn Hlífar tal af aðal-
atvinnurekendunum, þar á með-
al stefnanda og ljetu þeir munn
lega í Ijósi að þeir myndu sætta
sig við samþykt þessa og fara
eftir henni. Þar með var samn-
ingur kominn á milli stefnar.da
og stefnds og þeim samnirtgi
hefir síðan verið nákvæmlega
fylgt, þangað til nú fyrir nokkr-
Happdrætti
Háskóla íslands
Vöxtur happdrættisins frá ári til árs ber vott um
vinsældir þess.
1934 var
1935 —
1936 —
1937 —
1938 —
greitt í vinninga kr.
— ca. —
476.525.00
651.575.00
745.650.00
748.525.00
777.725.00
Samtals á 5 árum 3 miljónir 400 þúsund krónur.
Vinningar skiftast nokkurn veginn jafnt á hvert
þúsund númera, þannig, að um 200 vinningar að
meðaltali koma á hvert þúsund númera á ári. Er
því mikil von bundin við að vinna í happdrættinu
einkum af því, að vinningur getur komið upp á sama
númer mörgum sinnum á ári.
Enginn heíir ráð á að missa
af þeirri von að geta eign-
ast stórffe í happdrætttinu.
um dögum, að stefnandi rauf
hann. Að stefnandi hafi viður-
kent sarnþvktina sem samning,
sjest meðal annars af því, að
hann hefir sótt um undanþágur
frá henni. Þegar svo stefnandi,
án þess svo mikið sem að segja
upp samningi sínum við ,,Hlíf“,
semur við annað fjelag, hið svo-
nefnda Verkamannafjelag
Hafnarfjarðar, og meðal ann-
ars skuldbindur sig til að láta
það sitja fyrir vinnu (9. gr.
samningsins), þá er þar um að
ræða hin frekustu samningsrof
af hálfu stefnanda, sem full-
komlega rjettlættu harðar gagn
ráðstafanir af hálfu stefnda.
Rjett er þó þegar að geta þess,
að verkfalli ,,Hlífar“ er beint,
ekki einvörðungu gegn stefn-
anda, heldur og gegn klofnings-
fjelagi því, sem stefnandi
samdi við. Sú hlið málsins fell-
ur að vísu fyrir utan verksvið
fjelagsdómsins, en rjett þykir
þó þegar að benda á það, að
einmitt þetta sjónarmið getur
halt mikil áhrif á úrslit þessa
máls. Viðhorfið gegn klofn-
ingsfjelaginu rjettlætir það sem
sje, að verkfallið var gert án
fyrirvara. Frekari rökstuðning
fyrir aðalkröfnm mínum tel jeg
að svo stöddu ekki nauðsynleg-
an.
í greinargerð sinni á rskj. 2,
neitar háttv. andst. því, að
nokkur samnirigur hafi verið
gerður milli stefnanda og
stefndu. Með þessu virðist mjer
hann í raun rjettri vera að leiða
rök að því, að málinu beri að
vísa frá fjelagsdómi. Ef ekkert
rjettarsamband hefir verið
skapað milli málsaðila áður en
vinnudeilan hófst, fæ jeg held-
ur ekki sjeð, að fjelagsdómur
sje bær um að leysa úr henni.
Ef dómurinn því skyldi líta svo
á, að ekki sjeu nægar sannanir
fram komnar fyrir því, að samn
ingur hafi verið gerður milli
málsaðila, geri jeg þá kröfu, að
málinu verði vísað frá dómi.
Umbj. minn telur sig hafa
mikla ástæðu til að ætla að
stefnandi hafi brotið 4. gr.
margnefndra laga nr. 80/1938
á þann veg, að hann hafi reynt
að kúga verkamenn til að segja
sig úr ,,Hlíf“ með hótunum um
atvinnumissi. Takist að fá gögn
fyrir þessu, áskil jeg mjer á
síðara stigi málsins, að koma
fram með kröfur út af þessum
lögbrotum, svo og að láta fram
fara vitnaleiðslur til að upp-
lýsa þau.
Jeg legg fram fyrnefnda
samþykt frá 13. sept. 1937 svo
og afrit af atkvæðaseðli og
vottorði um atkvæðagreiðslu er
fram fór í fjelaginu hinn 17.—
18. þ. m.
Jeg vísa svo að öðru leyti til
gerðra rjettarkrafna, mótmæli
öllum rjettarkröfum stefnand-
ans, þar á meðal sjerstaklega
skaðabótakröfu hans, sem of
hárri og áskil mjer rjett til að
koma fram með frekari upplýs-
ingar og bera fram nýjar kröf-.
ur á síðara stigi málsins.
Kristbjorg á Stokkseyri
átfræð
in sístarfandi, sígestrisna:,,
síglaðværa og síhjálpfúsa.
húsfreyja, Kristbjörg Jónsdóttir
á Stokkseyri fyllir í dag 80 ár.
Hún er koxnin af góðum bænda-
æt'tum í Árness. Foreldrar henn-
ar voru Jón Jónssön og Kristía
Daníelsdóttir að Reykjanesi í
Grímsnesi, og í þeirri fögru sveit
óx Kristbjörg upp og dvaldi all-
an fyrri helming æfi sinnar.
Kringumstæður og eðlisfan
munu liafa átt jafnan þátt í að
knýja hana snemrna til dáða, og
starfaði hún mjög á stórum heim-
ilum, bæði sem vinnukona og ráðs-
kona.
Kristbjörg giftist árið 189S
Sigurði Einarssyni frá Eyvík í
Grímsnesi, hinum ágætasta manni.
Fluttu þau til Stokkseyrar vorið
1903, en höfðu áður biiið að Hömr-
um í Grímsnesi og Hofi á Kjalar-
nesi. Vann Sigurður að verslun-
arstörfum á Stokkseyri, lengst.
við kaupfjel. „Tngólfur", en hefir
nú á hendi afgreiðslu landsíman®
þar. Jafnframt hafa. þau altaf
stundað nokkurn landbiinað, og
mun það ekki síst vera húsfreyj-
an, sem aldrei hefir getið slitið
sambandinu við lifandi gróður og
hugþekk sveitastörf.
Á Stokkseyri hefir. aldrei verið
gistihús, þótt oft sje þar gest-
kvæmt, og var þó einkum meðan
verslunin stóð í blóma. Hygg jeg,
að ekkert heimili þar hafi hýst
fleiri gesti en heimili Kristbjarg-
ar og Sigurðar, þótt aldrei hafi
þeim þótt ástæða til að láta svo
mikið yfir sjer að halda gestabók.
Muu þar ekki hverjum manni
hafa verxð seldur greiði. Nutu þan
við það um margra ára skeið á-
gætrar aðst.oðar Guðrxinar dóttur
sinnar, sem nú er gift Ólafi kaup-
manni Jóhannessyni og búsett í
Reykjavik. — Eu son sinn Krist-
mund, hjeraðslækni á Ilólmavík,
misstu þau vorið 1929.
Kristbjörg hlaut í vöggugjöf
þá dásamlegu t.egund umhyggju-
semi, sem lætur gestinn gleyma,
að hann er ekki Leima hjá sjer —
gamalmennin, sem ýmisleg örlög
fluttu í skjól heimilis hennar,
gleyma að þau voru eltki í ást-
vinahöndum — bágstadda ná-
granna. og hálparþurfa gleyma,
að hún var þeirn vandalaus — og
heimamenn og ástvini gleyma að
hugsa sjer tilveruna án hennar.
En því betur muna allir, sem
kynst hafa henni á langri #g dáða-
ríkri æfi, hvers virði kynnin hafa
verið. Og allra þeirra hlýju hug-
ir munu í dag flytja hinni öldr-
uðu húsfreyju yl, sem endist tií
æfiloka. J. E.