Morgunblaðið - 30.06.1951, Síða 8

J
8
■ - I V tt
Laugardagur 30. júní 1951
Valgerður Pórðardóttir
FYRIR nokkrum döguin fór jeg
leiðina frá Reykjavík austur yfir
Hellisheiði. Um Lágaskarð fram
hjá Kolviðarhóli. Dauflegt er nú
‘að líta heim á „Hólinn“.
Margar endurminningar fara
nm hugann frá fyrri íímum er
alltaf var straumur gesta og
gangandi manr.a, og alltaf þurfti
að vera reiðuhúinn að iaka móti
fólki og sjá fyrir þörfum þess.
1 sambandi við þessar hugleið-
ingar kemur hún fram í hugann
konan gestgjafans vinsæia, Sig-
urðar Daníelssonar, er margir
minnast, hún Valgerður Þórðar-
dóttir, en Valgerður er fædd 30.
júní 1871 og er því 80 ára í dag.
Jeg hafði þá ánægju að hitta
Valgerði, fyrrum húsfreyju að
Kolviðarhóli, að heimili hennar
hjer í Hveragerði, þar sem hún
dvelur í kyrrð og næði umvafin
ástúð elskulegyar dóttur og barna
Mennar og barnabarna. En sjálf
heldur Valgerður alltaf heimili
með sinni trúu þjónustustúlku,
Einarlínu Bjarnadóttur.
Er við tóknm tal saman, kom
brátt í ljós að þó árir. sjcu áttatíu
áð baki, er andinn hress og glaður,
sama Ijetta brosið sem áður ein-
kenndi þessa tápmiklu og stórvel
gerðu ágætiskonu, er við sem nú
erum komin á efri ár, minnumst
er hún var á ljettasta skeiði.
Jeg minnist hennar fyrst sem
ráðskonu á heimili foreldra minna,
fyrst eitt ár á Úlfljótsvatni, og
svo nokkur ár á Kolviðarhóli, en
190fi kaupa þau hjónin Kolvið-
arhól af foreldrum mínum og reka
þar gistihús og búskap með mikl-
um myndarbrag til ársins 1935,
en þá deyr Sigurður heitinn, og
var mörgum harmdauði, næst var
þó gengið húsfreyju hans, en
Valgerður er stilt kona og ekki
gjarnt að flíka því sem mótdrægt
er.
Hún rak gistihúsið um nokkur
ár eftir fráfall bónda síns, og var
það mælt að hún hefði haldið þar
fullri rausn til enda, en 1939 sel-
ur hún „Hólinn* Iþróttaf jelagi
Reykjavíkur og verður það efni
eigi rakið frekar.
Það var ekki meiningin að rita
neina minningargrein um mína
kæru vinkonu á þessum merku
tímamótum í æfi hennar og ást-
vina hennar, en um hitt get jeg
ekki þagað, að Valgerður var og
er m iög merk og mikilhæf kona.
Þegar hún var á heimili foreldra
minna var jeg að visu unglingur
og var eigi að staðaldri hjá föður
mínum og móður, heldur kom þar
endrum og eins í kynnisför og til
stuttrar dvalar í hvert skipti, en
jeg man þó að mjög margþætt og
mikið starf hvíldi á herðum þess-
arar hógværu, tápmiklu konu, því
enda þótt móðir mín væri þá enn
við sæmilega heilsu, mun margui'
vandinn hafa verið leystur af ráðs-
konunni, og var þvi máli jafn vel
borgið er hún hafði tekið til úr-
lausnar, eins og þó húsfieyjan
sjálf hefði leitt það til lykta. Enda
minnist jeg þess er minst var á
Valgerði á „Hóhram“ á heimili
okkar, með hve miklum innileik
og aðdáun var talað um þennan
stóra pexsónuleika, þiónustusem’
og dyggðar, hún gnæfði þar hæst
allra hinna mörgn og trúu manna
og kvenna er foreldrar mínir höfðu
haft á heimili sínu.
Þetta eru k.ynni mín og mins
fólks af afmælisbaminu. Við stön-d
um í stórri skuld við Valgerði
Þórðai'dóttur. Og það gcva fleiri,
þjóðin öll er stó»'skuldug henni.
f þrjátíu og sjö ár er hún hús-
freyja gistihúss á fjölfamasta
fiallvegi landsins, þar er hún
glæsilegur útvörður islenskrar
gestvisni í hai-t næv fiörutíu ár.
Ef slíkar kor.irr verðskulda ekki
þökk og virðingu þióðarinnr.r,
hverjum ber þá að þakka? Enda
1 qfnr samtlð hennar sýnt henni
} akklæti sitt í orði, cn e. t. v.
i íinna á borði.
Þegar hún hætti, störfurp.á Kol-
r iðarhóli 1943, ' var hún sæmd
í iddarakrossi Fálkaox ðunnar og á
sama tíma færði sýslunefnd Ár-
nessýslu og Búnaðarsamband Suð
urlands henni vandaðan minja-
grip úr silfi'i.
Að síðustu vil jeg segja þetta
við afmælisbarnið:
Miklu hefur þú afkastað, og
sannarlega hefur þú „Gengið til
góðs, götuna fram eftir veg.“. Það
er gott að hafa lokið annasömum
degi, og geta notið hvíldar við
aftanskin endurminninganna. Það
á sannarlega við um þig að
„Göfug sál er ávalt ung, undir
silfurhærum“.
.Allt hið marga samfeiðafólk
þakkar þjer innilega fyrir sam-
^ylgdina, og öll þau miklu og góðu
kynni frá áttatíu ára samveru.
Allur sá mikli fjöidi vina og
vandamanna biður þjer allrar
’ukku og blessunar.
1 Guðs friði.
Ilveragerði 30. júní 1951.
Jóhann D. Guðnatnm.
Framh. af bls. 5
iá frystihúsinu. Hinsvegar var
kki hægt að skuldbinda húsið
il að taka allan aflan fyrirfram
sumar, fyr en lokið væri við
ukningu á afköstum hússins,
em þegar hafði verið ákveðin.
'vllt þetta var Vígiundi sagt.
Nýtt frystikerfi hefur nú verið
eypt, ásamt fleiri áhöldum, svo
ð þörfinni um aukin afköst er
xegar fullnægt.
Þórður Ólafsson.
IFrá og með 7. júlí
;
: verður hattaverslunin Ickuð um
[ áákvcðinn tima.
[ Seijum alla kven'hatta þessa
[ viku með niðursettu vei ði.
] Þær, sem eiga ósólta hatta,
[ vitji þeirra strax.
Tískuliúsið
Laugaveg 5.
Gunnar E. Benedikts-
son,
maður
1UNNAR E. BENEDIKTSSON
málaflutningsmaður og forstjóri
láðingastofu Reykjavíkurbæjar á
xextugsafmæli í dag.
Hann er borinn og barnfæddur
deykvíkingur, hefur lifað hjer í
bæ mest alla sína æfi. Er Reyk-
víkingur í húð og hár, í þess orðs
besíu merkingu. Þykir vænt um
bæinn sinn, fólldð sem hjer á
heima og fest hefur hjer yndi og
framfarir bæjarfjelagsins.
Jeg hef þekkt Gunnar frá því
við vorum unglingar í Mennta-
skólanum. Jeg á blátt áfram crfitt
með að fella mig við, að hann sje
nú sextugur maður.
En Gunnar er einn af þeim
mönnum, sem fljótt ui'ðu fullorðn-
ir, og sýnist að sama skapi verða
ainn þeirra tnamia, sem seint eld-
ast.
Fimmfugur í deg:
Oynsiar M
:»
ÞAÐ VAR árið 1944 um vetur-
inn. Við Ölfusingar og Hvergerð-
ingar vorurn af veikum mætti, að
reyna að halda uppi litlum karla-
kór, og taldist jeg undirritaðux
stjórnandi hans. Þá barst okkui
sú frjett, að í iþorpio væri fluttur
þjáliaður tenór, úr karlakórnum
Geysi á Akureyri. Einhver stakk
uppá því, að þennan mann skyld-
um við reyna að fá í hópinn. Víst
veitti okkur ekki af góðum liðs-
nianni en ekki leisí mjer þó lík-
legt að slíkur maður mundi sam-
bæfast jafn „primitívum“ fjelags
skap. Það var því með nokkrum
ugg, er jeg í fyrsta sinn mætti
á æfingu með Gunnari Magnús-
syni. — En það er svo oft, að það
som maður kviðir mest, reynast
minstir örðugleikar, og svo fór
hjer. Kórinn breytti að vísu um
blæ við tilkomu hins nýja fjelaga
cn allt í þá átt er betur bátti fara.
Gunnar Magnússon reyndist
nógu þjálfaður kórmaður og nógu
þroskaður fjelagsmaður, til að
gera eins gott úr öllu og auðið
var, eftir ástæðum. — Þarna hóf-
ust kynni okkar Gunnars. — Síð-
an erú liðin 7 ár, og hálfu. betur.
Enda þótt mörgum finnist list-
in fremur teljdst til skrauts á
mannlífinu, en beina lífsnauðsyn,
þá er það nú samt svo, að fátt
eitt er hægt að framkvæma á
sviði fjelags- og menningarmála,
án þjónustu hennar. öunnar
Magnússon hefur heldur ekki far
ið var’nluta af þessu um dagana,
og fyrír það, er jeg að færa hor.-
um þessi þakkarorð í dag, því
síðan hann fluttist í Hveragerði,
Jeg tel ekki ástæðu til að ge.ra má segja, að hvar sem hópur
þessi órð að registri yfir þau manna var saman kominn, í þvi
irúnaðarstörf, sem Gunnar hefur augnamiði, að gera sjer eitthvað
haft með höndum á lífslerðinni. til skemfntunar, reyndist Gunnar
Sextugs minnist jeg hans fyrst og ómissandi skemmtikraftur, bæði
frémst fyrir alúð hans og trygg-1 á svið leikmenntar og tónlistar.
lyndi. Hann á það skilið fremur'AIlt þetta hefur Gunnar gert án
flestum öðrum, að heita vinur launa, og oft jafnhliða mjög mikl
vina cinna. um önnum.
Með því að leggja rækt vrð þessa
eiginleika sína, hefur Gunnar
eflst að vinum og vinsældum, mcð
árunum og farnast vel við þau
störf, sem hann hefur tekið að
sjer. Hann hcfur m. a. vei'ið í
stjórn Sjúkrasamlagsins frá stofn
un þess og um langt skeið verið
einn af stjórnendum Varðar-
Að þetta hafi ekki byrjað með
komu hans í Hveragerði, má geta
sjer til, af þeim fáu dráttum sem
mjer hefur tekist að afla mjer
um hans fyrri æfi.
Gunnar er fæddur að Kolstaða
gerði á Völlum hinn 30. 6. 1901.
Fluttist um 8 ára aldur að Val-
þjófsstað í Fljótsdal til hins
fielagsins. Áhugasamur templari jkunna klerks, sjera Þórarins Þór-
hefur hann verið í áratugi og oin- arinssonar. Frjett hef jeg og af
lægur í því starfi sem öðiu. jhonum hjá frú Sigrúnu Blöndal
Jeg óska hinum sextuga fjelaga á Hallormsstað, svo og á Hvítár-
mínum og vini innilega til ham- bakkaskóla í tvo vetur. Um tví-
ingju á sextugsafmæli hans, og tugsaldur kemur hann svo til
Akureyrar, og sest þar í gagn-
fræðaskólann, og lauk þar burt-
fararprófi. — Að því námi loknu
ílengist hann svo á Akureyri og
stundaði margvísleg störf, allt til
þt ss að hann flytur í Hveragerði
1944 og reisti þar myndarlega
garðyrkjustöð, með mági sínum,
Ef LGFTL’ll GLTL'li l‘Ai) LKKl Hauki Baldvinssyni. — Heyrt hcf
Þ.í HVEíl? i jeg, og tel að rjett muni, að listin
vona að hann megi verða flokki
sínum og samstai'fsmönnum til
gleði og ánægju sem hingað til,
■æstu áratugi.
V. St.
og sönghæfnin, muni hafa átt
stærstan þáttinn í þvt að dvöl
hans á Akureyri varð svo lörig,
en við hvort tveggja var hann
jafnan mjög mikið riðinn norður
þar.
Gunnar Magnússon er vænn
maður að vallarsýn, og kann vel
c.ð vera meðal manna. Kemur
þar til hvort tveggja, hin glæsi-
lega rödd hans, og ljúfmannleg
kurteisi, og er hvert samkvæmi
betur skipað með honum en án
hans.
Við Ölfusingar og Hvergerðing'
ar viljum með línum þessum, tjá
Gunnari allshugar þakkir fyrir
gott samstarf og hugheilar heilla-
óskir honum og húsfreyju hans,
á þessum merkisdegi.
Gunnar minn! Enda þótt gera
megi ráð fyrir að við sjeum senn
báðir búnir að gjalda Torfalögin,
sem sjálfboðar í heimi sönglistar-
innar, vona jeg að það 'ha'fi orðiu
fremur spor í áttina, bæði okkur
sjálfum og hinum.
Þína skál!
27. 6. 1951.
ÞorvaMur Ólafsson.
töýr fÍGfsmáfráferra
í Bandarikpiisim
WASI-IINGTON, 29. júní — Tru-
man, forseti, hefir veitt FranciS
Matthews, flotamálaráðherra,
lausn fi'á embætti og skipað hann
sendiherra í Irlandi. Don Kimbell,
sem verið hefir aðstoðarflotamála-
ráðherra, tekur við yfirstjóm
ráðuneytisins. —Eeuter-NTR.
SfræSisvagnarmr síanda
ekki í skita
ÞRÁNDHEIMI, 29. júní—Sti-ætis
vagnaferóir í Þrándheirr.i og
grennd hafa stöðvast, en ekki verð-
ur, sagt um, hve lengi ferðimax'
liggja niðxi. Hafa strætisvagna-
fjelögin ekki staðið í skilum við
bankana auk þess, sem þau skulda
mikla skatta. ■—NTB.

>>•••••('\lllltllMIMItIIMMMIItllfttMlimiMf■IM(MllllfMlf»M*ft«*MMIVfMtlllMI •
(Vlarkus
Eftir Ed I >ndd

i) — é>ao er mægiiegt að hugsjii.
jer, að* sýna þetta tvennt sací-’
ímis, hlje’barðana mína, grimmá
og gráðuga ög hundavitleysuna í t
stelpunni. ’
2)—Jeg skal sjá um, að áhorf - bú þarna. Jeg
endurnír veiti stelpuræfÍinum p ;r -' þj .• a’, jcilega að gefa
ekki minnstu athygli. Þessi lús- ! U.börð.upiim meira að jeta. —
ugi hundur, að það geti vikið Nr. œtla ,jeg að gera þá svo log-
mjer til hliðar. I
andi grimma, að þeir verði pðir,'
at hungri.
4)) -rr Já, jeg skal sjá nm,
<<ð enginn veiti stelpunni minnstu
athyglí.'