Morgunblaðið - 28.07.1946, Blaðsíða 6

6
1
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 28. júlí 1946
14. dagur
horfði á þær undrandi, rjett
eins og þær væru fjölleikamenn
á ferðalagi. Enda þótt Tam
frænka væri ekkert gáfnaljós,
þá hafði hún mikla hæfileika
til þess að komast fljótt á snoð-
ir um, hvað voru inngangsorð-
in í hvaða tungumáli sem var.
Hún hjelt orðunum saman eins
og perlum á bandi, og skipti
sjer ekki vitund af málfræði
eða orðaröð.
Með hjartagæsku sinni og
góðvild í allra garð, tróð hún
sjer ásamt Agnesi, inn í kofa-
skrifli fátækra Mestiza eða
stórhýsi spönsku Kreola-fjöl-
skyldnanna.
Vegna þess að hún var mjög
fylgjandi því, að útrýma skyldi
öllu þrælahaldi, þá hafði hún
sjerstaklega mikinn áhuga á
negrahverfunum. Þar hitti hún
að máli leysingja og negra, sem
strokið höfðu úr þrældóm. Hún
fylti heila bók með athuga-
semdum sínum. Hún ætlaði að
segja hr. Alcott og Harriet
Beecher Stove frá þessu öllu
saman, þegar hún kæmi aftur
til Boston. Það var þar, sem hún
hitti César, stóra negrann, sem
rjeri bátnum fyrir þær út á
„San Christobal“.
Hann sat á torginu og var að
spjalla við laglega Múlatta-
stúlku, sem sat þar og seldi
melónur, radísur, hvítlauk og
rauðan pipar. Hún byrjaði á
því, að spyrja Múlattastúlkuna,
hyað piparinn kostaði. Hún
keypti eitt knippi og stakk því
í stóra prjónapokann sinn.
Henni tókst að fitja upp á ein-
hverjum umræðum við stúlk-
una á bjagaðri spönsku, en
stúlkan rak við og við upp
skellihlátur, því henni fanst
málið skrítið hjá Tam frænku.
Stóri svarti negrinn sat og
hlustaði á og hló ennþá meira.
Tam frænka var svo vin-
gjarnleg við alla, að hún var
vel líkleg til þess að rekja æfi-
sögu sína við einhvern alveg
bláókunnugan mann. Hún not-
aði því tækifæri til þess að
segja Múlattastúlkunni, að hún
og frænka hennar væru á leið
til New Orleans. En þegar negr
inn stóri heyrði þetta óx áhugi
hans um helming.
„La Louisana“, sagði hann og
heimþráin skein út úr augum
hans. „Það er sagt, að allir
negrar sje nú frjálsir í New Or-
leans“, sagði hann á ennþá
bjagaðra máli en Tam frænka
talaði.
Tam frænka sagði honum, að
allir negrar væru nú frjálsir,
síðan Wicks hershöfðingi, mað-
urinn, sem hún ætlaði að heim-
sækja, hefði fengið æðstu völd
þar. „César fer með ykku.r",
sagði hann þá, yfirgaf Múlatta-
stúlkuna og fylgdi' Tam frænku
og Agnesi til Hotel de Sala-
manca.
Hann var fyrir utan dyrnar,
þegar þær fóru út næsta morg-
un. Upp frá því fylgdi hann
þeim Kvert sem þær fóru. Þær
gátu alls ekki losnað við hann
og að sumu leyti var hann
þeim til hjálpar. Því þegar
hann gekk við hlið þeirra og bar
alla hlutina, sem Tam frænka
varð að kaupa til minja, voru
þær ekki lengdur ónáðaðar af
götuslæpingjunum. Að tveim
dögum liðnum fór Tam frænka
að gefa honum einn eða tvo
gullpeninga á kvöldin, þegar
hann yfirgaf þær. Hann var á-
nægður með lífið og eyddi pen-
ingunum til þess að skemta sjer
með Múlattastúlkunni á kvöld-
in. Hann hafði aldrei verið
svona ríkur áður. Og þannig
varð hann án nokkurra beinna
samninga nokkurs konar líf-
vörður. Tam frænku og Agn-
esar.
En Agnes var farin að gerast
all óþolinmóð. Fyrstu dagana
hafði henni þótt gaman að ferð
ast um Havana með Tam
frænku, en að nokkrum tíma
liðnum fanst henni harða rúm-
ið og rauðu blettirnir, sem hún
uppgötváði á andliti sínu á
hverjum morgni, draga mikið
úr skemtuninni. Og inst í hjarta
sínu var hún full óþreyju eftir
að komast til New Orleans og
hitta Tom Bedloe. Hún ætlaði
að bjarga honum fyrir sig
sjálfa. Það var einkennilegt hve
hugsunin um hann kom henni
alltaf í mikinn hugaræsing. Og
þegar þessi æðisgengna tilfinn-
ing, sem stundum var þægileg,
snerist upp í hreinustu angist
og kvíða, varð henni dvölin í
Havana alveg óbærileg.
Hefði hún ekki verið svona
óróleg, hefði Tam frænka vafa-
laust verið um kyrt í Havana
eins lengi og þess var kostur,
og farið í ferðalög með César
inn í frumskógana, þar sem
krökt var af ræningjum og öðr
um lagaleysingjum. Það var að-
eins fyrir þrábeiðni Agnesar, að
hún fjekst til þess að færa það
í tal við yfirmanninn á „Alleg-
hany“, hvort þær mundu geta
haldið áfram til New Orleans.
César rjeri með þær á leka
bátnum, sem vinur hans átti,
út í „Alleghany“. Þar var þeim
sagt, að skipið mundi verða
þarna um kyrt að minsta kosti
í þrjár vikur, vegna þess að
nógar birgðir væru ekki fyrir
hendi í Havana, sem þurfti til
að koma skipinu í samt lag.
Agnes tók þessum fregnum
illa. „Jeg dey“, hugsaði hún, „ef
jeg á að veradijer í þessari saur
ugu borg í þrjár vikur“. Tam
frænku fanst þetta líka löng
bið, og rjett til þess að þreifa
fyrir sjer, spurði hún yfirmann-
inn, hvort þær mundu ekki geta
fengið far með flutningaskipi.
„Ómögulegt, Madame“, sagði
hann, „að minsta kosti er ekk-
ert flutningaskip, sem hciðar-
legur kvenmaður getur ferðast
með. Það er alveg útilokað“.
Agnesi leist ekki á svar hans.
Þær mundu þurfa að sitja hjer
um kyrt, þangað til Tom væri
alveg búinn að gleyma henni.
Hún vissi lítið um lífið í New
Orleans. Aðeins það, sem hún
hafði fengið að vita í kostnað-
arsömum, en gagnslitlum skóla
í Boston. Hugmynd hennar var
sú, að New Orleans væri blóm-
um skrýdd og ilmandi borg, og
íbúarnir aðallega ungar konur
af Kreóla-kyni, sem höfðu feng
ið ósiðlega, franska mentun.
Þess vegna fyltist hún örvænt-
ingu við tilhugsunina um
þriggja vikna töf, að ótöldum
hálfum mánuði, sem færi í ferð
ina sjálca. Hún fór að gráta.
„Svona, svona, góða“, sagði
Tam frænka. „Við verðum að
taka þessu öllu með heimspeki-
legri ró. Það er lang best. Það
er margt, sem við eigum enn
eftir að skoða á Cúba“.
En í hjarta sínu þræddi Tam
frænka alls ekki heimspekileg-
ar götur. Hún var prettvís. Hún
hafði áður átt í stríði við vilja-
sterka menn eins og yfirmann-
inn. Faðir hennar hafði verið
viljasterkur maður og bróðir
hennar, Ethan Wicks var það
víst líka. Slíka menn var að-
eins hægt að sigra með brögð-
um prettum, að minsta kosti,
meðan kvenfólk hafði engin
stjórnmálaleg rjettindi og var
meðhöndlað eins og þær væru
hálfvitlausar.
Tam frænka brosti við for-
ingjanum á „Alleghany", and-
varpaði sakleysislega, en bjó þó
yfir sínu. Um kvöldið, er hún
var komin til gistihússins, átti
hún langt tal við César. Morg-
uninn eftir færði hann henni
þá frjett, að skipið „San Cristo-
bal“ mundi fara til New Or-
leans eftir tvo daga. Og þá um
kvöldið fór hún um borð í þetta
skip og komst að samningum
við skipstjórann um það að
fara með honum.
En ekki var auðvelt að
sleppa. Hervörður var altaf
fyrir framan dyr þeirra. Hann
mundi óefað tilkynna herskips
foringjanum undir eins ef hann
sæi þær fara þaðan með far-
angur sinn. En Tam frænka var
ekki af baki dottin og hún hafði
sjerstaka ánægju af því að geta
leikið á hann. Og Agnes brann
líka í skinninu að komast á
þurt úr þessu óþrifalega gisti-
húsi. Þær fengu nú Svertingja-
kerlinguna í lið með sjer. Og
hún kom farangri þeirra út í
garð að húsabaki, svo að eng-
inn varð var við. Og klukkan
ellefu um kvöldið, þegar skip-
ið átti að fara, rendu þær sjer
niður veggstigann að húsabaki.
Þar í húsagarðinum beið César
þeirra með vagn. Og í kvöld-
húminu reri hann með þær út
að skipinu, fór sjálfur með um
borð, en slepti bátnum.
Tam frænka rjetti honum
um gullpening fyrir hjálpina
og ætlaði að kveðja hann. En
hann þrosti út undir eyru og
sagði:
„César fer líka til Lousiana“.
Klukkan 8 næsta morgun
var skift um varðmenn í gisti-
húsinu, og hinn nýi varðmaður
tók sjer stöðu fyrir utan her-
bergisdyr þeirra Miss Abigael
Jones og frænku hennar. Þar
stóð hann í átta klukkustundir,
án þess að verða þeirra var.
Hann tilkynti næsta varðmanni
sem tók við af honum um
kvöldið, að þær frænkurnar
mundu hafa farið út eld-
snemma um morguninn, því að
hann hefði ekki sjeð þær allan
daginn. Þegar þær voru enn
eigi komnar heim klukkan níu
um kvöldið, fór hinn nýja varð-
mann að gruna margt. Hann
braust inn í herbergið, en fann
þar ekkert nema brjefmiða frá
Tam frænku. Þegar hann færði
hershöfðingjanum þennan miða
voru þær frænkurnar komnar
út á haf. Foringinn á „Alleg-
hany“ gat því ekki gert neitt
annað en balvað þráanum og
Sagan af Bauka-Stebba
hann það eftir nokkra leit. Var það fremur lítið hús,
en snoturt og þrifalegt. Ber hann að dyrum og kemur
karl út. eHilsar Stebbi honum og segist vera kominn
með baukinn, sem hann hafi beðið sig um. Þakkar karl
honum fyrir gripinn og býður honum inn. Taka þeir
nú tal með sjer. Karlinn segist vera einsetumaður og
sje sjer farið að leiðast einlífið og spyr Stebba, hvort
hann vilja ekki koma til sín og vera hjá sjer; hann sje
einstæðingur hvort sem er, og sje þetta fyrirhugaða sam-
býli gott fyrir þá báða. Stebbi þiggur undir eins þetta
boð karlsins og sest að hjá honum. Undi hann hverjum
deginum betur. Var karl honum mjög góður og kenndi
honum margs konar vísindi, svo að hann var prýðilega
að sjer í allan handar máta. Var hann og karli e'ftirlátur
í öllu.
Nálægt skóginum var kóngsríki eitt. Rjeð þar fyrir
kóngur, sem var svo ágjarn, að hann mátti engan hlut
sjá, svo að hann langaði ekki til að eiga hann.
Einhver hefir reiknað út,
hversu fljótt allskonar slúður-
sögur geta borist milli manna.
Hann reiknar með því, að sá
sem á upptökin að sögunni
segi hana 3 manneskjum kl.
t. d. 12, en þessir þrír endur-
taki söguna svo hver fyrir sig
fyrir 3ur öðrum tíu mínútum
seinna o. s. frv. Kl. 12,10 hafa
12 heirt söguna, kl. 12,20 hafa
27 til viðbótar heyrt hana, kl.
12,30 heyra 81 hana (talan er
nú als orðin 120). Kl. 12,40
hafa 243 heyrt furðusöguna —
kl. 12,50: 729 — kl. 13: 2187.
Og fer nú sagan að breiðast
út með geysihraða: Kl. 13,10:
9840 — kl. 13,20: 29523 — kl.
13,30: 88572 — 13,40: 265,719
— kl. 13,50: 797,441. Það ótrú-
lega við allt þetta er, að ef all-
ir þeir, sem heyrt hafa söguna,
segja hana þrem mönnum til
viðbótar mundi 1.000.000 manns
hafa heyrt hana kl. 13,30, og
kl. 14,30 — um tveimur og
hálfum tíma eftir að sagan er
sögð í fyrsta skifti — mundi
hún hafa farið í kringum jörð-
ina!
★
Myrkvunin á stríðsárunum
gat haft ýmislegt í för með sjer.
Þannig segir maður nokkur frá
því, að hafa rekist á náunga
á torgi einu í London, og virt-
ist maðurinn vera sáruppgef-
inn.
— Segið þjer mjer, sagði
hann, eru lögregluþjónarnir
hjerna heyrnarlausir?
•— Hvers vegna spyrjið þjer?
— Jeg er búinn að spyrja
þennan feita þarna — þennan
með hjálminn — þrisvar sinn-
um til leiðar, en hann hefir
enn ekki svarað.
— Talið þjer svolítið hærra,
svaraði sá aðspurði og skund-
aði burtu, en sá ókunnugi end-
urtók spurningu sína enn einu
sinni.
Það var höggmynd af fall-
inni stríðshetju, sem vesalings
maðurinn var að ræða við.
★
A vígvelli einum var reist
minnismerki yfir hest nokk-
urn, sem þótti hafa staðið sig
vel í stríðinu. Á minnismerkið
var ritað:
„Hjer hvílir Maggý, sem á
langri og viðburðaríkri ævi
sparkaði í 2 undirforingja, 5
liðsforingja, 8 höfuðsmenn, 3
hershöfðingja, 432 óbreytta
hermenn og •— eina jarð-
sprengju“.

GIRÐIGANET
Nýkomið íjárgirðinganet og girðinganet
2“ möskvi.
J. ÞORLÁKSSON & NORÐMANN,
byggingarefnaverslun,
Bankastræti 11, sími 1280.
<í^x$x$>^><í><$^x$xí^x$x$>^x$x$x^xí><$><$x$xíxS^x$x$><JxS>^x$>^xM^S^M^H»<?><»<$«$H
FITTINGS
gott úrval af stærðum og tegundum, nýkomið.
J. ÞORLÁKSSON & NORÐMANN,
byggingarefnaverslun,
Bankastræti H, sími 1280.
< ►
4
4
V
< >
4