Morgunblaðið - 20.05.1942, Síða 2

w n K <; i ’ N BUÍÍ! f'
Miðvikudagur 20. maí 1942.
Ú
Þjóðverjar tilkynna loka-
sigur á Kerchskaga
Yfir 150 þúsund
fangar teknir
Ný|ar vlgstððvar
f Víslur-Evrðpu
Tíllaga um að
Stalín/Churchííl og
Áframhaldandi harðar
orustur hjá Kharkov
ÞÝSKA HERSTJÓRNIN birti í gærkvöldi auka-
tilkynningu um lok bardaganna á Kerch-
skaga. í tilkynningunni segir, að þýski her-
irtn hafi í gær brotið sjer leið til Kerch-sundsins og að hann
hafi nú aHa strandlengjuna meðfram sundinu á valdi sínu.
Tilkynnmgin var á þessa leið:
Þýskar og rúmenskar hersveitir á Kri-iílsakaga, undir stjórn
Mansteins hershöfðingja eru komnar að Kerchsundinu meðfrám
ailri strandlengjunni. Síðustu víggirtu .herstöðvar Rússa beggja
megin við borgina Kerch voru teknar með áhlaupi í dag, eftir að
sigrást hafði verið á einbeittu viðnámi Rússa.
Þannig er lokið sóknar og tor
tímingarorustunum, sem 'hafa
haft 1401- meó sjer, áð þrem rúss
neskum herjum hefir verið tor-
tímt, pn í þeim voru 17 fótgöngu
iiðs herfvlki, þrjú riddaraliðs-
herfyJki og 4 skiúðdrekaher-
deildir (brigades).
Auk gífurlegs manntjóns
mistu Rússar í þessum orustum
149,254 fanga, 1133 fallbyssiír,
yfir 1000. kúlnavarpa, 258 skrið
dreka pg' yfir 3000 hesta.
Aðeins leifar rússneska hers-
ins komust yíir sundið.
1 tiik. enrætt um hinn mikla
þátt, sem þýski flugherinn und-
ir stjórn Löhrs flugmarskálks
og vo.n Richthofens átti í bar-
dögunum á skaganum. Skýrt er
frá því að flugherinn hafi sökt
16 skipum í Kerchsundinu, sam-
tals Í3.600 smál. Auk þess var
einum rússneskum tundurdufla-
slæðara sökt og 21 smáskipi. —
Ennfremur voru 10 miðlungs-
stór skip alvarlega löskuð.
Þannig biðu Rússar enn mikið
manntjón, er þeir voru að reyna
að koma liði sínu undan yfir
sundið, segir í tilkynningunni.
Rússhéska herstjórnin tilk. á
miðncetti í nótt, að bardagar
hefðu haldið áfram í gær við
Kerchborgina.
KHARKOV
En meginhluti rússnesku til-
kyhningarinnar fjallar um
bardagana hjá Kharkov. I
tilk. segir: Þann 19. maí
hjeldu herir okkar uppi á-
rásaaðgerðum í stefnu á
PRAMH, Á SJÖTTU SÍÐU
Danmörk er nú
fangelsi með
byrgðum gluggum
IWHBMMi Í
Samtal við Christmas Möller
forystumanns frjálsra Dana
TÍÐINDAMAÐUR Morgunblaðsins átti tal við
danska stjórnmálamanninn Christmas Möller
á mánudaginn var. Hann er hinn hressasti í
tali eins og hann á að sjer, enda hefir hann nú mikið verk-
efni fyrir höndum.
-— ,,Að koma frá Óaiunörku til frjálsra landa, er sem að koma
úf fangelsi með bvrgðum gluggum út í sólskinið“, segir hann.
Næsta spor
Japana
Uggiir í Ástralíu
og í Kina
RoosevcítÁhÍttiist
á Isíandí
Sókn Þjóðverja
á nýjum víg-
stöðvum
Rússneska herstjórnin tilk. í
nótt að rússnesku herirnir
hefðu háð bardaga í gær hjá
Izyum Barsenkovo, þar sem
Þjóðverjar væru byrjaðir sókn.
I umraéðunum um horfurnar í
* styrjÖldinni, sem fram fóru
í breska þinginu í gær og lokið
verður í dag, bar m. a. á góma
sambandið milli Rússa annars-
vegar og Breta og Bandaríkj-
anna hinsvegar og komu fram
raddir um að nauðsynlegt væri
að gera þetta samband nánara.
Einn þingmaðurinn stakk upp á
því að þeir hittust á íslandi í
sumar, Churchill, Roosevelt og
Stalin.
Annars snerust umræðurnar
aðallega um skipun herstjórn-
armála Breta og um samstarfið
milli landhers, sjóhers og flug-
hers.
Attlee, varaforsætisráðh. hóf máls
og sagði m. a. að þýska herstjórnin
gerði sjer ljóst, að sá möguleiki, væri
fyrir hendi, að bandamenn gerðu árás
á í*jóðverja í Vestur-Evrópu.
Greenwood, foiúngi stjórnarand-
stæðinga, sagði að stjórnin myndi
verða stranglega gagnrýnd ef hún
byrjaði árás í vestri áður en hún
teldi það örugt, að hægt væri að
fylgja árásinni duglega eftir, en hún
myndi elcki síður verða gagnrýnd ef
hún hikaði við að byrja þessa árás
þegar í stað, er hún teldi sig hafa
bolmagn til þess að gera hana.
Einn þingmaður lagði það enn til,
að Churchill legði niður embætti land
varnamálaráðhen-a, þareð hann færð-
ist of mikið í fang með því að verá
hvorttveggja i senn forsætisráðherra
og iandvarnamálaráðherra.
Sir Stafford Cripps mun flytja loka
ræðnha í franihaldsúmræðúnum í dag.
Athafnaleysið hat'ði þreytt liann
heima fyrir, sjíðan Þjóðverjar í
loks ársins 1940 bönnuðu honum
gersandegá að koma opinherlega
fram.
Samtök frjálsra Dana Itafa
fengið hinn ákjósanlegasta for-
ingja, er Christmas Möller slapp
undan eftirliti Gestapo til Eng-
lands. Er liann tvímælalaust á-
hrifamesti stjórnmálamaður Dana,
síðan Th. Stauning leið.
— Er tíðindamaður blaðsins
hitti Christmas Möller á hótelinu,
þar sem hann dvelur í Londön.
komst hann þannig að orði:
KOM BEINA LEIÐ.
— Jeg vil fyrst. taka það fram,
að jeg kom hingað til Englands
beina leið heiman frá Danmörku.
Enginn vissi um brottför mma
þar. Enginn landa minna hjálp-
aði mjer að neinu leyti. Jeg get
ekkert um það sagt á þessu stigi
málsins, hvernig ferð minni var
Itagað, það verður að vera algert
leyndarmáJ, með hvaða hætti vlð
hjónin og sonur okkar komttmsl
hingað til Englands. Jeg tók allar
ákvarðanir í því efni á eigin á-
bvrgð, í þeirri trú og von, að með
þtessu móti gæti jeg best innt af
hondum þau skyldustörf, sem
bíða mín, skyldustörf, sent besfc
verða unnin þar sem maður má
ttm frjálst höfttð strjúka. Iljer
býst jeg við að geta unnið þjóð
tninni mest gagu.
98% ÞJÓÐAPJNNAR
ANDVÍGIR ÞJÓÐ-
VERJUM.
Er tíðindamaður blaðsins spurði
Christmas Möller um afstöðu
Dana til þýsku stjórnarinnar,
sagði hann m. a..
— Það er engum váfa undirorp-
ið hvernig danska þjóðin lítur á
Nazisinann. 98% allra Dana bíða
jtess með óþreyju, að Danmörk
verði aftnr frjáls, eftir að Bretar
og bandamehn þeirra hafa sigrað.
Vjer treystum ekki loforðmn
PRAMH, Á SJÖTTU SÍÐU
„Til hamingju
með frelsið"
Skeyti frá
Christmas Möller
Olafi Thors harst í gær svo-
hljóðandi skeyti frá hinum
danska stjórnmálamanni Christ-
mas Möller;
„Hjermeð leyfi jeg mjer að
senda yður, herra forsætisráð-
herra, mínar bestu óskir um fult
frelsi og hamingju íslandi ti!
handa“.
Porsætisráðherra svaraði sam-
stundis skeytinu með þakklæti og
þeirri ósk, að Danmörk mætti sem
fyrst endurheimta frelsi sitt. !
“Loftvarnamerki
I Fi New York
Borgin myrkvuð
Loftvamamerki var gefið í
New York klukkan 9 í gær-
morgun. Merki um að hættan
væri liðin hjá var gefið hálfri
klukkustunda síðar, án þess að
neitt hefði borið til tíðinda.
Það var síðar tilkynt að merk-
ió hefði verið gefið í æfinga-
skyni.
Fregn frá New York í gær-
kvöldi hermdi, að borgin, sem
skartað hefjr í ljósadýrð, ein-
hverri hinni mestu, sem þekst
hefir í heimi á kvöldin, myndi
verða myrkvuð að nokkru leyti.
Kjartan R. Guðmundsson lækn-
ir hefir fengið leyfisbrjef frá heil-
brigðismá 1 ará8nneytimi til þess ítð
starfá sem sjerfræðingur t tmiga-
sjúkdónntm.
Meðal herfróðra manna i
London er litið svo á, að
ekkert óvænt geti gerst í stríð-
inu hjer í Evrópu framar, en hin
mikla spulming sje nú hvað
Japanar geri næst, þar eð það
geti haft mikil áhrif á fram-
hald stríðsins.
Það er greinilegt að nokkurs
kVíða gætir bæði í Kína og í
Ástralíu um það, hvað Japanar
taka sjer fyrir hendur næát, nú
þegar herferðinni í Burma er
raunVerulega lokið. — Báðar
þessar þjóðir leggja hið mesta
kapp á að fá sem mésta hjálp
frá Bretum og Bandaríkja-
mönnum, til þess að verá VÍð-
búnar hverju því, sem að hönd-
um kann að bera.
I umræðunum í breska þihg-
inu í gær, benti Attlee varafor-
sætisráðhen*a á að einnig þriðja
ríkið búist við árás, Ind-
land. Hann sagði, að Bretar
myndu gera alt, sem í þeirra
valdi stendur til þess að efla
landvarnaliðið í Indlandi og j
Ceylon.
KÍNA
Fulltrúi kínversku stjórnar-
innar í Tschungking sagði í gær
að mikill japanskur liðsauki
væri nú kominn til Burma. Full-
trúinn sagði að Japanar væru
að safna liði á landamærum
Indo-Kína og Yunnanfylkisins; í
Kína, og að mikil sókn Japana
inn í Kína væri í aðsigi.
Hann sagði að Kínverjar
yrðu að fá alla þá hjálp, seip
bandamenn gætu í tje látið og
einkum væri þeim nauðsynlegt
að fá mikið af flugvjelum hið
bráðasta.
ÁSTRALIR SEGJA
BANDAMENN OF
BJARTSÝNA
Ástralskir stjórnmálamenn
lialda áfram að brýna fyrir
þjóðinni að vera við því búna,
að til átaka kunni að koma í
Ástralíu.Þeir segja að of mikill-
ar bjartsýni keríni í ummælum
stjórnmálamanna Bandamanna
; um horfurnar í suðvestan verðu
Kyrrahafi.
Fimtíu japanskar flugvjelar
gerðu í gærmorgun árs á Port
Moresby í Nýju Guineu. I óp-
iinberri tilkynningu, sem birt
! hefir verið í Ástralíu segir, að
tjón hafi orðið lítið, en þetta var
mesta árásin, sem japanskar
flugvjelar hafa gert á bæki-
stöðvar bandamanna frá því 19.
febrúar síðastliðinn, er árás var
gerð á Port Darwin.
Gullna hliðið verður sýnt ann-
að kvöld og er þá búið að sýna
það 64 sinnnm. Sýningum fer iní
að fækka úr þessu, og má. búast
við að síðasta sýning verði átíg-
lýst'þú og þégar;