Morgunblaðið - 02.09.1939, Blaðsíða 2

2
MORGUNRLAÐIÐ
Laugardagur 2. sept. 1939.
Ákvörðun Frakklands
og Bretlands í dag
Breski sendiherrann
var hjá von Ribbentrop
í gærkvöldi
Igærkvöldi kl. 9 eftir íslenskum tíma gekk Mr. Neville Henderson sendiherra
Rreta í Berlín á fund von Ribbentrops utanríkismálaráðherra Þjóðverja.
Hann hafði með sjer orðsendingu frá bresku stjórninni, sem er á þessa leið:
Svo virðist sem líta beri á ávarp Hitlérs til þýska hersins í gærmorgun, sem
stríðsyfirlýsingu á hendur Pólverjum. Síðar í gær bárust fregnir um innrás þýsks
hers í Pólland, og ef rjett er frá hermt, þá eru þær þannig vaxnar, að loforð Bretá
og Frakka um stuðning við Pólverja hljóta að koma til framkvæmda. ’
Breska stjórnin vill því taka það skýrt fram, að ef þýska stjórnin gefur ekki fullnægjandi
yfirlýsingu um að hún stöðvi orustu í Póllandi og kalli heim þýsku hersveitirnar, sem komnar
eru til Póllands, muni hún ekki hika við að standa við allar skuldbindingár sínar til hins
ítrasta.
STJÓRNMÁLASAMBANDI VERÐUR SLITIÐ.
Mr. Chamberlain tilkynti í breska þinginu í gær, að ef svarið yrði óhagstætt, þá hafi Sir
Neville verið falið að biðja um vegabrjef sitt: þ. e. stjórnmálasambandinu milli Bretlands og
Þýskalands myndi verða slitið.
von Ribbentrop sagði Sir Neville, er hann afhenti yfirlýsingu sína í kvöld, að hann yrði
að tala við Hitler áður en hann svaraði.
Samkvæmt fregnum frá París í kvöld, hefir franska sendiherranum í París verið falið að
afhenda von Ribbentrop svipaða yfirlýsingu frá frönsku stjórninni, með sömu kostum.
ALLSHERJAR HERVÆÐING.
I London var í morgun haldinn fundur í leyndarráði konungs og þar gengið frá lögum um
allsherjarhervæðingu landhers, flota og flughers í Stóra-Bretlandi.
Breska þingið samþykti í kvöld Iög, sem mæla svo fyrir, að allir karlar á aldrinum 18—
41 árs skuli gegna herskyldu (Áður voru aðeins menn á aldrinum 20-21 árs herskyldir)
Breska þingið hefir í kvöld samþykt ýms önnur lög, þ. á. m. 500 miljón sterlingspunda
aukafjárveitingu til hernaðarþarfa, lög til verndunar á gengi sterlingspundsins, um verðlagseft-
irlit, o. fl. o. fl.
Búist er við að þingfundir standi yfir fram eftir nóttu.
Fregnir komust á loft um það í London í dag, að ráðstafanir hafi verið gerðar til þess að
gera breytingar á breska ráðuneytinu, svo að í stað núverandi ráðuneytis komi stríðsráðuneyti.
Hefir heyrst að Mr. Winston Churchill og Mr. Anthony Eden eigi að fá sæti í hinu nýja
ráðuneyti, auk foringja stjórnarandstæðinga.
í allan dag hefir verið unnið að því að flytja börn, gamalmenni, þungaðar konur og ör-i
kumla menn burtu úr stórborgum í Englandi upp í sveit.
Frá því í kvöld hefir verið fyrirskipað að öll ljós skuli byrgð í London, París, Berlín og Róm.
Franska þingið
kemur saman
f dag
T Frakklandi var í gærmorgun
fyrirskipuð allsherjar hervæð-
ing og alt landið ásamt Algier
lýst í hernaðarástand.
Franska þingið kemur saman í
dag kl. 3 e. h.
Radio National í París sendi
í gær út ávarp á þýsku til
þýsku þjóðariimar. Avarpið var á
þessa leið:
Yjer hö'fum ekkert á móti
þýsku þjóðinni og vildum ekki
stríð. Vegna hins blóðiflekkaða á-
rásarmanns, hins svokallaða ríkis-
leiðtoga, verðum vjer að fara í
styrjöld.
Þjer berjist ekki fyrir Þýska-
land, heldur fyrir hroka eins
manms, Hitlers ríliiskanslara, sem
vildi styrjöldina.
Pólverjar
eru rólegir
París í gær. FÚ.
Varsjá er síðdegis í dag, alt
með venjulegum hætti og
engin æðra eða ótti í almenn-
ingi.
Moscicki, Póllandsforseti, á-
varpaði pólsku þjóðina í út-
varpi í morgun.
Þjóðverjar hafa byrjað árás
á pólska ríkið, sagði hann. Á
þessu sögulega augnabliki, bið
jeg alla góða borgara að fylkja
sjer undir merki herforingja
vorra, til varnar sjálfstæði lands
ins, heiðri vorum og frelsi. Vjer
munum gefa Þjóðverjum hið
rjetta svar, eins og oft fyrrum.
í ávarpslok lýsti forsetinn
þeirri trú sinni, að Pólverjar
myndi sigri hrósa að lokum.
Hitler vill ekki
hjálp Mussolinis
¥ talska stjórnin kom saman í
*■ gær á aukafund, og hafði
Mussolini þar forsæti.
Að fundinum iokniim var til-
kynt, að ítalir myiidu ekki gera
neinar hernaðaraðgerðir að fyrra
hragði.
Italska Ötefani-írjettastofán
birtir í dag símskeyti, ‘sem Hitlér
Iiefir sent Mussoliiii. Iíljóðar það
á þessa leið: Jeg þakka yður
vður innilega fyrir það, sem þjer
hafið að uildanfÖFiiu ■ véitt Þýska-
landi. Jeg er þess fullviss, að
mjer mun takast með hjálp
Þýskalands að' 'ræfe-jar hlutverk
það, sem vjer höfum verið kall-
aðir til að levsa af heudi.
Jeg tel því ekki, að jeg þurfi
á hjálp Ítalíu að halda. Jeg þakka
yfir einnig fyrir það, seín' þjer
eigið eftir að vinna fyrir öxul
fascismans og nazismans.
----------------Fy rstu--------------------------
hernaðartilkynn-
ingar Þjóðverja
og Pólverja
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
í opinberri tilkynningu, sem þýska herstjómin birti í
kvöld segir, að hún hafi náð öllu því, sem hún ætlaði að taka
fyrsta daginn.
I tilkynningunni segir, að þýski herinn sje kominn að
Brahe-ánni í miðjum pólsku göngunum.
Herinn sem sækir að sunnan inn í Schlesíu er sagður hafa
tekið Königshútte.
Um norðurherinn, sem sækir frá Austur-Prússlandi segir
ekkert annað en að hann berjist á pólskri grund.
I tilkynningu pólsku herstjórnarinnar í kvöld segir aftur
á mótti, að sókn Þjóðverja hafi allsstaðar verið hrundið.
I tilkynningunni segir, að herinn, sem sækir frá Austur-
Prússlandi hafi þrisvar sinnum verið hrakinn til baka.
★
í báðum hernaðartilkynningunum er getið um loftárásir.
Þjóðverjar segjast hafa gert loftárásir á hernaðarlega mikiL
vægar stöðvar, aðallega olíugeyma. Pólverjar halda því aftur
á móti fram, að þeir hafi sumstaðar gert árásir á opnar borgir.
Pólverjar segjast hafa skotið niður allmargar flugvjelar
fyrir Þjóðverjuum, þrjár hjá Krakau og fjórar hjá Gdynia.
Þeir segjast hafa hrakið burtu með loftvarnabyssum flugvjel-
ar, sem ætluðu að gera loftárás á Varsjá.
★
Þýsk herskip halda vörð í Eystrasalti fyrir utan Danzig
og hafa lokað höfninni í Gdynia.
Pólsku göngin. Þýski herinn er
Pólsku göngin. Þýski herinn er
sagður vera kominn mitt í görtg-
in, ofarlega, þar sem þau eru 70
km. breið.
Danzig
pólskum fregnum segir, að
A nazistar í Danzig hafi gert
árás á eina víggirta staðinn,
sem Pólverjar hafa í borginni,
en verið hraktir til baka.
Förster fór á fund Burk-
hardts, þj óðabandalagsf ulltrú-
ans í Danzig, í dag. Að viðræðu
þeirra lokinni, ákvað Burk-
hardt að fara frá Danzig ásamt
starfsmannaliði sínu.
Þegar Burkhardt var farinn,
var hakakrossfáninn dreginn að
hún á húsinu.
Bandaríkin
utan við
styrjöldina
London í gær. FÚ.
oosevelt sagði á fundi með
blaðamönnum í dag, að
hann gerði sjer vonir um að hægt
yrði að halda Bandaríkjunum ut-
an við styrjöldina í Evrópu. Hann
sagði, að alt myndi verða gert til
þess að halda, þeim utan við styrj
öldina og að hann hefði ákveðna
von um, að þetta yrði hægt.
Roosevelt forseti hefir sent á-
skorun til Bretlands, Frakklands,
Þýskalands, Ítalíu og Póllands,
eða þeirra ríkja, sem líklegust eru
til að lenda í ófriði, að lofa því,
að engar loftárásir skuli gerðar
á óvíggirtar borgir og varnar-
lausa borgara.
Pólverjar hafa svarað Roosevelt
og segja, að þeir muní gefa lof-
orðið, sem hann biður um, en
bætir því við, að ef Þjóðverjar
lialda áfram að gera lóftárásir á
óvígg-irtar borgir í Póllandi, verði
]ieir að svara í sömn mynt.