Morgunblaðið - 28.01.1942, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Nýjar lækningaaðferðir
á styrjaldartímum.
EXTÍU særðir hermenn voru
Urslitin i kaupstöðunum
o nýlega fluttir á sjúkrahús í EjRÍl* A. P. Lliscoillbc Whyte
Bretlandi. Þeir voru svo illa út-
leiknir, að enginn læknir — fyrir £tráð á sárin.
stríð — hefði hugað fimtán þeirra'
líf. Leit út fyrir, að álíka margir
mundu missa limi.
Svo fór, að aðeins tveir þess-
ara manna dóu, en enginn misti
lim. Þetta var eingöngu að þakka
nýjum, dásamlegum lyfjum og
lækninga-aðgerðum, sem teknar
hafa verið upp síðan þessi styrj-
öld hófst.
Maður nokkur, sem er sjer-
fræðingur á þessu sviði og hefir
gert baráttuna gegn dauða og ör-
kumlum að sjerstöku rannsókn-
arefni, skrifar á þessa leið:
„Hefðum vjer í síðasta stríði
átt eins mikla kunnáttu, sömu
handleikni og jafn fullkomnar
lækninga-aðferðir og vjer höfum
nú yfir að ráða, þá hefði dauðs-
föll þeirrar styrjaldar sennilega
orðið 40% minni en þá varð“.
„Lífeðlisfræðingar í tilrauna-
stofum breska heimsveldisins og
í Bandaríkjunum, læknar og
hjúkrunarkonur, vinna nú stór-
sigra, sem engan grunaði fyrir
nokkrum árum síðan“ — var ný-
lega ritað í sambandi við þessi
nýju lyf.
„Töfraduftið“ — sem á vísinda-
máli heitir „Sulphanilamide“, —
er hvítt duft, sem stráð er ofan í
opin sár. Það kemur í veg fyrir
sýklagróðurinn og græðir sárin
á örskömmum tíma, borið saman
við það, sem áður þótti eðlilegt.
Ný meðferð sjúkdóma.
Nýjar lækninga-aðferðir, sem
nú eru notaðar, ná jafnt til með-
ferðar sára, beinbrota og varna
gegn smitun. Hættuleg bruna-
sár eru nú grædd á ótrúlega
skömmum tíma, en vamir gegn
sjúkdómum, sem herir allra tíma
eiga á hættu, hafa orðið örugg-
ari. Þess vegna eiga hermenn nú
betri aðstöðu en fyrirrennar
þeirra á árunum 1914—18.
Þessar uppgötvanir, sem marg
ar hafa verið gerðar í þágu hers-
ins, hljóta að verða eftirtíman-
um til mikillar blessunar. Það er
nú komin á gagngerð bylting í
meðferð sára. I síðustu styrjöld
ljetu miljónir lífið af sárasótt, en
þeím hefði orðið bjargað, ef þekk-
ing nútímans hefði þá verið fyr-
ir hendi. Þrátt fyrir nákvæma að-
hlynningu, notkun sótthreinsandi
ljrfja, tíðar og oft sársaukafullar
skiftingar á umbúðum, hljóp oft'
ilt í sárin á þeim dögum og varð D[egis sárslluk!u
ham hundraðstölu hmna særðu
að bana.
Vísindamenn hafa nú fundið og
fullkomnað nýja aðferð, sem lam
ar hina eitruðu sýkla og veitir ör
ugga og einkennilega fljóta lækn
ingu þeim, sem hljóta meiðsl í
hardögum eða í loftárásum. —
Þetta lyf er í daglegu tali nefnt
„töfra-duftið“, en það er ný blönd
un hinna mörgu „Sulphanamide“-
lyfja, sem virðist búa yfir ótak-
mörkuðum möguleikum. — Hið
fyrsta, sem fanst, var hið nafn-
togaða M og B 693, en það virtist
á síðustu árum hafa gjörsigrað
lungnabólguna. I kjölfar þess
komu mörg fleiri.
það sýklana á svipaðan hátt.
Ennþá fara fram rannsóknir á
eiginleikum þessa undralyfs. —
Læknir nokkur á Guy’s spítala í
London skýrði nýlega frá því, er
300 særðir menn voru fluttir frá
Dunkirk. Fimmtán þeirra höfðu
tekið lyfið inn áður en þeir komu.
Enginn þeirra, sem tekið höfðu
lyfið, fengu sárasótt. Hinir fengu
duftið á sár sín og þeir greru
fljótt. — Hermaður nokkur var
fluttur á sjúkrahús með ljótt,
opið beinbrot og var komið drep
í sárið. 24 tímum eftir að duftið
hafði verið látið á sárið, var hann
úr hættu.
Rannsóknarstofa John Hopkins
háskólans hefir fundið lyf og lát-
ið hemum í tje, sem er eitt af
þessum nýju „Sulph“.lyfjum, en
það hefir gefið „dramatískan ár-
angur“, eins og það er orðað, við
blóðkreppusótt.
Önnur blanda af sömu ætt hef-
ir raunverulega sigrast á heila-
mænusótt, því að dauðsföll, sem
áður voru talin 10 af hundraði,
eru nú aðeins einn tíundi af þeirri
tölu.
verður líkt og beygjanlegur glófi,
sem verndar sárið, stöðvar bólg-
ur og flýtir lækningu.
Volg salt-böð eru einnig notuð
við brunasár. Þá er sárið baðað
varlega úr upplausn af söltum,
sem unnin era úr blóðinu.
Þessar aðferðir og margar
fleiri, hafa dregið mjög úr ógn-
um brunasára og þær koma einn-
ig í veg fyrir að ljót ör myndist.
Menn með ný andlit.
Á þessu sviði koma einnig til
greina handlækningaaðgerðir. —
Eru sjerstök sjúkrahús, sem fást
við að lækna ör með handlækning
Ef lyfið er gefið í pillum, eins og
gert er á vígstöðvunum, deyðir um ~ °2 fá menn Þar Jafnvel
OOOOOOOOOOOOOOOOOO
Hemingway
er einn af frægustu
nútímarithöfundum, en
ein besta bók hans er:
Ogr SÓlin rennur upp.
íXXXXXXXXXXXXXXXXX>
Þessar nýju sáralækninga-að-
ferðir hafa að miklu leyti útrýmt
skiftingum sáraumbúða, sem
voru bæði erfiðar og sárar. Menn
hafa nýlega komist að þeirri nið-
urstöðu, að sár „læknar sig
sjálft“ miklu fljótar og öruggar
en áður, ef það er vel hreinsað
og síðan steypt yfir það gibsum-
búðum. Líkamsvefimir fá þá
hvíld, sem þeir þurfa og lækninga
kraftur líkamans sjálfs fær að
njóta sín, íhlutunarlaust. Þessi að
ferð fanst í spönsku styrjöldinni
og er nú notuð á öllum sjúkra-
húsum og hefir komið á byltingu
í allri sárameðferð.
Brunasár hafa verið tíðari í
þessari styrjöld en í hinni síð-
ustu, sjerstaklega á flugmönn-
um. En nú er svo komið, að hræði
leg brunasár, sem til skamms
tíma hefðu orðið að bana eða að
minsta kosti til varanlegra lýta,
gróa nú á skömmum tíma.
Ein af nýju aðferðunum við
brunasár er notkun „Sulph“-
smyrsla. Er sárið hulið þessum
smyrslum, en það storknar og
ný andlit.
Flugmaður nokkur, sem kom fyr
ir skömmu af bresku sjúkrahúsi,
hafði fengið nýja höku, hluta af
nefi, ný augnalok og augnabrún-
ir. Allt var þetta sett saman af
mestu list úr húð, beinum og vef j
um, sem tekið var úr öðrum lík
amshlutum á honum sjálfum.
Grammófón-lækningar.
Meðferð taugaáfalla vegna
sprenginga (shell-shock) og
annara taugasjúkdóma, mætti
skrifa um langt mál. En hjer
verður að eins minst á ,eina.
Á hermannaspítala nokkrum
eru menn, sem veikir eru af
sprenginga-taugaveiklun. Þeim
éru gefnar „hljóð-sprautur“. —
Leiknar eru grammófónplötur,
með öllum hávaðanum og gaura
ganginum, sem loftárás er sam-
fara. Þar veina sírenur, springa
byssukúlur, steypiflugvjelar
ýlfra og hvellir af sprengingum
heyrast. Breska læknablaðið
(British Medical Journal) seg-
ir frá manni, sem læknast
hafði á þennan hátt, en
íann hafði þjáðst af „shell-
shock“ síðan í Dunkirk. Eftir sex
daga var hann algjörlega róleg-
ur og heilbrigður.
FRAMH. AF FYRSTU SÍÐU
785 atkv., 4 menn kjörnir, Al-
þýðuflokkur 987 atkv., 5 menn,
óháðir 129 atkv., engan.
1938 voru úrslitin þessi:
Sjálfstæðisfl. 969 atkv. og 4
menn, Alþýðufl. 983 atkv. og 5
menn.
Akranes. Þar var nú í fyrsta
skifti kosið til bæjarstjórnar,
samkvæmt hinum nýju lögum,
er veittu Akranesi kaupstaðar-
rjettindi. Úrslitin urðu þessi:
Sjálfstæðisflokkur 405 atkvæði
og 5 menn kjörna, Framsóknar-
flokkur 115 atkv., 1 mann, Al-
þýðuflokkur 312 atkv. og 3
menn.
Við síðustu hreppsnefndar-
kosningu urðu úrslitin þessi:
Sjálfstæðisfl. 353 atkv. 3 menn,
Framsókn 145 atkv., 1 mann og
Alþýðufl. 277 atkv., 3 menn.
ísafjörður. Sjálfstæðisfl. 378
atkv., 2 menn, Alþýðufl. 714
atkv. og 5 menn, öháðir 257 at-
kvæði og 2 menn.
1938: Sjálfstæðisfl. 570 atkv.
4 menn, Alþýðufl. 725 atkv. og
5 menn
Sigluf jörður. Sjálfstæðisfl.
331 atkv., 2 menn, Framsóknar-
fl. 286 atkv., 2 menn, Alþýðufl.
og kommúnistar 698 atkv., 4
menn, óháðir 157 atkv. og einn
mann.
1938 : Sjálfstæðisfl. 386 atkv.,
3 menn, Framsóknarfl. 253 at-
kv., einn mann, Alþýðufl. og
kommúnistar 672 atkv. og 5
menn.
Akureyri. Sjálfstæðisfl. 564
atkv., 2 menn, Framsóknarfl.
802 atkv., 4 menn, Alþýðufl.272
atkv., 1 mann, kommúnistar
608 atkv., 3 menn, óháður borg-
aralisti 348 atkv. og 1 maður.
Efsti maður á lista óháðra(Bryu
leifur Tobíasson) fjell, vegna
útstrikana, en annar maður á
listanum (Jón Sveinsson) var
kjörinn.
1938: Sjálfstæðisfl. og óháð-
ir borgarar 898 atkv., 4 menn,
Framsókn 708 atkv., 3 menn,
Alþýðufl. 230 atkv., 1 mann og
kommúnistar 566 atkv. og þrjá
inenn.
Seyðisf jörður: Sjálfstæðisfl.
111 atkv. og 2 menn, Framsókn
73 atkv., 1 mann, Alþýðufl. 119
atkv., 3 menn, kommúnistar 59
atkv., 1 mann, óháður borgara-
listi 79 atkv., 2 menn.
1938: Sjálfstæðisfl. 180 atkv.,
4 menn, Framsóknarfl. 71 atkv.,
1 mann, Alþýðufl. 175 atkv., 3
menn, kommúnistar 62 atkvæði
og 1 mann.
Neskaupstaður: .Sjálfstæðis-
fl. 105 atkv., 2 menn, Fram-
sóknarfl. 87 atkv., 1 mann, Al-
þýðufl. 152 atkvæði, 3 menn,
kommúnistar 178 atkv. og 3
menn.
1938: Sjálfstæðisfl. 141 atkv.
og 2 menn, Framsóknarfl, 84
atkv., 1 mann, Alþýðufl. og
kommúnistar 331 atkv. og 6
menn.
Vestmannaeyjar: Sjálfstæð-
isfl. 839 atkv., 5 menn, Fram-
sókn 249 atkv, 1 mann, Alþýðu-
flokkurinn 200 atkv., 1 mann,
kommúnistar 463 atkvæði og
2 menn.
1938: Sjálfstæðisfl. 866 at-
kv. og 5 menn, Framsóknarfl.
195 atkv., 1 mann, Alþýðufl. og
kommúnistar 655 atkv. og 3
menn, þjóðernissinnar 62 atkv.,
engan.
Sjaldsjeður fugl,
sem silfurtoppa nefnist, hefir
sjest í stórhópum í görðum á
Akureyri síðan um áramót. —
Fuglinn er á stærð við skógar-
þröst. Aðaleinkenni þessara
gesta er brúnleitur toppur upp
úr kollinum. Fugl þessi heitir
Silkitoppa og er frekar sjald-
sjeður hjer um slóðir. — Fróðir
menn telja, að hann hafi ekki
sjest hjer í svo stórum hópum
síðan 1931. Heimkynni hans eru
í Skandinavíu.
EGGERT CLAE8§EN
hæstar j ettarmálaf lutnmgsmaðiur.
Skrifstofa: Oddfellowhúsið,
Vonarstræti 10.
(Inngang’ir um austurdyr).

Myndin er af Tobruk eftir loftárás.