Morgunblaðið - 06.07.1940, Blaðsíða 6

MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 6. júlí 194ÍL
60 ára:
Björn Jónsson
frá Ánanaustum
dag er einn af hinum vel-
þektu skipstjórum bæjarins
60 ára, en það er Björn Jónsson
frá Ánanaustum. — Björn er
fæddur 6. júlí 1880 og hefir
dvalið allan sinn aldur hjer, svo
að segja á sama staðnum í Vest-
urbænum. Foreldrar hans Jón
Björnsson og Hildur Jónsdóttir,
bjuggu einnig á sama stað og
var Jón talinn duglegur for-
maður og sjósóknari á sínum
tíma (dáinn 1917). Tók hann
Bjö'rn son sinn um fermingu á
sexæring sinn og kendi honum
sjómensku, og mun það hafa
orðið hinum unga manni sá besti
skóli, sem hann hefir búið að
síðan.
Björn fór á Btýrimannaskól->
ann og tók próf í’stýrimanna-
fræði með góðum vitnisburði ár-
ið 1903. Varð hann brátt stýri-
maður á kútter ,Karólínu‘ ogtók
síðan við skipstjórn á kútter
„Sigurfara" árið 1908, og hef-
ir síðan verið óslitið skipstjóri
á fiskiskipum og nú um allmörg
ár á sama skipi, gufuskipinu
„Sigríði“. Alla þessa tíð, yfir 30
ár, hefir Björn verið einn af
aflamestu skipstjórum hjer á
suðurlandi, og heftir farið sam-
an hjá honum dugnaður, fram-
sækni og prúðmenska í allri
hans framkomu bæði á sjó og
landi. Þeir menn, sem hófu sjó-<
sókn á þilskipum, urðu að þola
hina erfiðu reynslutíma, því
farið var út til veiða síðari hluta
febrúar ár hvert, en oftast 1.
mars. Var þá leitað suður í Eyr-
arbakkabugt og eigi farið það-
an fyr en afli var fenginn. Oft
fengu menn harða útivist og á-
föll stór í sunnan og vestan-
veðrúm. Mun þessi þilskipa-
veiðj einnig hafa orðið til þess
að herða þá menn er hana
stunduðu.
Giftur er Björn mestu ágætis-
konu, önnu Pálsdóttur frá
Neðradal í Biskupstungum og
hafa þau eignast 13 börn og eru
12 af þeim á Iífi, öll hin mann-
vænlegustu og búsett hjeríbæn-
um. Er það mikið starf og veg-
legt, sem eftir þau hjón liggur,
að koma upp svo stórum barna-
hóp, án stuðnings annarstaðar
frá.
Vjer vinir og kunningjar
Björns, óskum honum allra
heilla á þessum tímamótum æfi
hans, og þökkum honum vel og
dyggilega unnið starf og biðjum
þess að æfi hans verði björt og
fögur.
Geir Sigurðsson.
Nf bók
Brjef frá látiram, sem lifir.
Skrifað hefir Elsa Barker.
Með inngangi. Þýðendur.
Ktistmundur Þorleifsson,
Víglundur Möller. .Útgef.:
ísaföldarprentsmiðja h.f.
argar eru þær bækur, sem
ritaðar hafa verið ósjálf-
rátt og skýra frá lífinu fyri"
handan dauðans hlið, en, misjafn-
aí- eru þær að sennileika og gæð-
um yfirleitt. Yfirleitt verður
maður að taka mest mark á þeim
lýsingum handan að, sem best eru
studdar sönnunum, þótt það sje
að vísu ekki einhlítt. Innri senni
leikur frásagnanna verður einatt
að gera út uni' það, hvers virði
þær teljast vera, því að það ligg-
ur í augum uppi, að algerar sönn-
ur verða ekki færðar á slíkar frá-
sagnir • þótt á hinn bóginn sje
unt að sanna berlega tilveru
framhaldslífsins, þá er erfiðara að
komast að því með fullri- vissu,
hvers eðlis það sje.
„Brjef frá látnum, sein lifir“
(Letters from a Living Dead
Man) má óhikað telja með bestu
bókum þeirrar tegundar, sem hjer
um ræðir. Frásögnin í brjefum
þessum er skemtilég og með sann-
leikablæ, og Stíllinn á þeim er
viðkunnanlegur, og veldur þar
sjálfsagt nokkru um, að ritari
brjefanna hjerna megin (Blsa
Barker) er rithöfundur, því að
slíkt getur haft áhrif, þó að ó-
sjálfrátt sje skrifað. En aðalat-
riðið er auðvitað, að samstilling
sje góð milli ,,andans“ óg „rit-
arans“.
Hjer er því haldið frara, að ann-
að líf sje meii'a hugræns eðlis, en
hjer, þekkist, — en þó engan veg
•inn að öllu leyti. Bnnfremur er
á það bent, að guð sje íbúandi.
alheiminum (sbr. „í honum erum.
lifum og hrærumst vjer“), — og
loks hallast höfundur brjefanna
að endurholdgunarkenningunni,;
sem löngum hefir verið deilumái
meðal spíritista, Margur annar
fróðleikur er og í bókinni, þótt
hjer verði ekki upp talið, og öll
meðferð efnisins er háleit og fög-
ur. —
•Teg hefi ekki borið þýðinguna
saman við frumritið. en þýðend-
ur virðast hafa leyst A-erk sitt vei
af hendi. Vil jeg gefa bókinni mín
eindregnustu meðmæli.
Jakob Jóh. Smári.
Sildin
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU
En í þrær gömlu verksmiðj-
unnar var landað á þremur
löndunarplássum um 100 mál á
hvorum stað á klst. Mun því
láta nærrl að lönduð hafi verið
á.Raufarhöfn sennihluta dags í
gær 900 málum síldar á hverri
klst.
Nokkur skip frá Langaness-
miðunum hjeldu með afla sinn
il verksmiðjanna við Eyjafjörð
og til Siglufjarðar.
S. R. N. hóf bræðslu í gær-
kvöldi.
S. R. P. var fyrsta ríkisverk-
smiðjan, sem hóf bræðslu, en
ekki Raufarhafnarverksmiðjan,
eins og sagt var hjer í blaðinu
í gær.
Endurbætur á Djúpu-
víkurverksmiðjunni
Frá frjettaritara vorum á
Djúpavík.
jer við síldarverksmiðjuna
hefir undanfarið verið
unnið að ýmislegum undirbún-
ingi undir starfrækslu í sumar.
Nokkrar endurbætur hafa
verið gerðar á verksmiðjunni —
meðal annars er verið að reisa
annað sjálfvirkt löndunartæki
til viðbótar .því, er fyrir var.
Þetta löndunartæki er íslensk
smíði og hefir vjelsmiðjan Hjeð-
inn sjeð um smíðina.
Með þeim tveim sjálfvirku
löndunartækjum, sem nú eru
hjer, verður hægt að „landa“
600—80,0 málum síldar á
klukkutíma.
Verksmiðjan er nú tilbúin að
taka til starfa hvenær sem er,
en þó mun ekki verða tekið á
móti síld fyrst um sinn.
Síldar hefir enn hvergi orðið
vart hjer í Húnaflóa.
Vorið hefir verið kalt, og tún
lítið sprottin ennþá.
Heimssýningin
FRAMH, AF ÞRIÐJU SÍÐU.
við skyldum fá þenna mann til
þess að annast veitingar í okk-
ar skála. Hann hefir ekkert til
sparað, til þess að alt yrði sem
best og fullkomnast. Og hann
hefir lagt í mikinn kostnað, til
þess að kynna skálann. M. a.
bauð hann eitt sinn blaðamönn-f
um til árdegisverðar, og veitti
óspart. Komu á annaÖ hundrað
blaðamenn í hóf þetta. Næstu
daga mátti sjá í öllum blöðum
New-York-borgar vinsamleg
ummæli um veitingaskála okk-
ar og í mörgum blöðum birtust
greinar á mjög áberandi stöð-
um. Hafði Larsen fengið yfir
200 úrklippur úr ýmsum' blöð-
um, um íslenskan mat og geta
menn af þessu ráðið, hvaða
auglýsing slíkt er fyrir okkur.
— Hefir aðsókn verið góð á
sýningu okkar?
— Já, og ágæt, ef miðað er
við aðsóknina á sýninguna í
heild.
— Starfa margir menn á sýn-
ingunni?
— Fimm, þrjár stúlkur og
tveir karlmenn; alt Islendingar.
— Þjer hafið góðar vonir um
árangur sýningarinnar ?
— Já. Jeg er þess fullviss,
að sýningin í ár hefir enn meiri
þýðingu fyrir okkur sem auglýs-
ing og kynning, en sýningin í
íyrra, og er því að þakka um-
bótum þeim, sem gerðar hafa
verið, ekki síst veitingaskálan-
um.
Ciano fil
Berlánar
Ciano greifi, utanríkismálaráð-
herra Ítalíii leggur af stað
í dag áleiðis til Berlínar.
Með ráðherranum verða nokkr-
ir starfsmenn í ítalska utanríkis-
málaráðuneytinu, og tilkyut er að
hann muni dvelja í Berlín í
nokkra daga.
Enn um H. G.
Wells og a!da-
skiftin
Síðasta bók þessa mikla rit-
skörungs heitir „The New
World Order“: Hið nýa heims-
skipulag. Jeg gæti ímyndað
mjer að V. Þ. G. eða Sigurð
Einarsson mundi langa til að
segja útvarpshlustendum eitt-
hvað af bók þessari. En það,
sem jeg vildi vekja athygli á
er það, hversu eindregið H. G.
Wells er á sömu skoðun og jeg
um þýðingu þeirra tímamóta í
mannkynssög-unni, sem nú eru.
Aldarfarið er að bráðbreytast
segir ,Wells (s. 17—18) og svo
getur farið að mannkynið líði
undir lok eftir hinar ógutrleg-
ustu hörmungar. Og hann var-
ar með mikilli áherslu við að
láta sjer koma til hugar, að hjer
sje aðeins um eitthvert orða-
glamur að ræða frá hans hendi.
„Þessi veröld vor er að fara í
mola“ segir hann (s. 28), og
aftur og aftur kemur greini-
lega fram í bókinni hversu ríkt
honum er í hug að fá menn
til að skilja, að vjer lifum á
úrslitatímamótum.Jeg ætla ekki
að fara að segja frá því hver
ráð Wells telur líklegust til að
bjarga mannkyninu — er þar
margt ágætlega sagt, og bókin
yfirleitt rituð af þeirri hug-
kvæmni og því mælskufjöri,
sem einkennir þenna rithöfund
og lesendur hafa nú svo alment
áttað sig á, að bók þessi hefir
verið tvíendurprentuð í sama
mánuðinum sem hún kom út
(jan. þ. á.). Jeg ætla aðeins
að segja, að jeg hygg að ráðin
muni ekki duga. Það verður að
finna eitthvað, sem vekur meiri
áhuga og samhuga um alía jörð
en nokkuð sem áður hefir fram
komið. Wells hefir fyrir löngu
og af hinni ágætustu andagift
sagt frá því í skáldsögunni
Halastjörnudagar (In the Days
of the Comet) hvernig mann-
kynið fyrir heimsatburð hefst
á það stig vits og taugastyrks,
að það getur farið að koma á
hinu nauðsynlega framfara-
skipulagi. Dálítið víðtækara yf-
irlit yfir sögu heimsins en áður
hefir til verið, gerir augljóst, að
í sögu hvers hnattar þar sem
lífið hefir hafist af slíkri byrjun
sem hjer á jörðu, hlýtur að reka
að þeim tímamótum, að annað
hvort líði undir lok sú menning
sem áunnist hefir, og mannkyn-
ið sjálft, eða að mennirnir átti
sig á afstöðu sinni í lífheimi og
nauðsyn sambandsins við full-
komnari lífstöðvar og þaðan
hefjist svo öflugra, glæsilegra
og að öllu fullkomnara líf á
þeim hnetti en jafnvel hinir
allra snjöllustu sem í stórkost-
legum skáldsögum höfðu reynt
til að lýsa framtíð mannkynsins
-— eins og Macmillan Brown og
H. G. Wells — höfðu nokkurn
tíma látið sig dreyma um.
5. maí.
Helgi Pjeturss.
Best að auglýsa
í Morgunblaðinu.
Minningarorð umGuð-
bjðrgu G. Tómasdóttur
dag verður til moldar borin
hjer í Reykjavík, Guðbjörg
G. Tómasdóttir, fædd 1. des. 1897,
dáin 28. júní 1940.
Guðbjörg' sál. var fædd og upp-
alin hjer í bænum og ól hjer all-
an sinn aldur. Foreldrar hennar
voru Tómas K. Pálsson sjómaður
— Seltyrningur að uppruna — og
Rannveig Gissursdóttir, fædd hjer
í Reykjavík.
Guðbjörg sál. hafði skaplyndí
það er einkennir marga hjer á
Suðurnesjum — trygglyni, hjálp-
fýsi, dugnað og' ljettlyndi, enda
þurfti hún seinni hluta ævinnar
,á þessu öllu að halda. Ung gift-
ist hiin, og ung fjekk hún að
kynnast og reyna mótlæti og erf-
iðleika ,hins jarðneska lífs.
Hún eignaðist í hjónabandi tvo>
drengi og tvær stúlkur, stúlkurn-
ar ljetust ungar, en drengirnir
tveir eiga nú á bak að sjá ást-
ríkri og umhyggjusamri móður,
og mun hjer sannast eins og oft
áður, „að enginn veit hvað átt
hefir, fyr en -mist hefir“.
Síðustu ár ævi sinnar bjó Guð-
björg sál. með sonum sínum og
aldraðri • lasburða móður sinni.
Söknuður þeirra er því mestur og
viðbrygðin sárust.
Nii verður hún lögð til hinstu
hvíldar við hliðina á föður sínum
og dætrunum sínum litlu, sem
hiin unni svo mjög og saknaði
ávalt svo sárt.
Þeir sem þektu hana, munu
minnast hennar sem trygglyndrai*
og hjálpfúsrar góðrar ltonu.
Blessuð sje minning hennar.
G.
Loftárásir Breta
FRAJVIH. AF ANNARI SÍDU.
tjón af loftárásunum frekar
venju.
Bretar seg.ja að síðustu 11
daga, eða frá því Þjóðverjar
hófu loftárásir sínar á England,
eftir vopnahljeð við Frakka,
hafi þeir mist 32 sprengjuflug-
vjelar og eina árásarflugvjel.
Frá því að ófriðurinn hófst
segja Bretar að Þjóðverjar hafi
mist 107 flugvjelar við Eng-
landsstrendur.
Skemtikvöld heldur knattspyrnu
fjelagið Víkingur í Oddfellowhús-
inu í kvöld. Er þetta skemtikvöld
haldið til heiðurs Reykjavíkur-
meisturunum. Verður margt til
skemtunar og dans á eftir. Þess
er vænst, að eldri fjelagar mæti
á skemtikvöldinu.