Morgunblaðið - 18.07.1948, Blaðsíða 5

; Sunnudagur 18. júlí 1948.
MORGVNBLAÐiÐ
r *
Ulfar Jacobsen
Vaxandi
svilliugsins
Segðu mjer þarna, hvernig er
það með þetta svifflug? Hvern-
ig getið þið hangið þai’na i loft-
inu í marga klukkutíma og far-
ið upp í órahæð í mótorlaustri
ílugvjel? Jeg skil þetta ekki.
Hve oft hefur ekki sviiflugfje-
lagi verið spurður að einhv. iíku
þessu. Jeg hef svo oft verið
spurður um- hvernig farið er að
hinu og þssu, viðvíkjandi/svlf-
ílugi að mig datt í hug að reyna
að skýra þetta dálítið, í stuttu
máli.
Án efa er svifflug íþrótt íþrótt-
anna, svifflug er líkamleg
areynsla, en þó meira andleg. —
Höll íþrótt, sem æskumenn hænast að
hækkað þig eins hátt og loft-
straumurinn nær, en varast verð
ur þú að fljúga þar sem honum
slær aftur niður, hinum megin
fjallshlíðarinnar, meðan vindur
Svifflugmaður lærir að hugsa . ,
, .... . , . i mu og lenaa vel og r-jett og
skjott og framkvæma og emmg fljúga j
alveg beina stefnu.
skerpast skilningarvitin og til-
fara upp í meiri hæð og enn meiri A-C-próf og er það í því fólgið,
hæð, eftir því, sem kennari þinn að þú verður að hafa ílogið 4
álítur að hægt sje að treysta þjer. flug eftir C-próf og hafa saman-
og þú færð að sleppa vírnum, • lagt 1 tíma í iofti að meðtöldu
sem er í nefi renniflugunnar, og C-prófsfluginu., þegar þú hefur
það gerir þú með einu hand- lokið A-C-prófi, hefur þú heim-! og vindátt helst. getur þú flogið
bragði, með því að taka í hand- ild til að fljúga svifflug án eítir- þarna í hangvindinum eins lengi
fang og hrekkur þá vírinn úr lits kenr.ara, oð afloknu bóklegu ' og þú vilt.
nefi renniflugunnar og þú svífur. prcfi cg skólast inn á tveggja- ■ Hitauppstreymi: Við skulum
Þannig flýgur þú í ca. 25 sætasvifflugu. , hu^sa okkur mel, sand, móa og
stört og þú getur þú lokið A
prófi. sem er : því fólgið að ná
vissum sekundufjölda laus í loft . . ; /
finningarnar, þar sem flogið er
með svokallaðri tilfinningu, og
Þegar A-prófi er lokið, ferðu
að undirbú.a þig undir B-próf
B-próf er, að þú ert settur
upp í skólavjeí, og í spilstarti,
ert þú dreginn upp í góða hæð
ca. 100—150 m., þar sleppir þú
vera á sífeldu varðbergi að rjett: me® kcnnara bínnm og þá fer
sje aðfarið við flugið, hvorki hað nú nálgast, að þú verðir
stofna sjer nje öðrum í hættu svifflugmaður
sneð vangá.
Þegar þú nú gengur í Svifflug-
fjelagið, þá er það nú ekki þar
með sagt, að þú sjert orðinn svif-
flugmaður, það er langt í land. ,virnum úr nefi skólavjelarinnar,
Fyrst ert þú settur inn í starf i °g f,lygUr d/ 1 hægri heygju og
fjelagsins og þjer er kend verk-1lendir’ svo i vmstri bygju og
Xeg vinna við minniháttar aðgerð lenc4ii' cg æfir þetta vel, svo
ír á svifflugum og þjer skýrt frá 1 fl^2ur Þu enn hærra °§ flÝSur
byrjunaratriðum svifílugsins, - jþá 1 7 hringi eða 8’ þegar þú
einnig er vinnuskylda, sem hver Selur nu Þetta vel og kennar-
íjelagi verður að inna af hendi, ’ anum finnst Þú vera orðinn ör-
ú milli þess, sem ekki er flug- u2Sur» þá eru þi autu þínar að
kennsla, eða flogið minnst þrír mestu unnar °S hú færð B"
Nýtísku sviffluga á Ueykjavíkurflugvelli.
tímar í viku hverri. Svo kemur
að stóru stundinni, þegar flug-
stjóri ákveður að nú skuli setia á
þig vængi og byrja að kenna
fojer að fljúga Þá ertu settur í
renniflugu, sem er kyr á jörð-
ínni og nú er þjer skýrt frá
livernig stýri vjelarinnar virka
og þú ert látinn reyna, þar til
þú ert orðinn alveg öruggur um
að þú vitir nú rjett, þá ákveður
kennarinn að nú sje best að lofa
þjer að'lyftast agnarögn og er
fojer því næst skoðið á loft með
teygju, sem fjelagar þínir draga
í, á þann hátt að miðhluti teygj-
unnar er settur í vjelina og fje-
lagar þínir draga af öllum kröft-
um í teygjuendana svo hún mynd
ar V form, en nokkrir fjelagar
halda í stjel vjelarinnar, bar til
nóg er strekkt að téygjunni, þá ;
skipar kennarinn: Sleppið, og þú j
rýkur af stað um 50 metra, en j
ferð varla meira en 1 meter frá !
jörðu. Þannig er farið með þig 1
bar til þú ert búinn að fá æf-
íngu í hvernig stýri vjelarinnar
virka, þegar vjelin rennir sjer
5 gegnum loftið. Þegar þú ert nú
orðinn öruggur í þessu, bvrjar
kennarinn og þú að æfa fyrir A-
svifflugpróf. Þú notar sömu renni
flugna og nú er farið með þig
. út á flugbraut á Sandskeiði, og
nú ferð þú í spilstart.
Spilstart er þannig, að spil, það
cr mótor, scm snýr tromlu, er
vefur vír um sig og þessi vír
er festur í nef renniflugunnar,
sem þú situr í Spilið er haft á
hinum enda flugbrautarinnar,
þannig að renniflugan þín snýr
að spilinu upp í vindinn, stálvír
er liggur milli spilsins og þín,
(er frá 1000—1500 m langur.
Kennari þinn gefur nú merki
fog byrja þá íjelagar þínir- að
Sáta spilið draga.inn vírinn,, og
foyrjar þá renniflugan að renna á
Etað, og hraðar fer hún og hraðar
|þar til hún lyftist í loft upp. Hún
hangir nú í vírnum og flýgur
í Htilli hæð 3—5 m eftir flug-
fcrautinni, þar til bjer er gefið
ínerki um að nú skulir þú lenda
!Dg svona endurtekur þetta sig
hokkur skifti, þar til þú færð að i
Til eru fleiri próf við svifflug
131 , ... . . . . fvrir utan listflug, og er það silf-
En bjornmn er ekki enn að * . ,
ur C, sem krefst rnrnst 5 tima
velii lagður, því nú er C-prófið
eftir, nú færðu í fyrsta sinn að
setjast í svifflugu og ertu nú dreg
inn upp á spilinu í eins mikla hæð
og hægt er koma þjer, ca. 400
—500 m og þar sleppir þú vírn-
um og verður að fljúga minst
í 5 mín. án þess að lækka flugið.
Og nú byrjar galdurinn. Hvern-
ig ferðu að hanga svona í loftinu
í mótorlausri vjel?
í fyrsta lagi verða að vera
skilyrði fyrir því, og kemur þá
fernt til greina, sem þú getur
notfært þjer og það er: Hliðar-
uppstreymi (hangvindur), hita-
uppstreymi (teriruk), bylgju-
á flugi 50 km yfir land og 1000
m hæð. Að síðustu er gull-C, verð
ur þú þá að fljúga 300 km yfir
land í beinr.i loftlínu og ná 3000
m hæð.
Á íslandi hefur enginn silfur-
eða guII-C, enn þá vantar r.okkra
fjelaga lítið á að ná silfur-C, hafa
flestir þeirra tímann og hæðina,
en vantar vegalengdina.
vatn. Þegar sólin skín og hitar
jörðina, myndast hitauppstreymi,
hlutirnir eru mismunandi fljótir
að taka í sig hitann, melur eða
sandur hitna fljótar, þannig, að
heita loftið streymir upp fyr þar
en t. d. úr móum og vatni. Á dag-
inn er besta uppstreymið að fá
yfir sandi og melum, en þegar
sólin og hitinn fer að minka, er
mest uppstreymið frá vatni og
móum. Þetta uppstreymi nota
svifflugmenn til að halda sjer
á lofti. Uppstreymið getur. verið
A Islandi er lengsti flugtimi . , , _
, . , n- r mismunandi sterkt, og nað vfir
14 í. og 2o mm. og mesta næð . ,
4400 m og eru þau afrek með
mestu ágætum.
Nú á seinni árum hafa svifílug-
menn notað mótorflugtog, það
Skólafluga í smíðum.
hreyfing (mocagol) eða jafnvel
frontvindur, einnig hefur verið
notað að fljúga á undan þrumu-
veðurskýjum, en það hefur aldrei
gefist tækifæri að reyna slíkt
hjerler.dis.
Til þess að geta lokið C-prófi
verður þú því að vera fær um
að notfæra þjer eitthvað af þess-
um flugskilyvðum, þegar þú hef-
ur flogið 5 rnín. eða meira, án
þess að lækka flugið og lént svif-
flugunni innan vissra takmarka,
þá hefur þú staðist C-próf.
Þá kemur að því, að þú takir
mismuandi stóvt svæði. Svifflug
I maðurinn verður að finna þetta
I uppstreymi sjálfur, og athuga
' hvernig það hagar sjer og yfir
hvað stórt svæði það nær. Vana-
legast er það íundið þannig, að
svifflugmaðurinn reynir að ná
;cm mestri hæð, flýgur svo yfir
svæðið, sem líklegast er að sje
uppstreymi, þegar hann svo ef
til vill finnur uppstreymissvœð-
ið, byrjar það að lyfta undir
vængina, meö mismunandi mikl-
um kraíti. Oftast er hægt að finna
gott uppstreymi undir góðviðris-
skýjum (cumuiusský). Svifflug-
maðurinn flýgur nú í uppstreym
inu og hæklcar sig eftir því, sem
það er öflugt, þegar hann vill nú
ekki fara hærra, getur hann flog-
ið út úr því 03 þá lækkar svif-
flugan, smám saman flugið. Og
svona gengur það koll af kolli,
stundum margar klst. og allt upp
í 3—4000 m hæð.
Bylgjuhreyfing: Við skulum
hugsa okkur t. d. Esjuna, þegar
vindur er nokkuð sterkur og blæs
að norðan, myndast vindsveiflur,
sem við köllum bylgjuhreyfingu,
þannig að vindurinn þrýstist upp
með fjallshlíðinni, skellur svo
niður á láglendið, við það sveifl-
ast hann upp aftur og myndar
bylgju og á bylgjuhryggjum
fljúga svo svifflugmennirnir.
Svifflugmenn hafa orðið varir
við bylgju, sem kastast frá Esju
og liggur hún oftast frá Svína
hrauni og ailt til Reykjavíkur,
en ekki er þáð enn rannsakað,
þetta svæði. Vitanlega mynda
fleiri fjöll bylgjuhreyfingu og fer
það eftir legu fjallanna og vind-
átt, hvort bylgjuhreyfing getur
myndast.
Frontvindur: er þegar heitt og
kalt loft mætist, sækir þá heita
loftið upp og myndast þá nokk-
urs konar uppstreymi, sem svif-
fiugmaðurinn notar sjer.
★
Svifflugfjelag íslands hefur
starfað í rúm 11 ár við mismun-
andi góð skilyrði. Fjelagið heíur
alltaf gætt fylstu varúðar og ör-
yggis við flugið. Flestir flugmenn
okkar og starfsmenn á flugvell-
inum hafa einhvern tíma verið i
svifflugfjelaginu og á Svifflug-
fjelag Islands stóran þátt í flug-
málum okkar íslendinga. — Vi&
munum nú kappkosta að stækka
fjelag okkar eins og kostur er
á, svo að við getum veitt sena
flestum þá ánægju að nota tóm-
stundir sínar við svifflug og"
kynnast góðum og heilbrigðum.
fjelagsskap, þar sem einn er fyr-
ir alla og allir fyrir einn.
Að endingu vil jeg geta þess,
að Svifflugfjelag íslands imrn
halda tvö námskeið í svifflugi í
sumar á Sandskeiði og mun utnn-
bæjarmönnum vera gefinn kost-
ur á að læra þar sviffiug. Ættu.
þeir, sem áhuga hafa á að taka
þátt í þessum námskeiðum, sem
eru búsettir út á landi, að snúa
sjer skriflega til Svifflugfjelags-
ins. Póstbox 822, Reykjavík.
Fyrsta námskeið hófst 3. júli.
Seinna hefst 17. júlí. Námskeið
þessi standa í 12 daga.
Þarna gefst tækifæri til að iæra
svifflug fyrir vægt verð og vil jeg
hvetja menn utan af landi til að
koma á námskeiðið hjá Svifflug-
fjelagi íslands og athuga mögu-
leika hver í sínum kaupstrð eða
sveitarfjelagi um stofnun svif-
flugfjelags þar á staðnum. Mun
Svifflugfjelagið veita alla þá að-
stoð, sem það getur látið í tje.
Ekki þarf meira en 10—12 mefon
á hverjum stað til að stofr.a svjf-
flugfjelag.
Úlfar Jacobsen.
■nuHoaiuiiHifiiiiiiiitiiiiriiittttttun'niiitrjuiiunimi
er að mótorvjel dregur svifflug-
una á loít, til að ná góðri hæð
og finna hin mismunandi flug-
skilyrði. Að endingu vil jeg svo
skýra þssi flugskilyrði í stuttu
máli.
Hangvindur: Við skulum hugsa
okkur fjall eða fjallgarð. þegar
vindurinn blæs að fjallshlíðinni,
þrýstist hann upp hlíðina og
myndar þá samanþjappaðan loft-
þrýsting efst upp við fjallsbrún-
ina, eftir því hvað vindhæðin er
mibil og inn í þenna loftstraum j hvort þetta er 1., 2. eða 3. bylgja
flýgur þú svifflugunni og getur frá Esjunni, sem oftast liggur um
| einkabifreið með nýrri vjel I
I og nýjum gearkassa, til |
i sölu. 3 varagúmí fylgja.
= Bifreiðin verður til sýnis
| í Lækjargötu 10B kl. 9—
f 12 í dag.
FasteignasölumiðstöSin ■
Lækjarg. 10B. Sími 6530,
aiiiiitiiiiiiiimiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiisiiMtaaiuirV'
| Frá Orsnojaföía-
| sfðfunni
f Seljum tilbúinn drengja- 1
i fatnað, saumum einnig úr 1
I tillögðum efnum. — Fljct f
i afgreiðsla.
Ðrengjafatastofan
i Grettisgötu 6.
•3
n?imui;(Mnin;iuu>jiniiiiiniPmi>i«uc;n:«.