Morgunblaðið - 28.05.1948, Side 9

Föstudagur 28. maí 1948.
MORGUNBLAÐI&
Eftirfarandi grein er Sauslega
þýdd úr „Time“ frá 24. maí.
NU tala allir um sjónvarp.
Þeir, sem eru hrifnastir af því,
eru sannfærðir um, að þess
muni ekki langt að bíða að sjón
varpið geri útvarpið jafn úrelt
og hesturinn er nú sem farar-
tæki. Ennfremur muni það hafa
í för með sjer, að menn hætti að
sækja kvikmyndahús. Börn
muni ganga í skóla í dagstof-
unni heima hjá sjer, frambjóð-
endur til forsetakosninga vinni
sigra sína gegnum sjónvarpið.
Húsmæðurnar muni sjá þar kjól
ana og matinn, sem þær vilja
kaupa — og síðan þurfi þær
ekki annað að gera en hringja
eftir því.
Um framtíð sjónvarpsins seg-
ír Jack R. Poppele, forseti
fjelags sjónvarpsstöðvaeigenda:
„Sjónvarpið á meiri framtíð fyr
ir sjer, en flestir gera sjer grein
fyrir. Með sjónvarpinu mun
hægt að efna til almennrar
fræðslu og á það eftir að verða
til þess að auka skiining þjóða
£ milli“.
Ófullkomið en óhjákvæmilegt.
Enginn veit ennþá með neinni
vissu, hvort spádómarnir um
sjónvarpið muni rætast eða
ekki. En eitt er víst: Sjónvarp-
ið er að koma. Það er þegar
komið jafn langt áleiðis og flug-
ið var, þegar Charles Lindberg
flaug yfir Atlantshafið árið 1927
•— ófullkomið en óhjákvæmi-
legt. Líklegt er, að sjónvarpið
muni hafa jafn miklar breyt-
fngar í för með sjer í bandarísku
þjóðlífi og fyrsti Fordbíllinn
hafði.
Ennþá hefir aðeins einn af
hverjum' tíu BandöfíkjÆffiöfíri-"
um sjeð sjónvarp. í öllum Banda
ríkjunum eru aðeins 27 sjón-
varpsstöðvar (útvarpsstöðvar
eru meira en 1600). Aðeins 325
þúsund sjónvarpstæki eru til í
landinu — og meira en helm-
ingur þeirra er í New York og
nágrenni. (Það eru 66 milj. út-
varpstæki í Bandaríkjunum).
En notkun sjónvarpsins er
stöðugt að aukast. í lok þessa
árs munu um það bil miljón
sjorivárpstEefei Týera í notkun.
66 sjónvarpsstöðvar munu vera
starfandi. Ef þróunin heldur á-
fram í sömu átt, munu sjón-
varpstækin í notkun verða orð-
in 16 milj. árið 1954, með um
65 milj. hlustendur.
Dagskráin ljeleg.
En enda þótt sjónvarpið
kunni að eiga fyrir höndum
glæsilega framtíð þarf sá, sem
á sjónvarpstæki í dag, að vera
sjerstakur dýrkandi íþrótta og
gamalla kvikmynda- og hann
þarf að hafa miklá þolinmæði.
Flestar stöðvarnar sjónvarpa að
eins fjórar stundir á degi hverj
um, og dagskráin er yfirleitt
Ijeleg.
Megninu af tímanum er varið
til þess að sjónvarpa íþróttum.
Það er sennilega ástæðan til
þess, að knæpur og veitingahús
urðu á undan öðrum stofnun-
um með að bjóða viðskiptavin-
um uppá sjónvarp.
Box, tennis og aðrar tegundir
íþrótta, sem fram fara á litlu
svæði, koma vel út í sjónvarp-
inu. Öðru máli gegnir með
„baseball“, fótbolta, körfubolta,
„hockey“ og veðhlaup. En það
stendur allt til bóta. CBS hefit
t. d. ráðið til sín myndatöku-
menn, sem hafa sjerþekkingu á
ofantöldum íþróttagreinum. —
Það er meiri vandi að lýsa t. d.
fótbolta í sjónvarp en útvarp.
Það er tilgangslaust að lýsa fyr-
n þess vex dag frá deg
en dagskráin er ennþá Ijeleg
..Besta barnfóstran“
kemur ekki að neinu gagni fyr"
ir þá, sem eru blindir.
6,7 milljón dollara tap.
NBC tapaði 1,700,000 dollur-
um á sjónvarpinu s. 1. ár og
gerir ráð fyrir að tapa 5 milj.
til viðbótar áður en það fari að
fá nokkuð í aðra hönd — eftir
um það bil 5 ár.
Forráðamenn útvarpsins eru
áhyggjufullir vegna könnunar,
sem nýlega var gerð á heimil-
um, sem hafa bæði útvarp og
sjónvarp. Það kom sem sje í
ljós, að þeir voru átta sinnum
w . fleiri sem voru að horfa á leik-
Sumir óttast, að húsfreyjurnar hafi ekki tíma til að fylgjast með rj sjónvarpinu en hlusta á
því, sem sjest i sjónvarpstækinu þeirra. Undir þessari mynd, sem hinn vinsæla gamanleikara Fred
birt var i Time, stóð: Og nú verður fimm mínútna hljé, góðu frúr, Allen í útvarpinu. Enda þótt
svo þið getið gert eitthvað af húsverkunum. ...sumir haldi, að útvarpið verði
úr sögunni eftir nokkur ár, hall-
ast þó fleiri að því, að útvarp-
ið ,muni verða notað jafnhliða
(sj ónvarpinu — eða að þetta
ir fólkinu þvl sem það getur
sjeð með eigin augum. Það verð
ur að útskýra fyrir þeim fáfróðu
— án þess að skaprauna þeim,
sem meira vita.
Leikritin fremur til leiðinda.
Leikrit þau, sem sjónvarpað
hefir verið, hafa fremur verið
ti,l .leiðinda, ,enr ^sjjgjniptjjnajv
Kraft Theater og Theater Guild
hjá NBC eru undantekningar.
Eftir að leikstjórunum hafði fnis
tekist nokkrum sinnum, stilltu
þeir íburðinum meira í hóf. Sú
tegund leiksýninga, sem þeir
sættust á, er yfirlætislaus og.á
ekkert skylt við glingrið í
Hollywood. En hún sómir sjer
vel í dagstofunni, milli sófans
og bókahillunnar. Katrín mikla
með Gertrude Lawrence í aðal-
hlutverkinu, tókst t. d. með á-
gætum.
Sjónvarp á frjettum tekst
sjaldan vel. Þulurinn les upp
úr handriti sínu, lítur sjaldan
upp, bendir annað veifið á
landabrjef eða mynd. Nokkrar
sjónvarpsstöðvar hafa sýnt
fyrsta flokks frjettamyndir, og
þá sjer í lagi NBC.
Sjónvarpið frá hljómleikum
Toscaninis, þar sem meistarinn
sást snilldarvel í allri sinni tign,
markaði tímamót í sögu sjón-
varpsins. Aftur á móti eru jazz
hljómsveitir jafn fáránlegar í
sjónvarpi og endranær. Dægur-
lagasöngvarar sem vanir eru að
syngja í útvarp eiga flestir erfitt
með að venjast öllum þeim tól-
um og tækjum, sem sjónvarpinu
fylgja. Undantekning er þó ung
frú ein að nafni Kyle Mac-
Donnel. Hún var óþekkt meðan
hún söng í útvarp en er nú orð-
in fræg, síðan hún tók að syngja
í sjónvarpið.
Margþvælt efni.
Hvað er það fleira, sem sjón-
varpið hefir uppá að bjóða?
Mestmegnis margþvælt efni:
Þættir, sem fjalla um spurning-
ar og svör, viðtöl við fólk á göt-
um úti, matreiðslutímar, tísku-
sýningar og veðurfrjettir með
myndum. Og svo eru það kvik-
myndirnar, sem eru hreint fyrir
neðan allar hellur. Það eru allt
saman ævagamlar myndir, sem
Húsmæðurnar mesta 1
vandamálið. 1
Forráðamenn sjónvaipsins
eru eiginlega í mestum vandrjeð'
um með húsmæðurnar. Unfa
i þær tíma til þess að setjast nlð-
það muni verða „starfsemi virt ur og horfa á sjónvarp? Já swg-
á sex biljón dollara, fjórum sinn ! jr MuHen. „Konur hafa tíma i»|
um umfangsmeiri en útvarps- 1 ;pess að spila bridge, fara 1 búð-
starfsemin er i dag“. Allan B. ’ ir og a allskonar funcli. Þmr
du Mont heldur, að sjónvarpið munu einnig hafa tíma til þesd
muni verða eitt af tiu stærstu ag horfa á sjónvarp". Það - r
fyrirtækjum í Bandaríkjunum hægt að skrúfa frá útvarpiiu*
eftir fimm ár. __ og sigan þarf ekkert rneira
um það að hugsa. En sjónvarp-
ið krefst þess, að fullri ni.tiygH
sje beint að því.
Hvaða áhrif hefir sj.ón varpið
á fjölskyldulíf í Bandarikjun-
um?, „Góð áhrif“, segir vara-
forseti CBS Adrian Murphy.
Jeg áttí nýlega tal við mann,
sem sagðist hafa sjeð unga dótt-
ir sína í fyrsta sinn í tvo múnuðj
eftir að hann hafði keypt sjón-
varp. Hún kom með fjelaga sina
heim — í stað þess að vera meff
þeim einhversstaðar út um
hvippinn og hvappinn.
Aköfustu aðdáendur ;jón-
varpsins eru börnin. Þau horfa
á Ijelegar auglýsingamyiHlir og
eldgamlar cowboymyndir í þög-
ulli hrifningu. „Það var venjn-
legast erfiðast að hafa hemil á
börnunum frá því þau kom«
inn á kvöldin og þar til þau
íóru í rúmið“, sagði mó'ðtr ein
fyrir skömmu. „En nú sitja þai*
róleg og borfa á sjónvarpið —
sjónvarpið er besta barnfostr-
an“.
*
sjónvarpið hefir fengið frá
Hollywood fyrir lítinn pening.
Úr þessu verður sennilega fvennf verði sameinað. Sjón-
ekki bætt fyrst um sinn. Það yarpi er ekki hægt að koma
strandar á Hollywood, sem ott- i fyrir f bifreiðunl) húsmæður eru
ast, að sjónvarpið verði of hættu Qft of önnum kafnar tn þess
legur keppinautur — fólk muni , að geta horft á sjónvarp og það
hætta að sækja kvikmyndahús- I-------------------------------
in, ef það geti sjeð góðar mynd-
ir í sjónvarpinu heima hjá sjer.
tÞesa-.. veg-nai'-f ær« sjónvarpéð
eins gamlar myndir. I öðru lagj
hafa sjónvarpsstöðvarnar ekki
yfir nægilega míklu fjármagni
að ráða, enn sem komið er.
Flestir, sem hafa kynnt sjer
þessi mál, hallast samt að því,
að um síðir munj kvikmynda-
framleiðendur í Hollywood
neyddir til þess að verja um
50% af tíma smum og kröftum
til þess að framleiða myndir,
er sjónvarpsstöðvarnar hafa
efni á að karqsa. Eínú nfiýricKrtt-i'
ar, sem enn hafa verið sjerstak-
lega búnar til fyrir sjónvarp,
eru auglýsingamyndir. Og þær
eru engum til gleði nje ánægju,,
Eitt mesta undur nútímans.
Sjónvarpið er enn ófullkom-
ið, þégar þess er gætt, hvað
koma skal. En það er eitt af
mestu undrum nútímans og
fyrstu hugmyndina að því átti
íri, að nafni Joseph May, árið
1873.
Bandaríkjamenn sáu sjón-
varp í fyrsta sinn á heimssýn-
ingunni í New York árið 1939.
En áður en svigrúm gæfist til
þess að athuga leikfang þetta
nánar braust heimsstyrjöldin út.
Þegar það var rannsakað aftur,
reyndust vera lil af því tvær teg
undir. I fyrsta lagi sú, sem
CBS hafði framleitt, og hafði
alla hugsanlega liti og í öðru
lagi sú, er RCA hafði framleitt,
og hafði aðeins tvo liti, svart
og hvítt. Eftii miklar umræð-
ur komust menn að þeirri nið-
urstöðu, að ekki myndi kleift
að nota aðra liti en svart og
hvítt í sjónvarpinu.
Loks gátu menn keypt sjer
sjónvarpstæki án þess að þurfa
að óttast, að þau yrðu úrelt
eftir stuttan tíma, og sjónvarps-
tæki fóru að sjást í fleiri og
fleiri veitingahúsum.
Varaforseti NBC, Frank
Mullen, segir um sjónvarpið, að
Frá skilnaðarhófi norsku leikaranna. Talið frá vinstii: Frú Oercl
Grieg, Brynjólfur Jéhamnesson, frá Andersen-Rysst og Kuot JTergel
þjóðleikhússtjóri.
Horiku feílirsriir Beysfir ííf
NORSKU leikararnir, sem hjer hafa dvalið á vegum Leikíjelags
Reykjavíkur, eru nú allir farnir heim. Var þeim haldið veglogt
rkilnaðarsamsæti áður en þeir lögðu af stað heimleiðis, en (ar
voru þeim afhentar gjafir og Nationalteatret í Oslo fjekk iitað.\
ljósmynd af Reykjavík eftir Vigni.
Heimskringla Snorra. *
Hver þátttakendi í förinni
fjekk að gjöf eitt eintak af
Heimskringlu Snorra Sturlu-
sonar í vönduðu skrautbandi,
en nafn hvers var prentað í
hverja bók. Auk þess var hver
þátttakandi sæmdur 50 ára af-
mælisorðu Leikfjelags Reykja-
víkur.
Ræður voru margar haldnar
í þessu kveðjuhófi, sem fór í
alla staði virðulega og vel fram.
Þessir hjeldu ræður: Brynjólf-
ur Jóhannesson, formaður L.
R., Valur Gíslasor., norski þjóð-
leikhússtjórinn Knut Hergel,
August Oddvar, Gerd Grieg,
Ævar R. Kvaran, Helgi Hjör-
var og norski sendiherrann T.
Aandersen-Rysst.
Norski leikflokkurinn hefur
beðið fyrir eftirfarandi kveðju:
„Við finnum ástæðu til A
þennan óbrotna hátt að þakka
fyrir þær stórfenglegu móttök-
ur og allan þann hlýhug, sem
við höfum notið og gert hefiar
veru okkar á íslandi ógleymau-
lega“.
Einar Asmundsson
hæstaréttarlögmatfBJ?
#
SKBIFSXOFA:
Tjaraargötn 10 — Síml 34011»