Morgunblaðið - 22.03.1942, Blaðsíða 2
2
IIORGUNBL A ÐIÐ
Sunnuda^ur 22. mars 1942.
Japanar hefja nýja sókn
á Bataanskaga
Stórskotaliðsárásir
á hafnarmannvirki
við Manillaflóa
Þegar 16 sænsk biöð
voru gerð upptæk
Skýring gefin i sænska þinginu
FREGNIR frá Washington í gærkvöldi hermdu,
að útlit væri fyrir að Japanar væru í þann
veginn að hefja nýja sókn á Bataanskaga á
Filippseyjum, en bardagar þar hafa nú legið niðri um
skeið.
Japanar hófu í gærmorgún miklar stórskotaliðsárásir
á hafnarmannvirki og vígi Bandaríkjanna við Manillaflóa.
Herskip Japana hafa haft sig mjög í frammi við Filipps-
eyjar í þeim tilgangi að einangra eyjar, sem þeir hafa
enn ekki náð á sitt vald.
I tilkynningu frá hermálaráðuneytinu í Washwigton, sem
birt var í gærkvöldi (samkv. Reuter), segir svo:
Hörð átök hafa orðið milli framvarðasveita í dag meðfram
allri víglínunni á Bataanskaga. Áhlaup Japana, sem nú eru hafin
eftir langt hlje, virðast benda til þess, að Yamashita hershöfðingi
hafi endurskipulagt lið sitt og hugsi til sóknar.
Yfirmaður hers Bandaríkjamanna og Filippseyinga telur í
skýrslu, sem hann hefir sent, að þetta sje mjög líklegt.
Stórskotalið Japana á Cav-
ite-ströndinni við Manilafióa
hefir haldið áfram skothríð
sinni á virki vor, en árangurs-
mikilli skothrí frá virkjunum
Frank . og Hugrhes. hefir verið
haldið uppi af okkar hálfu.
Frá öðrum vígstöðvum er
ekkert að frjetta.
Fyr í gær hafði ameríska her-
stjórnin skýrt frá því. að flug-
vjelar þeirra hefðu gert árásir á
tvö, jap'önsk beitiskip hjá. strönd
Nýja Englands og hafði bæði skip-
in, orðið fyrir sprengjum. Hafi
annað ])eirra éiennilega sokkið, en
hitt skemst mikið.
Japanar gerðu loftárás á Port
Moresby í gær.
SKYNDISÓKN.
Fyri í gær hafði herstjórnin
ein'nig tilkynt um velhepnáða
skyndisókn á Filippseyjum. Sú
tjlkynning var á þessa leið:
HERSVEITIR Wainwrihgts
hershöfðingja hafa vald-
ið Japönum miklu tjóni í skyndi
árás, sem gerð var á Mindanao
<_yju hjá Zamboanga (suðvest-
urodda Mindanaoeyju) “
í herstjórn&rtilkynningunni
segir ennfremur: „Hafnarvirki
við Manillaflóa hafa orðið fyrir
miklum stórskotaliðsárásum ó-
vinanna, sem skjóta frá stöðv-
um á suðurstrcnd Manillafló-
ans. Skothríð úr 240 millimetra
fallbyssum var áköf, en olli litlu
hernaðaflegu tjóni. Skotið var
með góðum árangri úr okkar
íallbyssum á byssustæði óvin-
anna.
burma.
1 Burma hefir komið til átaká
milli kínverskra hersveita og
breskra annarsvegar, og japanskra
hersveita. Segjast bandamenn liafa
haldið velli. /
Skipatjún við austur-
strönd Ameriku
0 lotamálaráðune.ytið í Wash
* ington tilkynti í gær, að 2
stórum amerískum flutninga-
skipum hefði verið sökt með
tundurskeytum við strendur
Ameríku í gær.
Engar nánari skýringar (>éru
gefnar.
í þýskum fregnum í gær seg-
ir að kafbátar hafi í s.l. viku
sökt 10 skipum við strendur
Ameríku — Þaraf var tilkynt,
að 5 hefði verið sökt í gær. sam
tals 35 þús. smálestir. Þjóðverj-
ar segja að skipatjón báhda-
manna í s.l. viku, á Atlantshafi,
hafi numið um 100,000 smálest-
um.
„Frlðarsóko^
Fregnir hafa enn komist á
kreik um „friðarsókn“ af
hálfu Þjóðverja.
Frjettaritari Reuters í Ank-
ara símar, að „þýskir áróðurs-
menn í Tyrklandi dragi upp
Ijóta mynd af hættum þeim, er
menningunni stafi af sigrum
Japana í Austur-Asíu. — Þeir
tali um að hvíta kynið eigi að
taka höndum saman til þess að
bægja frá gulu hættunni“,
„Þeir gefi jafnvel í skyn, að
'imræður farj nú fram í þessa
att í Madrid og Lissabon“.
Frjettaritarinn segir, að á
bak við þetta tal kunni að liggja
óljós von nm að hægt muni vera
að fá Breta og Bandaríkjamenn
til þess að semja frið við Þjóð-
verja.
Stokkhólmi, laugardag.
WESTMAN, dómsmálaráðherra Svíþjóðar skýrði sænska
þinginu frá því í dag, hvernig staðið hefði á því, að sextán
sænsk dagblöð voru nýlega gerð upptæk, öll sama daginn.
Ráðherrarm sagði, „að óhindruð frásögn af hryðjuverkum
beint gegn eínum aðila eða öðrum“, myndi hafa valdið utanríkis-
pólithskum erfiðleikum.
Hann skýrði einnig frá því, að samkvæmt stjórnskipunarlög-
unum frá 1810, væri ríkisstjórninni heimilt, án dóms, að gera
blöð upptæk, sem birtu greinar, sem líklegar væru til að skapa
misskilning hjá erlendu ríki.
I blöðum þeim, sem sænska stjórnin gerði upptæk, voru
greinar, sem bygðar voru á frásögnum sjónarvotta úm hryðju-
verk og pyndindar, sem þýska Gestapo-leynilögreglan hafði haft
í frammi við fanga í fangabúðum í Noregi. — Reuter.
„Herskipavika"
hófst i borgnm
Englands í gær
(London — frá Reuter).
^jAÐ, sem okkur er nauð-
synlegast á þessu stigi
styrjaldarinnar, er að endur-
reisa algert sjóveldi banda-
manna á öllum heimshöfum“.
Þannig fórust Alexander flota-
málaráðherra Breta, orð í ræðu,
er hann hjelt frá „stjórnpalli H.
M..S. Trafalgar“ á Trafalgar-
torgi í London í gær. Svoköll-
uð herskipavika hófst í mörgum
borgum Englands í gær. — Fer
fram fjársöfnun meðal aimenn-J
ings til herskipasmíði í eina
viku.
í London var mikið um há-
tíðahöld. Skrúðganga mikn var
haldin í London og á Trafalgar
torgi var stór eftirlíking af or-
ustuskipi, sem nefnt var H. M.
S. Trafalgar“.
Það er ætlan Lundúnabúa að
safna 125 miljón sterlingspund
'im þessa viku til herskipasmíða
cg um miðjan dag í gær höfðu
þegar safnast 27,310,000 ster-
lingspund.
í Cambridge hjelt Pjetur Jú-
góslafakonungur ræðu, er söfn-
unin hófst. Lagði hann fram
fityhæð í söfnunarsjóðinn.
Harka Japana við
faaga staðfest
WASHINGTON í gær: Utan-
ríkipmálairáðuneytið tilkynn-
ir, að það hafi fengið upplýs-
ingar, sem sanni það, sem Ant-
hony Eden sagði frá í þreska
þinginu á dögunum, að með-
ferð Japana á föngum í Hong-
kong væri svívirðileg. Reuter.
Hringurinn
þrengist um her
Þ|óOver]a við
Starara Riissa
/
rá Rússlandi bárust þær
fregnir í gær, að stöðugt
þrengdist hringurinn um Staraya
Russa og 16. her Þjóðverja, sem
þar er innikróaður.
„ •
í rússiieskum' fregmun var i
gærkvöidi táláð uth áframhald-
íUKÍi sókh Rússa á öllum vígstöðv-
vmi frá Leningrad til Krímskaga.
f þýskmn fregnmn er talað um
mikia knlda á vígstöðvunum, en
því haldið fram. að áhlaupum
Rússa hafi alstaðar verið hrundið.
Frjettaritari Reuters í Moskva
segir uni árásir Rússa á 16. her-
inn við Starava Russa ■
Þrátt fyrir harða mótstöðu hefir
Þjóðverjum ekki tebist að stémmá
stigu fyri'r framsókri Rússa, sem
hefi-r tekist að hrjótast í gegttum
*
landduflabelti, gaddavírsgirðingar
og aðrar víggirðingar, sem Þjóð-
verjar hafa verið að efla síðast-
iiðna 5—-6 ínánnði.
Á fimtvvdáginn var tókst Rúss-
ttm að ná á sitt vald einu ram-
gerðu vígi Þjóðverja eftir harða,
bardaga. Þjóðverjar gerðu tólf
sinmutt gagnáhlaup t.il að reytía
að ná stöðvum sínum aftur, en
áhlanpih mist.ókust öll. Tókst
Rússura að koma, fyrir stórskot.a-
l.iði á þessum slóðuni og vjelbyssu-
hreiðrum.
Arásir Rússa koma úr ýmsum
áttuin og eiga því Þjóðverjar oft
bágt, með að áttq, sig á, hvar þeir
leggja að þeim, næst. Verða, þeir
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐTT
Viðsjár með Rúman-
um og Ungverjum
Ræða Antonescus
vekur gremju Ung-
verja
Ziirich, laugardag:
■Svissneska biaðið „Neu
Ziiricher Nachrichten“ seg-
ir í dag:
Ræða, sem Michel Antones-
cu varaforsætisráðh. Rúm-
eníu hefir haldið, hefir vakið
gremju mikla í Budapest og
hefir ræðan einnig vakið reiði
þýskra yfirvalda. í ræðu þess-
ari talaði Antonescu um kröfur
Rúmena í sambandi við Transyl
vaníu-hjeraðið, en það hefir
lengi verið þrætuepli milli Rú-
mena og Ungverja, hvorir ættu
að eiga það hjerað.
Blaðið bætir við: „Það er
greinilegt, að viðsjár þær, semi
nú eru milli Rúmena og Ung-
verja, munu ekki auka á vilia
þessara þjóða til að fórna her-
mönnum fyrir vorsókn Hitlers.
Fr j ettaritari „Basler Nach-
richten" í Budapest símar blaði
sinu:
„í Ungverjalandi er litið svo
á, að Antonescu hafi í ræðu
sinni látið uppi skoðanir og
vonir rúmensku ríkisstjórnarinn
ar í þessu máli til að breiða yfir
óánægju þá, sem ríkir í innan-
iandsmálum.“
Frjettaritarar í Berlín halda
»því fram. að ræða Antonescus
hafi vakið stórfurðu meðal
stjórnmálamanna þar og litið
sje á ræðuna sem „ótímabæra
og henni sje ekki tekið vingjaritt
lega“ meðal þýskra áhrifa-
manna.
RÚMENAR „HEIMTA
TRANSYLVANÍU“
Álit Tyrkja á ósamlyndi Rú-
mena .og Ungverja kemur fram
í fregn frá frjettaritara Reut-
ert í Istambul. Skeyti hans er á
þessa leið:
„Ósamlyndi Rúmena og Ung
Verja fer vaxandi, en þessi ríki
eru tvö aðal leppríki öxulsríkj-
anna, segir í tyrkneska blaðinu
„Vakit“. Blaðið tekur til með-
ferðar ræðu Antonescus, sem
hann hjelt s.l. fímtudag og æs-
ingarnar, sem fylgdu gegn Ung
verjum, að ræðunni lokinni. —
Rúmenar hafa ávalt haldið því
iram, að Transylvanía væri
hluti af Rúmeníu og sambúð
þessara tveggja fer hríðvax-
andi. I Bukarest hrópar fólkið:
„Við heimtum Transylvaníu
hvað sem það kostar“, og þetta
gamla-sár Rúmena hefir rifnað
I
upp á ný.
Tyrkneska blaðið heldur á-
fram og segir, að það hljóti að
valda Þjóðverjum hinum mestu
áhyggjum, að leppríki þeirra
skuli vera komin svona alvar-
lega í hár saman, því þó bæði
Ungyerjaland og Rúmenía eigi
í ófriði við Rússa, þá þorir hvor-
ug þjóðin að láta Hitler fá her-
menn í vorsóknina. Rúmenar
eru þeirrar skoðunar, að Ung-
v“i*jar sjeu erkióvinir þeirra og
w: ma er álit Ungverja á Rúm-
ena.“