Morgunblaðið - 19.12.1942, Blaðsíða 3

Laugardagur 19. des. 1942.
3
MORGUNBLAÐIÐ
Níi er enginn hörgull á stríðs-
frjettum (28. nóv.) og eins
og stendnr eru þær allar góðar.
Um leið og jeg byrja á þessari
grein berast fregnir um fyrstu
landviðureignir í Tunis, nálægt
Tebarca, þar sem bandamenn
hrundu áhlaupi þýskra skriðdreka
sveita. Einnig hafa nú óvinirnir
verið hraktir þvínær alveg brott
úr Cyrenaica, og heyrst hefir um
laglegan en þó ekki stórvægilegan
sigur Rússa í Kákasus. Svo eru
frásagnir um mikinn sigur Banda-
ríkjamanna á sjó við Salómonseyj-
ar, og ennfremur lítur út fyrir
að Japanar verði hraktir burtu
úr Nýju-Guineu. Vjer hefðum
viljað gefa mikið fyrir hverja
um sig af þessum fregnum fyrir
nokkrnm mánuðum. En iystin
eykst með matarbyrgðunum, og
hlutirnir virðast altaf ganga miklu
seinna, þegar það eru vorir menn,
sem eru í sókniuui.
Ýmsir hafa-gagurýnt mjög hern
aðiim í Vestur-Afríku, og jegj
hygg að sú gagnrýni sje aðallega
sprottin af þessu, sem jeg var að
minnast á, bráðlætinu, skorti á
skilningi á því, sem þegar hefir j
unnist, vegna jiess að allir horfa1
með eftirvæntingu fram til frekari J
sigra, og eru því óþolinmóðir, ef
tafir verða. Því hefir verið haldið
fram við mig í brjefum, að vjer
hefðum getað náð allri Norður-
Afríku á vort vald í einu risa-
skrefi. En mín persónulega skoð-
un er sú, að það hefði verið ákaf-
lega hættulegt og hæpið að senda 1
skipalið beint inn í Sikileyjar-
sundið. Að því liefðu Þjóðverjar
altaf komist í tæka tíð. Og banda-
menn hafa ekki skipakost til þess
að sóa í hálfdæmd fyrirtæki. —
Aðrir gagnrýnendur halda því
fram, að vjer hefðum átt að ná
öllum Tunis á vort vald með fall-;
hlífarherskörum í einu. vetvangi
eftir að vjer höfum náð flugvöll-
um í Algier. Hvað því viðvíkur,
þá verð jeg að segja það, að
hvergi á hernaðarsviðinu hefi jeg
rekið mig á eins mikla fákunn-
áttu eins og á jiví, hve miklu er
hægt að koma af hermönnum í
flugvjelum á gefinn stað, og hve
piikið af flugvjelum þarf til slíkra
aðgerða. Og auðvitað voru erfið-
leikarnir hjer miklu meiri vegna
þess, að flestir af fallhlífaher-
mönnunum þurftu að leggja upp
frá Bretlandseyjum. Jeg býst við
að dómur reynslunnar verði sá, að
jietta hafi út af fyrir sig verið
allmikið afrek, jiótt langt sje frá
mjer að neita því, að Þjóðverjar
hafi haft góð tækifæri til jiess að
koma þeim þaðan aftur.
Það eru altaf sömu mennirnir,
sem rita um þessi mál, sem halda
áfram að spá öflugum mótleik
Hver verður mót-
leikur Þjöðverja?
Eftir Cyril Falls
möndulveldanna, og bergmála
þeir þannig ógnanir þær og hót-
anir, sem hljómað hafa frá jiýskuin
og ítölskum útvarpsstöðvum. Jeg
veit ekki hversu útbreydd þessi
skoðun er. og ennfremur er mjer
ómögulegt að dæma um það, hvoi't
hún er r.jetj eða röng. Maður get-
ur aðeins gert ágiskanir í þessu
samhandi, ágiskanir sem hyggjast
á nokkurri, en mjög takmarkaðri
þekkingu á birgðum óvinanna og
stöðu herja hans, og á enn hæpn
ari þekkingu á samgöngumöguleik
um hans og eldsneytisbirgðum.
Ef inaður tekur aðeins blákaldar
staðreyndir með x reikninginn,
þá verður sjeð, að enn meira hef-
ir verið lagt á Þjóðverja við her-
xiám Suður-Frakklands, og þörf
Jxeirra á því að vera styrkir á
Balkanskaga, svo maður nxx ekki
minnist á það útlit að þurfa að
verja Italíu með þýskum her-
sveitum. Og jafnframt hajja
skakkaföll þau, sem Þjóðverjar
standandi ári, önnur var ónógur
varnarundirbúningur möndulherj-
anna við E1 Alamain, þar sem
sem stendur, og ef þeir færðu all- ’ mannvirki þeirra náðu ekki yfir
nxikið lið á brott af Austurvíg- nærri nógu breitt svæði. Báðar
stöðvxmum, þá eiga þeir á hættu þessar skyssur eiga rót sína í því,
raunverulegar ófarir í þeirri átt. sem lengi hefir viljað við brenna
Þeir eru alls ekki líklegir að geta með Þjóðverjum, vanmati á að-
losað þar nema fáein herfylki,
sem jxeir svo geta haft til reiðu í
Yestur-Evrópn. Á Balkanskaga er
álitið að Þjóðverjar hafi nú um
8 hei'fylki, þótt vera megi að þau
hafi fengið liðsauka. Og þetta lið
þar hefir nóg að gera. Það þarf
ekki aðeins að halda niðri hinum
sigruðu jxjóðum, heldur er einnig
sagt, að jxað vinni að því að víg-
girða jxar fjallaskörð. Eins og er,
að nxinnsta kosti, virðast því fyrir
ætlanir Þjóðverja fyrst og fremst
snúast um vörn. í Vestur-Evrópu
er öflugur her, unx 27 herfylki,
en hamx þarf nú líka að halda og
verja allt Frakkland. í Hollandi
gerðum óvinanna og vannxátti á
styrk þeirra, Vera má, að þetta
geti verið sök yfirmanns þýsku
herjanna, Hitlers, sem síðan hann
tók við völdum hefir haft æðstu
yfirráð alls herstyi'ksins, og er
nxi einnig sjálfur herforingi land-
hersins.
Þessi volduga vjel gat vel unn-
ið með Hitler sem sameinanda alls
hins mikla kerfis hennar, og hið
frjósama ímyndunarafl hans get-
ur vel hafa konxið að góðu haldi
við mörg tækifæri. En nú, þegar
rússnesku herirnir eru enn óvænt
í fullu fjöri, og bandamenn hafa
tekið frumkvæðið í Norður-Afríku,
þá er ekki lxinu sama að heilsa,
hafa verið gerðar varnarstöðvar
um 55 km. breiðar meðfram allri (Og frá hlutlausum þjóðum berast
ströndinni, og er stöðugt nnnið■ fregnir þess efnis, að foringi sá,
við þær. Líka er verið að styrkja sem vann hvem sigurinn eftir
hafa orðið fyrir við Ordzhonikitze ’ varnirnar á vesturströnd Frakk-1 annan, sje tæpast sá sami og sá,
í Kákasus, bjargað Grozny-olíu- lands, og álitið er að hafist hafi sem.ekki veit með xússu í hverja
lindununx að minnstakosti Jxað sem
eftir er af þessu ári, og gefur
verið handa um víggirðingar á áttina hann á að shxia sjer. Að
f
suðausturströndinni. Það er ekk- visu eru margar ágætar áætlamr
þetta í skyn, að Þjóðverjum yrði1 ert sem bendir til samdráttar liðs til á pappíi'num: Ein er sxi að fara
hált á ósigrum á þessum geysi- sem sje nægilega mikið til þess.að yfir Spáxx, taka Gíbraltar og loka
löngu vígstöðvum. Það ætti líka gera innrás í Spán.
að athuga það vel, að ÞjóðxerjarJ Yfirstjórn þýska hersiixs, sem
eru farnir að gera heldur mikið, pjóðverjar nefna Oberkommaixdo
að blekkingum, hótunum og jafn-!(jer yvehrmacht er afar mikilvirk,
vel stórlygum, en liafa engin tæki rægur |njn yfjr öllum hernaðar
til að framkvæma hótanir sínai. átökum þýska ríkisins og banda-
Þeir voru með allskonax v'^'" i manna jiess, hefir yfirstjórn land-
lengjur, nxeðan Rommel hjelt und-, jierSj flUghers og sjóhers í sínum
an frá Egyptalandi, sögðu ag höndum, eniifremur gerir hún all-
Ronunel gæti hvenær sem xeia. ar jiernagar4œtlanir í samvinnu
skyldi snúið vörninni í sókn og sjerstakt herforingjaráð, sem
fleira þessháttar. eingöngu hefir áætlanir með hönd-
Það er tvennt ólíkt að leyna um. Hvað snertir sanxeinaða
erfiðleikum sínum fyrir óvinun- ( dirfsku og gjörhygli, verður
umum, og að vera með sífeldar. trauðla konxist, fram xir yfirstjórn a
ógnanir og gort, sem verður fljótt ■ þýska hersins. Þó stendur oss ekki
að athlægi. Þett.a er ekki stvrk- i lengur sú ógn af henni, sem áður
leikamerki. Mjer dettur ekki í hug j var, og vjer erum farnir að sjá
að vanmeta styrk Þjóðverja, en það, að í fyrsta lagi átti herstjórn-
in mikið sigra sína því að þakka,
að herir hennar voru altaf and-
veg bókstaflega, og alls ekki Ún1 stæðingum fremri að útbúnaði og getur varla komið til mála í vet-
Jiess að Jxær lxafi við einhvern j oftast mannafla, og í öðru lagi | ur. Þriðja leiðin væri sjálfsagt
vitnisburð að styðjast. En nú vegna þess, að upp á síðkastið j sxx, senx Hitler vildi helst fara, og
liljóða vitnisburðirnir þannig, að j virðast herstjórninni hafa orðið gæti hún orðið oss æði óþægileg,
, , . i ----x kún myndj
jeg lield að vjer þurfum/sem stend
ur ekki að taka hótanir Jxeirra al-
Miðjarðarhafinu fyrir bandamönn
um. Onnur sxi, að fara unx Tvrk-
land og Sýrland og taka Egypta-
land, nxeðan áttundi herinn er á
i
liraðri leið þaðan. Þriðja að gera
árás eða árásir á England, nú þeg-
ar svo mikið af herafla hefir verið
sent þaðan á aðrar slóðir, með það
í huga, að eyðileggja til dæmis
hafnii’nar í Southamton, Plymouth
og Portsmouth. Fjórða leiðin er
sú að leggja allt í hættu á Austur-1
vígstöðvunum, flytjá mikinn her
til Tunis og sigra bandamenn þar
stöðvunx þeim, sem Jxeir sjálfir
hafa kosið sjer.
En þegar á að fara að velja og
hafna, þá er ekki víst “hvað uppi
verður á teningnum. Líklega er
fyrsta leiðin sú hagkvæmasta, en
yrði mjög ei’fií. Önnur leiðin
sigraður yrði lofther bandamanna
í Tunis og Norður-Afríku, Og ekki
yrði það heldur auðunnið verk.
En barátta Þjóðverja í Tunis get-
ur að eins verið háð af tveim
ástæðum. Annaðhvort vonast þeir
til að geta lagt undir sig allt
landið, og hafið þaðan gagnsókn
síðar, eða þeir eru aðeins að fá
frest með viðnámi sínu þar. Sje
svo, að Þjóðverjar reyni að fá
frestinn, þá eru þeir annaðhvort
ákveðnir í að vera í vörn yfir-
leytt, eða þá að þeir eru að búa
sig undir þær gagnráðstafanir,
sem svo margir sem um þessi mál
fjalla, hafa verið að spá. Og sjeu
þeir spádómar rjettir, þá væri lík
legast, að gagnráðstafanirnar fæl-
ust annaðhvort í árás á Spán eða
loftsókn gegn Bretlandi, vegna
þess að viðnám í Aunis væri eng-
inn sjerstakur stuðningur fyrir
sókn við Miðjarðarhafsbotn.
Verið getxir að mjer skjátlist.
Verið getur að bjartsýni þeirra
sem ættu að vita meira á þessu
sviði, en jeg sjálfur, varpi ryki
í augu mjer, eða jeg hafi ekki
fengið nægar upplýsingar, en
skoðun mín er sú, að Þjóðverjar
muni ekki hef ja gagnsókn í náinni
framtíð. Jeg held, að vegna á-
standsins í Rússlandi og aukins
hernaðarmáttar Bandaríkjanna,
hafi Þjóðverjar snúið sjer að vörn-
nni. Það útilokaði auðvitað ekki
sókn síðar, ef tækifæri byðist, og
ekki heldur ixiulirbúning undir
raunverulega stórsókn lengra úti
í framtíðinni. Varnarmáttur Þýska
lands er gífurlegur. Fyrsti og vís-
aSti vegurinn til þess að eyða
honum og spilla, væri að sóa hon-
um í æfintýralega mótleiki.
MÝSNAR OG MYLLU-
HJÓLIÐ
heitir vinsælasta barnabókin
„Sigrfðui“
Vörumóttaka til Vestmanixaeyja
fyrir hádegi í dag.
nF=ir=n===ini=mi=ii=ii==iB
Jxað muni reyna ákaflega á Jxol- j nokkrar skyssur á, og þær ekki | en óvíst er, hvort
ef jxeir fara að svo lítilf jörlegar. Ein Jxeirra var ^ borga sig. Hin f jórða væri aðeins
öflugan mótleik, hernaðúrinn í Rússlandi á yfir- firamkvæmanleg, svo fremi, að
ríf Þjóðverja.
reyna einhvern
Sðguþættir iandpóstanna
ERU AÐ VERÐA UPPSELDIR.
TRYGGIÐ YÐUR EINTAK STRAX í DAG.
EFTIR HELGINA GETUR ÞAÐ ORÐIÐ
OF SEINT.
Heljnr oræfanna!
Henlutfar |
Jólagfaflr |
Hanskar, töskur, lúffur |
3 fyrir börn oq; fullorðna. |
Einnig herrahanskar. Q
G lófi nn
Tjarnargötu 4.
W
□ E
JQE
□ LX
MÝSNAR OG MYLLU-
HJÓLIÐ
heitir vinsælasta barnabókin
AUGLVSI3ÍÍÍAB
verOa aO vera komnar fj’rir kl. 7
kvöldiO AOur en blaSiO kemur tlt.
Ekki eru teknar auglýaingar þar
«em afgr iOsluunl e. ætlaO aO vi»a &
auglýsanda.
TilboO og umsðknir eiga auglýa-
endur aO sækja sjálfir.
BlaOiO veitir nldrei neinar upplý*-
ingar um auglýsendur, sem vilja fá
gkrlfieg svör viO auglýsingum slnum.