Morgunblaðið - 02.08.1945, Qupperneq 6

6
MOKGUNDLAOIÐ

Fimtudagur 2. ág'úst 1945.
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
\Jilverji íLrijar:
ÚR DAGLEGA
LÍFINU
Ritstjórar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Óla.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla,
Austurstræti 8. — Simi 1600.
Askriftargjald: kr. 8.00 á mánuði innanlands,
kr. 10.00 utanlands.
1 lausasölu 50 aura eintakið, 60 aura með Lesbók.
,Sigrai‘ Alþýðublaðsins
ÞAÐ ER dálítið broslegt, — en þó um leið ekki alveg
ófróðlegt — að lesa Alþýðublaðið og Tímann þessa dag-
ana, og sjái hvernig þetta spyrðuband tekur kosningaúr-
slitunum í Bretlandi.
Alþýðublaðið lætur sjer sýnilega ekki nægja, að lifa
í endurminningunum um alla kosningasigrana, sem það
hefir sjálft unnið á íslandi, einkum upp á síðkastið. —
Stærstu sigrar Alþýðublaðsins virðast alls ekki lengur
vera unnir á innlendum vettvangi, heldur einhversstaðar
út um heiminn, í þessari eða hinni heimsálfunni eða hvar
vetna þar sem fyrir finst einhver flokkur sem kennir sig
við verkalýðinn eða „demokratíið“ og hlotið hefir sigur í
kosningum. Við munum stóru fyrirsagnirnar í Al-
þýðublaðinu: „Stór sigur Alþýðuflokksins í Ástralíu“! —
„Glæsilegur sigur Alþýðuflokksins í Svíþjóð.“ o. s. frv.
★
Þessa dagana er það sigur Verkamannaflokksins í Bret-
landi, sem stígur Alþýðublaðinu til höfuðs. Morgunblaðið
myndi lofa Alþýðublaðinu að njóta þessarar verðskuld-
uðu sigurvímu í friði, ef Alþýðublaðið hefði ekki verið að
bekkjast til við Morgunblaðið í sambandi við kosningaúr-
slitin í Englandi, sem nýlega voru gerð heyrim kunn.
En Alþýðublaðið hefir ekki látið sjer nægja, að draga
fram verðleika sína í sambandi við kosningaúrslitin í
Englandi. Blaðið íyllist einnig heilagri hneykslan yfir
ótrygð Morgunblaðsins í garð íshaldsflokksins breska.
Morgunblaðið sjer ekki ástæðu til að fara að rökræða
þessi mál, en endurtekur aðeins það, sem það hefir áður
sagt — ummælin, sem Alþýðublaðið hefir sýnilega firrst
við fyrir hönd bræðranna í Framsókn — að breski íhalds-
ílokkurinn gerði sjer ekki nægjanlega ljóst viðhorf hinna
nýju tíma, heldur fataðist honum eins og Framsóknar-
flokknum á íslandi og verður því utan gátta, eins og Fram
sóknarflokkurinn er og verður hjer á landi.
En varðandi ótrygðina, er gaman að minna Alþýðu-
blaðið á, að þetta sama blað hefir mjög oft á undanförnum
árum miklast af trygð*sinni við Bretland. Og blaðið hefir
engin orð kunnað nægilega sterk til þess að lofa afrek
hins breska stjórnmálaskörungs, Winston Churchills.
Samt sem áður sjer Alþýðuflokkurinn ástæðu til að
senda Bretum hamingjuóskir í tilefni kosningaúrslitanna,
það er að segja, að samfagna og samgleðjast „hjartanlega“
yfir því, að breska þjóðin skuli nú hafa lósnað við þenna
foringja, sem Alþýðublaðið hefir sýnt mesta „trygð“,
meðan hann fór með völdin.
★
Það er rjettlátt að viðurkenna, að hinum afdönkuðu
Tímamönnum er meiri vprkunn, þótt þeir beri sig ekki
vel um þessar mundir og reyni að sletta úr rekunni. Því
hvar sem þeir hej’ra um kosningaósigur, verður þeim
hugsað til sjálfra sín og þeir mintir á hvað þeirra bíður.
Og enda þótt flestir að öðru leyti skilji mjög á milli
hins virðulega og heiðarlega breska íhaldsflokks og bitl-
ingaþýanna í ó'fyrirleitnasta flokknum, sem til hefir verið
á íslandi, Framsóknarafturhaldinu, þá mun það þó sam-
eiginlegt fyrir þessa flokka, að það mikla hrun, sem varð
í breska Ihaldsflokknum við síðustu kosningar, vita nú
allir að bíður Framsóknarflokksins og það í miklu stærra
mæli.
Bitlingahjörðin í Framsóknarflokknum á fyllilega skil-
ið, að fá afhroð í kosningum, og þá ekki síður hinir þröng-
sýnu, eiginhagsmuna og valdagráðugu aðalforingjar
flokks'íns, Eysteinn Jónsson og Hermann Jóhasson. S.lzk
forusta hlaut fyrr eða síðar að lenda í ógöngum. Það hefir
sannast áþreifanlega, að Eysteini Jónssyni lætur betur að
telja títuprjóna og skamta einn þar, sem þriggja er þörf,
heldur én virk þátttaka í stórhuga stjórnmálabaráttu.
Og þegar hinn pólitíski vindhani á Hermanni Jónas-
syni bilar, þá er sá maður vissulega verðla u naverður,
sem getur bent á aðra verðleika þess manns, til stjórn-'
málaforystu. ■ ■ * #i *
... - - - . . .. - fc* . - év.. - »>;».*>.
Flutningaörðugleikar.
FRJETTIR í gær hermdu, að
200 manns hefðu sótt um far með
Lagarfossi til Islands frá Kaup-
mannahöfn, en aðeins hefði ver
ið hægt að taka 25 farþega í ]>ess
ari ferð. Áður hafði ríkisstjórn-
in tilkynnt, að gefnu tilefni, að
það væri þýðingarlaust fyrir
fólk, að sækja um flugferðir frá
Norðurlöndum, nema um brýnt
erindi væri að ræða.
H;er er hið mesta vandamál á
ferðinni, sem bæta verður úr eft-
ir bestu getu hið allra fyrsta. ís
lendingar á Norðurlöndum eru
vafalaust margir mjög illa settir
um þessar mundir, atvinnu- og
fjeíausir, en hjer heima vantar
fólk í vinnu.
Það hlýtur að vera hægt, að
senda Esjuna í eina ferð til Norð
urlanda til að sækja það fólk, er
vill og þarf að komast heim. Ferð
in þyrfti ekki að taka langan
tímá og annað verður að sitja á
hakanum fyrir þessu.
Er þess að vænta, að gerð verði
nú þegar gangskör, að senda Esj-
una, eða annað farþegaskip til
Norðurlanda.
•
Farþegaskip til
New York.
SÖMU sögu er að segja með
íslendinga í Ameríku, sem þurfa
að komast heim. Það væri nauð-
synlegt að senda farþegaskip til
New York í haust til að sækja
fólk, sem þarf að komast heim
og fara með farþega, sem vilja
komast vestur.
Bandaríkjastjórnin hefir sýnt
mikinn vinarhug og greiðasemi
með því, að taka farþega í flug-
vjelum hersins til og frá Amer-
íku. En það hafa ekki allir ráð
á að greiða á fjórða þúsund kr.
fyrir farið frá Ameríku. — Sjer-
stakiega ekki námsmenn,. sem
hafa lagt hart að sjer fjárhags-
lega til að geta stundað dýrt nám
vestan hafs.
Gæti ekki komið til mála, að
Bretar leystu Brúarfoss fyrir eina
ferð vestur um haf. Það myndi
bæta stórum úr og aök þess spara
gjaldeyri, ef það þykir eitthvað
atriði.
Yfirvöld og einkennis-
búningar.
NÝLEGA var á það bent hjer
í dálkunum, að búið væri að færa
fógetana okkar íslensku „úr bux
um og frökkum" og mætti þvi
ekki greina „hver maðurinn er“.
Þetta stafar af því, að íslenska
lýðveldið hefir ekki enn komið
sjer upp gullhnappaforða og
þessvegna verða embættismenn
ríkisins flestir, nema lögreglu-
þjónar, að ganga eins og auð-
svartur almúginn til fara.
Það mætti kannske segja, að
við ættum að hafa fengið nóg af
úniformum á undanförnum ár-
um. Annar hver maður, sem geng
ur um götuna hefir verið eins og
vel skreytt jólatrje. Afleiðingin
af þessU skrauti er m. a. sú, að
200 íslenskar stúlkur eru orðnar
amerískar húsmæður og senni-
lega enn fleiri bara mæður.
Við, sem viljum að íslenskir
embættismenn sjeu sæmilega til
fara og beri ytri merki síns valds
erum ekki bara að hugsa um heið
ur hins íslenska lýðveldis. — Það
getur vel verið, að á bak við
liggi einhver gagnráðstafana hug
mynd. En sleppum öllum gamni
og ræðum þetta í alvöru.
Frásögn tollvarðar.
TOLLVÖRÐUR einn hjer í
Reykjavík, gamall kunningi
minn, sem ekki vill láta nafns
síns getið og tekur fram, að hann
tali fyrir sig, en ekki fyrir Toll
varðafjelagið í heild, hitti mig á
dögunum í sambandi við skrafið
um einkennismerkin.
Hann skýrði mjer frá, að toll-
stjórinn hefði skipað svo fyrir í
júní í fyrrasumar, að kórónu-
hnapparnir skyldu víkja og svart
ir hnappar koma í staðinn til
bráðabirgða. En þó liðið sje ár
og hálfur annar mánuður í við-
bót, ríkir þetta bráðabirgðaá-
stand ennþá. Frjettst hafi, . að
nefnd hafi verið skipúð til þess,
að athuga þessi mál og eigi sæti
í nefndinni tollstjóri og nokkrir
sýslumenn. En þessir heiðurs-
ménn hafi ekki getað komið sjer
saman um gerð skrautsins og þar
við sitji. En það hefir hlerast frá
nefndarfundum, að flestir vilji
halda sjer við gylta borða um húf
urnar. Þetta segir sögumaður
minn, að tollverðir sjeu almennt
á móti. Þeir vilji fá svarta borða
um húfur sínar og smekklegt
merki.
Tollvörðurinn segir að ástæðah.
til þess sje sú, að tollverðir verði
oft að vinna verk, þar sem lítil
prýði sje að gyltum borðum, t:d.
í kolalestum skipa, vinna við
vörur og fleira. Ennfremur sje
nú svo komið, að margar stjettir
manna sjeu'farnar að skreyta sig
með gullborðum, bak og fyrir og
hafi gyltar umgjarðir um húfur
sínar. Nefnir hann þar t. d. bif-
reiðastjóra, innheimtumenn gas
og rafmagns.
Einkennisbúninga-
fargan.
TOLLVÖRÐURINN, sem jeg
hefi alla visku mína í þessum efn
um frá, bendir á, að einkennis-
búningafarganið sje orðið hin
mesta plága. Bístjórar eru skreytt
ir eins og flotaforingjar og inn-
heimtumenn gefa marskálkum
lítið eftir í klæðaburði.
Tollvörðurinn segist . treysta
tollstjóranum til þess, að bjarga
málum tollvarða og sjá til þess,
að þeir fái einfaldan svartan
borða á sínar húfur með smekk
legu merki. Að öðru leyti er hann
þeirrar skoðunar, að það þurfi
að hafa eftirlit með þessum ein-
‘kennisbúninga-faraldri, þannig
að hver sem er geti ekki klínt á
sig tignarmerkjum og fata-
skrauti.
FRA FRÆNDÞJOÐUNUM
Frjálsar íþróltir: Landskepni Dana og Svía
NÝLEGA fór fram í Stokk-1
nólmi landskepni í frjálsum;
íþróttum milli Svíþjóðar og
Danmerkur. Úrslitin urðu þau,
að Svíarnir báru glæsilegán sig-
ur úr býtum. Hlutu þeir alls 138
stig gegn 65, sem Danir fengu. —
Síðast þegar þessi kepni fór fram
1943 unnu Svíarnir með 131 stigi
gegn 72.
Úrslit í hinum einstöku grein-
um urðu annars sem hjer segir:
400 m. grindahlaup: — 1. Six-
ten Larsson, Svíþjóð, 53,2 sek.,
2. Ole Dorph Jensen, Danmörk,
53,6 sek., 3. Arne Wallander,
Svíþjóð, 54,9 sek. og 4. Preben
Lang, Danmörk, 57,7 sek.
Hástökk. — 1. Assar Duregárd,
S., 1,93 m., 2. Gunnar Linde-'
krantz, S., 1,90 m., 3. John F.
Hansen, D., 1,85 m. og 4. Ivar
Vind, D., 1,85 m.
Kúluvarp: —-1,- Herbert Willny
S., 15,08 m., 2. Gösta Almquist,!
S., 13,90 m., 3. Alf Jörgensen, D.,'
13,42 m. og 4. Viggo Petersen,
D., 13,18 m.
800 m. klaup: — 1. Hans Lilje-1
kvist, S., 1:50,7 mín., 2. Niels
Holst-Sörensen, D., 1:50,8 mín.,
3. Ivar Bengtsspn, S., 1:52,5 hnín.
og 4. Albert' Rasmussen, D., 1:58,2
rnin....... ' ''
100 m. fclaup: — 1. Olle Laós-
ker, S., 10,9 sek., 2. Hákonsson,
S., 11,0 sek., 3. Tage Egemose,
D., 11,3 sek., og 4. Börge Sou-
gaard, D., 11,3 sek.
Þrístökk: — 1. Preben Larsen,
D., 14,90 m. (nýtt danskt met),
2. Bertil Johnsson, S., 14,79 m.,
3. Áke Halgren, S., 14,68 m. og
4. Chr. Kjær, D.
10 km. hlaup: — 1. Gösta Jac-
obsson, S., 30:12,0 mín., (nýtt
sænskt met), 2. Tore Tillmann,
S., 30:15,2 mín., 3. Knud Paul-
sen, D., 32:03,6 mín. og 4. Erik
Simonsen, D., 53:13,4 mín.
Sleggjulcast: — 1. Bo Eiriks-
son, S., 53,65 m., 2. Erik Johans-
son, S., 50,66 m., 3. Fritz Ras-
mussen, D., 49,69 m. og 4. Victor
Petersen, D., 48,14 m.
4x100 m. boöhlaup: — 1. Sví-
þjóð 42,4 sek. og 2. Danmörk 43,2
sek.
110 m. grindahlaup: — 1. Hákon
Lindemann, S:, 14,6 sek., 2. Her-
man Kristoffersson, S., 15,0 sek.,
3. Edwin Larsén, D., 15,3 sek. og
4. Gle Dorph Jensen, D'., 15,7
sek.
Kringlukast: — 1. Gunnar
Berg, S., 46,67, m., 2. Bengt
Wilkner, 43,72 m., 3. Poul Lar-
sen, D., 42,05 pi! og 4. Alf Jörgen-
áeh, D., 40,24 m.
400 m. hlauþ: — 1. Niels Holst-
l Sörensen, D., 48,3 sek., 2. Anders
Sjögren, S., 48,5 sek., 3. Folke
Alnevek, S., 49,4 sek., 4. Knud
Greenfort, D., 50,4 sek.
Stangarstökk: — 1. Allan Lind-
berg, S., 3,90 m., 2. Sundquist,
S., 3,80 m., 3. Helmer Petersen,
D., 3,65 m. og 4. Axel Wieberg,
D., 3,65 m.
200 m. hlaup: — 1. Oluf Læss-
ker, S., 22 sek., 2. Stig Hákons-
son, S., 22,5 sek., 3. Börge Stou-
gaard, D., 22,8 sek. og 4. Mogens
Bækgaard, D., 23,7 sek.
1500 m. hlaup: — 1. Arne And-
ersson, S., 3:47.0 mín., 2. Rune
Persson, S., 3:48.2 mín., 3. Emil
Andersen, D., 3:55.8 mín. og 4.
Aage Poulsen, D., 3:58,6 mín.
Spjótkast: — 1. Svend Erick-
son, S., 70,77 m., 2. Gunnar Pett-
ersson, S., 63,49 m., 3. John Han-
sen, D., 62,88 m. og 4. Thorkild
Hansen, D., 62,13 m.
5000 m. hlaup: — Áke Durk-
felt, S., 14:37,0 mín., 2. Gösta Öst-
brink, S., 14:42,0 mín., 3. Alf
Olesen, D., 14:45,6 min. og 4.
Kaj Hansen, D., 15:10,0 mín.
Langstökk: — 1. Göran Vax-
berg, S., 7,24 m., 2. Gustaf Strand
S., 7,13 m., 3. Preben Larsen, D.,
6.69 m. og 4. Olaf Thomsért, D„
5,17 m. (lneiddist).
Framhald á 8. Kiðu.