Morgunblaðið - 04.07.1951, Qupperneq 6

H U K U IJ /V U L A Ð I f>
Miðvikudagur 4. júlí 1951
atmMafoifo
(Jtg.. H.f. ÁrvaKui. tteyKjavu.
Framkv.stj.: Sigfús Jónssm
ttitstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrenarn.
Frjettaritstjóri: tvar GuðmuncK • •
Lesbók: Árni Óla, sími 304-
-iugiýsingar: Árni Garðar Kristmaaoi.
ttitstjórn, auglýsingar og afgreiftsi*
4.usturstræti 8. — Sími 160i
Asknftargjald kr. 16.00 á mánuði, inr- • .auu
I lausasölu 75 aura eintakið 1 króna meS Leshftk
Samþykkfiir iafidsþisigs fCven- ^sfsnes fyiiti $tg á
r
fjelagasambands Islam
Fjármálaglópska Framsóknar
ÞEGAR Jón Þorláksson tók við ir eru þá aðeins orðnar 45'
f jármálum íslenska ríkisins árið milj. kr. að frádregnu geymslu J
1924 var þar mjög erfitt um vik. fje.
Ríkisskuldir höfðu safnast undan Þannig var viðskilnaður ný- j
farin ár og vandkvæði, sem mörg sköpunarstjórnarinnar við f jár- '
voru afleiðingar heimsstyrjaldar reiður ríkisins.
jnnar, blöstu við. 1 En nú kom Framsóknarflokk-
Undir forystu Jóns Þorláksson urinn í stjórn. Þá tók aftur að
ar breyttist ástandið á skömm- halla undan fæti. Sjálfstæðis-
um tíma mjög til betri vegar. At- menn höfðu að vísu fjármálaráð-
vinnuvegirnir biómguðust, víð- herrann. En hann hafði nú enn-
tækar verklegar framkvæmdir þá verri aðstöðu til þess að ráða
voru hafnar, gengi hinnar ís- fjármálastefnunni en áður. Fram-
lensku krónu hækkaði og ríkis- sókn ljet sem hún vildi sparnað
skuldir voru stórlækkaðar. á ríkisfje en í raun og sannleika
Þegar að þessi ríkisstjórn Sjálf- sótti hún ákafast að ríkiskassan-
stæðisflokksins ljet af völdum um. Allt var það gert í blóra við
árið 1927 stóð fjárhagur ríkisins fjáimálaráðherrann, sem öll
með blóma. Var það sjerstaklega eyðsla var skrifuð hjá. Hjálpað
þýðingarmikið að svo vel skyldi
fil takast um fjármálastjórn hins
nnga ríkis á fyrsta áratug full-
veldis þess. Þegar hjer var kom-
io tók Framsóknarflokkurinn við
stjórn landsins með aðstoð Al-
þýðuflokksins. Þá byrjaði fljót-
lega að halla undan fæti. Þrátt
þjóðarinnar. Stórfelld
erlend skuldasöfnun hófst og.at
vinnuvegirnir komust á heljar-
þröm. Fólksflóttinn úr sveitun-
um hófst fyrir alvöru og atvinnu
líf fólksins við sjávarsíðuna.
Þetta er raunaleg saga en
sönn. Líklega hefur engri
stjórn tekist jafn hrapalega
iandsstjórn og fyrstu ríkis-
stjórn Framsóknarflokksins. í
ársbyrjun 1939 var svo komið
þýðuflokknum. Fjármálin og at
• vinnumálin komu, í hlut Sjálf-
stæðisflokksins. Á þeim sviðunt
þjóðlífsins hafði óstjórn Fram-
sóknar leikið landslýðinn verst.
Árin 1939—1950 var fjármála-
ráðherrann valinn úr hópi Sjálf-
stæðismanna. Því fer þó fjarri
að hann hafi haft aðstöðu til þess
að ráða einn fjármálastefnu rík-
isins. Nær allt þetta tímabil hafa
pamsteypustjórnir setið að völd-
um. Aðstaða þeirra Jakobs Möll-
rrs, Pjeturs Magnússonar, Björns
Ólafssonar og Jóhanns Þ. Jósefs-
sonar, sem gengdu embætti fjár-
málaráðherra, var þessvegna allt
önnur en Jóns Þorlákssonar, sem
studdist við meirihluta flokks
ríns á Alþingi. Þeir urðu að
semja til hægri og vinstri eins
og genst í samsteypustjornum. , , „ . , -
. . ; . , , .... . . Uokkurmn nu vaxandi flokkur
Þeir voru í mmmhluta a Alþmgi | ,, , . ’
jen Framsokn hrornandi. Sjálf-
Þrátt fyrir þetta verður ekki stæðisflokkurinn miðar baráttu
gengið á snið við þá staðreynd sína við að leysa verkefni fram-
að fjárhagur ríkisins batnaði tíðarinnar.
mjög verulega undir f jármála- j Framsókn hefur hinsvegar val-
stjórn Sjálfstæðisflokksins. ið sjer það hlutskipti að jagast
Sjest það best af því að I árs- j um fortíðina, snúa við staðreynd-
lok 1946, þegar stjórn Ólafs um sögunnar og verja undanhald
Thors fer frá völdum, hafa all- sitt með hugsjónavana skæru-
ar erlendar ríkisskuldir verið hernaði. Slíkan flokk skortir á-
greiddar upp. Miljarðsígildinn j reiðanlega líísmágn. Það sætir
sem Framsókn glúpnaðl yfir engri furðtt þó að innan hans
árið 1939, hefur verið velt af verði várt klofnings og þver-
þjóðinni. Innlendar ríkisskuld bresta.
ist nú að ljeleg stjórnarforysta
Stefáns Jóhanns og gráðug eyðslu
stefna„ Framsóknar.
Árangurinn varð síórfelld j
skuldasöfnun ríkisins, verð-
felling peninganna og almenn
vandræði framleiðslunnar.
En Framsókn var ekki í vand-
iyrir einstakt góðæri fyrstu ræðum með skýringu á þessari
stjórnarár sín tókst fyrstu stjórr. ogæfusamlegu þróun. Þetta var
Framsóknar að snúa blaðinu al- nysköpuninni að kenna.
gerlega við í efnahagsmálum Vegna þess að Islendingar höfðu
itórfelld innlend og mikilli framsýni látið smíða
fyrir sig ný og glæsileg skip,
keypt mikið af landbúnaðartækj-
um og byggt verksmiðjur, lá nú
glötun við borð. Framsóknar-
leysi og vandræði settu svip sinn rnenn báru að sjálfsögðu enga á-
byrgð á hinum versnandi fjárhag
ríkisins!!!
Þessi málflutningur er mjög
tánkrænn fyrir Framsókn. Hún ;
er alltaf ábyrgðarlaus og frið- I
helg. Hún kann alltaf ráð við öll-
um vanda.
Nú er það herbragð Tímans að
a« alger stöðvun atvinnulifs- þykjast hvergi hafa komið nærri
ins blasti við, gengi pening- árin 1947—1949 enda þótt flokk-
anna var failið, erlendar skuld ur þeirra ætti þá setu í stjórn og
ir voru orðnar nær 100 millj. bæri fulla ábyrgð á stjórnar-
kr. eða sem svarar einum stefnu þessara ára.
miljarði króna miðað við nú- Hann læst heldur eklci muna
verandi þjóðartekjur og pen- eftir hallærinu, fjármálaöngþveit
ingagildi. inu og atvinnuvandræðunum,
Með þennan árangur að bak- sem Franisóknarflokkurinn leiddi
hjarli komu Framsóknarmenn til yfif Þjóðina árin 1927 1939.
Sjálfstæðisflokksins og báðust Ollu þessu hefur Tíminn
Kðsinnis. Niðurstaðan varð sú að Þíóðin man það og
Sjálfstæðismenn gengu í nýja skiptir mestu máli.
ríkisstjórn með Framsókn og Al- Sannleikurinn
er sá að
reynslan sýnir greinilega að
cnginn flokkur hefur framið
aðra eins erki glópsku í fjár-
málum íslendinga og einmitt
Framsóknarflokkurinn. — Ef
stefna hans hefði ráðið ættum
við nu engin ný atvinnutæki,
hvorki tii lands nje sjávar. —
Stríðsgróðinn hefði orðið að
engu í ákafri kaupstyrjöld
milli stjetta þjóðfjelagsins. ís-
lendingar stæðu nú örsnauðir
og ófærir um að bjarga sjer,
tækjalausir eins og niðurbæld
ur nýlendulýður.
Sem betur fer varð niðurstaðan
ekki þessi. Sjálfstæðisflokkurinn
markaði allt aðra stefnu. Undir
forystu hans var hafin sókn til
bættra lífskjara, fullkomnari at-
vinnuhátta, betra þjóðfjelags á ís
landi. Þess vegna er Sjálfstæðis-
NÝLEGA er lokið landsþingi
Kvenfjelagasambands íslands. —
Hjer fara á eftir tillögur þær, sem
þingið samþykkti um heimilisiðn-
aðarmál og um heilbrigðismál:
UM HEIMILISIÐNAÐARMÁL
9. landsþing Kvenf jelagasam-
bands íslands lýsir yfir trú sinni
á, að þróun heimilisiðnaðarmál-
anna og skipulagning þeirra sje
nú komin á góðan rekspöl og fagn-
ar því, sem nú hefur gerst í þeim
málum og er að gerast. Jafn-
framt lætur þingið í ljós það álit
sitt, að Kvenf jelagasamband Is-
lands beri að, fylgjast með gangi
þessara mála og gera sitt til að
þessari nýbyrjuðu starfsemi megi
farnast sem best.
9. landsþing Kvenf jelagasam-
bands íslands lítur svo á:
a. að með íeiðbeiningastarfsemi um
framleiðslu heimilisiðnaðai', sem
nú er að hefjast í sambandi við
væntanlega útsölu Heimilisiðn-
aðarfjelags Islands og Ferða-
skrifstofu ríkisins sje stórt spor
stigið í rjetta átt og fyrsta skil-
. yrðinu um aukinn og bættan
heimilisiðnað fulinægt.
b. að fagna beri góðum undirtekt-
um Gefjunar um vinnslu fyrir
heimilisiðnaðinn.
c. að nauðsyn beri til að koma á
samræmingu eftirspurnar og
framleiðslu heimilisiðnaðar og
vonar, að það takist í sambandi
við væntanlega útsölu, leiðbein-
ingarstarfsemi og vörumat.
d. að áherslu beri að leggja á, að
heimilisiðnaðarframleiðendum
verði gert sem ljettast fyrir með
útveganir vefstóla, spunavjela,
rokka og prjónavjela.
e. að stefna beri að því að gera
íslenskan heimilisiðnað sem fjöl-
breyttastan, en nota þó að öðru
jöfnu sem mest innlend hráefni,
svo sem ull, skinn, birki og leir.
f. að nauðsynlegt sje þó að koma
tvistinnflutningi aftur í fast
horf og láta það ekki aftra sjer,
þótt fyrsta pöntunin reynist dýr.
Vilja fólks til að nota tvistinn
má ekki vísa á bug.
g. að því megi treysta að með vax-
andi starfi í þágu heimilisiðn-
aðarins, skipulagningu hans og
útbreiðslu, muni hann vinna
sjer vaxandi álit og stuðning
ríkisvaldsins.
9. landsþing Kvenf jelagasam-
bands íslands beinir þeirri áskor-
un til fræðslumálastjórnarinnar,
að reglugerðir fyrir verknáms-
deildir gagnfræðaskólanna verði
við það miðaðar, að þar veitist ung
lingum fjölbreytt kennsla í heim-
ilisiðnaði, enda sje kennsla við
það miðuð, að hver nemandi fái
þar starfssvið í samræmi við hæfi-
leika sína, umhverfi og aðrar
kringumstæður.
Þegar að því lcemur, að skipu-
lögð verði verknámskennsla í gagn
fi’æðaskólum landsins er það ein-
dregin ósk Kvenfjelagasámbands
íslands, að hæfar konur taki þátt
í skipulagningu verknámsins í
skólum þessum og skipuð verði
kona sem námsstjóri fyrir verk-
legt nám ungu stúlknanna.
UM HEILBRIGÐISMÁL
9. landsþing Kvenfjelagasam-
bands íslands skorar á heilbrigðis-
stjórn landsins að hún beiti sjer
alveg sierstaklega fyrir því, að
sjúkrahús þau, sem hálfbyggð eru
eða nærri fullgerð, verði tekin í
notkun hið allra fyrsta. Ennfrem-
ur telur Kvenfjelagasamband ís-
lands mjög aðkallandi, að hafist
verði sem fyrst handa um viðbygg-
ingu við Landsspítalann, sem fyr-
irhuguð hefur verið, og þar sem
líkur eru til að ríkisstjórnin mundi
geta fengið barnaspitalasjóð
Ilringsins til þessarar byggingar,
ef þar yrði komið upp fullkom-
inni barnadeild, þá telur Kven-
f jelagasamband íslands mjög æski
legt, að svo verði gert og væntir,
að það yrði til þess að flýta fyrir
nauðsyrtlegri aúkningu ' Lands-
spítalans.
9. landsþihg Kvenfjelagasani-
bands íslands beinir þeim ein-
dregnu tilmælum til heilbrigðis-
stjómarinnar að hraðað verði, sem
mest má, að fullgera hið ábyrjaða
fávitahæli og vinna að aukinni
hælisvist fyrir geðveikissjúklinga,
en þessi mál eru í hinu mesta
öngþveiti í landinu og í flestum
tilfeilum óverjandi að hafa geð-
veikt fóllc og fávita í gæslu
heimila.
9. landsþing Kvenf jelagasam-
bands Islands lítur svo á, að með
núverandi nothæfum lyfjum og
nokkrum átölcum í þessu efni, sje
tiltölulega auðvelt að útrýma !ús
með öllu hjer á landi, ög yrði ís-
lenska þjóðin þá öndvegisþjóð í
þeim efnum. Beiuir þingið þeim
tilmælum til landlæknis, að hann
skipuleggi sjerstaklega stöjf
hjeraðslækna, Ijósmæðra og hjúkr-
unarkvenna í þá átt að gera mark-
vissa tilraun til þess að útrýma
lús með öllu úr landinu á næsta
hausti.__________
Hafnfirftngar og Ssfirð-
ingar gerðu jaínfefii
HAFNARFIRÐI, 2. júlí — S. 1.
laugardag fór fram í Hafnarfirði
keppni í knattspymu milli flokka
frá íþróttasambandi Hafnarfjarð-
ar og íþróttabandalagi ísaf jarðar.
Fóru leikar þannig, að jafntefli
j varð, 1:1. Veður var óhagstætt á
meðan á leiknum stóð, bæði hsass-
viðri og rigning. — PD.
10—12 dögum
LÍNUVEIÐARINN Rifsnes kom
hingað til Reykjavíkur í gær-
morgun vestan af Grænlandsmið-
um, þar sem skípið fyllti sig á
mjög skömmum tíma. Rifsnes er
með milli 80—90 tonn af saltfiski
innanborðs.
Rifsnes fór hjeðan frá Reykja-
vík þann 17. maí síðastliðinn og
var það sex daga á leiðinni vest-
ur á Grænlandsmið. — Fyrstu
tvo dagana eftir að þangað kom
var afli allsæmilegur, en skyndi-
lega tregaðist hann svo, að þar
virtist ekki vera fiskur í sjó.
Þann 4. júní tók afliou að g!æð-
ast á ný. Þá hafði Rifsnes fært
sig út á svoneinauan íJauasbank.
Á 140 faðma dýpi var lagst við
bauju. Á þessum sama stað lá
skipið næstu 10 daga, en að þeim
tíma liðnum var skipið með full-
fermi. Á hverja lóð komu um 40
fiskar, en alls voru 9G krókar á
lóðinni. Fiskurinn var álíka stór
og vorfiskur við ísland.
Vegna veikinda eins af áhöfn-
inni, gekk eðlilega ver að vinna
úr aflanum, en á skipinu var 16
manna áhöfn.
Valgarður Þorkelsson, skipstj.
á Rifsnesinu, sem er kunnur afla-
maður, sagði, að hann hefði aldrei
' fyrr, alla sína sjómannstíð, kom-
j ist í eins mikinn fisk, og aldrei
I veitt jafnmikið á jafn skömmum
ííma.
I Færeyingahöfn sótti skipið
vistir og salt er þess þurfti með.
Ivifsnes fer bráðlega á síldveiðar.
—Yíkverji skrifarr —----
IJR DAGLEGA LÍFIMG
r
■w
„Gulltappar" á göíum úti
VEGFARENDUR í Miðbænum
tóku eftir því í gær, að starfs-
menn bæjarins voru að koma fyr-
ir gylltum töppum yfir þverar
akbrautir. Giitraði á tappa þessa
eins og á gull í sólskininu.
Höfðu margir orð á, að munur
væri nú á þessu, eða bansettum
j ekki gulustrikunum, sem göngu-
brautir yfir akvegi hafa áður ver-
ið merktar með. Þykir sumum
gulu strikin skera í augun og
ekki vera til neinnrar bæjar-
prýði.
Málmtappar hafa áður verið
reknir í götur hjer til að merkja
göngubrautir, en þessir, sem nú
eru komnir virðast vera hent-
ugri, en þeir, sem áður hafa verið
notaðir.
En er þetta til nokkurs?
EN MENN spyrja hvort það sje
til nokkurs að vera að setja
umferðarmerki á og við götur,
! þegar svo sára fáir fari eftir
I merkjunum. Flestir íslendingar
gangi um götur borgarinnar líkt
og sauðir á fjalli, án þess að líta
til hægri nje vinstri og kæri sig
kollótta um alla umferð, eða
hvort þeir setji sjálfa sig og aðra
í hættu.
Þetta er afsakað með því, að
það sje svo tiltölulega skammt
síðan að íslendingar fóru að búa
í borgum. Áður hafi þeir haft
landrými nóg, öldum saman, og
ekki þurft að taka tillit til ann-
' ara vegfarenda.
En svarið við spurningunni er,
að þetta sje reynandi.
Kemur að gagni um
síðir
BÆJARYFIRVÖLDIN og aðrir,
sem berjast fyrir að nokkur
umferðarmenning komist á hjer í
borginni eru ekki að leggja fje
og fyrirhöfn í öryggisráðstafanir
af fordild einni. — Það eru ör-
yggisráðstafanir gerðar til að
reyna að forða slysum og meiðsl-
um á mönnum, eða skemmdum á
farartækjum.
Umferðarljósin voru sett í þess
um tilgangi og þau hafa komið
að miklu gagni f.yrir vagna, en
fótgangandi ætla seint að vcnj-
ast þeim og notiæra sjer það ör-
yggi, sem Ijósin veita.
En það kemur að því, að allar
þessar ráðstafanir verða að gagní
og þess vegna er sjálfsagt að
halda þeim áfram, þótt lítill virð-
ist árangurinn vera í fyrstu.
s
Henbrig-ðissamþykktin
byrjuð að verka
ETT hafa verið upp innrömm-
uð fyrirmæli í mjólkursölu-
búðir í bænum um það hvernig
afgreiðslufólk skuli vera klætt
og haga sjer við afgreiðslu mjólk
urafurða. Er þetta vafalaust ein
afleiðingin af heilbrigðissam-
þykktinni nýju. — Segja má, að
klæðnaður afgreiðslufólks og
hreinlæti væri komið í sæmilegt
horf áður, þar sem blöðin voru
búin að hamra á því árum sam-
an, að fyllsta hreinlætis yrði að
gæta í meðferð mjóikurafurða.
En i fullkomið horf verður með
ferð og sala mjólkur aldrei kom-
in fyr, en öll rnjólk er seld á til-
luktum íiátum.
Stórbætt
matvælamcðferð
MEÐ heilbrigðissamþykktinni
nýju og með eftirliti skrif-
stofu borgarlæknir í meðferð
matvæla hefur verið stigið stórt
spor áfram. — Það er mikill mun
ur á því hvernig matvæli eru nú
geymd og meðfarin í alla staði,
en var fj'rir nokkrum árum.
En til þess að þessi mál sjeu
eins og þau eiga að vera, þarf
stöðugt og strangt eftirlit og það
ér fyrir hendi eins og er. V
Skýrsla borgarlæknis
INNAN skamms mun vera von
á skýrslu borgarlæknis um
heilbrigðismáiin í bænum. Verð-
ur það án efa fróðleg skýrsl'á fyr-
ir bæjarbúa, sem þá geta sjeð
svart á hvítu hvað bæjaryfir-
völdin gera til þess að tryggja
heilbrigði borgaranna.
Er jeg hitti dr. Jón Sigurðssön,
borgarlækni, á dögunum og
spurði hann um skýrsluna, sem
jeg -vtósi i að var á > döfinni, vildi
hann sem minnst um hana tala,
áður en hún væri birt. En jeg
heyrði á honum, að þar .myndí
margskonar fróðleik að finna.