Morgunblaðið - 29.04.1947, Side 11

Þriðjudagur 29. apríl 1947
MORGUNBLAÐIÐ
11
- RÆÐA FJARMALARAÐHERRA
Framh. af bls. 10
áætlaðar kr. 58.108.100. lEn í
fjárlagafrumvarpi því fyrir árið
1947, er hér ræðir um, eru —
þrátt fyrir þennan 15% niður-
skurð — áætlaðar til verklegra
framkvæm'da kr. 78.972.900. Er
af þessu Ijóst, að sú ádeila, sem
stjórnarandstæðingar, kommún-
istarnir, hafa hafið á ríkisstjórn-
ina fyrir þessa niðurfærslu, sem
áður greinir, er með öllu tilefn-
islaus. Það er svo fjarri því, að
með afgreiðslu þessara fjárlaga
sé slakað nokkuð til í því efni
að verja fé í þessu skyni, að það
er þvert á móti ætlazt til að
verja stórum hærri fjárhæð til
þessara framkvæmda, heldur en
áður hefur verið, og væri ef til
vill frekar ástæða tií að áfellast
Alþingi og ríkisstjórnina fyrir of
há heildarframlög í þessu skyni,
heldur en að gera stjórninni get-
sakir um, að hún stefni að því
að færa atvinnuleysi yfir lands-
■» lýðinn með þessum lítilfjörlega
liiðurskurði, eins og kommúnist-
ar hafa gert í umræðum um mál
ið.
Vlnnuafiið
Allir vita það, að á síðustu
undanförnum árum hefur verið
mikið yfir því kvartað, að fram-
leiðsla landsmanna — bæði til
sjávar og sveita — ætti örðugt
uppdráttar sökurn skorts á
vinnugfli — og með réttu af
ýmsum á það bent, að ríkið ætti
að fara varlega í það að keppa
um vinnuaflið við atvinnu-
vegina þegar mikil eftirspurn
yæri eftir verkafólki bæði til
■sjávar og sveita og við bygg--
ingar einstaklinga. Þetta kapp-
hfaup um vinnuaflið hefur
verið atvinnuvegunum tals-
verður fjötur um fót, og þess-
vegna væri fuíl ástæðá til að
ríkið hefði heldur allan viðbún-
aci til þess að halda fullu fjöri
í verklegum framkvæmdum rik
islns á þeim tíma, sem eftirspurn
in frá annarri hlið eftir vinnuafl-
inu fjaraði út. Þessi stefna —
isvo mikinn rétt, sem hún þó á
á sér — hefur ekki átt stuðning
ríkisvaldsins undanfarin ár, óg
hún virðist eiga Iangt í Iand með
uð fá þann stuðning hjá þeim
flokki, kommúnistaflokknum,
sem nú fárast svo mjög yfir því,
þótt í þessu fjárlagafrumvarpi
sé dregið úr verklcgum fr'am-
kvæmdum, sem nemur um 7
millj. kr., þrátt fyrir það að sann
að er með frumvarpinu sjálfu,
að til þessara hluta er ætluð svo
óvenju há fjárhæð sem raun ber
vitni um — og hærri en nokkru
sinni hefur áður verið.
Tekjiiöflunin
Eins og vitað er hefur ríkis-
stjórnin borið fram og fengið Iög
festa tekjuöflun til þess að mæta
þeim, útgjöldum fjárlaganna,
sem nauðsynleg verða sam-
kvæmt fruravarpi því, er fyrir
liggur.
Þegar núverandi ríkisstjórn
tók við, lágu engin slík frum-
-vörp fyrir Alþingi, og þessvegna
féll í hennar hlut það miður vin-
sæla veirk að gera tillögur í þess
um efnum. — Það er og kunn-
ugt, að stjórnarandstaðan,
kommúnistar, hefur risjð önd-
verð gegn tekjuöflun handa rík-
issjóði, þrátt fyrir það, að þíssir
sömu menn hafa verið kröfu-
hæstir um útgjöld úr ríkissjóði.
Tilgangur kommúnista er
kanski ekki fvrst og fremst sá að
koina í veg fyrir að fjárlög séu
afgreidd hallalaus þeir vita
hvort sem er að aðrir en þeir
muni sjá fyrir því, en vildu hafa
tylliástæðu tif að geta ráðist á
ríkisstjórnina í sambandi við
tekjuöflunina. Auðvitað hvaða
leið sem farin yrði.
Annars er það vitað að þeir
eru allra manna frakkastir i
kröfum til ríkissjóðsins.
Við 2. uinr. fjárlagafK’. vildi
Kommúnistaflokkurinn hækka
útgjöldin um 20 millj. kr. fram
yfir það, sem samþykkt var við
þá umr, og við 3. umr. fjárlaga-
frv. lágu enn fyrir frá þessum
sömu mönnum hækkunartillög-
ur, er námu um 5 millj. kr.
Þegar svo ríkisstjórinin fékk
samþykkt tekj uöflunarfrum-
vörpin,. hótuðu kommúnistar
gagnráðstöfunum utan þings-
ins, sem þeir'mundu koma fram
— og allir vita hvað við er átt,
sem sé verkföll. — Þeir flýttu
sér að afflytja fyrir þjóðinni við
leitni ríkisstjórnarinnar til þess
að sjá fjárhag ríkisins borgið. —
L umræðum um verðtollsfrum-
varpið, sem ekki er ætlazt til að
gildi nema % úr ári, hafa þeir
ávallt tíundað þær upphæðir, er
sá tollur mundi gefa ef hann
væri í gildi í heilt ár; þannig
hafa kommúnistar flutt þjóðinni
vísvitandi rangar fregnir í æs-
ingaskyni. -— Þá var því fram
haldið, bæði í málgagni koinrn-
únista og af ræðumönnum
þeirra á Alþingi, að verðtolls-
hækkunin þýddi sama sem 8—
9% kauplækkun verkamanna.
Þetta var vitaskuld byggt á
mjög röngum forsendum. —
Verðtollurinn nær, eins og vit-
að er, einnig til þeirrar vöru,
sem lögð er til grundvallar vísi-
tölureikningum, og sú hækkun
á naúðsynjum, sem verðtolluri-
nn orsakar, kemur fram í hæk'k-
aðri vísitölu, en það þýðir aftur
hækkun á kaupi allra laun-
þcga.—
Það niá nú að vísu segja, —-
og hefur ekki verið sparað að
núa stjórninni því um nasir —
að það sé einkennileg aðferð li!
tekjuöflunar að hækka tolla á
vísitöluvörum og með því
liækka vísitöluna, sem svo krefst
útgjalda úr ríkissjóði til að
halda niðri. — Við þessu er það
að segja, að hækkun verðtolls-
ins á öðrum vörum en þeim, sem
inn í vísitöluna ganga, myndi
hafa litla tekjuöflun í för með
sér fyrir ríkissjóð. Inn í vísitöl-
una eru teknar vörur af öllum
þeim tegundum, sem almenn-
ingur þarf venjulega á að hnlda,
jafnvel munaðarvara. Á þetta
er drepið til þess að benda á
það rakaleysi, sem kommúnist-
ar hafa oft haft í þessu máli mcð
það eitt fyiir augum að hlevpa
af stað vandræðum, áður en að
rjetf væri flutt málið fyrir
þjóðinni.
Fölsun kommúnisla
Ég hef fengið umsögn hag-
stofustjóra um það atriði, að
hve miklu leyti launþegar sjálf-
ir yrðu að bera byrgðar vegna
tollahækkana þeirra, sem nýlega
hafa verið lögleiddar. — Um það
segir hann svo m. a.: Tollahækk
anir valda verðhækkun á vör-
um, sem þeir verða að greiða,
sem vörurnar kaupa. Sumar af
þessum vörum eru keyptar af
launþegum og eru það yfirleitt
aðeins neyðzluvörur, en aðrar
eru keyptar af atvinnurekend-
um, bændum, útgerðarmönnum,
iðnrekendum o. fl. bæði til fram
leiðslu og neyzlu. Verðhækkun
in á þeim vörum, sem ganga
inní vísitöluna veldur hækkun
á henni, en eins og samningum
er nú háttað við launþega yf-
irleitt, veldur þessi vísitöluhækk
un tilsvarandi kauphækkun hjá
þeim, svo að þeir eiga að vera
jafnvel settir eftir sem áður. En
nú liefur ríkisstjórnin lýst þvi
vfir, að hún rnuni með niður-
greiðslum úr ríkissjóði hakla
vísitölunni niðri, svo að hún
hækki ekki frá því, sem nú er.
Til þess að tollahækkunin hækki
ekki vísitöluna, verður því
stjórnin annaðhvort að lækka
verðið á tollvörunum, sem
ganga inn í vísitöluna, aftur um
það, sem tollhækkuninni nem-
ur, eða nota tolltekjurnar tíl
þess að lækka verð á öðrum vör-
um jafnmikið sem tollvörurnar
hafa hækkað. Eiga þá laun-
þegarnir að vera jafnt settir eft-
ir sem áður. þar sem vörurnar,
sem þeir kaupa. hafa annað-
hvort ekki hækkað eða sumar
hafa hækkað, eii aðrar lfekkað
sem því svarar“.
Og enn segir hann: ,,Launþeg-
um er því tryggt, að bæði sú
verðhækkun, sem verður strax
á neyzluvörum þeirra vegna
tollhækkanna, og sú, sem verða
kann síðar á þeim vegna toll-
hækkana á framleiðsluvörum,
lendir ekki á þeim, að svo miklu
leyti sein m vzla þeirra er í sam-
ræmi við útgjaldareikning þann,
sem vísitalan byggist á“.
Og loks: „Það hefur verið á-
ætlað, að tollahækkunin muni
injög bráðlega hafa í för með
sér um 7 stiga vísitöluhækkun.
Þessi áætlun mun vera mjög
lausleg, en ef hún reynist rjett
jafngildir það rúmlega 2% út-
gjaldaaukningu fyrir launþcga,
sein annaðhvort verður bætt
upp með tilsvarandí kauphækk-
un eða niðurfærslu á vöruverði,
og kemur sú útgjaldaaukning
því ekki til þess að hvíla á laun-
þeguin. En þar fyrir utan verða
þeir sjálfir að befa einhvern
hluta af tollahækkuninni, sem
fyrir tekjulága fjölskyldumenn
mun þó vera mjög lítið. en 'yfir-
léilt því meira, sem menn eru
minna bundriir við venjuleg út-
gjöld tekjulágra fjölskvldu-
mánna og 'geta leyft sér meiri
útgjöld, sem uppbót veitist ekki
á samkvæmt vísitölu“.
Ég ætla að þessi vitnisburð-
ur hagstofustjóra muni nægja til
að hnekkja þeim fáránlegu full-
yrðingum kommúnista, sem þeir
hafa haft í frammi varðandi
þessar tollahækkanir. — Hér er
því ekki um annað að ræða held
ur en vísvitandi fölsun stað-
reynda, og frumhlaup kommún-
ista eingöngu gert með það fyrir
augum að narra verkamenn út í
verkföll undir fölsku yfirskyni,
—- verkföll sem ekki yrðu ann
að en pólitísk hrekkjabrögð
koinmúnista.
Verðbélgan
Framleiðslan á sjávarafurðum
hjá oss íslendingum á við mikla
örðugleika að etja á þessum
tímum. Verðbólgan gerir það að
verkum, að framleiðsla okkar er
svo dýr, að við stöndumst eng-
anveginn samkepni um sölu á
sjávarafurðum okkar við aðrar
þjóðir. Þetta hefur orðið þess
valdandi, að Alþingi hefur
neyðst til þess að taka ábyrgð á
vissu verði, mjög háu, gagnvart
framleiðendum, en verðið er
hinsvegar svo hátt, að mikið af
þessari framleiðslu verður að
selja undir kaupverðinu.
Ef kommúnistum tekst nú
að hlevpa af stað nýrri verð-
bólgu með kaupkröfum og verk-
föllum í pólitísku hefndarskyni,
versnar aðstaða sjávarútvegsins
og annarra atvinnuvega að sama
skapi. — Við höfum haft með
höndum mikil verkefni, þar sem
er hin svokallaða nýsköpun at-
vinnuveganna, og vissulega var
það vel ráðið að verja miklum
hluta af innstæðum þjóðarinn-
ar utanlands, sem hún átti á ár-
inu 1944 til að kaupa ný og
betri framleiðslutæki til lands
og sjávar, svo sem líka hefur
Verið gert.
En allt þetta kemur að Htlu
haldi þjoðinni til framdráttar, ef
ekki tekst að vinna sigur á því
böli, sem verðbólgan hefur skap-
að. Jafnvel nýir togarar og nýj-
ar vélar koma okkur að litlu
haldi. ef við getum ekki fram-
leitt afurðir við því verði. sem
hæst fæst fyrir þær hjá kaup-
endunum. — Nýsköpunin hafði
það höfuðmarkmið að tryggja
það, að í framtíðinni yrði ekki
a-tvinnuleysi hér á landi. Þessu
markmiði getur hún náð, ef vel
er á haldið og viturlega én missir
þ'ess, ef stcfnt er út í vandræði
í atvinnumálunum, og einkum
stafar nýsköpunni hætta af því,
cf ábyrgðarlau-ir menn fá verka
lýðinn í lið með sér til þess að
hindra það framtak, sem nýsköp
unin gerir mögulegt. og þannig
að koma í veg fyrir, aö hún-geti
orðið verkalýðnuin og þjóðinni
allri til þess gagns, sem til var
ætlazt.
Á yslu nöf
Jeg vil ekki fullyrða að svo
komnu máli að ekki kunni svo
að fará þetta árið cf heppnin
er með. að rekstur þjóð.irinnar
beri sig, en við erum vissulega
komnir á jrstu nöf og óhætt að
segja að.nú er svo komið að við
verðum að fara að færa niður
framleiðslukostnaðinn, og full-
komið óvit að ætla sér að spenná
bogann hærra en orðið er.
Jáetta raskar ekki því sem ver
ið hefir leiðarstjarna okkar Sjá’f
S’tæðismanna í nýsköpunarmál-
unum að þjóðin standi betur að
vígi með ný tæki en gömul, en
af því má ekki draga þá álykt-
un að vegna hinna nýju tækja
geti þjóðin levft sér að bera fram
takmarkalausar kröfur.
Það hefur upp á síðkastið
klingt mjög við í ræðum komm-
únista að tala um hrunstefnu
og skemmdarstarfsemi. Þessu
hafa þeir viljað beina að öllum
öðrum flokkum og einkunl að nú
verandi ríkisstjórn. Ekki þurfa
þessir menn að hugsa það, að
allur landslýður sé svo fávís, að
hann trúi þeirra orðum, en hrim
stefnu fylgja þeir bezt, sem að
tilefnislausu reyna að stöðva at-
vinnulífið í landinu og þarmeð
brjóta fjöregg þjóðarinuar.
Hinni íslenzku þjóð hlýtur að
vera það ljóst, að það er ekki
hægt að byggja upp farsællega
atvinnumál þjóðarinnar með því
að hlaupa eftir dutlungum póli-
tískra spekulanta, heldur verður
að bvggja upp atvinnuhættina.
þann veg, að stétt starfi með
stétt. og að sanngirni í viðskipt-
um manna á meðal sé höfð að
leiðarstjörnu.
Nýsköpunln
Við Sjálfstæðismenn höfum
undanfarið unnið að því með
heilum hug að tryggja þjóðinhi
fullkomin framleiðslutæki.
Kommýnistar hafa unnið með
okkur að hinu sama, og einnig
A lþýð u f I ok k s m e i»>. Þ ú su n d-
ir framtaksamra manna hafa
hafist -handa á grundvelli ný-
sköpunarinnar. Nú virðast
kommúnistarnir vera Jiess al-
búnir að kyrkja nýsköpunina i
fæðingunni og niá segja að þess-
um flokki sjeu mjög mislagðar
hendur í þessu cfni, sem raunar
í fleirum. Einn og ekki hinn ó-
naúðsynlegasti liður nýsköpun-
arinnar er einmitt sá, að gera
allar þær ráðstafanir-sem hægt
er til þess að mönnum reyni-t
kleift að reka atvinnu sína nieð
hinum nýjn tækjum, og afla nieð
þeim bjargræðis sjálfum sér og
■öðrum til gagns og hverskonar
nytsemda og tryggja þannig heil
brigt atvinnulíf í landinu. En
hitt stefnir í þveröfuga átt að
blása aS vinnudeilum að tilefn
islausu svo sem kommúnistar
gera nú.
Ég vil að lokum taka undir
þau orð, sem fyrirrennari minn
í þessu embætti sagði í ræðu
þeirri, er hann Iiélt, þegar lagt
var fram það frumvarp tif fjár-
laga, sem hér er til timræðu: „Oll
framtíð lands vors er uiidir þyí
komin, að unnt verði að halda
hér uppi þróttmiklu atvinnulífi,
— að unnt vcrði að hafa verk-
. • f \
efni hsnda nverjum nrairhi
sem unnið getur; takist jvl
ekki, m jnu margar úotÓip
bresta.“