Morgunblaðið - 03.02.1940, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 3. febrúar 1940
— Kommúnisti —
dæmdur
Frá frjettarítara vorum.
Khöfn í gær.
Yfirrjetturinn í Stokkhólmi
dæmdi í dag ritstjóra sænska
kommúnistablaðsins ,Ny Dag‘
í fimm mánaða fangelsi fyrir
brot gegn prentfrelsislögun-
um.
Það var grein um stríðið í
Finnlandi, er hann var kærð-
tir fyrir.
„Strfðið, sem
er að leita að
vfgstöðvum“
Leíðtogar Baíkan-
ríkjanna á ráðstefnu
Frá frjettaritara vorum.
u- Khöfn í gær.
Stórveldastríðið, sem nú geis-
ar hefir stundum verið kall-
að „stríðið, sem er að leita sjer
að vígstöðvum“. Vegna 'pess, hve
ramger virkin eru á vesturvíg.
stöðvunum, hefir sú hætta vofað
yfir, að ófriðaraðiljamir rejmdu
íað knýja fram úrslit einhvers-
staðar annarsstaðar, og hefir í
því sambandi einkum verið talað
um Norðurlönd, eða Balkan-
skagann.
En einmitt með tilliti til þessa
vekur fundur Balkansambands-<
^ins sem hófst í Belgrad (Júgó-
slafíu) í dag, sjerstaka athygli.
Er búist við að Balkanríkin noti
þetta tækifæri til þess að undir-
strika þann vilja sinn, að gæta
ifullkomins hlutleysis og halda
Balkanríkjunum utan styrjald-
arinnar.
AFSTAÐA
BOLGARA
1 Balkanbandalaginu er fjór-
ar þjóðir: Tyrkir, Rúmenar, Jú-i
góslafar og Grikkir. Utan við
sambandið eru Búlgarar, og hef-
ir það valdið nokkrum áhyggj-
um, þar sem litið er á Búlgaríu
sem hugsanlega púðurtunnu,
sem tendrað getur bál styrjald-^
arinnar á Balkan. — Búlgarar
hafa ekki viljað ganga í banda-
Lag|ið, nsema nieö því skilyrði,
að tekið væri tillit til kröfu
þeirra á hendur Rúmenum, um.
Dobrudjahjeraðið og á hendur
Grikkjum, um göng til Grikk-
landshafsins, helst um borgina
Saloniki.
Það er þó ekki talið útilokað
að Búlgarar taki á einhvern hátt
upp samvinnu við önnur Balkan
ríki, vegna hins ískyggilega á-
stands sem nú ríkir í heiminum.
Sarajoglu, utanríkismálaráðh.
Tyrkja hefir verið í Sofia, höf-
uðborg Búlgaríu og rætt þar við
ábyrga stjórnmálamenn. — Á
fýrsta fundinum í Belgrad 1 dág
^Pgðí 'Sárajoglu að líklegt værí
áf ! 'utanríkismálastefna Búlgará*
mt.u-.Lr. ■ ____
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU
Eff Finnar hafa úthald, þurffa þeir ekki að óttast að
þfóð á lægra menningarstigi undiroki þá - segir Kallio
Ollurrs áhlaupum Rússa
Svíar stofna
heimvarnalið
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
SÆNSKA stjórnin fól í dag yfirforingja sænsku land-
varnanna að hafa umsjón með stofnun heimvarna.
liðs í Svíþjóð.
Heimvarnalið verður stofnað í öllum sýslum og
hjeruðum í Svíþjóð. Er gert ráð fyrir, að stuðst verði við
hverskonar frjáls fjelagssamtök, sem þegar starfa í land-
inu og að samtök þessi verði skipulögð hernaðarlega. E:nn-
ig er gert ráð fyrir að höfð verði náin amvinna við skotf je-
lög og annan hálf-hemaðarlegan f jelagsskap í landinu.
Danski lierinn fær
kafbát o. fl.
DANSKA stjómin hefir Jagt til við ríkisdaginn, að varið
verði 65 miljón krónum til kaupa á nýjum her-
gögnum. Meðal annars verður keyptur kafbátur, tvö tund-
urduflaskip, tveir tundurskeytabátar, flugvjelar, sjötíu
loftvamafallbyssur og auknar skotfærabirgðir.
Hvernig verður
sókn Þjóðverja
hagað?
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
HERNAÐARTILKYNNING Frakka í kvöld
er á þessa leið: Tíðindalaust á vesturvíg-
stöðvunum.
En í skeyti frá Berlín segir, að öll athygli beinist nú að öðr-
um þætti styrjaldarinnar, sem Hitler boðaði í ræðu sinni í fyrra-
dag.
Ræða Hitlers þykir staðfesta þann orðróm, að Þjóðverjar
sjeu að undirbúa stórfelda tilraun til þess að knýja fram úrslit
í styrjöldinni innan tiltölulega fárra mánaða.
En ekki er kunnugt um hvernig Þjóðverjar ætla að haga sókn
sinni. — En þó er gefið í skyn að fjölda nýbygðra kafbáta og
ótal flugvjelurr} verði teflt fram gegn verslunarskipum við strend-
ur Englands, og að árásir þessar verði margfaldaðar frá því, sem
nú er.
Eístlendíng-
ar mótmæla
í Moskva
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Rússnekst herskip, sem statt
var í höfninni í Tallin í
Eistlandi, hóf í gær skothríð á
eistneska flugvjel, sem var á
æfingaflugi yfir höfninni.
Flugvjelin slapp óskemd, en
þrjár fallbyssukúlur fjellu yfir
borgina og ullu talsverðu tjóni.
Stjóriiin í Eistlandi hefir fal-
ið sendiherra sínum í Mosky^^Í
áp lekgja fram mótmæli við Sov-í
’ ' 'órnina. ' :
36 norsk
skip hafa
farist --
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Þrjátíu og sex norskum
skipum, samtals 85 þúsund
smálestir, hefir verið sökt
frá því að stríðið hófst.
I janúarmánuði einum
fórust 14 norsk skip.
225 norskir sjómenn hafa
farist.
Aðeins tvær þjóðir hafa
Beðið meira tjón í sjóhem-
aðinum en Norðmenn: Bret
ar og Þjóðverjar.
hrundið
Höfuðathyglin snýst
um: Hvað verðnr
i vor?
Frá frjettaritara vorum.
Kliöfn í gær.
ALLA NÓTT hjeldu Rússar uppi Iátlausum á-
lilaupum á miöbik Mannerheimlínunnar á Kirj-
álaeiði. En í morgun, þegar sóknin linaðist,
höfðu Finnar hvergi hopað.
Áhlaup þessi voru einhver hörðustu, sem Rússar hafa
gert frá því að stríðið hófst. Er talið að Vorosjiloff, yfir-
hershöfðingi Rússa hafi sjálfur skipulagt þau.
6 KLST. STÓRSKOTAHRÍÐ.
Á undan skriðdreka og fótgönguliSsárásunum gerðu Rússar
ákafa stórskotahríð á vígstöðvar Finna. — Stóð stórskotahríð-
in látlaust í sex klukkustundir. — Síðan lögðu skriðdrek-
arnir af stað og drógu á eftir sjer sjerstaka brynvarða sleða. —•
Hermennirnir á þessum sleðum voru vopnaðir vjelbyssum og
hlutverk þeirra var, að stökkva af sleðunum og uppræta Finna
af svæðunum, sem skriðdrekunum tókst að brjótast yfir. En Finn-
um virðist hafa tekist furðu vel, að ráða við þessa nýju hernaðar-
tækni Rússa.
Rússar eru nú aftur farnir að gera tilraunir með að láta her-
menn búna fallhlífum svífa til jarðar úr flugvjelum; en þessar
tilraunir hafa ekki gefist betur en fyrri tilraunir þeirra í þessa átt.
Hermennirnir voru skotnir áður en þeir komu til jarðar, eða teknir
til fanga þegar er þeir höfðu lent.
Ufí8
Fyrir norðan Ladogavatn
eru áhlaup Rússa stöðugt
að linast. í tíu daga orust-
um á þessum slóðum, er á-
litið að Rússar hafi mist
tólf þúsund manns.
Rússar eru nú farnir að grafa
þarna skotgrafir og búa sig und-*
ir skotgrafastríð. Er þeim að lík-
indum orðið Ijóst, hve gersam-
lega mishepnuð sókn þeirra fyr-
ir norðan Ladogavatn hefir ver-
ið.
Hvað verður
í VOR?
Höfuðathyglin beinist nú að
því, hvernig fer fyrir Finnum í
vor. Kallio forseti gerði þetta
að umræðuefni í ræðu, sem
hann flutti í dag. Hann sagði,
að ef finska þjóðin hefði úthald,
þá þyrfti hún ekki að óttast, að
hún yrði undirokuð af þjóð, er
stæði á lægra menningarstigi
en hún sjálf.
Úthald þarf finska þjóðin
fyrst og fremst til þess að standa
af sjer loftárásir Rússa. I dag
voru gerðar loftárásir á 20 borg-
ir og bæi í Finnlandi, þar á með-
al Ábæ.
N löftárás var gerð á
Rowaniemi í Lapplandi. Borg
þessi stendur alllangt norður
Helsingjabotni.
; Ný loftárás var gérð á
vjelar tóku þátt í árásinni og
vorpuðu flugmennirnir niður um
200 spréngikúíum og . íkveikju-
Sir Joseph Stamþ, kunnur við-' sþrepgjúxnhKviknaði í fjölda húsa
iskiftáffæðingur, fær éinnig’sætii _____
í ráðiiiu. 0 * FRAMH. Á SJÖUKDÚ SfÐÚ.
„Tímes“ gagn-
rýnír Chamber-
laín
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Mr. Chamberlain forsætis-
ráðherra Breta sætir all-
mikilli gagrnrýni í Lundúnablöð-
unum, fyrir að hafa færst und-
an að stofna sjerstakt atvinnu-
og viðsk.iftahernaðarráðuneyti.
f stað þess hefir hann stofnað
sjerstakt útflutningsráð.
The Times segir að þetta út-
flutningsráð sje einskonar her-
foringjaráð atvinnu og viðskifta-
lífsins — án nokkurs herfor-
ingja.
í öllum blöðum er lögð áhersla
á nauðsyn þess, að einum manni
verði falið að hafa yfirumsjón
með atvinnu- og viðskiftamálum
þjóðarinnar, svo að hægt sje að
hagnýta þau á sem bestan hátt
til að efla hernað Breta gegn
Þjóðverjum.
Er Mr. Chamberlain tilkynti
stofnun útflutningsráðsins í
breska þinginu í gær, sagði hann
að í ráðinu yrði fulltrúi ríkis-
sjóðs, birgðamálaráðuneytisins,
fjárhagsstríðsmálarálfiuneytisins
og ef til vill utanríkismálaráðu-
neytisins.
Ennfremur fulltrúar atvinnú-
rekenda og verklýðssfjelaga.
- --- ■■ -■ • • •