Morgunblaðið - 09.04.1940, Page 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 9. apríl 1940.
Friðurinn á Norðurlöndum
í hættu
Þýsk
er-
f lntiiioga-
skipi sftkt
viö Noreg
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
TVEIM ÞÝSKUM SKIPUM var sökt við Noreg
í dag. Breskir kafbátar söktu báðum skip-
unum.
Öðru skipinu, sem var herflutningaskip, „Rio de Jan-
eiro“ frá Hamborg (5300 smál.) var sökt kl. 1 í dag rjett
utan við norsku landhelgina (að því er segir í fregn frá
London), milli Lillesand og Kristiansand við suðurströnd
Noregs.
300 MANNS UM BORÐ.
í fregn frá Oslo segir, að breskur'kafbátur hafi skotið ,að-
vörunarskoti til þess, að fá skipið til að stöðva. En skipið setti
þá á fulla ferð til lands. En rjett á eftir hæfði tundurskeyti frá
kafbátnum skipið, og tók það þegar að sökkva. Mennirnir, sem
um borð voru, sáust þyrpast á þiljur og kasta sjer í sjóinn.
Fiskibátar, sem voru þarna, skunduðu til hjálpar. En rjett
á eftir hæfði annað tundurskeyti skipið og varð af því ógurleg
sprenging. Hvolfdi einum fiskibátnum og fórust þrír menn.
Fiskimennirnir gengu rösklega fram í björgunarstarfinu.
1 kvöld var búið að bjarga í land 135 mönnum og 29 líkum.
Talið er, að 150 manns hafi farist af skipinu.
Allir mennirnir á skipinu voru í herklæðum, sumir í ein-
kennisbúningum landhers Þjóðverja og sumir í flugmannabún-
ingum.
ALLIR BJÖRGUÐUST.
Hitt skipið, sem sökt var, Kreta, var 2300 smálestir. Því
var sökt skamt undan Oslofirði.
Skipið hlýddi aðvörun um að stöðva og bjargaðist á-
höfnin í bátana, áður en það var sprengt í loft upp. Skipið
notaði kallmerki annars skips, sem heitir „Poseidon“ og komst
því á kreik sú fregn, að þrem þýskum skipum hefði verið sökt
við Norgsstrendur í dag. ___________
Hin bresku tundurdufl í
landhelginni hafa króað inni
15 þýsk flutningaskip. Sjö
þeirra eru í Narvik, en 8 á
dreif annarstaðar við
strendur Noregs.
í Englandi er á það bent„ að
þessi skip eigi um tvo kosti að
velja, annað hvort að þræða
ströndina, og eiga þá nokkurn
veginn víst að rekast á tundur-
dufl, eða hætta sjer út fyrir
landhelgina, þar sem bresk her-
skip bíða þeirra.
SIGLINGAR
STÖÐVAST
Bretar halda því fram, að
tundurduflin sjeu lögð þannig,
að Norðmenn geti haldið áfram
siglingum til allra hafna sinna.
En síðdegis í dag var tilkynt
í Oslo, að siglingar hefðu verið
stöðvaðar til N.-Noregs og að
fiskibátum væri bannað að fara
um miðin.
Ekkert siglingasamband er á.
milli Suður- og Norður-Noregs.
SÍÐUSTU FREGNIR.
Síðustu fregnir frá Noregi
herma, að útflutningur á málir-
grjóti frá Noregi hafi verið
stöðvaður.
— Mesta frjettin —
í Þýskalandi í gær:
Reynt að
stöðva sklpa-
. leið Dðnár
Tilraun Breta sem
mistókst
Engin þýsk
herskip -
I
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Berlín yar tilkynt í kvöld, að
allar fregnir um að þýsk her-
skip væru á leiðinni til Noregs,
eða norður með ströndum Noregs,
væru úr lausu lofti gripnar.
Fyr í dag höfðu borist fregnir
um að sjest hefði til margra þýskra
herskipa (sum.ir sögðu 15, aðrir
100, af öllum stærðum frá hejti-
skipum, niður í tuudurduflaskip)
, á fullri ferð á leið norður Katte-
j gat.
I En engin skýring hefir sam.t
verið gefin á því, hvernig stend-
ur á ferðum þýska herflutninga-
skipsins við Noreg.
Því var einnig mótmælt í Ber-
Jín í kvöld, að nokkur liðssam-
dráttur hefði átt sjer stað í Þýska
iandi norður við Eystrasalt. Frá
París og Amsterdam höfðu borist
fregnir um þetta.
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
ýsk blöð flytja í dag fregnir
■* frá Rúmeníu, sem þau veita
meira rúm en fregnunum frá
Noregi. Þau skýra frá því, að
Bretar hafi gert lævísa tilraun
til þess að stöðva skipagöngur
um Dóná, og draga á þann hátt
úr vöruflutningum til Þýska-
lands.
Skýra hin þýsku blöð frá
þessu, sem hinu óskaplegasta
hlutleysisbroti, sem sögur fari
af, og þykjast sjá, að upphafs-
maður þess geti enginn verið
annar en Churchill.
Hlutleysisbroti þessu lýsa
blöðin þannig í stuttu máli:
Flotastjórn Breta hefir gert
út menn til Rúmeníu, er þang.
að hafa komist með sjerrjett-
iuda vegabrjefum.Þessum mönn
um var ætlað að ná í skip á
Dóná, hlaða þau með sprengi-
efni og raska skipaleið árinnar
‘með sprengingum, svo allar
skipagöngur stöðvuðust þar.
Alt hefir þetta verið lævíslega
undirbúið. En stjórnarvold Rú-i
meníu komust að þessu í tíma
og tóku skip þessi á sitt vald.
Á það er bent í hinum þýsku
blöðum, að breskir stjórnmála-
menn hafi nú um mánaða;mótin
íagt áherslu á, að bresku stjórn-
inni væri það hugleikið að
styrjöldin breiddist ekki út til
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.
Oslo
í rayrkri
Frá jrjettaritwra vorum.
Khöfn í gær.
ÝN slo var í myrkri í kvöld,
samkvæmt fyrirskipun
ríkisstjórnarinnar. Verður svo
áfram næstu kvöld, að öll
ljós skulu byrgð.
Á miðnætti var gefið merki
um yfirvofandi loftárásar-
hættu, og var það gert í æf-
ingaskyni.
-Ar
Norska stjórnin tilkynti í
dag, að slökt myndi verða á
öllum vitum í Norður-Noregi.
Bretar leggja
tundurduflum í
norska landhelgi
m
Þjóðverjar boða
skjófar gagn-
ráðsfafanir
Khöfn í gær.
BRETAR hafa stofnað friðinum á Norðurlönd-
um í voða með því að leggja tundurduflum á
þremur stöðum innan norskrar landhelgi.
Með þessu hafa þeir ekki aðeins brotið alþjóðalög á Norð-
mönnurn á hinn hrapallegasta hátt, heldur er yfirvofandi
að afleiðingin verði, að Noregur verði vígvöllur í styrjöld
milli Breta og Þjóðverja.
Að svo stöddu hefir norska stjórnin látið sjer nægja
að birta „alvarleg og hátíðleg“ mótmæli, þar sem þess er
krafist, að Bretar láti þegar í stað slæða tundurduflin, og
að herskipin, sem sett hafa verið til að halda vörð um þau,
verði kölluð í burtu. Norska stjórnin áskilur sjer ennfrem-
ur rjett til að gera frekari ráðstafanir.
ÞJÓÐVERJAR „BÍÐA ÁTEKTA“.
En aðal athyglin snýst ekki svo mjög um það, sem
Norðmenn gera, heldur um það, hvað Þjóðverjar gera.
Þjóðverjar virðast hafa vitað í gærkvöldi hvað í vændum
væri, því að í skeyti frá Berlín í nótt segir, að alvarleg
hætta vofi yfir Norðurlöndum.
1, skeytinu segir ennfremur: Þjóðverjar óttast að Norður
lönd verði vígvöllur innan nokkurra klukkustunda.
I Berlín var í kvöld látið í veðri vaka að Þjóðverjar „myndu
grípa til skjótra gagnráðstafana. En að svo stöddu hefir ekki
frjest með neinni vissu um gagnráðstafanir af hálfu Þjóðverja.
Fyr í dag hafði fulltrúi utanríkismálaráðuneytisins þýska látið
svo um mælt við frjettaritara heimsblaðanna í Berlín, að Þjóð-
verjar myndu bíða átekta rólegir og án þess að láta sjer bregða
og sjá hvaða ráðstafanir Norðmenn myndu gera.
Hinsvegar verður þegar sjeð, að Þjóðverjar ætla
ekki að láta sjer nægja það, sem Norðmenn hafa þegar
að gert, því að í tilkynningu, sem þýska frjettastofan
birti í kvöld segir, að mótmæli Norðmanna, sjeu ekki
nógu einbeitt, að þau sjeu „óljós“ og „spök“.
t ... . : j , ■ '
Talið er að fyrsta spor Þjóðverja verði að krefjast þess,
að tundurduflasvæðið verði hreinsað.
Bretar draga enga dul á það, að þeir muni leggja tundur-
duflunum aftur, ef Norðmenn hreinsa þau burtu, en ef Þjóð-
verja reyni að slæða þau, þá muni breski flotinn ekki
hika við að hindra þá í því, og að hann muni fagna því tæki-
færí, sem þá bjóðist til þess að heyja orustu við þýska flotann.
í þessu sambandi er bent á það í Noregi, að Norðmenn geti
ekki slætt tundurduflin á meðan þresku herskipin halda vörð
um þau.
TUNDURDUFLUNUM LAGT.
Engin tilraun var gerð til að hindra bresku herskipin þegar
þau lögðu tundurduflunum í morgun. Tók það herskipin aðeins
klukkustund að ljúka verki sínu.
Norska stjórnin vissi ekkert hvað gerst hafði fyr en í
morgun, á sjöunda tímanum, er sendiherrar Breta og Frakka
í Oslo afhentu henni tilkynningu frá stjórnum sínum, um það
hvernig komið var.
„Dagbladet“ í Oslo bendir á, að með því, að tilkynna
FRAMH Á SJÖTTU 8ÍÐU