Morgunblaðið - 08.01.1948, Blaðsíða 2

2
.MORGUTSBLAÐIÐ
Fimtudagur 8. janúar 1948
t*|óðviljÍBin gramur yfir
vöruverðslækkuninni
11 síldarflutningaskip
komu til Siglufjarðar
t NÝÁRSBOÐSKAP sínum mælti
forseti ísiands, Sveinn Björnsson,
m.a. á þessa leið:
„Með tilvísun til þess, sem jeg
sagði áður, virðist ekki um síð-
ustu 7—8 ár hafa verið ágreining-
ur milli stjórnmálaflokkanna um,
að stefna bæri að því að halda í
skefjum dýrtíð og verðbólgu. —
Þetta er og stefna núverandi rík-
isstjórnar. Um nýsett lög, eftir
tillögum ríkisstjórnarinnar um
það, hvað gera skuli og með hverj
um hætti og um framkvæmdir
laganna mun þjóðin dæma. Það
liggur utan við starfssvið mitt.
En jeg vil minna á það, sem full-
komnasta lýðræðisþjóð Evrópu
kallar „fair trial“. Að lofa re.ynsl
unni að skera úr hvernig lög og
framkvæmdir reynast, áður en
fordæmt sje. En að fordæma er
að dæma fyrirfram óalandi og
óferjandi það, sem reynslan ein,
um nokkurt skeið, getur skorið
úi', hvort rjett sje eða rangt,
hentugt eða óhentugt“.
hjóðviljinn vill ekki taka
afstöðu með þjóðimii.
Undir þessi orð forsetans munu
allir skynibornir og velviljaðir
,menn taka. Má þar t.d. minna á
ummæli Ólafs Thors í áramóta-
grein hans hjer í blaðinu.
Þar segir formaður Sjálfstæð-
•ísfiökksins m. a. á þessa leið: —
„Stjórnin á því sanngirniskröfu
á, að tillögum hennar sje tekið
með góðvild og að þær fái að
tíýna sig í reynd, en verði eigi
kveðnar niður með offorsi að
óreyndu.
A nú almenningur þess kost,
að sýna, hver hugur fylgir máli,
er allir krefjast aðgerða í dýr-
tíðarmálunum“. v
Þó að fremstu menn þjóðarinn-
ar hafi þannig tekið sjer fram
um að hvetja þjóðina til þessarar
skynsamlegu afstöðu og þó að
víst sje, að meginhluti hennar
muni velja þenna kost, þá hafa
forsprakkar kommúnista og mál-
gagn þeirra, Þjóðviljinn, eigi
viljað skipa sjer í þá fylkingu.
Þvert á móti hafa þessi hógværu
og þjóðhollu orð forseta íslands,
orðið Þjóðviljanum efni til hvat-
víslegrar árásar á hann.
Kom engum á óvart.
Um eðli þeirrar árásar eða
.hvátirnar til hennar skal eigi
raðtt. Er og sannast best að segja,
að hun getur engum komið á ó-
vart, því að án tillits til verðleika
málefnisins sjálfs hefur barátta
Þjóðviljans og kommúnista yfir-
leitt undanfarið einmitt beinst að
því, að koma í veg fyrir að reynsl
an talaði sínu máli.
Keppikeflið hefur verið að
^skapa fordóma en ekki hitt, að
leiða menn til leitar sannleikans
cða þess, hvað öllum almenningi
tsjálfum er fyrir bestu. Uppþot
Þjóðviljans nú sannar einungis,
að rithöfundum hans er sjálfum
]jóst, hvers eðlis barátta þeirra
er. Þess vegna skoða þeir það sem
árás á sig, þegar forseti íslands
varar þjóð sína við fordómum
og því að dæma fyrirfram óal-
andi og óferjandi það, sem reynsl
an ein um nokkurt skeið getur
Bkorið úr, hvort rjett sje eða
rangt.
Af hver ju henti slysið
kommúnista?
Játa verður, að hyggilegra
hefði verið af málsvörum komm-
únista, að snúa hinum hógværu
aðvörunarorðum forseta íslands
ekki upp í fordæming á sjálfum
sjer, svo'sem þeir hafa gert. Ef
þeir hefðu látið það vera, hefði
þeim þó verið unnt að halda því
fram, að þeir hefði verið í góðri
trú í málflutningi sírfurri að undan
förnu.
Hjeðan í frá er þeim það ó-
mögulegt. Rjett enn þá einu
sinrú hafa þeir brennimerkt sjálfa
sig og sannað alþjóð, að þeir vís-
Gerir heiftúðuga árás
á forseta Islands
í gær
——— tr
Sum þeirra voru 14 daga á leiðinni
vitandi hafi farið með rangt mál,
Þessi skyssa hefur hent komm
únista vegna þess, að þeir hafa
látið reiðina hlaupa með sig í
gönur. Reiðina yfir því, að á fáum
dögum skar sjálf reynslan úr um
það, að fullyrðingar þeirra um
afleiðingar dýrtíðarlaganna, voru
staðlausir stafir.
Spásögn Brynjólfs.
í umræðunum á alþingi hjelt
Brýnjólfur Bjarnason því fram,
að eina afleiðing dýrtíðarlaganna
yrði^sú, að auka raunverulega
dýrtíð í landinu.
Hann hjelt því fram, að land-
búnaðarvörurnar mundu ekki
lækka í verði, svo að vart yrði,
en öll önnur vara mundi hækka
í verði, sem svaraði söluskattin-
um nýja. Fullyrti hann óhikað, að
þegar dýrtíðarvísitala yrði reikn-
uð út eftir að búið væri að gera
þær verðlagsbreytingar, sem lög-
in gera ráð fyrir, myndi hún a.m.
k. verða kringum 350 stig.
Enn þá hefur vísitalan ekki ver
ið reiknuð út. Of snemmt er þess
vegna að segja hver hún muni
verða. En svo mikið er víst, að
hún lækkar nú þegar í stað veru-
lega frá því, sem verið hefur.
Brynjólfur reynist falsspámaður.
Ástæðan til þess er sú, að á-
hrif dýrtíðarlaganna eru allt önn
ur en Brynjólfur Bjarnason og
fjelagar hans sögðu fyrir. Nú
þegar hafa átt sjer stað fjölmarg-
ar verðlagslækkanir. Sumar mjög
verulegar, eins og á kjöti og fiski.
Aðrar minni, vegna þess að vinnu
launanna gætir þar síður en í
hinum tilfellunum. En jafnvel al-
mennar verslunarvörur, sem
Brynjólfur Bjarnason sagði að
mundu hækka vegna söluskatts-
ins, standa í stað, vegna þess að
verðlagslækkunin, sem leiðir af
ákvæðum dýrtíðarlaganna, veg-
ur upp á móti þeirri hækkun,
sem af söluskattinum leiðir.
Að þessu sinni hefur þess vegna
Brynjólfur Bjarnason, eins og
eigi ósjaldan áður, reynst alger
falsspámaður. Hrakspár hans um
ófarnað almennings af lagasetn-
ingu þessari hafa, sem betur fer,
reynst fleipur eitt.
Ofsareiði Þjóðviíjans.
I þess stað hefur nú í fyrsta
skipti frá því að verðbólgan hófst
fyrir alvöru hjer á landi, ekki
aðeins verið veitt öflugt viðnám
við vexti hennar, heldur hefur
einnig tekist að draga úr vextin-
um, án þess að til þess væri varið
beinum fjárgreiðslum úr ríkis-
sjóði. En svo hefur ætíð áður orð
ið að fara að, þegar um sinn hef-
ur verið í það lagt, að draga úr
þeirri verðbólgu, sem þegar var
orðin.
Kommúnistar láta svo, sem
andstaða þeirra gegn dýrtíðar-
lögunum nýju stafi eingöngu frá
umhyggju þeirra fyrir verkalýð
landsins. Ef svo væn, myndu þeir
manna fyrstir hafa fagnað því,
sem nú þegar hefur áunnist til
þess að gera kjararýrnun al-
mennings í þessu sambandi minni
en menn í fyrstu óttuðust, að
hún yrði. En því fer fjarri að
Þjóðviljinn eða kommúnistar
yfirleitl gleðjist af þessum sök-
um. Þvert á móti ná þeir ekki
upp í nefið á sjer fyrir reiði og
geta ekki dulið gremju sína og
vonbrigði yfir því, að hrakspárn-
ar fóru út um þúfur.
Eitt má þakka Þjóðviljanum,
aldrei þessu vant.
Sem betur fer er allur fjöldi
í GÆR komu til Siglufjarðar 11 síldarflutningaskip, bæði stór
og smá. Þessi skip höfðu öll tafist í marga daga vegna veðurs.
Þilfarsleki hafði komið að einu þeirra, Banan, og síld í því
skemst.
——----------------------------
manna nú þegar farinn að átta
sig svo á vinnubrögðum og eðli
kommúnista, að menn fyrirfram
bjuggust við, að þeir í þessu
mundu einmitt hegða sjer ná-
kvæmlega á þann veg, sem þeir
hafa gert.
Þrátt fyrir það verður þó að
játa, að Þjóðviljinn á þakkir skil-
ið fyrir bersögli sína í þessum
efnum. Með öllu athæfi sínu nú
hefur hann svo gersamlega flett
ofan af því, sem inni fyrir er hjá
kommúnistaleiðtogunum að eng-
um, sem ekki beinlínis vill láta
blekkja sig, fær lengur dulist,
hve þar er ófagra sjón að sjá.
Þjóðverjarnir ieystir
út með stórgjöfum
SLYSAVARNAFJELAG ís-
14 daga á leiðinni.
Þessi skip fóru hjeðan frá
Reykjavík á annan í jólum og
dagana milli jóla og nýárs. —
Ekki gátu þau komist fyrir
Horn vegna veðurs og hafa þau
legið inn á ísafirði, Patreksfirði
og Aðalvík. Skipin voru þessi:
Fjallfoss, Selfoss, Hrímfaxi,
Eldborg, Ólafur Bjarnason,
Sindri, Straumey, Hvassafell,
Pólstjarnan, Hel og Banan.
Banan.
Þegar Banan kom til Siglu-
fjarðar upplýsiist, að þilfars-
leki hafði komið að skipinu. —•
Hafði sjór komist niður í síld-
ina í lestum skipsins. Við það
hafði talsverður hluti af farmi
skipsins skemst. Hjer í Rvík
voru orsakir þilfarslekans ó-
kunnar í gærkvöldi.
Tvær vcrksmiðjm• í gangi.
Á Siglufirði eru nú tvær verk
smiðjur í gangi, SRP og SR-46,
í gærktföldi var búið að landa
úr tveim skipanna sem komu
þangaðí gærdag. Verið var að
losa fimm. Hin biðu löndunar.
lands, sem efndi til samskota
handa skipverjum á þöska tog
aranum Lappland, er bjargaði
skipshöfninni á Djúpavogsbátn
um Björg, hefur nú hætt að
tka á móti gjöfum handa Þjóð-
veriunum.
Skrifstofu Slysavarnarfjel.
bárust í frjálsum samskotum,
hjeðan úr Rvík og utan af landi
20 bús. kr. í peningum. En auk
þes gaf ríkið þeim 7000 krón-
ur. Auk þess barst mikið af
allskonar böglum.
Skipstjórinn hefur beðið
Slysavarnarfjelagið að geyma
peningana og skal þeim varið
til kaupa á Rauða Kross böggl-
um handa fjölskyldum þeirra
manna sem á Lapplandi eru.
Skulu bögglarnir svo sendir
þegar þess er óskað.
Austfirðingarnir hafa verið
mjög rausnarlegir við hina
þýsku sjóiyænn. Djúpivogur,
en baðan eru mennirnir á m.b.
Björg, hefur gefið Þjóðverjun-
urn,5000 kr. Hornafjörður 3715
kr. Stöðvarfjörður 2870 kr.,
Kvennadeild Slysavarnarfjel.
á Norðfirði 1000 kr. og sömu
upphæð gaf Kvennadeildin á
Akureyri. Peningagjafir bárust
víðar að af landinu. T. d. sendu
Grímseyingar 900 krónur.
Áiöfcin í Kasmir
EINN af talsmönnum indverska
hersins skýrði frá því hjer í
New Delhi í kvöld, að útlit
væri fyrir því, að innrásar-
mennirnir í Kasmir væru um
20,000. Bætti hann því við, að
indverski herinn væri reiðubú-
inn til að koma í veg fyrir all-
ar tilraunir til að hertaka fursta
dæmið.
í sambandi við óeirðir þær,
sem urðu í Karashi í gær, er frá
því skýrt, að um 400 manns
hafi verið handteknir.
Finnar fá herfekin
skip
BANDARÍKJASTJÓRN til-
kynnti finska sendiráðinu hjer
í dag, að hún myndi taka til
athugunar kröfur Finna um
skaðabótagreiðslu fyrir skip
þau sem Bandaríkin tóku frá
Finnum meðan á stríðinu stóð.
Standa samningar nú um 17
slík skip. — Reuter.
Aróðri
1 TILEFNI af árás Þjóðviljans
á formann stjórnar SR Svein
Benediktsson í sambandi við út-
skipun á bræðslusíld af Fram-
vellinum, sem SR hafa samið
um við okkur að skipa út í á-
kvæðisvinnu, viljum við taka
eftirfarandi fram:
Við höfum tekið að okkur út-
skipun í ákvæðisvinnu fyrir SR
í Fjallfoss á kr. 3.50 pr. mál og
fyrir Síldarbræðsluna á Seyðis-
firði í Súðina fyrir sama verð og
fór útskipun þessi fram fyrir
áramót.
Eftir áramótin höfum við
samið við SR um útskipun í
True Knot fyrir kr. 3.22 pr. mál
og stafar lækkunin af niður-
færslu vísitölunnar.
Við höfum nú lokið við að
gera upp reikninga fyrir útgjöld
þau, sem við höfðum við útskip-
unina í Fjallfoss og Súðina og
hefur reynst tap á ákvæðisvinn-
unni við bæði skipin, kr. 429,35
við Fjallfoss og kr. 897.71 við
Súðina eða samtals kr. 1327.26.
Vegna annríkis löggiltra end-
urskoðenda í dag tókst ekki að
ná í enduskoðanda til þess að
staðfesta reikningsyfirlitin, en
Þjóðviljanum er heimilt að
senda hvaða löggiltan endurskoð,
anda, sem er til þess að ganga
úr skugga um að reikningsyfir-
lit þessi eru rjett.
Geri blaðið það ekki er það
staðfesting á því að aðdróttanir
þess í garð formanns stjórnar
SR um það, að SR hafi gert við
okkur samning, sem skapi verk-
taka milli 10 og 20 þúsund króna
gróða á dag, eru fleipur.
Einnig er það tilhæfulaust að
annar okkar, Valdimar Þórðar-
son hafi fengið umboöslaun
fyrir að útvega bíla til þess að
aka síld úr veiðiskipunum í True
Knot og getur Þjóðviljinn feng-
ið það staðfest hjá Landssam-
bandi útvegsmanna
Við höfum fengið upplýsing-
ar um það hjá Landssambandi
útvegsmanna að kostnaður við
síldina, sem flutt var úr veiði-
skipunum til geymslu í landi
hafi numið kr. 4.11 pr. mál og
er þar talið kranalán, vigtar-
gjald, akstur, móttaka í geymslu
u.msjón og verkstjórn. Hinsveg-
ar er ekki talinn kostnaður við
hnekt
að færa síldina að síldargreip-
unum við löndunina, því að sú
vinna er innt af hendi af sjó-
mönnum veiðiskipanna.
Við útskipun síldarinnar verð-
ur aftur á móti að hafa menn
til þess að hreinsa síld sem fell-
ur út fyrir bílana og færa þá
síld að síldarbingnum svo aði
kranarnir nái til hennar.
Við teljum að útskipun síld-
arinnar úr geymslu sje síst kostrs
aðarminna verk en uppskipun
síldarinnar í gfeymsluna. Sje
gengið út frá því að upp og út-
skipun sje jafn dýr, þá hafa SR
sparað sjer kr. 0,51 pr. mál á
því að semja við okkur, sbr.
kostnaðarreikning Landssam-
bandsins, eða kr. 5.731.89 á
farmi e.s. Fjallfoss og Síldar-
bræðslan á Seyðisfirði orðið að-
njótandi hliðstæðs hagnaðar.
Enn ein sönnunin fyrir því að
SR hafi ekki gert óhagstæðara
samning fyrir sig við okkur um
útskipunina er það, að annar að
ili Síldarbræðslan á Seyðisfirði
átti þess kost að skipa síldinnii
út í tímavinnu, en kaus frem-
ur að semja við okkur um á-
kvæðisvinnu fyrir sama verð og
SR.
Þeir sem vandir eru að mál-
flutningi, kynna sjer mála-
vöxtu og flytja ekki staðlausa
stafi og órökstuddar aðdrótt-
anir í garð einstakra manna, en
þeir. sem það gera verða tald-
ir jafn merkir skrifum sínum.
Reykjavík, 7. janúar 1948.
ValcLimar Þórðarson.
Magnús Vigfússon.
Kommúnistar herða sóknina
NANKING — Kommúnistaher-
deild er nú aðeins 12 mílur frá
Mukden í hinni nýju sókn komm
únista.
Washington. — Nýlega hlustuðu
nokkrir öldungardeildarmenn á
fjörutíu umsækjendur um lesara-
embætti deildarinnar. Er þetta
mjög erfitt verk, því oft eru mörg
frumvörp, sem lesararnir verða
að lesa upphátt fyrir deildina.
Knut Hamsun scktaður
Oslo. — Knut Hamsun, hið frægá
88 ára, norska skáld, hefu'r ný-
lega verið dæmdur í 21,250 pundcj
sekt fyrir landráð.