Morgunblaðið - 12.09.1942, Page 2

itOKGU N BLAÐIÐ
Laugardagur 12. sept. 1942.
2
GANDHI SAT Á SVIKRÁÐUM
VIÐ BRETA
Skipulagði víðtæka
skemdastarfsemi
Bandamenn halda
áfram sókn sinni
á Madagaskar
Uppljóstranir Amerys
Indlandsmálaráðherra
LONDON í GÆR.
Einkaskeyti til MORGUNBLAÐSINS frá REUTER.
AMERY Indlandsmálaráðherra svaraði í gær fyr-
irspurnum þingmanna í neðri málstofunni um
Indland, og gaf þá ýmsar upplýsingar um
Gandhi og Congressflokkinn, sem vakið hafa mikla athygli
um gjörvallan heim.
Sagði Amery meðal annars, að Indlandsstjórn hefði
bjargað málstað Bandamanna með skeleggri framkomu
sinni, þegar alt virtist ætla að fara í bál, vegna undirróð-
urs og óeirða, sem Congressflokkurinn stóð að. Þá greindi
Amery frá því, að Gandhi hefði setið á svikráðum við
stjórnina, og að þegar Sir Stafford Cripps gekk á milli
indverskra áhrifamanna til þess að fá þá til að fallast á
tillögur bresku stjórnarinnar, sem fólu í sjer sjálfstjórn
Indlands eftir stríðið, hafi þegar verið byrjuð víðtæk und-
irróðurs- og skemdastarfsemi, í því skyni að veikja að-
stöðu Bandamanna.
Amery sagði, að fndlandsstjórn hefði bjargað Kína og Banda-
mönniim yfirleitt með röggsamlegri framkomu sinni, en þó sýnt fá-
dæma þolinmæði. Stjórnin hefði orðið að grípa til þeirra ráða, sem
kunn eru, þar sem athæfi Congressmanna varð ekki þolað bótalaust
af neinni stjórn með virðingu fyrir sjálfri sjer.
Indlandsstjórn sá, að hverju
fór, og varð fyrri til, sagði Am-
ery. Kunnugt er nú, að áformað
hafði verið að valda margháttirðu
tjóni á ýmsum mannvirkjum, svo
sem loftskeytastöðvum, járnbraut-
um, þar sem kol eru flutt til her-
gagnaverksmiðjanna. Aformum
þessum var einkum beint að stöðv-
um skammt frá landamærum
Burma, sem -Japanar hafa nú á
▼aldi sínu.
Amery gát þess, að ráðist hefði
▼erið á um 300 járnbrautarstöðv-
ar víða í landinu og 24 sinnum
hefði lestum verið hleypt af braut
inni. Óeirðir blossuðu víða upp,
sjer í lagi í Bihar-hjeraði, og þar
▼oru eyðilagðar 65 lögreglustöðv-
ar. Amery lýsti vfir því, að ekki
▼æri hægt að sjá annað en að leið-
togar Congressflokksins hefðu ver
ið í vitorði með ofbeldismönnuu-
um og blásið að kolunum. Nú er
hægt að horfást í augu við fram-
tíðina, sagði Amery, en tímarnir
voru mjög viðsjálir. Nú hafa
Bandamenn öll tök á því ófremd-
arástandi, sem var.
Allar tillögur, sem miðuðu til
hagsbóta fyrir Indverja, hafa
komið frá Bretum undanfarin ár,
en Gandhi hefir sáð úlfúð og ó-
▼ild og torveldar alla samvinnu
með undirróðri >sínum, sagði Am-
ery ennfremur. Rjett er að reyna
að semja, en, eins og komið var,
var ómögulegt að komast að neinu
samkomulagi, og því varð að grípa
til róttækra ráðstafana. Við vilj-
um, sagði Amery, að Indland
verði frjálst, og við vonum, að
Indverjar beri gæfu til þe.ss að
taka höndum saman og stefni ein-
huga að sama marki.
,Hopið hvergi! ‘
— Rommel
CAIRO í gær.
kipanir frá Rommel til her-
sveita hans hafa fundist, þeg
ar her hans hörfaði undán á dög-
mmim, og hljóða þær á þessa leið:
„Hopið hvergi!“
Yfirmaður tíunda ítalska hers-
ins, Benvenuto Gioda hershöfðingi,
bendir á í sambandi við þessar
fyrirskipanir, um leið og hann kem
ur þeim áleiðis til hermanna sinna,
„að þessi skipun yrði að koma fyr-
ir augu hvers einasta manns“.
REUTER.
Manntjón Kínverja
og Japana
TVyf r. George Yen. forstjóri upp-
lýsingaskrifstofunnar kín-
versku sagði í gær, að Kínverjar
hefðu mist sex miljónir manna,
fallna og særða, síðan styrjöldin
við Japána hófst fyrir fimm ár-
um síðau.
Hinsvegar hafa Japanar mist
hálfa þriðju miljón manna, að því
er Dr. Yen sagðist frá.
| Barist þar til ]
] yfir iýkur við ]
] Stalingrad ]
a ■
Orusturnar um Stalingrad
eru nú sagðar harðari en
nokkru sinni áður. Þjóðverjar
leggja allt kapp á sóknina tii
borgarinnar, og segjast þeir
vera komnir að Volgufljóti fyr
ir sunnan borgina.
Rússar verjast hinsvegar af
fádæma harðneskju, og segir
í sumum frjettum, að her þeirra
hafi fengið fyrirskipun um, að
hörfa ekki framar hið minsta^
heldur falla fremur en að óvin-
irnir nái meiri landssvæðum.
í Lundúnaútvarpinu í gær var
skýrt frá því, að Þjóðverjar
hefðu náð þrem þorpum nálægt
borginni á sitt vald. Þar var og
frá því skýrt, að Þjóðverjar
beittu fyrir sig mergð steypi-
flugvjela og Messerschmitt-or-
ustuflugvjela. Árásir Þjóðverja
hafa verið mestar fyrir sunnan
og suðvestan borgina.
Þá er og frá því skýrt, að
sókn Þjóðverja sje mqð svo mik
iili hörku þessa dagana vegna
þess, að þeim ríði á að hertaka
borgina áður en haustrigning-
arnar byrja, en þeirra er nú
brátt von. Annars segja Rússar
ástandið ískyggilegt. t
AÐRAR VÍGSTÖÐVAR
Við Terekfljót er enn mikið
barist. Þýskar og ítalskar her-
sveitir, sem komist hafa yfir
fljótið eiga í hörðum bardögum
við Rússa, sem gera þarna áköf
gagnáhlaup. Mjög virðist tví-
sýnt um, hvernig þær viður-
eignir fara, en í síðustu fregn-i
um frá Moskva er sagt, að mjög
vafasamt sje að Rússum t&kist
að hálda borginni Modzok
lengur, en hætta sú, sem hún er
í eykst stöðugt, eftir því, sem
fleiri hersveitir möndulveld-
anna komast yfir Terekána.
Novorrossisk
fallin
I tilkynningu Rússa seint í
" gærkvöldi var frá því
skýrt, að hersveitir þeirra
hefðu hörfað frá Novorossisk,
eftir að hafa háð þar harða
götubardaga.
Vichystjórnin gefur
yfirlýsingar
BANDAMENN halda áfram hernaðaraðgerðum
sínum á Madagaskar og hafa enn skipað liði
á land á ýmsum stöðum á vesturströnd eyjar-
innar. Vichystjórnin og Bandaríkjastjórn hafa gefið út
tilkynningar um aðgerðirnar. Hernaðaráform Banda-
manna ganga að óskum.
I Lundúnafregnum í gær var greint frá því, að breskar og
suður-afríkanskar hersveitir hefðu gengið á land á nokkrum
stöðum á vesturströndinni, þar á meðal í bæjunum Majunga og
Morondava. Samtímis því hófu breskar hersveitir sókn frá aðal
borg eyjarinnar, Diego Suarez, en þá borg hertóku Bretar í maí
mánuði síðastliðnum.
Stúrárás á
Dusseldorf
Breska flugmálaráðuneytið
tilkynti í gær, að mikill
hópur breskra sprengjuflug-
vjela hefði gert harða loftárás
á Diisseldorf í fyrrinótt og segir
í tilkynningunni að miklir eld-
ar hafi komið upp, og tjón orð-
ið gífurlegt.
Þjóðverjar játa allmiklar
skemdir og óvenju mikið mann
tjón, en segja að þeir hafi skot-
ið niður 26 breskar flugvjelar.
— Breska flugmálaráðuneytið
skýrir hinsvegar frá því, að 31
sprengjuflugvjel hafi ekki kom
ið aftur.
Diisseldorf er mikil iðnaðar-
borg og er þar stál- og vjeia-
framleiðsla. Einnig eru þar olíu
hreinsunarstöðvar.
ÁRÁSIR Á ENGLAND
Engar árásir voru gerðar á
England í fyrrinótt. Hinsvegar
komu nokkrar’þýskar sprengju
flugvjelar til árása snemma í
gærmorgun, og gerðu árásir á
nokkra staði á suður- og suð-
austurströndinni. Nokkrir menn
fórust.
LOFTSÓKN RÚSSA
Rússar tilkynna, að flugvjel-
ar þeirra hafi enn í fyrrinótt
gert árásir á Ungverjaland og
Þýskaland, þar á meðal bæði á
Berlín og Budapest.Segjast þeir
hafa valdið nokkru tjóni, en
mist tvær flugvjelar.
Mjög hefir enn verið hert á
loftvarnaráðstöfunum 1 Ung-
verjalandi, vegna hinna tíðu á-
rása Rússa.
Churchill flutti ræðu í neðri
málstofunni í gær og skýrði frá
þessum atburðum og kvað sókn
Bandamanna ganga að óskum.
Þá gat hann þess, að breskir,
suður- og austur-afríkanskir
hermenn tækju þátt í bardög-
unum, og nytu þeir stuðnings
flughers Suður-Afríkumanna
og breska floíans. Mótspyrna
af hálfu Frakka er ekki mikil.
í tilkynningu Vichystjóraar-
innar er ekki sagt frá því, hvort
franska setuliðið veiti neina
mótspyrnu svo teljandi sje, en
talið er, að mótspyrnan fari
harðnandi. í opinberri tilkynn-
ingu, sem var gefin út í Wash-
inton í gær segir, að hemaðar-
aðgerðirnar á Madagaskar sjeu
gerðar með vitund og vilja
Bandaríkjastjórnar. t tilkynn-
ingunni, sem er mjög varlega
orðuð, er gert ráð fyrir, að
Bandaríkjamenn muni hafa
hönd í bagga með hernámi eyj
arinnar. Þá er því lýst yfir, að
Frakkar fái eyjuna aftur, er
Bandamenn hafa unnið sigur í
styrjöldinni. Bandaríkjastjórn
hefir enn stjórnmálasamband
við Vichystjórnina, en Bretar
ekki og því vekur afstaða Banda
ríkjamanna mikla athygli uim
heim allan.
Laval viðurkendi í viðtali við
blaðamenn í Vichy í gær, að
liðsstyrkur Vichystjórnar á
Madagaskar ,,væri ónógur“. —
„Það hryggir mig“, sagði hann
ennfremur, ,,að Bandaríkim
hafa uppörfað Breta í þessu
máli, og kemur það nokkrum
hluta ábyrgðarinnar á árásinni
á Bandaríkjastjórnina.
„Yfirlýsing útgefin af landa-
stjóranum á Madagaskar“,
bætti hann við, „er ágætt svár
við því sem Bretar gefa í skyn,
og nægir í bráðina".
Að lokum lýsti Laval yfir því
að hann hefði ekkert svar feng-
ið við munnlegum mótmælum,
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.
I