Morgunblaðið - 01.02.1951, Page 6

6
h ii k i. ii n h i 4 t> i *
Fimludagur 1. febrúar 1951
JE® t $;iuttoLaííit>
(Jtg.; S.f. Arvakur, Reykjavik
■•>ainkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Kitstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgSarm.j
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson.
Lesbók: Arni Óla, símj 3045
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson
Ritstjórn, auglýsingar og aígreiðsla-
‘Vusturstræti 8. — Sfmi 1600
Askriítargjald kr. 16.00 6 mánuði. tnnanlands.
í lausasölu 15 Hiira eintakiO. I króna með Lesbók.
Kóreumálið
KÓREUMÁLIÐ er nú komið á
nýtt stig. Stjórnmálanefnd S. Þ.
hefur, eftir 10 daga umræður,
sambykkt tillögu Bandaríkj-
anna í málinu.
Eins og áður er getið fjallar
þessi tillaga um það, að Sam-
einuðu þjóðirnar lýsi því yfir,
að kommúnistastjórnin kín-
verska hafi gerst sek um árás
á Kóreu.
Ennfremur skal, samkvæmt
tillögunni, skipa tvær nefndir.
Aðra til þess að ieita sátta með
deiluaðilum en hina til þess að
undirbúa refsiaðgerðir gagn-
vart árásaraðilanum ef sættir
takast ekki.
Fullírúi íslands greiddi,
ásamt fulltrúum Dana og
Norðmanna í stjórnmála-
nefndinni, atkvæði með til-
lögu Bandaríkjanna. I ræðu,
sem Thor Thors flutti, cr
hann gerði grein fyrir af-
stöðu Islands, vakti hann at-
hygli á því, varðandi þau
atriði tillögunnar, er fjalla
um væntanlegar refsiað-
gerðir, að hver þjóð gæti
síðar tekið afstöðu til þeirra,
þegar ákveðnar tillögur
lægju fyrir um slíkar ákvarð
anir á sjálfu allsherjarþing-
á nfju stigi
inu. En hann lagði áherslu á
að til refciaðpærða vrði ekki
grinið meðan að nokkur von
væri um friðsamlega lausn
væri um friðsamlega lausn.
Sevja m4 a^ samþykkt þess-
arar tillögu burfi engum að
koma á óvart. Kínverskir
vnmmúnistar hafa óviefengi-:
anlega eprst se'dr um frekleffa
érás á Kóreu op lið Sameinuðu í
hióðanna har. Þeir hafa jafn-
kamt vísað öllum áskorunum
'amtakanna um vnnnahlje og
friðsamlega lausn á bug.
Þessi afstaða Pekingstjóm-
annnar ««•f”r nvvi miklar von-
ir um að vel takist.
Þrátt fvrir ^að h'vtur allra i
ráða að v"rða freistað til
bess að fínna friðsam'eva
lausn dnilunnar. Ensrin
þeirra hióða, sem st.óðu að
samþykkt fvrrgreindrar til-
lögu, mun vera bess fýsandi,
að til stórstyrjaldar drasd í
Asíu. Hinsvevar er ekki hægt
að komast hiá að viðurkenna
þá staðreynd, sem blasir við
augum alls heimsins að
kommúnistar hafa framið
þar svívirðileet ofbeldi, sem
j stefnir heimsfriðnum í geig-
vænlega hættu.
Iláskalequr misskilningur
NOKKRU fyrir jól samþykkti
Alþingi þær breytingar á lög-
unum um gengisbreytingu o. fl.
að frá 1. febrúar skyldu laun
ekki taka breytingum sam-
kvæmt ákvæðum laganna og að
greiða skyldi launauppbót á
laun opinberra starfsmanna ár-
ið 1951 miðað við kaupgjalds-
vísitölu 123.
Að sjálfsögðu var gert ráð
fyrir því að þessi ákvörðun
gilti almennt um launagreiðslur
í landinu.
Tilgangur löggjafans með
þessum ákvæðum var sá að
koma í veg fyrir áframhald-
andi kapphlaup milli kaup-
gjalds og verðlags.
En nú hafa þau furðulegu
tíðindi gerst að stjórnir Alþýðu
sambands íslands og verka-
mannafjelagsins Dagsbrúnar
hafa gefið út yfirlýsingar um
að laun fyrir febrúar skuli
greiðast samkvæmt vísitölu
janúar mánaðar, er var 128 stig.
og síðan framvegis mánaðar-
lega í samræmi við vísitölu
framfærslukostnaðar á hverj-
um tíma.
Þessa yfirlýsingu sína byggja
nefndir aðilar á því, að í samn-
ingum flestra verkalýðsfjelaga
við atvinnurekendur sjeu á-
kvæði um fulla dýrtíðaruppbót
samkvæmt vísitölu framfærslu
kostnaðar. Telja þeir þessi
samningsákvæði ganga í gildi
á ný eftir þá breytingu, sem
gerð var á gengislögunum fyr-
ir jólin.
f þessu felst mikill og
háskalcgur misskilningur.
Einn megintilgangur gengis-
laganna var aíí skapa jafn-
vægi í efnahagsmálum þjóð-
arinnar og stöðva hinn stöð-
uga skrúfugang kaupgjalds
og verðlags, sem stöðugt
gerði rekstur atvinnutækj-
anna torveldari og hag og
afkomu almennings þrengri.
Þegar ákveðið var að verð-
lagsuppbót á laun opinberra
starfsmanna á þessu ári
skyldi miðuð við vísitölu 123
stig hlaut hið sama því að
ganga yfir aðra launþega.
Óhætt er líka að fullyr-5a að
engum hafi komið annað til
hugar.
í þessu sambandi má
bcnda á það, að þegar stjórn
Stefáns Jóhanns ákvað að frá
ársbyrjun 1948 skyldi aðeins
miða greiðslu verðlagsupp-
bótar við vísitöluna 300 enda
þótt hún væri töluvert hærri,
höfðu flest verkalýðsfjelög
sömu ákvæði í samningum
sínum og þau, sem nú er
vitnað í. En þá gerðu Alþýðu
flokksmenn enga kröfu um
fulla dýrtf5aruppbót í sam-
ræmi við vísitöluna á hvcrj-
um tíma.
Um það þarf ekki að fara í
neinar grafgötur að ef krafa
Alþýðusambandsins og Dags-
brúnar um fulla verðlagsupp-
bót frá mánuði til mánaðar
framvegis yrði framkvæmd, þá
höfum við opnað allar gáttir
fyrir stórfelldu nýju verð-
bólguflóði. Það hlyti síðan að
leiða til algers árangursleyis
gengisbreytingarinnar og alls-
herjarstöðvunar atvinnulífsins,
atvinnuleysis og ófyrirsjáan-
legra vandræða. Verkalýðssam
tökin verða að hugsa sig alvar-
lega um áður en þau hvería að
sliku ráði.
,,l,>eríí tKrilaL: ÚR DAGLEGA LÍFINU
„SVONA ER AÐ FARA SEINT
AÐ HÁTTA“
FYRIR nokkru var „Gullfaxi" að leggja af
stað til útlanda að morgni dags. Margt manna
var í farþegaafgreiðslunni, bæði farþegar og
þeir, sem komið höfðu til að kveðja. — Þegar
leið að brottfarartíma, frjettist að flugvjel-
inni myndi eitthvað seinka. Veður var gott
og ekkert virtist að vanþúnaði að leggja af
stað. En þegar spurt var að því, hvernig á
seinkuninni stæði, kom í Ijós, að það vantaði
marga farþega.
„Svona er að fara seint að hátta“, varð ein-
hverjum að orði. En hvað kostaði það, að
farþegarnir mættu ekki á rjettum tíma?
•
MARGSKONAR ÓÞÆGINDI
ÓÞÆGINDIN, sem stöfuðu af hinum morg-
unsvæfu farþegum og óstundvísu, var hreint
ekki svo lítil. — Fyrst höfðu þeir farþegar,
sem komu á rjettum tíma leiðindi af því að
bíða. Aukakosinaður var það flugfjeiaginu
að þurfa að halda starfsfólki við brottför
flugvjelarinnar. Meiri vinna lagðist á flug-
eftirlitsmenn bæði hjer á landi og erlendis,
þar sem flu£yjelin átti að lenda.
Erlendis varð fólk að bíða komu flugvjel-
arinnar framyfir áætlunartíma. Og margt
fleira mætti nefna, sem óþægindi stöfuðu af
vegna slóðaskapar nokkra farþega.
•
ÆTLUÐU AÐ VERA STUNDVÍS
FLUGFJELÖGIN hjer á landi sem og annars-
staðar leggja mikla áherslu á stundvísi. Það
er og nauðsynlegt, ekki síst, þar sem mikil
umferð á flugvöllum er og flugvjelar þurfa
oft að bíða eftir lendingu eða flugtaki.
Erlendis er það föst venja, að flugvjelar
leggja af stað á áætlunartíma og má ekki
skeika mínútu. Einustu undantekningar eru
vielbilanir eða óhaestætt veður, svo að ekki
sje hægt að fljúga. Mæti farþegar ekki á rjett-
um tíma eru þeir skildir eftir.
Flugfjelögin hjer ætluðu lika að vera
stundvís. En til þessa hafa þau hliðrað sjer
lijá, að skilja eftir farþegá, að minnsta kosti
í flugferðum til útlanda. Það getur þó komið
að því, að þau verði að taka til alvarlegra
ráðstafana vegna óstundvísi þeirra, sem „fara
seint að hátta“, kvöldið áður en þeir ætla að
leggja upp í flugferð.
•
HEYRNARDAUFIR
BÆNHEYRÐIR
í SAMBANDI við kvörtun heyrnardaufra
manna um skort á rafhlöðum í heyrnartæki,
sem minnst var á hjer á döeunum, hefir for-
maður fjelagsins „Heyrnarhjálp", skrifað og
skýrt frá því, að núna alveg á næstunni sje
von á rafhlöðum í heyrnartæki, bæði frá Amer
íku og Englandi. Muni þá rætast úr því neyð-
arástandi — eins og farmaðurinn orðar það
— sem ríkt hefir í þessum efnum.
Gott að heyra, að hinir heyrnardaufu hafa
loksins verið bænheyrðir. — Fn bað er ekki
ósanngjarnt, að gjaldeyrisyfirvöldin sjái svo
til, að ekki þurfi að bíða eftir þessari vöru,
heldur sjeu að jafnaði nógar birgðir fyrir
hendi í landinu.
•
ERFITT AÐ GERA ÖLLUM TIL
HÆFIS
STUNDUM er erfitt að gera öllum til hæfis.
— Ekki er t. d. langt síðan að kvartað var
undan því, að ekki væri leikið nóg af jazzi í
útvarpinu. Slíkar kvartanir koma ávalt við
og við og þá fyrst og fremst frá ungu fólki.
Fyrir framan mig er brjef frá sjómanni.
Hann segir það óþolandi, að ekki skuli vera
leikið meira af gömlu dönsunum í útvarpinu
en gert er. Eldra fólkið vilji gjarna taka dans-
spor á laugardagskvöldum heima hjá sjer,
eftir útvarpsmúsik. En það kunni bara ekki
að dansa eftir jazzi.
Seint mun þetta verða bætt svo öllum líki.
Og jeg verð að segja fyrir mifí, að mjer finnst
furðu jafnt skift milli jazz og gömlu dans-
anna í danslagatímum útvarpsins. — En ef
til vill hægt, að hafa sjerstaka tíma fyrir jazz
og aðra fyrir eldri dansmúsik.
Uppdráttur gerður að fyrir*
hugaðri æskutýðshöll í Rvík
Happdrætti lil ágóða fyrir málefnið.
hjá sýningarglugga happadrætt
isins í Bankastræti fyrstu þrjár
vikurnar í febrúar, að með
hverjum tveggja krónu miða
sem þar er keyptur, er ekki
verið að leggja grundvöll að
stórhýsi einu saman, heldur að
þroska reykvískrar æsku og
velfarnaði um ókomin ár.
Á ÁRSÞINGI Bandalags æskulýðsfjelaganna í Reykjavík í.nóv.
s. 1., voru lagðir fram tillöguuppdrættir að fyrirhugaðri æsku-
lýðshöll í Reykjavík, er Gísli Halldórsson arkitekt, hefir gert
á grundvelli sameiginlegs álits hússnefndar, sem fyrra árs-
þing skipaði, og bær og ríki eiga fulltrúa í.
— Enda þótt uppdrættir þess
ir sjeu ekki endanlegir, þyk-
ir stjórn bandalagsins rjett að
birta þá, svo að aðrir þeir, sem
aðild eiga að samtökunum eða
láta sig þetta knýjandi hug-
sjónamál æskunnar einhverju
skipta, geti gert sjer sem
glegesta hugmynd í meginat-
riðum um væntanleg salar-
kynni, sagði prófessor Ásmund-
ur Guðmundsson, formaður
BÆR í gær, er stjórn banda-
lagsins átti tal við blaðamenn.
Þvkir rjett að taka fram um
tillögur þessar, að þær hafa mót
ast mjög af þvi sjónarmiði, að
forðast beri að seilast yfir á
hinn þrengri vettvang fjelags-
heimilanna, og miða fyrirhuguð
mannvirki við það, að með
þeim sje fyrst og fremst hrund
ið fram sameiginlegum hags-
munamálum allrar æsku bæj-
arins, sem einstökum fjelögum
eru ofviða.
Æskulýðshöllin er staðsett á
lóð sem BÆR var úthlutað við
Laugarnesveg og Hátún. Bygg-
ingin er hugsuð í 5 eftirfarandi
álmum, með aðalinngangi frá
Hátúni:
1. _Skautasalur með svell-
stærð 56,0x26.0 m., ásamt for-
stofum, fatageymslum og á-
horfendaplássi í sætum og stæð
um f>rir 3000 mánns. Þessum
hluta tilheyrir vjelasalur og
Öryggisráfcfafanir
vegna ófríffarhælfu
búningsherbergi fyrir skauta
iðkendur, ásamt gufubaði fyrir
alla gesti sem húsið sækja.
2. íþróttasalur 20.0x40.0 m.
gólfstærð með áhorfendaplássi
fyrir 500 manns. Tilheyrandi
sal þessum er búningherberai j
og böð ásamt nuddi- og þjálf-
araherbergi.
3. gvikmyndahús, sem einn-
ig er hægt að nota sem leikhús
fyrir 300 gesti í sætum.
4. Veitingasalur fyrir 380
manns, ásamt tilheyrandi eld-
húsum. Veitingasölum er hægt
að skipta þannig, að þrír minni
hópar geti einnig haft sjálf-
stæðar skemmtanir. Bygging
þessi er hugsuð í þrem hæð-
um._pg er ætlast til. að fjelags-
herbergi og herbergi fyrir tóm
stundaiðju sjeu á efri hæðum.
5. Skrifstofur og íbúð for-
stjóra.
Gert er ráð fyrir að hægt sje
að byggja húsið í 4—5 áföng-
um eftir því sem ástæður leyfa.
ALÞINGI afgreiddi í gær til-
lögu Kristínar Sigurðardóttm
um viðbúnað vegna ófriðar-
hættu.
Allsherjarnefnd bar fran
brtl., þess efnis að birgðunuir
verði skipt milli hieraða, og vai
hún samþykkt. Ályktunin er é
þessa leið:
„Alþingi ályktar að skora é
rikisstjórnina að hlutast til um
að nægar birgðir sieu jafnan ti
í landinu af hiúkrunargögnum
lyfjum og öðrum brýnustu nau<’
synjum, vegna yfirvofandi ó-
friðarhættu.
Alþingi ályktar enn fremu;
að fela ríkisstiórninni að beit<
sjer fyrir því, í samráði vií
bæjar- og svebarfielög, aí
gerðar verði nauðsynlegar ráð
stafanir til öryeeis borgurun-
um, ef til styrjaldar dregur
og að birgðum þessum verð
skipt milli hieraða og lands
hluta með tilliti til samgangn
og annarrar aðstöðu.“
Tillagan var samþykkt me:
27 shlj. atkvæðum.
HAPPDRÆTTI
Þá vill stjórn BÆR enn vekja
athygii á happadrættí þvi i' Almefin (ðunahækkup
fjaroflunar a vegum bandalags
ins, sem yfir stendur og dregið
verður í 22. febrúar n.k. —
heita á fjelögin að leggja því
máli það lið, er þau mega, og
biðjá almenning að minnast
þess, er hann leggur leið fram
LONDON, .31. jan. — Tilkynnt
var opinberlega í Nýja-Sjálandi
í dag, að þar hefði verið ákveð-
in almenn launáhækkun, er
næmi þremur shillingum á
hvert sterlingspund. —Reuter.