Morgunblaðið - 23.09.1945, Qupperneq 2

o
KORQUNBLAÐIB
Sunnudagur 23. sept. 1945
Samræming í launakjörum
Verslunarfólks
VERSLUNARMANNA-
B’JELAG REYKJAVÍKUR,
sem nú er eitt fjölmennasta
fjelag bæjarins, með um
1500 fjelaga, stendur um
þessar mundir í samningum
við Verslunarráð íslands um
samræmingu í launakjörum
verslunarfólks. Enn fremur
hefir fjelagið á prjónunum
mörg önnur hagsmunamál
verslunarfólks. Morgbl. hef-
ir snúið sjer til formanns
Verslunarmannafjel. Reykja
víkur, Odd Helgason, og
spurði hann tíðinda af fje-
lagsstarfseminni, og fó'rust
honum orð á þessa leið:
— Að afloknum sumarleyf-
um fer að færast aftur líf í alla
f jelagsstarfsemi, sem að mestu
liggur niðri yfir sumarmánuð-
ina, hjá flestum fjelögum, og
taka þá stjórnir fjelaganna til
óspiltra málanna með að semja
áætlanir um vetrarstarfið, og
svo má einnig Segja um stjórn
V. R.
Mörg stórmál.
Mörg stórmál og aðkallandi
liggja nú fyrir hjá V. R. til úr-
lausnar, svo sem launakjaramál
verslunarfólks, breyting á lok-
unartíma sölubúa, stækkun á
mánaðarriti fjclagsins „Frjáls
Verslun“,' stofnun sjerdeilda
innan V. R., svo nokkur mál
sjeu nefnd. 1—• Næstkomandi
þriðjudag verður fyrsti almenni
fjelagsfundurinn á þessu starfs
ári og verða þar rædd launa-
kjör verslunarfólks og breyting
á lokunartíma sölubúða m. a.
Latmakjaranefnd.
Launakjaranefnd fjelagsins
hefir unnið undanfarna mánuði
við að semja reglugerð um
launakjör verslunarfólks og
liggur reglugerðin frammi hjá
Verslunarráði íslands til at-
hugunar og umsagnar, svo jeg
tel ekki tímabært að ræða það
mál nánar að svo stöddu. Þó
vil jeg aðeins taka það fram,
að óvissa sú, er ríkt hefir í þess
um málum til þessa hefir verið
verslunarstjettinni í heild mjög
bagaleg á margvíslegan hátt og
vonandi tekst með reglugerð
þessari að skapa samræmi í
launakjörin, svo sem gert hefir
verið hjá starfsmönnum ríkis
og bæja.
Sjerdeild.
Eins og getið hefir. verið í
dagblöðum bæjarins hafa sölu-
merin hjer í bæ stofnað með
sjer fjelagsskap, og er það ætl-
un þeirra að starfa sem heild
innan V. R., enda er það í sam-
ræmi við lög fjelagsins.
Fjelagsheimilið.
Fyrst við erum farnir að
rabba svona saman, vil jeg nota
tækifærið og minnast á Fjelags
heimili V. R., sem nú er búið
að starfa um nokkurra ára
skeið, og hefir átt sinn mikla
þátt í vexti og velgengni fje-
lagsins. Þar hittast fjelagar að
máli, ræða áhugamál sín, tefla,
spila og þar eru veitingar fyrir
fjelagsmenn daglega frá kl. 3
og fram eftir kveldinu. Þetta
hefir alt haft mikla þýðingu
Samtal við Odd Helga-
son formann V. R.
Oddur Helgason
fyrir fjélagsmenn, og ekki hvað
síst nú á stríðsárunum.
Námssjóður Thor Jensens.
Þá vil jeg einnig minnast á
Námssjóð Thor Jensens, sem
fjelagsmenn gera sjer miklar
vonir um, en eins og við báðir
vitum, er sjóðurinn stofnaður
af velunnara fjelagsins, heiðurs
manninum Thor Jensen og hef-
ir hann gefið sjóðnum 80 þús.
krónur. Tilgangur sjóðsins er
að styrkja, verslunarmenn til
framhaldsnáms.
Þá hefir V. R. í huga að koma
sjer upp sumardvalarsta<T''fyrir
fjelagsmenn, og svo síðast en
ekki síst Verslunarhöll.
Þannig fórust Odai Helgasyni
orð. Mikill áhugi ríkir nú fyrir
fjelagsstarfseminni og má bú-
ast við skemtilegu fjelagslífi í
vetur.
Frjettir í stuttu
mali
PRAG í gær: — Montgomery
marskálkur kom hingað í dag
og var tekið forkunnar vel. —
Hann lagði blómsveig á leiði
óþekta hermannsins og talaði í
útvarp.
JAVA í gær: — Komið hefir
til óeirða hjer á Java í sam-
bandi við kröfur Javabúa um
sjálfstæði.
LONDON í gær: — Dalton
fjármálaráðherra sagði í dag,
að takmarkaður yrði allur inn-
flutningur til Bretlands á vör-
um, sem greiða þyrfti í doll-
urum. Hann sagði, að erfiðir
tímar væru fyrir höndum, en
Bretar myndu sigrast á öllum
erfiðleikum.
PARÍS í gær: — Hertoginn
af Windsor og £rú hans, komu
hingað í dag frá Le Havre, en
þangað komu þau með amer-
íska skipinu Argentína frá
Bandaríkjunum.
PARÍS í gær: — De Gaulle
hershöfðingi hjelt ræðu í dag
og kvatti Frakka til að gera
skyldu sína við hjeraðskosn-
ingarnar, sem fram eiga fara í
Frakklandi í dag. Hann sagði,
að Frakkar myndu sjálfir gæta
hagsmuna sinna við Rín og þeir
myndu hjálpa íbúum Indo-
Kína, til þess að endurheimta
sjálfstæði sitt.
Verkfalla-alda í
WASHINGTON í gær: — Þó
ekki sjeu nema 100.000 verk-
smiðjuverkamenn í Bandaríkj-
unum — 1/8 af 1% af öllum
verksmiðj uverkamönnum
Bandaríkjanna — sem eru í
verkfalli, þá eru aðrir 100.000
verkamenn iðjulausir vegna
verkfallanna, segir í tilkynn-
ingu frá atvinnumálaráðuneyt-
inu.
Fordverksmiðjurnar í De-
troit hafa sagt upp 50.000 verka
mönnum vegna þess, að 4500
verkamenn í Kelsey Hayes
hjólaverksmiðjunum, sem fram
leiðá hjól og hemla fyrir Ford,
eru í verkfalli.
í New York hefir verkfall
tæplega 2000 skrifstofufólks
hjá Westinghouse fjelaginu or-
sakað, að 40.000 aðrir verða að
vera iðjulausir.
Verkföll í olíuframleiðslunni,
ásamt verkföllum í Detroit og
New York, munu brátt verða
leyst, eftir því sem talsfnaður
atvinnumálaráðuneytisins hjer
segir.
John Gibbson, aðstoðar at-
vinnumálaráðherra hefir hald-
ið ræðu í sambandi við vinnu-
Bandaríkjum
deilurnar í Detroit og sagði
hann, að verklýðsfjelögin
hefðu rætt um að láta fara fram
atkvæðagreiðslu í sambandi
við 30% kaupkröfuhækkun, en
samt sje enn útlit fyrir, að
hægt verði að leysa vinnudeil-
urnar með samningum. Bæði
verkamönnum og atvinnurek-
endum sje Ijóst, að hækka þurfi
kaupið sökum hækkandi fram-
færslukostnaðar og vegna mink
andi eftirvinnu í verksmiðjum.
Gibbson sagði í ræðu sinni,
að forystumenn verklýðsfjelag
anna hefðu látið svo ummælt,
að þeir væru því fylgjandi, að
30% launahækkun kæmi smátt
og smátt og næði hámarki þeg
ar framleiðsla verksmiðjanna
hefði komist á hámark.
Loks bentí hann á, að vinna
myndi stöðvast í nokkrum verk
smiðjum um hríð vegna þess,
hve stríðið endaði skyndilega
og vegna þess, að breyta þarf
vjelum verksmiðja í samræmi
við friðarframleiðslu.
MONTE CARLO í gær: —
Churchill fyrverandi forsætis-
ráðherra er kominn hingað á
leið sinni frá Ítalíu.
Haraldur Sigurðsson
píanóleikari fær
heiðursverðlaun
Væntanlegur hingað um
næstu helgi
DÓRA OG HARALDUR SIGURÐSSON eru væntanleg hingað
til lands flugleiðis um næstu helgi. Eins og áður hefir verið frá
skýrt hjer í blaðinu munu þSu halda hjer tónleika á vegum
Tónlistarfjelagsins. Eru nú liðin 7 ár síðan Haraldur kom hjeg
síðast, enda fjörður milli frænda, styrjaldarárin, en áður var það
venja þessara ágætu listamannshjóna að sækja okkur heim á
tveggja til þriggja ára fresti, og voru þá jafnan hinir mestu
aufúsugestir.
Fjelagarnir, er vilja
koma upp skemli-
garði í Reykjavík
EINS OG getið var um hjer
í blaðinu í gær, hafa nokkrir
menn sótt til bæjarráðs um
leyfi til að koma upp skemti-
garði hjer í bænum. Eftirfar,-
andi upplýsingar um fyrirætl-
anir þeirra fjelaga, sem nefnd-
ir voru í greininni í gær, hefir
Morgunblaðið fengið til birt-
ingar:
Þeir Alfreð Andrjesson leik-
ari, Ásberg Sigurðsson lögfræð
ingur, Bjarni Guðmundsson
blaðafulltrúi, Lárus Ingólfsson
leikari, Pjetur Pjetursson út-
varpsþulur, Steingrímur Jó-
hannesson veitingaþjónn og
Valur Gíslason leikari hafa
sótt til bæjarráðs um land und
ir skemtistað og menningar-
garð fyrir bæjarbúa. Er hug-
mynd þeirra sú, að koma þar
upp með tímanum. hentugum
skemtunar- og hvíldargarði,
þar sem fólk á öllum aldri geti
leitað sjer hvíldar og hressing-
ar við vægum inngangseyri.
Þeir fjelagar hafa um lang-
an tíma unnið að undirbúningi
þessa máls og kynt sjer starf-
rækslu svipaðra garða erlend-
is eftir bestu föngum með öfl-
un upplýsinga, fyrirkomulags-
teikninga og hugmynda um
skemtiatriði. Hafa þeir mynd-
að þennan fjelagsskap í því
skyni að geta hver um sig unn-
ið sem mest að framkvæmd-
um, án þess að verða um of upp
á aðra komnir um aðstoð, enda
hafa þeir allir nokkra reynslu,
hver á sínu sviði. Þeir hafa einn
ig gert gangskör að því að
tryggja sjer aðstoð færra sjer-
fræðinga og afla þeirra áhalda,
sem inn þarf að flytja, en þeim
telst þó til, að meginhluti verks
ins verði af íslenskum höndum
unninn, enda verður að miða
allar framkvæmdir fyrst og
fremst við íslenska staðhætti.
Senda kanínur.
LONDON: Til þess að bæta
úr kjötvandræðunum í Bret-
landi í vetur, ætla Nýsjálending
ar að senda þangað að minsta-
kosti svo mikið kanínukjöt, að
það verði nóg í kjötrjetti handa
þrem miljónum fjölskyldna yfir
vet.Urinn.
Virðuleg heiðursverðlaun.
í nóvembermánuði s.l. fjell
Haraldi mikill heiður í skaut,
því þá hlaut hann „Ove Christ-
ensens Ærespris“, að upphæð
kr. 2.500, sem veitt eru án um-
sóknar bestu tónlistarmönnum
Danmerkur og annara Norður-
landa. Meðal þeirra, sem áður
hafa verið til þess útvaldir að
hljóta þau verðlaun, er sænska
tónskáldið Ture Rangström,
fiðluleikararnir Peder Möller
og Emil Telmany, óperuöng-
konap Tenna Frederiksen og
cellóleikarinn Louis Jensen.
Það er því mikil upphefð og
verðskulduð fyrir Harald Sig-
urðsson að vera kjörinn í hóp
þessara afreksmanna á tónlistar
sviðiriu, og sýnir álit það, sem
hann nýtur meðal frændþjóð-
anna.
Þau Dóra og Haraldur munu
hafa hjer stutta viðdvöld að
þessu sinni, en vonandi verður
það árlegt tilhlökkunarefni i
framtíðinni, nú þegar menn eru
aftur frjálsir ferða sinna, að fá
að hlýða á hina göfugu list
þeirra. Veri þau hjartanlega vel
komin til landsins.
.. <• *
Söngskemtanir
Birgis Halldórssonar
á Norðurlandi
Frá frjettaritara vorum.
Akureyri, fimtudag.
VESTUR-ÍSLENSKI söngv-
arinn, Birgir Halldórsson, hjelt
söngskemtun hjer í samkomu-
húsi bæjarins í gærkvöldi,
miðvikudag. Á söngskrá voru
alls 19 lög eftir erlenda og inn-
lenda íiöfunda.
Af erlendum höfundum var
Schubert fyrirferðarmestur
með 4 lög. íslensku lögin voru
eftir Jón Leifs, Sigfús Einars-
son, S. Kaldalóns og Steingrím
J. Hall, tónskáld í Vesturheimi.
Auk þess varð söngvarinn að
syngja aukalög og endurtaka
mörg lög. Viðtökur tilheyrenda
voru hinar hjartanlegustu og
var söngvarinn margkallaður
fram með miklu lófataki og
honum færður blómvöndur.
Aðsókn að söngskemtuninnl
var allsæmileg, en hefði þð
mátt vera stórum betri, sjer-
staklega af hálfu söngmanna
bæjarins. Undirleik annaðist
dr. Victor von Urbantschitsch,
og svo sem vænta mátti af hinni
mestu snild.