Morgunblaðið - 14.09.1947, Page 6

6
MORGUNBL4ÐIÐ
Sannudagur 14. sept. 1947
(Jtg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjórl: Valtýr Stefánsson (ábyrgBarm.l
í'rjettaritstjóri: ívar Guðmundsson
Auglýsingar: Arnl Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, augiýsingar og afgreiðsla,
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 10,00 á mánuði innanlands.
kr. 12,00 utanlands.
í lausasölu 50 aura eintakið, 75 aura með Lesbók.
So vjet-sannléikurínn
MERKUR stjórnmálamaður skrifaði nýlega grein í
tímarit um utanríkismál, um stjórnarfarið með Rússum
eins og það er nú.
Eitt af helstu einkennum stjórnarfarsins þar segir hann,
er það, að einvaldsherrann einn ákveður hvað sje satt og
hvað ósatt. Öll stjórn landsins byggist á þessu. Einvald-
urinn úrskurðar hvað segja megi sem sannleika. En þeir
úrskurðar hans geta breyst. Það sem er sovjet sannleikur
í dag getur orðið að ósannmdum þar á morgun.
Það getur orðið erfitt og hvimleitt að eiga orðastað eða
standa í samningum við menn eða þjóðir, sem þannig eru
á vegi staddir. En þetta verða menn að gera sjer að góðu,
ef þeir vilja hafa eitthvað samneyti við rússnesku þjóð-
ina, um bessar mundir.
ss3c.es
★
í hjáleigu hins alþjóðlega kommúnistaflokks sem starf-
ar hjer á landi er reynt að koma samskonar „skipulagn-
ing“ á sannleikann, einsog kominn er á, þar sem hið aust-
ræna lýðræði fær að njóta sín. En þetta á ekki vel við
íslendinga, nema þá sem komnir eru á kaf í kommúnism-
ann, og sjá ekki útúr augunum, fyrir dálæti á þeirri kúg-
ur, sem þeir hafa í huga að leiða yfir heiminn.
Hjer í biaðinu hafa á undanförnum dögum birst skjal-
legar sannanir fyrir því að þrír af forgöngumönnum
kommúnistanna hjer hafa gerst vísvitandi ósanninda-
menn. Ofstækisfult hatur þeirra í garð Bjarna Benedikts-
sonar utanríkisráðherra hefir leitt þá alla út í sömu ó-
færuna.
í gær er Einar Olgeirsson látinn hafa orð fyrir þessum
stimpluðu mönnum í Þjóðviljanum. Hefir hann þann hátt-
inn, sem þeim öllum er samboðinn, að endurtaka fyrri
fullyrðingar sínar, vaðal og brigslyrði í garð utanríkis-
ráðherrans, en flýja undan staðreyndum og sönnunum
í eigin moðreyk.
ÚR DAGLEGA LÍFINU
Óskastaðurinn
Orfirisey.
SJÓMANNADAGSRÁÐIÐ
sýndi það og sannaði í sumar,
að Reykvíkingar hafa enn á-
nægju að koma út í Örfirisey
og þannig mun það verða á
meðan hólminn stendur upp
úr, hvort sem þar verða dýra-
sýningar, baðströnd eða dans á
palli.
Örfirisey hefir lengi verið
óskastaður Reykvíkinga, sem
hafa leitað þangað á helgidög-
um og góðviðrisdögum, jafnt
sumar sem vetur.
Það er eiginlega illa gert að
hafa ekki hugsað meira um
eyjuna, sem friðarstað fyrir
bæjarbúa, en það hefir altaf
eitthvað verið til fyrirstöðu.
Einu sinni var þar grútarstöð
mikil cg ætlaði fýlan frá
henni alt að drepa. Nú hefir
verið farið fram á að setja þar
upp „Gúanó“, en vonandi að
það komi aldrei til.
•
Mætti taka til.
ÞAÐ MUN vera álitamál hjá
grasafræðingum og garðyrkju
ráðunautum, hvort til nokkurs
sje að auka rækt í Örfirisey.
Þeir sjerfræðingar, sem jeg
hefi talað um þetta við, hafa
sagt, að það myndi reynast
illfært að rækta þar trje vegna
sjáfarseltu í jarðveginum og
vegna sjóroks, sem gengur yf-
ir eyjuna. En það mætti þó
altaf taka til í eynni og gera
þar gangstíga, þurka mýrina
og ditta að smávegis.
Altaf er það gömul hugmynd
hjá mjer, sem skýtur upp koll-
inum við og við, en það er að
þarna í Örfirisey eigi stytta
Leifs heppna að standa. og
horfa út á hafið og taka á móti
sjómönnunum er beir komi í
höfn.
Við skulum ekki eyðileggja
eyjuna og umfram alt ekki
láta gera hana að gúanó-stöð.
•
Fögur bók.
ÞAÐ ER ekki oft að vikið er
að bókum nje bókaútgáfu í
þessum dálkum, enda nóg um
þá iðju annarsstaðar. En þó get
jeg ekki stilt mig að minnast
á eina bók, sem jeg sá í gær,
en það er „Sagnakver Skúla
Gíslasonar“ í útgáfu Sigurðar
Nordal prófessors. Hversvegna
bókin er kölluð kver, veit jeg
ekki. Það er nú svo að
mjer finst kver altaf hljóta
að vera lítil bók, en þetta er
gríðarmikil og stór bók, prent-
uð á vandaðan pappír og smekk
lega bundin.
En þótt ytri frágangur sje
góður, þá mun öllum, sem
kaupa þessa bók til þess að
lesa hana, þykja meira vert um
inihaldið. Þar er hinn gamli
íslenski þjóðsagnastíll, eins og
hann getur bestur verið. Og
ekki skemma teikningarnar
hans Halldórs Pjeturssonar.
Þetta er fögur bók í tvenns-
konar skilningi, bæði ytra út-
liti og innihaldi.
•
Til fyrirmyndar.
,,HÁLFDANA“, — en það
mun vera íslensk kona, sem
gift er dönskum manni, eða
dönsk kona sem gift er íslensk
um manni, — hefir skrifað mjer
í tilefni af ljósmynd, sem birt
ist hjer í blaðinu fyrir skömmu
af nokkrum hefðarfrúm í Was
hington, sem höfðu verið á
spönsku námskeiði.
Brjefritari segir m. a.:
„Ameríska forsetafrúin veit
vafalaust, að ein besta leið-
in til vinsamlegrar sambúðar
þjóða á milli er málakunnátta.
oRjsr á landi eru margar
danskar konur, sem giftar eru
íslenskum mönnum og ' mjer
er sjálfri kunnugast um hve
erfitt það er að fá kennslu í
íslensku hjer í bænum, en marg
ar danskar konur myndu óska
sjer að það væri auðveldara.
„Vildi nú ekki einhver kona
í þeirri stöðu, sem með þarf til
að vekja athygli og áhuga ann
ara, gangast fyrir að haldið
yrði íslensku-námskeið fyrir
danskar konur, sem hjer eru
búsettar. Það mætti gerast í
Háskólanum, eða annarsstað-
ar.
•
Góð hugmynd.
ÞETTA er góð hugmynd hjá
..hálfdönunni". SannN''kurinn
er sá, að við gerum of lítið að
því að veita útlendingum tæki
færi til að nema íslensku á með
an þeir dvelja hjer.
Það ætti að vera hægt að
bæta úr þeirri vanrækslu.
®
Bætti betur-
KOMMANA vantar kímni-
gáfu með öllu. Flaldið ekki'að
þeim hafi sárnað grínsaga, sem
sögð var hjer í dálkunum á
dögunum um kettlingana, sem
voru sósíalistar á meðan þeir
voru blindir, en íhaldsmenn
eftir að þeir voru farnir að
sjá.
— „Uss, þetta var nú svo
sem ekkert fyndið“, segir póst-
ur kollega í gær og þar að auki
er sagan stolin. Hún er upp-
haflega þýsk og er um nasista
og kommúnista. í þeirri sögu
voru - ketlingarnir blindir á
meðan þeir voru nasfstar, en
kommúnistar eftir að þeir
voru farnir að sjá.
Og sei, sei, Þeim varð þörf
á sjóninni, veslingunum. Þeir,
sem hafa heilbrigða sjón sjá
ekki mikinn mun á nasistum og
kommúnistum.
MEÐAL ANNARA ORÐA . . . .
★
Hatur kommúnista í garð Bjarna Benediktssonar er
mjög skiljanlegt. Enginn núlifandi íslendingur stendur
betur á verði gegn hinni kommúnistisku siðspillingu, en
hann. Kommúnistar gera sjer það alveg ljóst hversu að-
stöðumunur þeirra og Bjarna Benediktssonar er mikill
gagnvart öllum almenningi í landinu. Með dugnaði sínum
ráðdeild og þjóðhollustu, ávinnur utanríkisráðherrann
sjer vaxandi traust þjóðarinnar með hverjum degi. Þess-
vegna halda kommúnistar ósleitilega áfram að ausa yfir
hann svívirðingum og máttlausum rógi sínum.
Einar Olgeirsson er svo óheppinn, í Þjóðviljanum í gær
að tala um, að Bjarni Benediktsson taki á móti fyrirskip-
unum erlendis frá um stjórnarstörf sín. Öðrum ferst en1
ekki Einari, og kumpánum hans að tala um erlend áhrif.
Því vitað er og margsannað, að Einar og öll kommúnista-
hersingin er ekki annað en þjónustulið erlenas herveldis
og þorir ekki eða getur ekki haft neina sjálfstæða skoðun
á neinum hlut. Þeir hlusta eftir hvaða sovjet sannleika
er þeim berst til eyrna og gala síðan eins og páfagaukar.
Og kastar þá tólftunum, þegar Þjóðviljinn feitletrar ný-
ofinn þvætting um það, að Bjarni Benediktssor. hafi eigin-
lega komist á þing með ólöglegum eða ódrengilegum hætti.
Allir vita að þar fer Þjóðviljinn með staðlausa stafi. En
á meðan Þjcðviljamenn hafa ekki lagt niður þann vana
eða að mæla bót hverjum þeim kosningasvikum, sem
kommúnistar hafa í frammi þar sem þeir hafa hervaldið
til þess að móta hið svoneínda lýðræði í sinni mynd, þá 1
ættu þeir ekki ótilneyddir að nefna kosningar í málgagni
sínu. Kommúnistar hjer á landi hafa hvað eftir annað
á þessu ári lýst velþóknun sinni á þeim herfilegustu,
stórfeldustu og níðingslegustu kosningasvikum er sögur
fara af. 1
HVE LENGI mun Afríka sofa
undir erlendri yfirstjórn. Að
vísu er ekkert svar enn komið
við þessari spurningu, en þó
virðist sem Afríka sje rjett að
byrja að vakna.
Talsmaður Niger negra hefur
komið upp í líki manns, sem
heitir Nnamdi Azikave, sem
segist vera blaðaútgefandi, for
seti allsherjarstjórnar Nigeríu,
varaforseti demókrataflokks
Nigeríu og meðlimur á þingi
landsins.
Hann er venjulega kallaður
Zik og hann er undarlegur mað
ur. Hefur hann verið kállaður
Gandhi Afríku, og hann er tal
inn erfiður viðfangs, hættuleg
ur andróðursmaður gegn Bret-
um. —
Fór til London.
Nú fyrir nokkru kom há-
púnkturinn í stjórnmálastarfi
hans, þegar hann kom til Lond
on og heimsótti með sjö manna
föruneyti nýlendumálaráðu-
neytið breska.
Þessi sjö manna sendinefnd
óskaði eftir að bera fram við
nýlendumálaráðherra Breta,
Creech Jones, sex kvartanir.
En bak við alar þessar kvart-
anir lá löngunin, sem er til í
öllum mönnum, bæði hvítum'
og svörtum, að ná fullu sjálf-
stæði.
Er áfrífca ai vafcna!
Þeir höfðu komið sjóleiðis
til Bretlands og dvöldust á Ben
tick- hóteli í West End, og með
þeim var aðeins sjer til fróð-
leiksaukningar foringi ung-
mennafjelaga Nígeríu.
Zik vissi, að ef hann kæmi
aftur til Nígeríu án þess að
hafa komið nokkrum breyting-
um á, þá gæti verið, að ung-
mennafjelögin myndu segja í-
búunum heima: Zik hefur eytt
peningum ykkar til eiskis.
Sögur um gífur-
lega eyðslu.
Sögurnar í Nigeríu voru þeg
ar farnar að ganga. Það var
sagt, að Zik hefði eytt 4000
sterlingspundum frá því hann
lagði upp frá Nígeríu. Sumir
hjeldu, að hann myndi aldrei
koma aftur. Og í London var
langt frá því að hann fengi vin
gjarnlegar móttökur.
Londonarblöðin minntust á
hann, en kuldalega óg með
grunsemd, svo að Zik varð, til
þess að reyna að lægja illkvitn
ina, að kalla blaðamenn á fund
og skýra þeim frá málefnum
Nígeríu.
Hann sagði: Ef til vill tökum
við of sterkt til orða, en við
erum engir ofbeldismenn. Mál-
stað okkar hefir verið snúið af
blöðunum. Síðan talaði hann í
einn og hálfan klukkutíma og
var líkastur málfærslumanni
fyrir rjetti. Hann talaði fyrir-
taks vel ensku og virtist aldrei
skorta orð til að sýna vilja sinn.
Staða Nígeríu.
Fyrsta krafa hans var, að
staða Nígeríu til Bretlands yrði
skýrð: a) með sáttmálum
milli landanna og b) með því
að Nígería skyldi verða talið
verndarríki.
Önnur krafan var að fá ýms-
um lögum breytt, sem sett voru
á tíð fyrverandi landsstjóra
Arthur Richards úm að breska
stjórnin mætti taka eignar-
námi ýmsar landsspildur.
Þegar Zik hafði talað við
blaðamennina undirbjó hann
sig undir heimsóknina í breska
nýlendumálaráðuneytið 0g
hann og allir hinir sendimenn-
imir bjuggust sínum fegurstu
Afríku skrúðum og þrömmuðu
ý i'áðuneytið. Eftir nokkurn
tíma fengu þeir áheyrn hjá ráð
herranum og fundur hófst, sem
stóð yfir í 3 og V2 klst.
Það virðist svo sem bæði Zik
og Creech Jones hafi orðið sjóð
andi reiðir er leið á samtalið.
Zik hreytti út úr sjer, er
blaðamenn töluðu við hann
eftir fund þennan: Við fengum
ekkert. Okkur hefir verið sagt,
Framh. á bls. 8
/