Morgunblaðið - 22.11.1941, Qupperneq 6
Nokkrar mótsagnir íorsætisráðherra
mumuHiniuiiiiiiiiniwimuiuwuuwtiuiiiiHHniinRinum
1 KIRKJAN I
i______ s
■nununniin wiuuihiuuiiii
9
Eftir síra Jón
Auðuns
Post. 27, 20—25.
ef*in atriðið í þessari frá-
sögn Postulasögunuar er
þetta: Um dimma óveðursnótt,
þégar stormurinn æðir og veinar
á hinu víða hafi, þegar marrar og
brakar í hverju trje, alt ætlar nið-
ué áð gariga og mannssálirnar á
hirni (lauðadæimla fangaskipi
skjálfa andsþænis því voðavaldi.
sem er að tortíma þeim. verður
skyndilega friður um hinn aldraða,
fjötraða, guðsmann. Engill drott-
ins kemur til hans og bijdir hon-
um, að Guð muni leiða hann og
alla ferðafjelaga haris heiia til
lands, en skipið muni farast.
Á þessu byggir Pá]l geiglausa
trú síria, og honum verður að
þeirri trú eins og horium hafði
oft orðið áður.
Af þessari ffægu sjóferðarsögu
má mikið læra.
Erum vjer ekki öll í einhverjnm
skilningi á sigling? Erum yjer
ekki ÖII að sigla á hættulejðum?
Siglum vjer ekki öll þrÖPga leið
Hiilli lífs og dauða, harms og
hlátra, blessnnar og böls?
, Þegar um iognsæ er síglt, og
engin bætta sýnist fyrir stafni,
þykjnmst vjer einfær, en þegar
bárurnar rísa, brattar og háar,
og búast til að grftnda veiku far:
og færa það í kaf, rís 'úr djúp-
unum innra ,með oss rödd, sem
hrópar á hann, sem ríkir hátt yfir
hverfleikans straum og hefir raátt
alheimsins til að vernda oss fyrir
hVerjum voða.
Hann, sem fyrir milligöngu hei-
lags sendiboða frá ósýnilegri ver-
öld bjargaði forðum 276 manns,
þegar fangaskipið fórst á Miðjarð-
arhafinu, getur hjálpað oss enn,
ef vjer lokum ekki farvegunum
fyrir þeirri hjálp.
011 þjáning er tímabundin, og
þótt stmidum sje dapurlegt og
langt að bíða hins bjarta morguns,
víkur nóttin, því að Guð vakir.
Þess vegna er ekkert að óttast,
hann bjargar, jafnvel þótt fleyið
brot.ni á Feigsbjargi mannlegrar
ógæfu og harma.
Reynt hef jeg það, eldri og yngri,
ei þótt ’jeg í svipinn skildi,
að sínurn bendir forsjóu fingri
firðnm, ef þeir hlýða vildi.
Margar gerir þrautir þyngri
þvérúðin gegn drottins mildi.
Varðhaldsenglar voru gefnir
1 viiku mönnum bæði og svefni.
(Grímur Thomsen).
★
; Guðspjall dagsins: Matth., 9,
|l8—26. PiSt.. Kól. 1. 9—14.
Blindravínafjelagi íslands hafa
enn borist nokkrar g.jafir til
stofnunar blindraheimilis: Frá
Versluninni París 100 kr., frá ó-
nefnduni 5 kr., frá B. 0. 5 kr., frá
X 5 kr. Blindravinafjelag íslands
biður Morgunblaðið að flytja get'-
endunum kærar þakkir.
FRAMH. AF FIMTU SÍÐU
Stefán .ióhann voru honum ekki
sammála um, hver voði var fvriy
dyrum.
★
Ef það væri rjett hjá forsætis-
ráðherra, að hann væri ákærður
fyrir afbrot, þá mundi þessi sam-
anburður á hans eigin ummælum
skapa þá tortrvgni gegn honum,
að ótækt þætti að málið fjelli
niður við svo búið. Það myndi a.
m. k. þykja sjálfsagt að fara á
afbrotastaðiim og athuga, hvort
þar væri pokkur ummerki, sem
bentu til, hyerjjr að verki hefðu
verið.
Hjer er um það deiit, hvort
Framsóknarflokkurinn hafi heldur
átt þátt í að espa eða eyða þeim
eldi kaupdeilna og óvildár, sem
við blasti, þegar gengislögin yoru
úr gildi feid í árslok 1940.
Á nýársdag braust eldurinn út.
Þann dag feldi fundur í Dagsbrún
sáttatillögur, sem samuinganefndir
þess fjelags og vinnuveitenda
höfðu gengið að. Vitað var, að
það voru kommúnistar með aðstoð
hinna óvitrari manna í Alþýðu-
flokknum, sem að þessu stóðu.
Kommúnistar höfðu uppi óskap-
iegan áróður og Alþýðubiaðið var
a. m. k. ótrygt i málinu.
Ef afstýra átti algerum vand-
ræðum, urðu því allir ábyrgir að-
ilar að leggjast á eítt og kæfa
éldiriri. Sáttasemjpi'i og stjórn
Dagsbrúnar tóku forystuna í þvi
Boðað var til allsherjar atkvæða-
greiðslu um málið og lagt til, aö
sáttatiilagan yrði samþykt.
★
Frá þessari ákvörðnn er skýrt í
Tímanum 7. jan., og sagt# að at
kvæðagreiðslan eigi að verða þann
dag eða daginn eftir. En sama dag
segir Tíminn í leiðara sínum:
„Tíminn hefir allgóðar heimildir
fyrir því, að bæði Ólafur Thors
og Bjarni Benediktsson hafi látið
þá skoðun í Ijós við flokksbræður
sína í Dagsbrún, að þeim bæri
meira kaup en lofað var í sam-
komulagstillögunum“.
Þessi ummæli, sem birt voru
rjett áður en atkvæðagreiðslan átti
að hefjast, í léíðara aðalmálgagns
forsætisráðherra, voru með öllu
ósönn.
Försætisráðherra lieldur því nú
fram, að honum hafi verið kunn-
ugt, að Ólafur Thors hafi þvert
á móti ekki viljað greiða fjilla
verðlagsuppbót, en ef það er rjett,
þá hefir forsætisráðherrann álitið.
að Olafur teldi samkomulagstillög-
urnar ganga of langt en eigi of
skamt. Mótmælalanst Ijet hann
samt blað sitt halda hinu gagn-^
stæða fram.
Um mig var ýmsum Sjálfstæðis-
verkamönnum það kunnugt, að jeg
taldi eðlilegjim kröfum verka-
manna fullnægt með samkomulags-
tillögunum, og að mín táð hnigu
mjög eindregið í þá átt, að þær
bæri að samþykkja.
En því í ósköpunum hefir Tím-
inn þá, á hinni viðkæmustu
stjmd II, þvílík alger endaskifti á
sannleikanum?
Um það læt jeg þá dæma, sem
lesa ]iá frekari skýringu, sem Tím-
inn gefur, að framsettum ósanu-
indum sínum. Þar segir: „Það er
MORGUNBLAÐIÐ
yel híegt að gera sjer í, hugarlund,
hvaða áhrif það liefir á tilhliðrun-
arsemi og sáttfýsi verkamanna,
þegar tyeir helstu valdamenn
Sjálfstæðisflokksins. atvinnumála-
ráðherra og borgarstjóririn, láta
hafa slíkt eftir sjer“.
Aldrei þessu vant, er þannig
ótvíræðum orðum sagt í hverju
skyni ósannindin eru uppfundin
og þeim er dreift út. Það er til
þess að bæla niður „tilhliðrunar
semi og sáttfýsi verkamanna“ á
sama tíma og kommúnistar gerðu
úrslitatilraun sína til að espa
ekl haturs og óvildar milli verka-
manna og atvinnurekenda.
Þó að liðnir sjeu rúmlega 10
mánuðir, sjest hrosshófur Fram
sóknar enn í ösku þess elds, sem
þá tókst með naumindnm að
slökkva.
★
En það er fleira en þetta ömur-
lega merki um einlægni flokks
lians, sem vitnar á móti forsætis-
ráðherra.
Til er vitnishurður af þess hálfri,
sem forsætisráðherra síst muu
verða talinn óvinveittur, hans
vildasta vinar og höfuðverjanda.
Hinn 6. nóv. birti Tíminn í rit-
stjórnargrein fyrsta svarið við
greinum mínum. Ætla verður, að
ritstjóri Tímaris hafi átt |iess
mamui best kost að fylgjast með,
hvað fyrir forsætisráðherra vakti,
er hann ákvað, að gerigislögin
skyldu falla úr gildi. Enda var
ekki í blaðinu dregið úr, að af
þekkingu sje talað, en þar segir:
„Þeir, sem til þekkja, vita, að
afst.aða forsætisráðlierra mótaðist
af tvennu; 1. Að ríkisvaldið eigi
ekki að skifta sjer af samninga-
málurri atvinnurekenda og vérk-
þega, nema samkomulag hafi ekki
rráðst, og af þvr muni leiða trufluri
atvinnulífsins. 2. Að treyst var á
atvinnurekendur að gæta sjórrar-
miða atvinnuveganna og láta held-
ur konra til afskifta ríkisvaldsrns
en að ganga að kjörum, sem ekki
samrímdust afkomumöguleikum
þeirra“.
Þó að jeg sje ekki Hermantri
•Tónassyni samrnála um það, að
stjórnarforseti, sem „ekki er einn
þeirra manna, serri hafa það mark-
mið eitt, að hanga við völd“, sjV
þektur fyrir að bera það fram
sem afsökun fyrir algeru aðgerða-
leysi í að afstýra hörmungum
fyrir þjóð sína, að hann sje hrædd
ur við Morgunblaðið og Stefán .Tó-
hann, þá er hitt víst, að Morgun-
blaðið eitt gat ráðið miklu um
það, að verkamenn samþj'ktu eigi
annað err fulla verðlagsuppbót. Ef
því var „treyst“ eins og Tíminn
segir, að atvinnurekendur gengu
eigi að því að greiða hana, þá
er alveg ótvírætt, eftir skýlaus-
u»i orðum Tímans, að þegar for-
sætisráðherra ákvað að gera ekki
neitt, „treysti“ hann því, að sam-
komulag næðist ekki og af því
mundi leiða truflun atvinnulífs-
ins, m. a. s. ,svo stórkostlega, ao
hún rjettlætti lögfestingu á rrý.
Vitnisbrrrður Trmans st.aðfestii’
þannig orði til orðs það, serrr jeg
hjelt fram í greinum mínunr á
dögunum um þetta efni, og for-
sætisráðherra nefndi svo Ijótu
nafni í svari srnu. Eini munurin.i
er sá, að þai- sem jeg segi ein-
ungis.. að yinnudeilur hafi verið
„ráðgerðar“, þá gerrgur Tíminn
erin Jiá Jerrgra og fullyrðir, að þvr
hafi verið „treyst“, að einmitt þeir
atburðir yrðu, sem forsætisráð-
herra nefndi hinu ljóta nafrii.
★
Er þá svo önrurlega konrið fyrir
hinum þarrlreynda dórnara, að um
leið og hann kveðst sjálfur sestur
á bekk hins ákærða, þá situr
hann með öllu fastur í neti eig-
in mótsagna. Þvt að rnót-
sagnirnar i eigin íramburðr
vekja grunintr, skoðun á sýnileg-
um ‘ sönnunargögnum staðfesta
hann og vitnisburður besta vinar-
ins, Tímans sjálfs, gerír gruninn
að óyggjandi vissu.
Jeg er hræddur itnr,, að sakborn-
ingtrr, senr svo væri kornið fyrir,
gæti bvergi átt von á sýknun,
nema^ ef vera skyldi fyrir kvið-
dónri í Frakklandi, heimkyntrum
Courmonts, eins af aðalstofnend •
tím Framsókrrarflokksirrs á Islandi.
★
I feluleík forsætisráðherra við
staðreyndirnar hefir horrum ekki
aðeírrs tekist að sanna skýrirrgu
mrna á afstöðu Framsóktiar um
áramótin 1940—-1941, sem í fyrstti
var aðeins sennileg túlkun, en er
nú orðin að óyggjandi vissu. Held,
ur hefir honunr og tekist að sýna,
að það er ekki nema sorglega
sjaldan, sem hann er hirrrr sterki
maður, einn af þeirtr, senr ekki
„hafa það markmið eitt, að hanga-
við völd“. Hitt er í liomrm rniklu
ríkara, — svo sjálfsagt þegar á
hólminn er kornið,, að honum þyklr
það naumast umtalsmál — að
rninna beri að rneta sannfæringuna
en vegtyllurnar, ef þær í alvöru
eru að veði. Þá telur hann sig
„alveg geta sparað sjer að at-
huga aðstöðu sína“ til yfirvofandi
hörmunga, einungis ef hann „hang
ir áfram við völd“.
Strangur dómari mundi e. t. v.
fara ilhrm orðum urn slíkarrhrrgs-
unarhátt. Jeg geri ]>að ekki. Jeg
skil, að lratrn stafar ekki af per-
sónulegri vonsku eða veikleika
forsætisráðberra. Heldur af því, að
hann er æðsti oddviti þeirrar
stefnu r íslenskum stjórnmálum,
sem Fyamsókn er fremsti fulltrú-
inrr fyrir, að meta málefnin ætíð
nrinna en valdstreituna. En þótt
mjer detti ekki í hug aA fordæma
éða grnna einstaka Framsóknar-
menn um glæpsemi af þessum sök-
um, þá berst jeg því harðar gegn
hinni þjóðhættulegu stefnu þeirra.
Og það er áreiðanlega best gert
rneð’ þvr að efla Sjálfstæðisflokk-
inn, flokk allra stjetta. Eina
flokkinn, sem setur hag almenn-
ings ofar hagsmunum einstaklinga,
eyðir A'aldstreitunni og sameinar
þjóðina.
Hjónaband. í dag verða gefin
s'aman í hjónahand á Þingeyri
ungfrú Hanna Proppé og Þórður
Signmrrdsson (kaupm. Jónssonar),
verslunarm. Síra Sigurður Z.
Gíslasorr gefur þau saman. ,
Hjónaband. í dag verða gefin
saman í bjónaband ungfrú Anrra
Vilhjálmsdóttir og Kristján Þórð-
arson bifreiðarstjóri. — Heimili
þeirra er á Víðinrel 59.
Laugardagur 22. nóv. 1941.
-444---4— ............... .
Leiksýninga frestaO
vegna flóðs i kjall-
ara Iðnó
Sýning á leikritinu ,,Á flótta*'
f jell niður síðastl. fimtudag
vegna þess, að vatn var í bún-
ingsherbergjum leikara í kjall-
ara í Iðnó.
Var þarna sannkallað flóð„
og eyðilagðist nokkuð af út-
búnaði Leikfjelagsins.
Það var vegna stórstraums-
fróðs, sem inn í kjallarann
flæddi, en eins og kunnugt er.
er það nokkuð algengt að sjór
gangi upp í kjallara á húsum
hjer íMiðbænum í stórstraums-
flæði.
Þetta er eitt dæmi um hin
siæmu húsakynni, sem Leikfje-
lagið á við að búa.
Fjelagsdómur
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÉÐU.
kl. 6.30, en ekki fundið þar neina
tilkynningu um ábyrgðarbrjef.
Hafi tilkynningin unr brjef Iðju
fyrst komið þangað daginn eftir,
1. okt.
Byggir stefnandi kröfur sínar
unr ógildi uppsagnarirmar á því,
að samkv. samn. skuli uppsögnirr
komin í hendur viðkomandi að-
ilja í síðasta lagi þann 30. sept.
Nú lrafi umrædd uppsögn ekkí
borist, til Fjel. ísl. iðnrekenda fyrr
ep 1. okt. s.l., enda ekki sett I
póst af Iðju fyrr en eftir að af-
greiðslu brjefapóststofunnar hafði.,
verið lokað og hafi stjórn Iðju
því hlotið að vera ljóst, að upp-
sögrrirr gæti ekki brðið kunn Fjel.
ÚJ. iðnrekenda fyrr err 1. okt.
Iðja taldi hinsyegar að uppsögn
in hefði verið irægilega, snemrna
fram komin. Bygði fjel. þá skoðutr
á því, að þann 30. sept. hafi í
tveim dagblöðum verið skýrt fr.r
samþ. Iðju um uppsögn samru
Þessa frjett hafi skrifstofustjóri
iðnrekepda hlotið að sjá, enda sje
það viðurkent í málinu. Formað-
ur Iðju hafi enrrfremur átt sím
tal við einn stjórriarmeðlima Fjel.
ísl. iðnrekenda þann 30. sept. og
þá skýrt honnm frá uppsögninni.
Krafðist stefndur því, að upp-
sögnitr A’æri tekirr gild.
Dómurinn fjelst á þá skoðun
stefndanda, að uppsögn þurfi að
vera komin r hendur þess, er hún
er stíluð til, fyrir lok uppsagnar
frestsins, eða á þann stað, sem
hann hefir aðstöðu til að kynna
sjer harra. Þetta skilyrði hafi
stjórn Iðju ekki uppfylt með þvf
að setja tilkynnirrguna í póst þ.
30. sept. s.l. eftir lokunartrma
póststofunnar.
I forsendum dórns Fjelagsdóms
er talað um seinagang forráða-
manna Iðju um tilkynningu
þeirra til iðnrekenda og verði hann
ekki rjettlættur með þvr, að form.
fjel. lrafi átt lausl. viðtal við
stjórnarmeðlim Fjel. rsl. iðnrelc-
enda. um uppsögnina eða frjetta-
lestri skrifstofustjóra iðnrekenda.
Samkv. þessari dómsniðurstöðu
Fjelagsdóms gildir samningur
Iðju við iðnrekerrdnr næst.a ár.
AUGAÐ hvílist T V I I b
meS gleraugum frá I I L I f