Morgunblaðið - 09.05.1951, Page 2
2
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 9. maí 1951.
1ÓTVJt£lF$£7Jéll! ÐÆMDÐBHANN ÚK YFiR SÍMA=
É 3000 ElGll SElT’“--
Dómur undirrjettar í máli Jónasar
Þorbergssonar kveðinn upp
í AtJKAR.JETTI Reykjavikur er
.<,enginn dómur í rnáli Jónasar
Jkorbergssonar útvarpsstjóra, en
mál þetta höfðaði ákæruvaldið
4gegn honum. Tilefnið var grein-
ar, er Helgi Hjörvar skrifstofu-
.tjóri útvarpsraðs ritaði. í þeim þetta' atriði ffiálsins seg-
var harðlega dedt a utvarpss a m a f gsa ]eið;
íynr stjorn hans i fjarma u n athugun á launum kvart-
Jtikisutvarpsms. Gremar þessar ettsmannanna annarra hijóð-
I :umu ut i 'bæklmgsformi. —- Al-. færalejkara við ótvarpið verður
nnennmg} er ma þe a p ; eigi sjeð að mánaðarlaun hinna
iíokkru kunnugt. — I aukwrjetti _V x___
var útvarpsstjóri dæmdur í 3000
l;r. sekt. ,
SAMTAL ÚTVARPSSTJORA
OG FJÁRMÁLAKÁÐHERKA
LÍNURNAR A JOKULDAL
Frésögn Guðmundar Jónassonar |
Útvarpsstjóri óskaði þess sjálf-
xir að rannsókn færi fram i fil-
i-fni af hinum þungu sökum, er
Jrann var borinn í greinum þess-
tiin. Málið var höfðað gegn út-
varpsstjóra fyrir brot gegn XIV.
l:afla álmennra hegningarlaga frá
f 940, 128. gr. — Þar segir orð-
j jett á þessa leið:
,,Ef opinber starfsmaður heimt
■, tekur við eða lætur lofa sjer
<-ða öðrum gjöfum eða öðrum
.-inningi, sem hann á ekki til-
*:all til, i sambandi við fram-
i; -æmd starfa síns, þá skal hann
í-æta fangelsi allt að 6 árum, eða
r.ektum ef málsbætur eru.“
Aðala.triðin í ádeilunum eru i
}jví fólgin að útvarpsstjóri hafi
dregið að sjer fje í embætti sínu
og að hann hafi á óheiðarlegan
-)..;.tt greitt tveimur tengdasonum
ínum fje fyrir þátttöku þeirra í
-oti-engjakvartett útvarpsins og að
í-igi hafi verið fylgt stai-fsvenjum
útvarpsins við mannaráðningar í
Lvartetfinn. — Inn í málið var
fyrrnefndu sjeu í ósamræmi við
laun hinna, þegar tillit er og tek-
ið til hinna listrænu krafna, sem
til þeirra voru gerðar. Hins vegar-
urðu ófyrirsjáanleg at.vik til þess
að afköst kvartettsins í dag-
skránni urðu mun minni en til
var ætlast, og sje heiidarkosth-
aðinum við kvartettinn frá því
fyrsta deilt á þau ellefu skipti,
sem hann kom fram í dagskránni,
eins og skrifstofustjóri útvarps-
ráðs gerði í deilum sínum á á-
kærða, verður kostnaðurinn til-
takanlega mikill.
Á því virðist eigi leika vafi,
að útvarpsráði hafi frá stofnun
kvartettsins verið kunnugt um
tilvist hans. Gerði útvarpsráð og
aldrei athugasemd við að hann
starfaði.
Skrifstofustjóri útvarpsráðs
hefur haldið því fram, að ákærði
hafi ekki haft heimild til að ráða
kvartettinn nema bera ráðning-
una og kjörin undir útvarpsráð,
en það hafi hann eigi gert. Telur
hann ákærða hafa með þessu
brotið rótgrónar venjur stofnun-
arinnar.
Að visu ber ákærði eigi ráðn-
r<g fljettað öðrum atriðum, en þau
x'oru eigi saknæm talin og þvi’irjgm kvartettsmannanna undir
útvarpsráð, en ráðið hafði, eins
og áður segir, samþykkt að leita
samninga um stofnun kvartetts-
ins pg launagreiðslur til stjóm-
jeg gekk á, ljet skyndilega und-
an og spurði jeg því hverju þetta
HINN nafntogaði bílstjóri Guð-| símastaurarnir í hnjehæð upp úr
mundur Jónasson er nýkominn! fönninni, þar sem þeir -vo.ru ekkí
til bæjarins, úr sínum frækilega i alveg í kafi.
________________ „björgunar“-leiðangri austur á| Sunnudaginn iyrstan í sumri
Útvarpsstjóri g-ekk. siðan á fund Hjerað. Er frjettamaður frá Mbl.j yar jeg staddur á Eiðum og var
fjármálaráðherra. Héldu-r hann spurði hann í gær um starf hans á gangi fyrir framan kirkjuna
því 'fram að hann hafi í þessu þar eystra, ljpt hann lítið yfir þar, er jeg fann að ánjórinn, sem
sámtali lagt fyrir ráðherrann þá því, eins og hans er vandi.
spumingu, hvort sjer væri vað
vítalaust sem embættismanni að HÆTT VI® BÍLA —
taka hefðbundna þóknun 2% fyr- Í'TLR NOTAÐAR
i.r .að hafa milligangu um lán úr — Þegar jeg kom austur að
framkvæmdasjóði, s.já um gerðir Egilsstöðum 18. mars, sagði hann,
lánaskjala og-annað sern til gveina og hafði kynnt mjer flutninga-
kæmi við lántökur. Segir útvarps- þörf hænda, hve brýn hún var til
stjóri að eftir því. sem hann muni margra bæja, sá jeg það í hendi
best, hafi ráðherrann svarað þvt mjer, að þó snjóbíllinn minn sje
til að hann teldi slíkt sanrigjarnt. fljótur í ferðum, yfir vegleysur
Um þetta samtal segist Jóhanni og fannir, mundi jeg ekki geta
Þ. Jósefssyni svo frá, að útvarps- annað þeim flutningum svipað
stjóri hafi ótilkvaddur komið í því eins fljótt og þörf krefði. Er
skírifstofu sína og hafi þeir ræðst Lil Reyðarfjarðar kom, átti jeg
við góða stund. Hafi hann skoðað tal um þetta rn.a. við Þorstein
þetta fremur sem rabb, en orn- Jóhssön, kaupfjela^sstjóra, og þá
bættissamtal, enda taldi hann út- hafði jeg líka kynnst, hve feiki-
varpsstjóraembættið sínu ráðu- ^Sa erfið vetrar-leiSin er um
neyti óviðkomandi. Auk umræðna fhgradal. E«ki síst í þeim hríð-
um daginn og veginn barst í tal um °S snjóalögum, sem þá voru.
að ásókn væri eftir lánum úr fram stra, hofðu meun uotf
jaroytur tu að draga stora bna
(trukka) með fóðurvörur. En
þegar hætt var við „trukkana“
í bili og snjóýturnar notaðar með
kvæmdasjóði útvarpsins. Um þau
hafi þeir rætt almennt. Fyrrv.
fjármálaráðherra segir að út-
varpsstjóri hafi skotið þ\i fram .... . ,
. , .. . ... , sleoum, gekk allt greiðlegar
honum virtist hann eltki eiga
þóknun skilið fyrir milligöngu um
lántökur. Minnist Jóh. Þ. Jósefs-
íkki út í þau farið.
xTRENGJA KVARTETTINN
í málsskjölum aukarjettar er
fyrst lýst í höfuðdráttum þeirri
hlið máls þessa er að Strengja-
kvartet-tnum snýr.
Á fundi útvarpsráðs 12. okt.
andans 400.00 króna grunnlaun á
Það íjell í minn hlut aðallega,
að annast flutningana á Jökul-
dal, í Jökulsárhlíð og Hróars-
, ,, . „ , tunguna. En vitaskuld fór ieg um
son þess ckki ao spurnmgm hafi allt Hjeráðið, ems og hentaði. Jeg
verið jtarlegr. en þetta og engar hafði )iprann ,..:ða aftan j bHn
•f'nlli'l* \:r»T’n •nnrní' hv nm m rl ro r, .. . ...
Guðmumlur Jónasson,
bifreiSastjóri.
í
tölur voru nefndar nje iiundiað.
hlutar. Svar sitt hafi verið eití-
hvað á þá leið að hann væri þeirr-
ar skoðunar, að ef útvarpsstjóri
ynni einhver aukaverk, sem við-
* j komandi þyrfti hvort sem væri að
sætti. Fólksbíll var þar á hlaðinu
á kafi í fönn. Hafði jeg gengið
a til hevflutninganna. * yfir bílinn án þess að vita af því.
NOKKUR DÆMI
UM SNJÓALÖGIN
ráðsins án þess að andmælum
væri hreyft. Auk þess vopu kjör
« 948 vai tillaga borin fram f rá ' kvartettsmanna í samræmi við
^eim dr. Páli ísólfssyni og Jóni.kí°r annarra fastráðmna hljóð-
Oórarinssyni, um að leitað yrði j færaleikara við stofnumna og eðli
.amninga við Björn Ólafsson j nialsms samkvæmt, að forstöðu-
tfiðluleikara, sem er fengdasonur maður kvartettsins ráði hverjir-
manuði, komið til tals a fundj kaupa> virtist sjér að hann ætti marks um fannfergið, þegar þú
FRABÆR STILLING OG
DUGNAÐUR HJERADSBÚA
Jcg dáðist að Hjeiaðsbúum,
xnvarpsstjóra, um að hann undir-
j>úi samæfðan strokkvartett fyrir
úfvarpið. Er síðan skemnast frá
Íjví að segja, að Björn Ólafsson
var tii þess ráðinn, með bráða-
Lúrgðaráðningu, að takast þetta
r.iarf á hendur. Mánaðarlaun
.kyldu vera 400 kr. grunnlaun
) : á byrjun þess mánaðar. Fyrir
Birni lá nú að velja samstarfs-
i .enn í kvartettinn. Valdir voru
þessir menn: Jón Sen, fiðluleik-
: . i, sem er tengdasonur útvarps-
..íjóra, Einar Vigfússon celloleik-
i-i og Hans Stepanek violaleik-
ari. — Stephanek var á þessum
-í úna í Vínarborg, en væntanlegur
) ingað' til að taka við kennslu-
'örfum i Tónlistarskólanum. Sú
varð raunin á að hann kom ekki
iiingað til landsins fyrr en í októ-
Ler 1949. Það hafði verið búist
einhverja þóknun skilið. Eáðherr-. komst austur?
ann kveðst strax hafa sjeð að — Það kom fyrir hvað eftir
spurning þessi var sett fram á annað> a ferðum mínum um Jök-
Hvað geturðu sagt mjer til hve þolgósir; þrautsegir þeir
voru í erfiðleikum sínum, og
einkum þeir menn, sem voru í
t ílutningum með snjóýtunum.
Þeir fluttu þetta 6—10 tonn í
röngum stað og sjer væri þetta uk}al, t.d[., að jeg varð að aka hverri ferð og unnu nótt og
....... . . ufir cuwiltniirmr i 0 ^
samstarfsmenn sínir 'væru
Að öllu athuguðu verður eigi
sjeð, að ákærði hafi með afskift,-
um sínum af kvartettinum eða
stofnun hans gerst brotlegur við 25,800 KRONUR
mál óviðkomandi.
Útvai-psst.ióri tók það fram að
hann hafi ekki litið á þetta svar
fjármálaráðherrans sem embættis
lega heimild til toku gjaldsins.
yfir símalínurnar.
neitt ákvæði 14. kafla hegningar-
lciganna.“
Skemst er síðan frá því að segja
að Byggingasamvinnufjel. Reyiija
víkur var veitt lán úr Fram-
kvænidasjóði að upphæð 700 þús.
kr. og Ilofgarði 590 þús. kr. Lán-
tökugjaldið af báðum þessum lán-
I um var*þanmg alls 25,800 krónur
er rann til útvarpsstjóra. Þetta
LANTOKUGJALDID
I ásökunum skrifstofustjóra út-
varpsráðs á hendur útvarpsstjóra
um f járdrátt og mútur sagði skrif
stofusfjóriim að útvarpsstjóri f]e endlu„ ”;eiddi útyarpSstjóri síð-
hafi askilið sjer og tekið 2% sem’
: dag. —* En yfirferðin var vita-
skuld hæg. — Ef jeg ætti að
nefna einn mann sjerstaklega í
því sambandi, þá yrði það Stefán.
Einarsson, útibússtjóri kaupfje-
lagsins á Egilstöðum. Allan dag-
inn dundu á hann fyrirspurnir
og pantanir um fóðurbirgðir og:
flutninga og öllum málaleitun-
um svaraði hann með sömu still-
ingunni og greiðvikninni, miili
þess, sem hann vann við af-
greiðsluna jafnt á nótt sem degi.
hann muni hafa kallað lántöku-
gjöld, af lánum sem hann hafi
veitt úr bygginga- eða fram-
kvæmdasjóði útvarpsins. Mála-
vextir um þetta atriði eru í stuttu
máli er nú skal greina:
í lögunum um Ríkisútvarpið
eru ákvæði um Framkvsemda- iITlar -'í-ofánsson sakadómari kvað
v:ð komu hans þá og þegar, en^sjóð þess. Þar segir að ekki megi UPP f fyrradgg, er þannig komist
t að dróst ætíð og þetta orsakaði verja fje úr þessum sjóði nema ,að orð!’ að kað verði ...talið
■ ð dráttur varð á því að kvart- til komi hverju sinni samþykki , *-'ost að ákærði, (þ. e. útvai-ps-
menntamálaráðuneytisins. Istjóri), hafi hvorkí að lögum nje
Árið 1948 var orðið erfitt að fá eðli malsins samkvæmt átt tilkall
FORSENDUR DOMSINS
í forsendum dómsins, sem Valdi-
attinn gæti tekið til starfa. — En
iu.m miðjan r.óv. 1949, eða rúm-
lega ári eftir að málið kemur
FJEÐ LEIT FURÐANLEGA (
VEL ÚT
— Og hvernig heldur bú, að
bændunum reiði af með skepnur
sinar eftir þessi haröitícli?
— Jeg get eklti annað sagt, e«
mig furðaði á, hve fje leit yfir-
leitt vel út. Vitaskuld misjafn-
lega. En, sem betur fói voru það
undantekningar að verulega sæí
á fjenu vegna fóðurskorts. ÞaS
■' i er aðgætandi, að fje, sem er vani
Snjdskafl á hlaðinu á Eiðum. ‘j vetrarbeit og fær nokkuð rifleg-
an skammt af kiarnfóðri sækir*
Á allmörgum bæjum annaði fast a beitina meðan þess ec
lán L lánastofnunum til bygginga
fyrst fram i útvarpsráði, er kvart framkvæmda. Byggingasamvinnu
ettinn stofnaður. í febrúar næsta fjel. sóttu þá fast á að fá lán úr
úrs kom kvai-tet-tinn fyrst fram í Framkvæmdasjóði. Byggingafje-
•útvarpinu og kom alls fram lUJögin Byggingasamvinnufjeiag
. finnum það ár, en Ijek auk þess' Reykjavíkur og Hofgarður höfðu
v-m á plötur. Stephanek brá sjer j sótt um lán úr sjóðnum. Útvarps-
S 1 Vínar um sumarið, en til þess^stjóri hafði heyrt að málaflutn-
vrar ætlast að hann yrSi fluttur J ingsmenn er önnuðust lántökur
í ingað búferlum 1. sept. þegar j fyrir aðra tækju sem hefðbundna
l.vartettinn átti að taka’til starfa' þóknun til sín 2% af lánsfjár-
■ ð loknu sumarleyfi. Sú varð þó hæðinni og hafði hann hug á að
r-kki raunin á og er hann enn1 fá framangreindan hundraðshlufa
úkominn. Olli því heilsuleysi í þóknun eða lántökugjald af lán-
til lántökugjaldsins. Kemur þá til
álita -hvort liann hafi haft eir-
hverja s.jerstaka heimild stjórn-
valda til töku þessa gjalds og kem-
ur í því efni ekki annað til greina
l '.nu hans. — Vegna þessa varð um til fjelaga þessara, ef veitt . TIL MÁLSBÓTA
fólk.því ekki dögum saman ,að j nokkur koMur,
moka frá gluggum. Og ómögu-1 ætti að se“la alia sög*
legt var með köflum á sumum ] uua af Þessu ferðalagi minu, gæti
bæjum að komast gangandi húsa ■ hun orðið nokkuð löng, ekki síst,
á milli öðruvísi en á skíðum. —j ef ætti að mlnnasf a alúðleg-
... ... Skíðalausir komust menn ekki, ar viðtökur, sern jeg hvarv.etna
en samtal hans við f.iarmalarað- ; fir jörðina nema að skríða. Á fíekk- hvort heldur se;n mig bar
herrann, sem aður er rakið. Á- i flatlendinu ; Hróarstungu, þar 1 að garði a n°ttu eða cegi.
kærða og raðherrann grem.r nokk- ' sem fannbreiðurnar voru að kalla '. a r
uð a um, hvað þeim hafi farið a má sljettar, voru sumsstaðar,1 MOÐRUDAL
rnilh í samtali þessu og virðist ekki nema efri hæðir húsannat ^egar jeg lagði af stað frá
ákærði hafa lagt mun ríkari skiln-. npp þr_ Hefði leysing orðið . Egilsstöðum, voru komnir það
ing í orð ráðherrans en til var j skyndiiega þarna, skil jeg ekki í,! mikilr blotar, að jeg taldi hlut-
ætlast af ráðherrans hálfu“. I að menn .hefðu komlst hjá stór- ! verki minu lokið. Enda vo; u.
Jtjóni af vatnselgnum. Á einum|menn Þa Þar eystra orðnir von-
Lvartettinn óstarfhæfur, en þeir
Björn, Jón Sen og Einar leituð
•varpsins. Tilvist’kVaffetl^Fí^ lagjgk
,v:á þegar ráðningartími þátttak-
en<|a í honum rann út.
bæ á Jökuldal, Teigaseli, voru 17 , góðir _um að öllu reiddi vel af.
JTTjRSENDUR DOMSINS
yrðu. I Að þessu athuguðu, sogir í for- metra löng göng gegnum íönnina ! Ein síðasta ferð mín þar eystra
Ekki hugkvæmdist útvarpsstjóra sendum dómsins, og með tilliti ti) { vatnsbólið. var’ að ie8 skrapp upp í Möðru-
*Jst við að bæta það upp meðj að ræða við menntamálaráðuneyt- jmálaváxta að öðru leyti, þykir i clai með nokkra hestburði af
t-inleik og samleik i dagskrá út- ið, sem embætti útvarpsstióra hegr iútvarpsstjóri eigi hafa haft sjer- GEKK YFIR BÍL Á KAFI fóðri og matvörum handa J_óni
sem jeg Þónda. Kom þar ld. 4 um nótt og
að gler- var fæPa tvo tima Þaðan niður
þess a Isenni, heldur 'ákvað hann áð taka þess myndi eigi sæta,að- hjálmurinn einn var UPP Úr 1 Skjöldólfsstaði. Venjulega fór-
áð leita múnnlegs.sámþykkis fjár- ifinþaju stjórnválda. Hinsvega# snjonum, þanf»að til mokað var urTV við UPP a heiði bak v«S
þiáferáðherra, se.m.þá var Jóhann jveiii Það séiri. fór rniHi hans og ír&dasslúnúm', til þ'ess að’jeg.gaóti; Skíöldó-lfsstaðahnjök til þess eS
jjiíorsendum dérr.s undirrjettár P- •
p. Jósefsson.
Framh; á bls. 7.
ratlál náðú i 1
Framh. á bls. 7,